장음표시 사용
41쪽
De lapse et reparatione Mitia ruequisque rationem sui quotidiani sumptus, saltem semel in hebdomada, cognoscereri nec immoderat
statu vel profusa largitione, aut sese in egestatem, aut patriam in tyrannidem redigere. Quid enim ludi piusquam illum qui Regni administrator est, suae domui nescire praeessessivisivae domuipraeseneficit,quomodo Ecclesiae Dei diligentiam habebit Verba sunt Pauli in epistola ad Timotheum. Quod autem ille de Episcopo dixit, de Ecclesia,quis de Regeri politia co-
uenienter dici posse non videat' Maxima siquidem necessitas est, Regem in moribus, vita, Momni suo regimine , virtuosum ac moderatum bene compositum esse: ut pote ad cuius exemplar caeteri se se conformare atque componere student. Vnde scriptum est, Qualis re lor ciuitatis tales habitantes in ea. In eandem quoque sententiam poeta quidam non ignobilis scripsit. Regis ad exemplum totus componaturo bis Denique experimur in nobisipsis,ex dolore capitis satis mediocri,magnum in toto corpore languorem fieri, singulaque membra illo aegrotante quasi inertia torpere . Causa autem non iniusta est, quoniam ab illo sensus, motus Qvitalis vegetatio in illa profluit Propterea non indocte monet Apostolus , imo obsecrat fieri per Ecclesiam orationeS, ob secrationes, postulationes,, gratiaru actiones pro regibus,&pro omnibus qui sunt in sublimitate constituti:ut quietam tranquillam vitam agant homunes in omni castitate. Et signanter addidit in omni castitate quoniam in tempore tranquillitatis solent licentius vitia atque carnis dissolutio obrepere nisi luxum ac petulantiam ex quiete prodire consuetos
temperantiae moderatio cohqrceat. Super omnia au-
42쪽
Nicolai de ClammPystem ad Regem pertinet Ecclesiami populu lautia, non solum nouis angariis exactionum , verum etiam a militari direptione rapinarumque licentia, ad quas militia prona est, praeseruare quod etiam in coronae susceptione iureiurando se facturum pollicetur Dei quippe minister est in Iustitiae executione. Quomodo autem Iustitiae ministerium implet, qui libertatem rapiendi ac latrocinandi in Regno publice permittit Quid enim est nobilitatem vel militia, populum atque Ecclesiam publica praedationes poliare, nisi canes in luporum rabiem conuersos, oues quas lucri debebant, lupino more deuorare Qua ex re in has potissimum miserias Regnum hoc tam lamentabilitet redactu esse dignoscitur quod quamuis uniuersi sciant, confiteantur, nullus tamencst qui praedatoribus fraenum aut cesuram aliquam consstituat adeo cum capite ipso membra uniuersa aegrotant,nec tamen sensum suae aegritudinis laetati stupore percussa cognoscunt. Tuae igitur serenitatis est, o Dux inclyte quem ad huius Regni perditissimi consolationem nostra nubiliosa saecula velut sydus quoddam lucidum praetulerunt tui fulgentissimi luminis radios non amplius iam sub modio continere, sed super candelabru positos, in apertuq productos latius diffundere atq; hanc teterrima scelericolior tem quae hanci elicissimam nuper florentiss1mam que patria ita suis tenebris fuscat foedat, polluit, exterminat,tui aduentus illustratione discutere.
18 Et quoniam ubi grauius est periculum,illic prius prouisionum adhibenda remedia sunt a militaris disciplinae reformatione ante omnia inchoandu arbitror, cuius nisi fallor lapsus atque abolitio cun-
43쪽
De lapsu er reparatione Iustitia 16
istorum patriae malorum origo sunt. Longum autem esset ad hanc rem pertinentia hic insereres, de qua magna sunt volumina a praeclaris conscripta autho ribus quae si nosse desiderabis perdoctos tibi poterunt homines lucidius explanari. Si tamen te delecta. bit mea super hoc sententia agnoscere, satis illam in quada epistola a multista annis edita perspicere poteris. Qunata enim illa abusio est,quata corruptela quata Iustitiae exinanitio, ut illi qui regni tutores in
singulis suis partibus ordinibusque esse debent,vs ';
ad omnimoda perditionem illud diripiant atquedi lapident 'Ad huius execrabilis plagae medicamentu, te praecipue& super omnia vigilare conuenit quae nisi per opportuna remedia sanata fuerit,ia ullam video de regni salute spem posse concipi. Si autem hiae cdira pestis per medelam reparationis fugata fuerit,
facile caetera vitia ex corrupta illa radice prodeuntia
curabuntur. Magna autem Omnes patriae benevoli, Deo gratias agere debent, quod curam exterminationis huius acerbissimi mali,tuis ut fama est praecordiis inspirare dignatus est quodque hanc abominationem desolationis in toto patriae ambitu altius radicatam, de solo patrio extirpare, duce Christo, statuisti: quo in opere sicut diuinam gratiam inspiratricem habuisti, ita adiutricem te habiturum formidare, o debes. Neque enim ille gratiam suam, dona sua, spiritum suum, quo te praeuenire voluit, destituet. si tu quoque quod in te fuerit vigilanter ac fideliter exequi studeas. 19 Sed in huius pestilentissima cladis extirpatione,
caeterarumque in hanc desertionem Regnum hoc adduxerunt, non inexpertorum te iuuenum cosilio
44쪽
Vt oportet, non cupidorum aut rapacium qui assiduis largitionum post uiationibus,vsque ad nouissimum quadrantem, Principes exhauriunt, totumque ut ita dicam sanguinem more sanguisugarum penitus exugunt: sed sapientum, probatorumque seniorum , qui priuatae commoditati publicam curent utilitatem anteferre quod in stagulis etia mandandis Iustitiae magistratibus diligentius obseruandum esst vitales in illis praeficiant, qui Iust itiae zelii habeant, non bursae spoliis comple daesstudium. Quo enim pacto Iustitiae recte conseruandae apti post uni
esse ministri, qui priuati lucri gratia saepius per iniustitiam innocentes opprimunt, simaleficia subditorum potius quam innocentiam desiderantὶ Quis per
tales ministros reuocari ab exilio posse Iustitiam, nisis ultus expectet qui illam proscripserunt atque ex
Regni finibus eiecerunt Zio Nec illa tuam debet mentem necessaria praeterire consideratio, ut Regio latere dc famulatu canes aulici nescientes saturitatem , sed iugiter ad deuorandum inhiantes, prorsus abiiciantur: quos nulla spoliatorum Principum possunt munera satiare: qui ipsos Principes ad noua extortionu genera pOpulo miserabiliter esurienti imponenda incessanter instigant. Sed quid tales per vim extortae prosint pecuniae, diuturna satis euidentia experiri licuit Postquam enim tales introductae sunt exactiones,totum
ad inopiam est Regnum redactum: Nil imprimis famelicae plebi relictum est, sed quod fiscus non habuit,praedatorum violentia eripuit quod praedonucrudelitati subtractum est, quaestuosorum magistratuum iniquitas abstulit: quod illis autem superfuit,
45쪽
Delapsu, reparatione I litia 1
elientes atq; satellites extorserui ut aperte impletucernamus illud propheticu Iohelis Residuu erucae comedit bruchus,residuu bruchi comedit locusta, residuu locustae comedit rubigo. Quid aute ex talo aceruo exactae regio Imperio pecuniae apud Regem ipsum remanet, aut apud fiscumum saepe tota indictio ex aulicorum sentate tia prius esse consueuerit distributa quam recepta.
Pertusus itaq; iampride est regius fiscus, nihil retianet, sed omnia effundit, ut possit de illo recte dicit lud verbum Aggei Prophetae. Qui congregauit merces, 'misit illa insccumpertusem. Videmus in sacco pertuso nihil immissum posse diu cotineri, sed quod una ex parte ingeritur, ex altera effunditur: quodque ex superiori parte accipit, mox per inferiorem defluit. Quae sunt autem sacci pertus duo foramina, nisi duo vitia quae prima specie videntur contraria, sed saepe
in nostris Principibus,hodiernis solent diebus esse coniuncta: nimia scilicet cupiditas aliena habendi, immoderata prodigalitas habita largiendi
Prima congregat, secunda dispergit prima deglutit, secunda euomit prima infundit, secunda effundit: prima ingurgitat& semper esurit, secunda etia cum satura est fragmenta proiicit Prima solicitari de futuro videtur, secunda improuida, nec praesentiare git, nec futura prospicit. Prima est os sacci supremu, semper paratum ad accipiendum secunda foramen
infimum quod nunquam clauditur sed iugiter patet ad late spargendum. Liquet ergo quod pecunia talibus angariis colle ista nihil principibus proficit, qui
semper extempore illo quo ista fieri coeperunt in opes de egeni fuerunt, desinfinito oppressi aere alieno.
46쪽
Fallitur autem quisquis exillimat aulicis curialibus qui totum fere accipiunt ista profutura qui tandem coelesti eos urgente iudici, aut a Principibus quos spoliauerunt solent spoliari,aut ab eorum haeredibus vel luccessoribus, qui se per illorum insidias
tanta exutos haereditate conspiciunt aut ad extremum ab illis qui diuino instinctu rempublicam per
tales collapsam releuare aggrediuntur, non solum glutita coguntur, uomere,sed suis pessimis consiliis prostratae funditus patriae poenas debitas exoluere. Quocirca ut dicere coeperam tales pestes, tales furias regum pariter ac patriarum exterminatrices , a
Principum necesse est societate longius abalienari, nisi irreparabiliter regnum ipsum deperire VolumuS. Σ1 An non vides postquam remissae sunt plebi angariaeve stigatrum, quam capitale confestim Regni vulnus rursus de numismate excogitauerunt λ Quo nihil utique perniciosius aut infelicis patriae magis exterminatiuum inueniri poterat. Quo in lacu quam late piscati sint huius doli fabricatores, nec mente satis concipi potest, nec lingua exprimi. Habent illi iam propemodum totam inargento de auro Regni substantiam,& pro his indigna commutatione infinitam mec cupri monetam cuderunt. Principes autem etsi fructum ex hac praeda capiunt , vilis tamen ille est,& care nimis illis costat utpote perque reddituum suorum ordinariorum plusquam dimidium perdunt cimo iam vix tertiam partem recipiunt.
Nec soli illised uniuersi cuiuscumque ordinis, qui
ex annuis prouentibus vivere consueuerunt Atten
de autem quam detest abilis quamque intolerabilis
47쪽
sit exactio ista, per quam Principes ipsi, S tota
nobilitas, singuli hominum status, reddituum in pecunia soluendorum duas partes amittunt: dimoneta aslsidue in deterius procedat, prout quotidie fit, toti tandem prouentus ad fundum usque exhausti,ad nihilum venient: atque ita necesse erit totam politiam fame,penuria, egestate iam miserabili ter laborantem, sublatis etiam redditibus, qui sunt nerui reipublicae, intra pauci lapsum temporis irreparabiliter interire.
Σα Denique ab antiquis politiarum rectoribus inuentum esse constat sum numismatis , ut conueniens esset medium Iustiti commutatiuae, preciumque rerum v nalium Debet itaque quod precium est, ex precioso aliquo cofici metallo,alioquin quo-naodo rectum si nihil in se continet preciolum' Debet praeterea ex tali re fieri, quae non modo apud patriae indigenas, verum etiam multo magis apud
alienigenas cara atque preciosa habeatur quatinus per illam cum eis liceat in permutandis mercimoniis peremptionem venditionem participium habere. Quid est igitur ex tali renumos essicere, quae nihil preciositatis in se contineat, nisi alias regiones in
Vsu mercaturaria se alienare sine quo nunt politia diu durare potest,inuiolataq; manere ξTaceo de furto& peculatu, 5 vilissimo quaestu,&spoliatione rei publicae,&periculo seditionum,&nostri in politia regiminis ab aliis nationibus contemptu atque irrisione,&de sequelis aliis,periculisque non mediocri bus ex hac infausta radice prouenire dispositis. Proinde ad plagam istam adeo grauemin periculosam,
48쪽
cicatrice tandem obducta rite medicandam atque abolendam consilio,vtiam dixi, expedit fidelium reipublicae et elatorum uti. talesque ex singulis exqui. rere, euocare que ordinibus, Millorum in reipublieae utili administratione atque reparatione sententias sequi, consilia probare , opiniones ac iudicia operis
13 Et ut in summa concludam perutile , imo necessarium mihi videtur ad uniuersalem regni huius in eunctis suis membris, abusibus reformationem, cocilium uniuersale triusta tuum conuocari, illicque vitiari delicta ordinum singulorum,ossiciorumque siministrorum,per sapientes aliquos ad hoc ex ordi nibus ipsis instituendos,proponi atque explicari per conciliique definitionem singulis quibusque erroribus, excessibus,ac laesionibus congrua adniberi remedia:legesque, prouisiones ac statuta opportuna superfuturo regimine constitui, cum poenarum grauissimarum adiectione in illos qui de singulis ordinibus leges illas transgrediendo violauerint. Congruunempe esse videtur ut in ruina vel periculo uniuersa li, uniuersale etiam quaeratur auxilium:& quod omnes tangit,ab omnibus probetur. Quis enim usque adeo desipit,vi unius aut paucorum capitum minus etiam fortassis ad communem utilitatem affectora iudicio, rempublicam tam i taliter afflictam ita congruereformari posse existimet, sicut per generalem congregationem totius politia in unum collectar: ubi priuatis repudiatis affectibus maior pars,ut verisimile est, Spiritu sancto praeuenta& directa,adpublicam patriae salutem aspirabit me ipso namque
49쪽
De lapse reparatione Miti . 1 uespiritu sancto, qui sanctis fidelium congregationi bus pie pulsatus adesse consueuit, per Apostolum scriptum est, Unicuique datur manifestati liritus ad uti litatem. Et rursus in Evangelio Spiritus sanctus quem
mitterpater in nomine meo,ille vos docebit omnia, suggeret vobis omnia. Et ista mihi videtur via magis efficax , de salutaris: magis facilis opportuna ad fructuosi mregni ipsuis,lapsuri orrendo deformati, reformatio nem. Haec ad te Princeps clarissime de Iustitiae in Fra corum regia resuscitatione,abiectaeque dongoni mis exilio proscriptae restitutione, raptim satisi celeriter, prout resin Verba occurrebant, perscripsi non tam quidem ut tuam velim in agendis sapientiam instruere, vel Zelum,quo ad id feruenter inar descis,amplius accendere; quam V tibi, caeterisque patriae et elatoribus potiora excogitandi occasionem ingererem: qui de paucis plurima ,de exiguis eximia, de palea triticum, detesta nucleum, de cortice medullam norunt elicere.
Visa Magistri Nicolai Clame i Catalaunensis.
Acis En Nicolaus Clamen gius, cognomentum habuit a pago dioecesi Catalau
nensis in Campania,quem vulgo appellant
CLAMEN GE: vix dum autem duodeci mum aetatis annum attigerat, cum Lutetiam Parisiorum studendi causa venit ubi ingenuis artibus ita operam suam in Collegio Nauarrae transmisit, ut eo seculo nullos in eloquentiae gloria aequales ha-
50쪽
Nioolui declamen iis buerit,sicut variae lucubrationes ab illo proseo versibus conscriptae, demonstrant Academia Parisien sis, po eius opera in epistolis, ad diuerso Principes pro schismate opprimendo , scribendis usa est, quae quidem inter alia eius opera leguntur: ipsemet
etiam priuato nomine multa super eo argumento, nec non ut Principes Galliae a bellis ciuilibus absterreret, eleganter, magno cum stomacho scripsit. Porro, illum Rectorem Academiae creatu, Theologiae studuisses, neque tamen lauream Magisterij unquam adeptum fuisse constat. Nominis vero eloquentiae lamen gi celebritas , eidem Benedicti xiii beneuolentiam sic conciliauit , ut Auinionem ad Curiam Romanam sectandam sese contulerit ibi statim illum Pontifex maximus a secretis habuit. Quod certe ingens illio diu, periculum apud populares suos conflauit quoniam percrebuerat in Gallijs, Clamen gium bullas excommunicationis a Benedicto in Carolumia Galliae Regem latas,composuisse quam suspicionem atque odium, Epistola
quadam ad Academiam Parisiessem diluere conatur. Demum, factus est Praecentor Ecclesiae Baiocensis, Mad tempora Concili Basileensis vitam protraxit, ut colligere est ex disputatione quam cum Scholastico Parisiensi super materia Concilij generalis habuit: qua in disputatione nominatim indicat, viros disciplinae Ecclesiasticaramantes,spe quam de Pisana S: Constantiensi synodo concoeperant,frustratos fuisse: propterea valde timedum esse, ne hoc ter lium Concilium massileense porro intelligit sino fructu&Ecclesiae reformatione, ut reuera contigit,