장음표시 사용
521쪽
PARADISI TERRESTRIS CA VI pplendus erat orbis hominibus, 4uffciens numerota proli spatium erat quaerendum. Neque dubium, quin his , unam constituens tribum concedente4 probante ipso Bocharto Indiae aliquam tenuerit regionem: an etiam Ophir seu Auphi fuerit in Calanitide, Arahia felicis regione prout sine adducto auctore video a Bocharto assi ari s multum dubito. Veteres saltem id
g. s. verum jactat Cl. Bochartus antiqua nominum vestigia, quae non facile in Aria 4ndid, aut ulla alia r gione transtigritana invenias. I. Ast multa in derivationibus Bocharti desiderat Cl. Herlinus qui virum Magnunt nimias fecisse literarum citaris radicalium mutationes transpositiones judicat , quando A notas confert cum Almodat Manitas componit cum Abimail, Iobaritas refert ad Iobab. Eundem aliquando extra comstitutos terminos vasari arguit, quando sinum Avaritem, qui ad Bhiopiam spectat, cum Oba componit. Imo in aliis temere nimis procedere virum sagacissimum ait, quando infulam εράm seu accipiIrum a Graecis ab avium rapacium genere ita dictam J cum Ierach confert, &terrapalmifera ab eo cum Dicta componitur, quasi non multa essent in Oriente regiones palmiserae, terra non a palmis , sed a tribus alicujus primo parente vestigia nominis retinuisse, debuisset probarit a Longe potiora esse in Oriente vestigia posterorum D tanis urget idem vir Doctissimus convenientius enim ait, Almodenam Mesopotantiae civitatem prope montem -- sium conferri cum Almodad Malos seu iam, ubi Meivitas abba laus mons, nec non Maia colon , aurei Chersonnesi promontorium , cum Abimail; richosiam cum Iarach Cabo item in Paropanaiso cum
Obal, quasi Cobal atque Chalamotitas ad ostium LN
522쪽
di cum Chama maveth. Sunt qui Diria cum cietis componunt Ophir extra controversiam Indiaei pulus est, Evilm, quos cum Brachmanibus, tanquam duos Indiae populos ad Indum fluvium conjungit Geο-
graphus a Gothofredo editus quique sub Consanii scripsit facile ab Havit derivantur. Scheba ultra sinum Persicum invenitur : ipse Bochartus notat in Caramanid Sabin urbem describi Ptolomaeo, Plistium Sabin fluvium commemorare, Dionysium Perlegetem Sabas canere vicinos Pasiargadis populos. Est etiam in India Sabaiassa unum ex Indi ostiis, ala nus fluvius M. Avia civitas aurei Chersormes Onses, gens Indica etiam ad Ha oram referre licet. Restant ex tredecim nominibus solum Seleph , Una m Iobab.
Verum mirandum non est , si omnia nominum vestigia non adeo pelluceant in remotioribus a cognitione n stra regionibus, quae mmus Olim fuerunt lustratae, Si de quibus fere nil nili fabulas narrarunt veteres. Nec te mini habitationum , quorum Moses mentionem facit,
adeo sunt obscuri , quin escha possit esse fluvius Sa coras, qui etiam escha dicitur, atque Mesopotamiam perluit Sephar autem , mons Orientis , quid ni est mons Sepphyros 2 quem Ptolomaeus ultra Gangem p
nit, ut inhi etiam intra terminum allegatum sic inveniatur. Quibus ita positis conchidimus clun Cosmogr, phiae auctore praestantissimo CL Mehart m erronee seruberes, nec locum anum Sephar nomine , nec ulta post
rorum D tan in Aria aut India vestigia superesse. g. 6. Ast dicet forte aliquis , si Esilii ad Indi fluvium habitarunt ρ quomodo Pishon, fluvius in vicinia. Eden
523쪽
PAR AD IJ TERRESTRIS. εν. i. 11
Eden, circumire potuerit totam terram asilab Nihilominus fieri etiam potuime censendum est, ut hujus posteritatis pars manserit in regione Transtigritana , atque tenuerit insulas sinus Persici cum parte terrae , ei ab oriente adjacentis Neque dissimulandum magnam rebus post Mosen introductam esse mutarionem Forte etiam vestigia antiqui nominis invenias in civitate ciuisan , qui terminus latitudinis Iracae Babylonia ponitur Orientalis nam Juxta Arabes ad long 8a: Io sita est civitas, in confiniis terrae Susianar Cl. Hormus in suis ad Sulpitium notis forte huc respexit, quando scribit esse etiam hodia supra miram ac num Persicum regionem , quae Chelsa dicitur , 6 cujus incoia Chel leni audiunt in
quo nomine , ait, non obscura sunt Havit vestigia atque ita ad Orientem adhuc invenimus Havitam, quae Chemiaevirum , id es Havivorum primaforte fuit patria. Hic vir doctus procul dubio urbem Chiavor spicit, eiusque territorium , quam in Iraca Arabiae recenseri Geographi Orientales communi consensu, aD
524쪽
I a Tura Hien. g. i. ' Ocum Paradisi ubi pristinae felicitatis
quondam fuerat exoptatissima sedes a Us curatius investigaturos ante omnia deceaera in terram EDEN cujus intra limites comprehendebatur olim sedulo inquirere , ut verus jus situs in lucem protrahatur, totumque hoc argumentum a dubiis , quibus involutum videtur , denuo liberetur. Nos in ea sumus sententia, quod gacissima virorum doctorum ingenia , nimium sibi indulgentia , nec fatis ad Mosen ejusque simplicissimam descriptionem attem dentia , subsequentibus eruditis hanc crucem fecerint: Mosen vero rem verbis, omni ambiguitate carentibus, tam feli iter absilvisse , atque stylo simplici adeo ad v, vum depinxisse , ut nihil aliud facti opus sit, quam jus verba attente excutere , quo rem definiamus. Inspiciamus staque , ut horti istius beati sedem invenia musci textum ipsum , ac pressis pede Mosis dicta sequamur. Ille dixi etiam Rhomo Deus hortumplanta- sit an plantaverati in ET EN versus Orientem,m quo hominem , quem formaverat, consistat Gen. 2 8. Haec inspicienti ad oculum patet, primum mundi incolam hujus horti Dei factum fuisse colonum eundemque locum incerta terrae EDEN parte quaerendum esse , si quis primum humani generis parentem adhuc integrum is usto in loco familiari cum Deo commercio ejusdemque amica benevolentia fruentem , invenirecusatu horto enim illum prae omni alia terra pigno m
525쪽
PARADISI TERRESTRIS. AR VII. 1
bus divini favoris affluentem in Eden collocat vir Dei,& quidem in ea terrae istius parte, quae versus Orientem vergit. Und hoc agendum , ut, quod Mosis
tempore erat notissimum injuria temporum cognitione vulgi fuit remotum , certis ex characteribus denuo ad omnium cognitionem revocemus : hoc enim praestito res salva erit. Proin hoc capite nobis inquirendum erit, in quanam orbis terrestris regione , mundive parte ea terra Eden inveniatur, quae istis characteribus re . spondeat ' quo invento , facile erit definire , ejus particulam orientalem agrum illum continuisses, nobilissima illa horticultura Dei a reliquis mundi partibus sepa
g. a. Sunt, fateor, qui propter vocis peculiarem homonymiam , hujus terrae investigationem satis dissicilem dubium inde natum vix superabile aut marunt quaestio enim hic subnascitur an vox ista hic loci nominis appelgativi, num vero proprii significationem exerceati Negari nequit, quin voci Iaepe appellarive voluptatem , deserias is amoenitatem denotet quo sensu etiam ad Gramos transiit, quibus 91 99 idem est , quod Latinis voluptas , non aliter ac
apud Hebraeos. Sam. I r . 'al. 36:9. Mech. 31 9. 6. 8. Hunc usum vocis qui respiciunt , vertunt hunc Mosis testimonium olantasit ehoυαε Deus hortum voluptati s quam lectionem etiam versio
vulgata exhibens , multos in causa praesenti reddidit suspensos. Sic quoque I dorus libr. Etymol. cap. 3. Hebraice dicitur Eden , quod in nostra lingua deliciae mertitur, ω utrumque Junctum facit hortum deliciarum. Arripiunt hoc , qui situm Paradisi inccrtiorem reddere, at lubitum suum in alienum transponere locum conanuir nihil a Ge id um . volentes , quam quod
526쪽
voliiptuosus fuerit ille tractus ex divina hac plant, tione voluptuosior factus , quem salila adhuc primigenia integritate protoplinae temerunt. Hinc sibi licere quidam existimarunt vel in coelum adscendere, vel in lima aliisve regionibus coelestibus ultra terrestris sphaerae ambitum locum quaerere, modo summis putetur deliciis refertus. Qui autem orbem hunc inferiorem haudquaquam sibi esse deserendum cernunt , nihilominusquam late patet terra exspatiantes , cuicunque regioni applicari posse , modo conjecturis suis locus utcunque respondeat, asserunt. Hinc alii totum telluris orbem fuisse paradisum, seu voluptuosum , alii alterum telluris hemisphaerium ultra zonam torridam positum hoc gavisum fuisse privilegio , alii insulam Ceylon in India habere ejus vestigia , alii alia pro voto suo , aut dissemtiendi prurigine statuerunt. Qui tamen omnes frustra sunt , posito enim , non concesso , legendum esse homtu voluptatis, ut vox in appellativa significatione a cipiatur , non tamen inde effecerint viri acutissimi tam tam sibi relictam esse amplitudinem , ut liceat in omnes
ire telluris oras aut partes s cum fluviorum, nationum cognita nomina , in descriptione paradisi Molaica commemorata eos nobis ponant terminos , quos transilire , aut excedere nefa est.
3. 3. st si phrasin ipsam in textu originali juxta limguae genium expendamus , statim vel ipsi tyrones an,
madvertent voces non esse positas in statu constructo, ut verti possint hortum deliciariim a sed potius a se in-Videm occurrere divulsas , cum per liter et , praepou tionis munere fungentem , tum per accentum civilia tu
vum : aliud enim tonat Pt se horius voluptatis, aliud I a se hortui in Eden , aut in voluptate quoniam istius praepositionis vis est pro subjecta materia circum
527쪽
PARADISI TERRESTRIS. Aν. m. systantiam temporis aut loci vel etiam rei qualitatem signuficares; non vero genitivum. Quod si quis tamen quisitatis significationem praeeligendam velit, atque per et lipsin dicta resolvere, textum vertendo' plantavit -h ah Deus hortum , qui erat vel foret in deluus ille teneat necdum rem salvam esse, dum verba sic sensum commodum non fundant: nam cui quaeso foret in draliciis y - qui hortum plantavit Z illene exhorti alicujus amoenitate concipi potest voluptate capit Num vero homini ι eujus nondum facta erat mentiolquis mon videt haec ad hominem nondum commemoratum referri non posse. Omitto jam tantas cllipses praeter necessitatem non esse fingendas, atque adeo contorutam hanc expositionem praeter causam nimium recederea simplicitat textus , qui , ubi de loco, in quem homo primus erat introducendus , agens , non erat aliorsum rapiendus.
Certissimum est , vocem P Eden in quibusdam S Scripturae dictis vim exercere 'nominis proprii, atque te ram aliquam significare ab aliis mundi habitabilis regionibus distinctam ut videre est in locis a Reg. is: ra.
yef. 38 ir Ezech. 27 23 ubi Lx nomen, anis quam allaui loco proprium , retinent, dum Miu scribunt nec dubium terram illam hoc nomen per excellentiam fuisse adeptam , eo quod omnibus ad amoenitatemi voluptatem facientibus quondam fuerit instructa.
Jam dudum est , quod viri Doctissimi haud poenitendis
evicerint argumentis , Vocem hanc apud Mosen pro regionis cujusdam nomine propris venire, neque aliter commod accipi posse. r. Quoniam hortus ille a Deo dicitur plantatus non simpliciter in Edom, sed D pD Eden ab orientela adeo ut seriecta materia loci designationem pinu let, dum ejus pars e
528쪽
rientalis definitur. Finis scriptoris est , in benignitatem Dei agnoscamus is horti alicujus pn aratione, qui hominem recipiat , ut voluptatem adducat, non natura loci , sed ab arte summi artificis , dum divina esset plantatio , opse quod hortus esset is tanto magis, quod Dei fuerit opus. Hinc Mosi animus est lo.
cum definire in terrarum orbes, locique partem , in iden versus orisntem ut hunc sensum ipsi sensus concinanitas exigat. a. Confirmatur porro illa vocis potestas usus ex Gen. a io ubi fluvias siquis notatur egrediens trium ex Eden. ad horrum irrigandum: quod si Eden 'in ista vocabulorum positione nomen loci non repraesentet, ex quo flavius egrediens ad hortum irrigandum allabitur , non video quid verba ista significa re possint. Quis mente anus ferat dictum uisus erat egrediens ex voluptates an ergo fluvius ille in voluptate erat in cursus sui principio , eamque deseruit
cum hortum ingrediebatur, Haec sane tertissimum praebent documentum vocabulum Eden eo in loco certam
quandam definire regionem, quae utilissimo fluvio, horto irrigando inservienti praebet ortum seu originem. 3. Quod si quis etiamnum haereat 8 is quaeso nobiscum paulo attentius perpendat, ut Moses duarum terrarum videlicet Nod4 Eden inter se collatione 16. effecerit, de signincatione vocis, ut nomen terrae repraesentantis, nullam relinqui dubitationemri de exilio enim Cain agens , in quod fratricida divino propulsus fuerat judicio, ait Cainum consedisse in terra Nod ad orientem Erinis. Vide ut duarum regionum si tum inter se comparet, atqueacrram Nod fuisse respectu denis , ubi Deus paradisum condiderat , ab oriente is contra Menem terrae No fuisse ab occidente. Caecus est, aut lontanee oculos audit, ui
529쪽
P ARA DIS TERRESTRIS CAP. VII. rhla non videat, quod Eden sit terrae alicujus nomen proprium , a voluptate sic appellatae, atque Mosis artate sub eo nomine adhuc cognitae. 3. . ntiqua nominis vestigia extant in locis parata telis a Reg. 39 rL-i3. ye 37 D-I3 ubi Ra
sa e gloriabundus coram rege Iiij ia , eumque sol
licitans ad traditionem civitatis sanctae, ab eo obses, sae inter terras , Assyriorum armis superatas , enumerat Gosen o Haran, etoph, sis fletu Eri qui emat in Telessaris atque hinc pergens rogat porro, Minam es rex Hamath p ct rex GH ad , , , - ωitatis Sepharvaim Hena di Asa Certum est halen vestigia sequi expeditionis, atque ab occupatis
in Mesopotamia civitatibus superatarum gentium incipere catalogum incipit autem ille a civitatibus Mesopotamiae, atque inde pergit ad civitates Syriae. Ex Niniam , Assyriorum metropoli, post am Assyriorum reκ cum exercitu Tigrin tra)ecerat, Mesopotamiam ingressus, dicitur invasissein subjugasse Gonam, quae au-α itidis erat in Mesopotamia metropolis , I. Bocham ius in epistola ad Lud Capeltam etiam huic applicat. Gozan inquit, ex Ptolomaeo es auaanitis in 'Mesopotamia, ad Chabor is Saocorae fontes p ta Sequitur Haram, secunda quam occupavit civitas , Haran , imquit, idem, sunt barrae, Gauranitide paulo inferiores ad Chaboram denum, eodem auctore est Reschiphalonge adhuc Carris inferiori, ad Saocor ostiu- Αbhinc commemoratur civitas Telessa , quae exhibetur utiliorum Eden, atque videtur aut Erinis urbs, aut forte incolorum Edenis colonia. His enumeratis transit infriam. Hinc colligere est , quod elusa ultra Re-
hipham quaeri debeat. An sit alatha Ptolomaei, urbs Babyloniae ad confluentem Tigrisis Euphratis sub
530쪽
long 8o: Io. lat. 31 Io condita, ut voluit M. Marius an Thitata Aminiani Marcessini, castrum in medio Euphratis , inter Duram is Ma eno plana incertum est immo plurima fueruiit loca , quae comprusita habent nomina , quorum partem facit vox n. Sie B D: so. The me his Thebhar atque a. pud profanos auctores , Sic apud Eledris Tati raran, locus xv Ρ distans ab L midi, abalcha cis P. a Balai, ab naris et a P a 2 bi, mel basser
urbs cum arce ad Euphratem. Ite civitas nostra Te assa , ut vox altera , compositionem ingrediens sit Auesar, uti in Salmama fari Nabo obassa , ut videatur civitas ab Asar viri principis nomine Lam accepissed
nomitiationem , praeposita voce Te aut I, quae cu-
significat Notatu quoque dignum , quod Tisiae in Mesopotamia civitas fuerit propesssurium .coram , quae forte Thebassar quoque dicta iust,
a quo istius nominis princeps cam ornavit. Sane non putem expeditionem illam egressam fuisse Mesepol, miam , nec transisse flumen descendendo ultra Me. senem superiorem , in Babyloniam, quia tune Assyrii deberent concipi Babylonicum jam tum occupasse imperium is Parapotamiam tenuisse usque ad Mesenem inferiorem quia haud probabile est Allyrios eo usque
progredi ausos fuisse , relicta a tergo Babylone; quod iteret, si usque ad Talatham Ptolomaei arma sua protendissent Assyrii , ut ex tabulis Geographicis inDeienti ad oculum constat omitto jam quod Came postea Ctesiphon dicta fuerit urbs Ionge eo tempore
praeclariori, quam praetermittere cum exercitu haud mlum erat quaeque supra Thalathum Ptolomaei ruerat in Mesene condita aut si Cainem, Bab'senem , longe praeclariora oppida, eadem expeditione ceperant yrii;