장음표시 사용
31쪽
quam forma in unoquoque accurate perscrutanda est, priusquam de singulorum in enumeratione loco quidquam statuatur, me non ita intelligi volo, quasi sua cuiusque suffixi per se positi notio quondam fuerit; valde lubricum enim est de eiusmodi voculis iudicium, et quamquam negari non potest derivativas quasdam terminationes ex integris vocabulis ortas esse ei δης ex εἶδος, plura in lingua Sanscrita, in nominibus ex radice sactis tale quid factum esse dubito Quaeritur autem, annon, collectis quae quoquc Suffixo terminantur nominibus, significatio aliqua primitiva inveniri possit, abs qua Orsis universum suffixi usum similiter intelligere liceat, atque radicis usum ex simplice notione ad magnam varietatem deductae. Atque ut radicum analogia diutius utamur, eas, quae vulgo abstra te usurpantur, sere ad magis concretam, quaeque sub sensus cadat, significationem reduci posse videmus. Cuius rei satis notae exempla, qualia sunt ἐπωτασθαι, συνιέναι, υσMehen, begregem vix est cur asseram. Explicatur hoc inde, quod in linguae generatione sensus magis quam ratio valuerit. Suffixa autem nominalia quum haud dubie ex antiquissimo tempore linguae inhaeserint, eorum quoque ea quae vulgo abstracte usurpentur, a concreta notione incepisse iam per se
probabile est. Quod perquisitis linguis certum sit. Atque in Graeca
maxime nullum videmus suffixum - eorum certe, quae ipsis radicibus asst-guntur - Sola abstracta notione usurpari. Immo comparata praecipue San-
Notiora sunt Germanica has, bari Vcis etc.
Boppius ex pronominum stirpibus suffixa nominalia orta esse docet in libello, quem seripsit: Ueber den Elnsi s der Pronomina aus die Worlbild g. Ibhandi g dee Ma-demie 1832. Atque apparet, si omnino sustiva eum stirpibus coaluisse, non ex his quasi ge minasse statuimus, longe verisiii illimam esse V. ilL rationem. - Ia quam acorastis Inquirere non est huius loci, quum praesertim quae nos de primitiva suffixorum signifieatione dicemus illi sententiae millime repugnenti Pollius si complura sustixa e verborum radicibus
de quo Potiio assentior, qui οἶδα et Sanser. υ da recte tuu vinacimi coniungἱt, E. F. I. p. 2o. cui magis concreta inveniendi notio est. Similiter recentiores Graeei ἰξε ρω pro οιδα usurpanti
32쪽
scrita lingua, omnia illa etiam de personis usurpata esse videmus. Idem valet de instrumentorum sussixis, ac ne inter activam quidem passivamque significationem distinguitur. Quae omnia singulis exemplis probaturi sumus. Apparet igitur non certam ullius suffixi significationem neque
alium suffixorum primitus usum fuisse, nisi ut ex radice nomen sacerent Antiquissima autem nomina quum haud dubio concreta fuerint, et quum maxime nominum formatio Cum generum usu arcte cohaereat, genere autem quasi anima rebus inspiretur, genusque a personis desumptum sit - sugsa a a Personis dessignandis inc*isse videntur. Inde
una cum genere etiam in rerum nomina et abstracta translata sunt. At
que adco pellucida est linguae Graecae formatio, ut omnia, quibus in sormandis ex radice nominibus utitur, suffixa ad primitivam sormam reducta, de personis usurpari inveniamus. Quod Sanscrita praesertim lingua comparata comprobatur. Fuit igitur antiquissimo tempore de hoc enim loquor - abundantia quaedam ut omnino formariam, ita suffixorum, significatione vix distinctorum. Atque ut Varias Videmus Verbi, o. g. praeteriti temporis sormas primum generari, easque seriore tempore, maxime a Graecis, varium in usum vocari, ita postea suffixor Im quoque usus sensim certius constitutus est; ita ut personalis significationis, unde incipiendum esse videbatur, in quibusdam suffixis vix vestigia serventur, in aliis haec per
omnia tempora sero sola valuerit. Quae nobis singula tractantibus clariora sent. Summi autem in hoc momenti est generum differentia. Eadem enim sunfixa, aut paulum mutata, saepe Videmus genere conVerso prorsus alium usum habere. CLη μάν-τι-ς - ἡ πίτ-τι-ς, o Q avarus) - η uρπαξ correptio . Quod non impedit, quominus coniunctim de Varie usurpatis generibus loquamur, et eodem modo, quo in adiectivis a masculino, quod per se positum hominem designat ο ἀγα-Θο-ς, honus), neutrius generis notionem deducimuS, quae si vocabulum absoluto ponitur abstra eta est το ἀγαΘον, bonuni), sic in eo operam collocemus, ut quae inter varia eiusdem suffixi genera ratio intercedat, enucleemus.
33쪽
iam . aliisque quae hunc in modum sibi respondent, ut de singulis sunfixis per genera motis dicam. Solet autem seminini generis in nominum
lamatione ea vis esse, ut a personis ad abstractam notionem vocabulum deducat. ἡ enim, adiectivi semininum, calorem, ἡ πινυν a πιπιτο-ς prudentiam, η ακρα ab ακρο-ς fastigium, συνη a στενο-ς angustias designat. Eodem pertinet adverbialis semininorum usus: - ιτης, απο πρωτης, ιδια, etc. In quibusdam ne terminatione quidem mutata solum genus semininum sufficit, ut vocabulum ad rei significatum traducatur - velut η ερομο-ς desertum . Qua de re multa L
heckius in dissertatione de nominibus adiectivi et substantivi generis ambiguis praeclare exposuit i 'q). Ex Latina lingua adverbia in e huc asseres possunt. Quae quum antiquitus d in sine habuerint haud dubie, sicut ceterae formae in Q quae a nominibus descendunt, ex ablativis orta, atque quum e apud Latinos seminino generi proprium sit sin quinta decl. , ex semininis in e eodem modo, quo Latina adverbia in Od Graecaque in ως di ex neutris vel masculinis lacta sunt Neque a Germanica lingita hic usus abest. Aueruntur enim vocabula abstractae significationis, velut gratia , quedandi cantus '' , quae, ut Griminius dicit, manifesta participia sunt, sed abstracte usurpantur vi generis seminini. Atmae si um, Og syllabae tum personas designant, tum in seminino genere actionem, nescio an hoc eidem huius generis vi tribuendum sit iiq). Itaque sicut η a πινυτα- separari non potest, ita '
in quo accentus diserimen notandum est.' Paralipp. p. 360. sqq. Dei mad in vetustissima ius pilone legitur; vid. K. L. Setaeider Lati Gramm. L, pag. 260. CL Bopp Vero. Gramm. p. 213. sqq.; Benary Rom. Lauti. I. p. 36. sqq. CL Grimm Deutiche Gramm. U. p. 342. CL ib. ΙΕ, 348 - 365. Adverbia quoque in ungo eum his abstractis in MΜ eo
gnata esse, suspicatur vir cl., quod egregie eum Latinorum in e adverbiorum usu conVenit. Ea vero, quae Lobeckius i. e. ex nostra lingua asseri non omnia hue pertinent; brevia enime voealis nobis aeque in adiectivorum semininis pro antiquo ιυ et in abstractorum terminatione
pro antiquiore t li 0 usurpatur, Ita ut liue amor speeie tantum cum seminino adieetivitiis cara congruat, quum antiquiores inter lims et K-λ ω distinxerinti - De e terminatione cf. Grimm m. p. 502., idem de generum signifieatione praeclare diverit ib. p. 355. sq. Adde Pou E. F. H. p. 447.
34쪽
sibi respondent, non enim suffixi, Sed generis vi distinguuntur. Quod ut hic in aperto situm est, ita de multis Graecorum suffixis, quae actionem designant in nominibus ex radice formatis, probaturus sum. - Sed non solo feminino genere in hac re Graeci usi sunt. Maseulina quoque in rebus abstractisque notionibus designandis saepe adhibita sunt. Rerum enim et abstracta nomina adeo miscentur et permutantur, ut saepe vix distingui possit, utri classi vocabulum tribuendum siti ). Masculinorum igitur abstracte usurpatorum exempla sunt: ο -ο-ς, Oratio, o καμ-1ρ, flexus, o στεφανο-ς, Corona, o , saltatio; quae si consera cum ἀρeτα--ο-ς de virtute loquens , ὸ καμπτήρ flectens), ο κο -ανο-ς, ορμα-μο-ς, eadem sussivi utrique usui personae reique vel actionis designandae serviisse apparet. - Neutra autem Proprie numquam in personarum nominibus usurpata esse per se intelligitur. Ea vero in lingua Graeca ita praecipue in usum Vocata simi ut res verbo essectas designent, velut το πραγμα, το ξοανο-ν, το ερυο-ν, το εώ ς videndo enim figuram rei sub oculis positae nobis paramus et fingimiis Latina facimus, ster. Quamquam in nulla lingua intra tam certos fines ullius generis usus se continet. - Ac tantum quidem in universum dictum sit. Iam ad singula tran8eamus. Incipiamus a simplicissima formatione, quae nullius suffixi ope siti Non magnus est in omni sermone nominum sic sactorum numerus, per-Pauea eorum sunt simplicia, paulo plura in compositorum sine conspiciuntur. In his igitur nominibus, velut si ie-ς '), Latinis rec , D S,
CL Grimm l. e. m. p. 478.: Uebrigens bedars ea haum der Erinnerung, dam die Gre e Emischen si lichen und abstracten Substi nichi sebars getogen Herden hann etc. Frass in stantieh, Hena es das Gerielit eibus , abstraei, Henn ea die Umdlure des Essens esus bedeutet. CL αοιδη, αργει γνωμη eis. 30 e litteram enim ne quis pro suffixo habeat, quum sit nominativi signum, postquam Boppianae gr. eomp. pp. 1o7. sqq. editae sunt, vix monendum est; quamquam Lobeckius
35쪽
Sanscritis judh, b δει-ε, quum thema a radice non distinguatur, genera quoque designari non possunt. Sed masculinum aeque et femininum genus in se recipiunt. Valet igitur hic mera generiim vis; nam si mascu
ἡ φλοκ-ς φλοὶ, lec-ε, Pac-s, nec-3, Iuc-s actionem Vel rem designant, tum sane apertum est, Hon terminationis, quae nulla est, sed generis vi abstracta a concretis, res a personis distingui. Etiam masculini generis ad rem significandam usurpati exemplum adest - ἡ πρυ-ς, cuius thema est
ποδ a rad. πιδ cs. πδενὶ, Sanscritum Pad, Latinum Aed. Pedem igitur hae tres linguae, quibus suffixo usa Gothica accedit stu-s - ρύd-a-ε), abeundo nominant et quasi viatorem designant. Quod sicut hic in aperto positum, ita de reliquis quoque tenendum est ut exemplum rationis quae
in rebus denotandis valere solet. Eorum, quae a ο, α, η) Vocalis Ope formantur, nominum masculina actoris servantur in omnibus linguis, velut Sanscritum Uddha a Uadh) venator, Sarya serpens SVP , λο-ς, σκοπο-ς. ἀμο-ς, πομπο-ς, Latinum Procu , quo a rad. Prec Precari St. Prah h, nostrum fragen repetendum esse videtur. Minus graviter autem hanc terminationem veterum Graecorum auribus sonuisse puto, quam qua personae agentes Vulgo designarentur. Itaque rara sunt eiusmodi vocabula simplicia. Frequentissime contra hic usus primitivus in compositis servatur, quae saepe antiquiorem quam simplicia analogiam sequuntur, velut ἐπες-βόλο-ς, ορ- φορο-ς,
milia sunt adeo, ut saepe vix distingui possint ab his adiectiva velut φa-
sitivae vel passivae notionis sunt. Vocabula in α et ab his proprie non distingui quum Boppius demonstraverit 3 γ, licet etiam ευρυου, παρεινο-
constanter loquitur de e forarativo Paralipp .p. 185. . - Nos lineola a stirpe hanc litteram separamus, ut Pura stirps completatur. λίγως, στολι-ς, πρM ρος, Sed επος, σαιιπὶς, quum lite e thematis pars sit. Vergi. Gramm. p. 137-138.; Pottius ea quae eontra Boppilam dieit - α-ς et η-ς, Latinumque a contractione ortum esse eontendens - mihi non persuasit. E. F. II., 339.
36쪽
πιπα, omniaque, quae nominativum in η-ς terminant, nomina composita an
Feminina in a vei η, quae personas designent, raro iuveniuntur; nam ut adiectiva, quorum haud parvus numerus duas tantum terminationes habet, hic praetermittam, seminina in sere ab iis nominibus formantur, quae velut κοῖρο-ς-δρῖλο-ς - δουλη, - διιωη, tantum per genera moventur. PersOnarum semininarum nomina sine masculinis huius suffixi ope lingua Graeca non finxisse vidctur. Itaque quum masculinorum in O-ς simplicium, quae de personiS usurpantur, numerus parvus sit, composita autem in seminino ,1 litteram non in se recipiant, non multa nomina in η seminas designare posse apparet. Paulo plura apud Romanos inveniuntur in a terminata, velut puer- Pera , grambloqua, pedissequa, qualia Graeca lingua non toleravit; ἡ eLοχre enim si do ancilla vinum ministranti ab Homero usurpatur, hoc contra compositorum regulam est. In universum autem quantopere Graeci ab η suffixo in seminarum nominibus abstinuerint, docet ἡ- adeo enim quum dii suffixum audiebant, do abstractis nominibus cogitare consuerant ἡ τροφή , ut personam semininam designaturi, abstinerent potius ab ,1 littera, et masculini terminatione uterentur. αδ autem quod ex α ortum esse probavimus, saepissime in mulierum nominibus occurrit ελ-ς, μιαινά-ςὶ υβὶ. Frequentissime vero η et α sumina in abstractis ex radice formandis usurpantur: velut ἡ-innnumerisque aliis in nominibus, quae cuique in promptu sunt. Comparantur San-
signandas desectuntur - λαμπά-ς, ἡ Ηβά-ς, ἡ αμαρτος pro ἀρυχρπια apud Herodotum . - Permulta dein masculina idem experta sunt; quorum in quibusdam viam, qua ad illum usum pervenerint, persequi haud ingratum erit. Quod in πλοο- vocabulo nobis licet; hoc enim a rad. πλεF Vel Πλυ,
Simplieta enim in re vel Latini aeriba in modum formata, apud Graecos non inveniuntur cf. Lob. Paralipp. p. 134. es. p. 9.; praeelare igitur Graeci disserentia inter re vel ,1 et αδ usi sunt, quippe qui illud suffixum in abstractis, hoe praecipue in personaraim nominibus usurparint. ρὶ Rarior tamen est in lingua Sanserita haec terniInatio, quam in ceteris eiusdem stirpis linguis, et si Willimio fidem habemus, iis praecipue radicibus affigitur, quae gravem vocalem habent. Gaascr. gr. p. 474. - a heavy vomet, long by nature or position.
37쪽
Sanscrito plu, descendit, et quantum ad formam, si digamma restituis
πλοPο-ς Sanscrito P Iava-3 ad amussim respondet; PIaυa-ε autem n vem designat, quasi natantem Graecum πλοο-ς abstractam notionem adeptum est, illiusque in loco το πλοῖον, quod ex πλοFwν Ortum est, usurpatur. Itaque hoc vocabulum ex primitiva significatione personali, quae in Duπλοο-ς ') i. e. in mari natans, mari circumfluus, servatur, in altero sermone ad rem significandam, in altero in abstractam notionem tran serri videmus. νορ-ς fortasse a rad. νε repetendum est, qtrae in νεομαι conspicitur; haec enim quum in νεί- , νιουσομαι formis ι habeat, cum San-scrito nι ducere comparanda esse videtur'; suspicari igitiu licet, me tem quasi ducem designatam esse a Graecis; nisi mavis vocabulum cum Sanscrito niati comparare, quod alia via ad similem prudentiae vel calliditatis notionem ab eadem radice pervenit. Similiter quum multa nomina primum personas agentes designasse, deinde in abstractam notionem transiisse putandum sit, alia contra, quae cum adiectivis λοιπο-ς λελ-μμενος ,
τομο-ς conserantur, passivam notionem in se receperunt, Velut o παM-ς,
sors, quia quatiendo Prosertur, quamquam idem nomen in δαε- λο-ς activum est; o domo νῆ'), domuis est id quod exstruitur, ό eruditis is qui domum exstruit; ο αο-ς, currus, quia Vehitur a rad. εχ seu F Nah, υeh ασώχο-ς, qui aegidem tenet. Hoc modo si quis singula vocabula tractabit, de multis, qua via ad vulgarem significationem pervenerint, cognoscere licebit. Ceterum antiquissimam esse abstractam masculinorum notionem lingua Sans ita nos docet, in qua haec favis sime in nominibus in a conspicitur, velut gaja victoria , quod cum
pere) si abstracte usurpatur correptionem, ut ita dicam, sin active, corripientem designat. Ex hac enim significatione ut variarum bestiarum nomen adhibitum esse videtur -- . Ex Latina lingua Iuduis, sonti mana
38쪽
6euis huc pertinent'; ceterum vocabula sic formata apud Romanos, qui plenos gravesque sonos amabant, non adeo multa suisse videntur. Neutra in ν, sicut masculina modo passivae, modo activae significationis sunt; το ζυγο-ν enim est ν, το επο-ν - το ποιουμιενον, rad. πεδ-πους Vid. p. 28.) το παυώλενον. Eadem significationis discrimina in nominibus, quae in ι terminantur, animadvertimus. Actores significant o adiectivum est τροφιμ, quod sicut ταρφυμ, huic cognatum, de eo usurpatur, qui bono nutrimento crassus iactus est sinohlgentihri . Feminina personarum nomina in ιδ, quae ab hoc suffixo non separanda sunt, Supra Complura enumera Vimus, μυροπωλώ-ς, στρατηγὼς etc.; abstracte Graeci et quibusdam sine δfinali vocabulis utuntur: η αγυρι-ς, ἡ μῆνι-ς, ἡ μὴ πολι-ς ' ), et nonnullis, quae littera augentur: χαρμα Indi quum, quantum grammatici docent, per i praeter seminina abstracta, quorum usus rarus est, velut g ajι victoria), etiam adiectiva, velut sulsi purus a suis, et masculina agentis, velut Eakri essesens a kr sacere, gagmi ventus a gam ire repetant, Graecis in i suffixi usu simillimi sunt.
υ suffixum apud Graecos substantivis et adiectivis commune est; flexionis enim disserentia, quae est inter haec et illa *- υος aut eFod non impedit, quominus utriusque classis thema in υ desinere statuamus. Per sonae nomen, quale' est Sanscritum bHkH-u, mendicus, a bHhia mendicari , ex Graeca lingua asserre non possum. Adiectiva autem in utroque Sermone non rara sunt; ac respondent sibi Λsu-s ωκα, ευddu-sguru-s βαρυ-ς ad formam aeque ac si notionem spectas i λε). Romani his i addiderunt: sanu tenu- μα guria gravi . Rerum abstractaeque Significationis nomina utriusque generis inveniuntur in lingua Sanscrita; δε- νυ-ς a rad. han sto mae, missima, v v - veritus a υa flare, ἡ ἰσχύ-
Nomina in ευ-ς hic tangam tantum; his enim quid in cognatis lin-soe- , quod vulgo a rad. sev fovere repetitur, rectius fortasse eum sac-s coniungitur a rad. πλε, quae est In verbo Sanseri ys et purias et piar m. ) ἐυ- quoque huc pertinet, quod a rad. ες dedueendum esse videtur, ita ut ἐυ Sanserito aia eodem modo respondeat, quo Graecum aην - λην Sa cri cam. De notione conseratur Samo. σαι ens et bonus .
39쪽
guis respondeat, non video )'' . Praeterea quum plurima personarum nomina hoc suffixo sormata esse constet, neque ullo modo haec terminatio nostrae sententiae ossicere possit, ad quaestionem non pertinent. Eam autem ob causam ea assero, quod eiusmodi Vocabula saepe a personis ad res transferuntur, velut ἡ χοευ-ς GUss , ο τομευ-ς, quod proprie sectorem designat, deinde ad scalprum designandum adhibetur, denique in matheside coni sectionibus usurpatur. Neque a passiva notione vocabula in m-ς aliena sunt, quod docent: o ἐμβολευ-ς, Obturamentum, ὀ αμφορευ-ς i. e. ἀαφιφορευ-ς
Neutra in ος et adiectiva tu ης thema in ες terminare, in quo ς littera sicut in Sanscrito as, Latino us vel ar, or, er suffixi pars, non nominativi signum est, demonstravit Boppius '' . Recte igitur Κuhnerusi*' hoc ut multa alia, quae doctissimi illius viri acumine detecta sunt, in grammaticam recepit. Nos his causas, cua' ς in hic vocabulis ad sum xum pertineat, non repetamus; sed hoc pro demonstrato habeamus, eodem suncio terminata esse Sanscritum mam mens Graecum μόνος, σαφ- Latina corρus, Venus, Cereta, honori Τ'), robur. Haec autem nomina, quum magna ex parte neutrius, alia masculini quidem generis, sed abstractae notionis sint, nostrae de abstractorum suffixorum origine sententiae contraria esse videntur. Verum ne sellamur exemplorum copia. Acciiratius scrutantibus obversantur masculina et seminina de personis Usu pata.
oedhas enim est Brahmae dei epitheton, quod si Wilhinsio credimus a rad. vira, quae regere, ordinare, gubernare significat, deducendum est; seminina habemus Sanscrita et Latina, quae personas designant: φεaras
'I CL Ρoit E. F. I. p. 136.: fulgur - fulgur-is quoniam ia voealem, quam corpus, ro bur in solo nominativo praebent, etiam in casibus obliquis servat, rectius fortasse ab eodem v. d. ib. p. 69. ad us suffixum Sanseritum υ γ trahitur. vid. eius gramm. p. 455.: Ossaehas, an epithet to Brama and also to Budha DomVidb, rute, govem, ordala. CL Wilionium in lexico.
40쪽
i. e. --Saras, in aqua iens gara S, plerorumque gara vocabuli casuum thema, quod Graeco respondet Ceres, Venus quod Bena us bene cum rad. υ an desiderare coniungit . Si porro adiectiva in ης, quorum pauca quidem simplicia sunt, multa tamen ex ipsa radice formantur σαιρ- ς νευεις - ἀβλαβ- ς, ἀὶδης, περιπιιρης , Latinumque Γαυε, quod his simile esse videtur, respicimus, vix dubium esse videtur, hanc quoque terminationem a personis significandis incepisse; postea modo in masculino genere μι Onor, decor, rubor, assor , modo in neutro βλλος,
Transimus ad suffixum, quod satis aperte in omnibus linguis in
personarum nomiuibus usurpatur. tr syllaba enim et in Sanscrito sermone plerumque actor designatur, eademque ratione τηρ et τορ apud Graecos, lor apud Romanos tam vulgare est, ut exempla, quale est diatr, dator, asserro Vix opiis sit. Atque quum in lingua Sanscrita in eisdem vocabulis tar Idr formae alternent Acc. ddidram, Loc. datiari , Graeci duplex suffixum inde seceriint, ex breviore lar-τορ, quod tantum. in nominativo ex regula producitur in ιάτωρ, them. ἰατορὶ, ex tar autem τηρ, quod longam Vocalem servare solet In solo υ vocali usi sunt; hoc enim eiusdem sustat ope a rad. amr deducendum est, quae recordandi notionem habet; ὀ igitur est μντωρ quidam trad. μν - μμ λγησκω, m mira-0, qui alicuius rei meminit memoriamque testatur in ). Cui
. Τ Ceterum pleraque a substantivis oriuntur, velut a μενος, . cui ad significationem sere respondet Satis ritum Duamcl- ab δε as vigor - extremo vigore praeditus . nilum. I. p. 163. vel in linguis Celtieis hoe suffixum servatur deo ir; g anilar-ς enitor-ς ente Dir es. Bopp, die Celtisellen Sprachen etc. p. 7. 'β Ad eandem a me radiem pertinere videtur μόριανα cura et quod eandem significalionem habet; apud Ilomerum vocantur grandia saeta Il. 48. , quae memorabilia sunt- itaque quamquam paulo aliter etiam signifieatio se inelinat, ita ut εργα sint sacta stupenda, tamen hic significatus facillime ex illo oriri poterat; sin de personis usurpatur, νύρμερος est morosus, quod nomen ei tribuimus, qui plus iusto Om-