장음표시 사용
21쪽
De lapsi reparatione Iustitia. s
tissime diebus exterae quaeq; nationes afflictae, aut ab insidiantibus oppreta hostibus, ad Francorum pro subsidio confugere regiam, cuius nomen celeberrimum cunctis erat formidabile. Quis nescit Imperatorem Romanorum nouissimum , ad Carolum; venisse pro ineundis contrahendisque foederibus Nonne praetere Imperatorem Graecorum nuper Parisius vidimus opem atque auxilium implorantem Nonne Hunnos ac Pannonios paulo ante idem flagitantes intueri licuit Quid de Hispanis loquar, quibus nost ra memoria,interfecto Regni occupatore, qui foedus cum infidelibus inierat, Regnunost ri resilauerunt' Quid Cyprios, Siculos, Neapolitanos,quid Genuenses, Mantuanos, Florenti nos, Lucanos, Pisanos, atque Patauinos, denique quid Venetos Italorum nunc potentissimos cimo quid Romanos rerum atque orbis olim dominos,
me eommemorare oportet quos ad foedera nobiscum ferienda impetradasque Iuppetias legatos quo
tidie mittere videbamus 3 Tanti erat Gallicum no men, tanti fama tanti formido, ubique se Gallica tantis attollebatgloria rebus ut nisi sub alas Francorum confugissent,non se tutos arbitrarentur: Ubi vero nostri foederis vel amici ci essent umbra protecti, quieti prorsus ac securi essent. Denique ante aliquot tempora Pontifex Apostolicus cum tota Curia Romana tyrannide exagitatus Italorum, sedem in Galliis elegit: nusquam alibi tutum existimans habere perfugium: cui utinam baculus arundineus nequa quam facta fuisset potentia Gallicana , sicut longe antea futurum esse fuerat praedictum. Quae res igitur ex illa insigni gloria qua hactenus ante cateras c-
22쪽
Nicota declamen et sgiones Francia floruit, in has illam repente redegit miserias Nisi quia a priscis degenerans virtutibus, que tam praecellenti illam honore illustrabant, ex
strenuitate in ignauiam, ex cura in curiam, ex honestate in ignominiam, ex grauitate .constantia indis tutam leuitatem, ex temperantia in luxuriam, ex fortitudine in pretiiumptionem, ex liberalitate in cupiditatem rapinarumque libertatem, ex frugalita te in prodigalitatem, ex fide in perfidiam, ex pietate in impietatem, ex ordine in confusionem, ex solida gloria in vanam gloriam atque superbiam Lex zelo publica utilitatis in priuatam commoditatem , ex correctione&disciplina in generalem impunitate, maleficiorum omnitiq; licentiam: ut omnia sub uno verbo ad rem nostram pertinente absoluam ex Iustitia in iniustitiam, in omnemque iniquitatem; non dexterae excelsi mutatione sed sinistra potius Herebi immutatione conuersa est sicque tandem priscis virtutibus abolitis, vitiis , ad summu perductis, neque ultra se ferentibus furiis instigata Tartareis,in se per ciuilem furorem manus conuertit. Id
namque esse consueuit extremum malorum4 caeteris omnibus magis capitale ac desolatorium,in quod lapsae ad vitia politiae solent deuenire quae res, quantis Regnum cladibus intra paucissimos annos attriuerit, nihil opus est meo calamo explicari, cum res
satis per semetipsam se explicet. Quis enim nisi sensu orbatus,non luce clarius vi deat, quam tam post duodecim annos, quibus funesta haec bella in coeperunt,patriaeVniuersa perniciem,
quantam desolationem ciuilis rabies ista importa ini: Habenti tali in cunctis pene suis ciuitatibus ac
23쪽
Delapsu reparatione Iustitia. municipiis ciuilem inter se dissentionem Tedit res ipsaeuidenter comprobat, plus iacturae duodecim annis nostrae infelici patriae intulimus, quam illi toti Italiae in trecentis annis: adeo experti opifices ipsi
in nostro fuimus exitio . Vnde autem ratio orta est diuersitatis , nisi quod Itali partis utriusque
ad suae semper reipublicae conseruationem acie mentis intentam habent,in cuius salute suam non dubitant salutem esse repositam nostri autem ex latrunculis instructi exercitus, nihil praeter rapinas, & praedas,& patriae exterminium meditantur de quorum intoleradisiniquitatibus,quoniam ad id sermo peruenit, de ex hac radice tota consurgit patriae depopulatio, tempus est magis in particulari aliquid dicere. Vt autem ab altiori ordiamurci cum fides sit totius Christianae Religionis, totius Iustitiae, ac virtutis, imo potius totius boni humani radix,ac fundamentum: quo ille pacto deputandus est Christianus qui fidem non habet ' Clamat Propheta Diu ex Mevivit, Clamat Apostolus, iusti irati eodepacem habeamus ad Deum. Quam igitur ille vitam, quam pacem ad Deum, quam Iustitiae particulam haDere censendus est quindemnon habet' Quam vero ille fidem habet, qui contra Deum bellum gerit,qui Ecclesiam sponsam eius infideli deterior violat , prophanar, polluit,perfringit,atque spoliat 'Qui suorum cinquit Apostolus maxime domesticorum curam non habet dem negauit est infideli deterior. Si autem ille fidem negauit est infideli deterior, qui domesticorum curam non habet,quid de illis sentiendum est, qui non modo domesticos patriae suae, quorum tutelae sunt deputati, sed sacrosanctum Dei taberna
24쪽
culum, enormiter adeo Vexanti dehonestat Deletariores profecto non solii e tilibus,verum etia daemo. nibus istos sacrilegos dixerim Ecclesiarum violatores cum aperte de daemonibus scriptura dicat, laemones credunt, contremiscunt. Si enim quam tamlibet credulitatis scintillam haberent, talia nefanda perpetrare proculdubio contremiscerent ac perhorres cerent quae cuiuslibet fidelis animus non soluo culis cernere, sed etiam relatu audire perhorrescit. Solebant bona agrestium in basilicis recondita etiam inter acerbissimos hostes igne ac ferro patriam vastantes esse tutiora, quam quae in firmissimiserant collocata castellis quoniam nulli erant hostes adeo efferati, ut non a sanctuario Dei manus impias abstinerent. Nunc autem apud nostros domesticos ac familiares inimicos, quibus nulla est pestis capitalior, nullo Deus priuilegio , nulla domus sibi sacrata ulla gaudet exemptione sed passim in saeraria quaeQue irrumpere ac praedari non formidant.
Taceo de sacerdotibus ac ministris Ecclesiaru, quos si apprehendere possint, diuersis atque horribilibus modis excruciant grauius illis illudentes quam Tartaris aut Barbaris alii si si quid haberent humanita tis illudere deberent. Sed qui nefaria crudelitate humanitatem exuerunt,4 feris sunt immanibus truculentiores, quid mirum est si daemonibus merito comparentur quibus etiam in credulitate deterio res illos esse monstrauimus Qua igitur fronte, qua fiducia, immo certe qua impudentia nos Christianissimos volumus appellari, qui talia passim atquς impune in sacratis Deo altaribus, dedicatisque basit sicis per sacrilegas impiorum manus fieri toleramus:
25쪽
De lapsu, reparatione Iustitia. qualia nullus unquam paganismus de suis idolis aeumulachris tolerauit 3Itane caeterae nationes faciut, Christ inomine .charactere insignitae Ita ne An
gli, ita Germani, ita Barbari quique populi Christi nomine titulati3 Sed quid de Christianis aliis loquor
nationibus cum ano meticae superstitionis prophani sectatores, suae Mesquiae violatores tanta di cantur insectari seueritate 8 Qualem autem devictoria spem, de hostium oppressione fiduciam possumus habere, talibus furum manipulis, talibusque latronum turmis Sathanae v lique ministris instructi, tempora, o mores, o foeda rerum mutatio. qui hactenus ante caeteras natio
nes Christianas,libertatis Ecclesiasticae patroni at que defensores, etsi quis illam oppressisset ultores es.se solebamus, nuc prae caeteris oppugnatores ac per secutores sumus 'Et mirari debet aliquis, si Christi desertores Christus deseruit λ quo deserente cuncta super nos violenti torrentis impetu undique mala inundauerunt,ut a planta pedis usque ad summum verticem vix aliqua sit in nobis sanitas relicta Vnde enim Regem nostrum, suapte natura clemetissimum optimum,ita flagellatum credimus Unde tantam
masculinam eius progeniem morte extinctam , t iam prope necessarium sit ad externos iura coronae deuolui Vnde nostrorum exercituum quondam inuictorum coram exiguis hostium copiis fuga turpis
S contritio. Vnde omnium fere nostrotum Principum, tantaeque nobilitatis, aut mors , aut ignominiosa captiuitas 3 Unde praeterea ab alienis tanta Regni occupatio Vnde nostris cohortibus Regni uniuersi per rapinas horrenda atque inaudita depo-
26쪽
pulatio Vnde postremo, ut fontem malorum aperiam, bella inter nos tam crudelia, tam impia, tamque infaustaci nisi propter execrabilia deoque viterius importabilia quae inter nos regnant scelera quae necesse est ut nos mature,nisi aliter obsistamus,in capitale atque irreparabile demergant exitium. Nam ut Deo suas atque Ecclesiae suae iniurias digno perfidorum plectanda supplicio relinquamus, quandono est alius qui illas vindicet, quas nimirum4 acerbe satis si oculos ad cognoscendum haberemus)iam vindicat, Lacerbius haud dubie vindicabit.
Quis tam hebes, tam caecus, tam acie metis obtusus,
ut miserabilem non perspiciat patriae desolationem: non tam quidem per hostes ipsos, quam per armiferos nostros inuectam: qui non hostes expugnare sed ciues potius, domesticos, quos tueri ac defendere debuerant,non solum omnibus nudare vitet inopis adminiculis,verum etiam inhumanis assicere cruciatibus didicerunt ' Licet ergo patriam niue fana aspicere lamentabiliter desertam, in solitudinemque redactam, quam nemo omnino calcat nisi latrones ac praedones aestici: quibus toti agri pleni sunt, qui illam pro arbitrio absque ulla resisten
tia pacifice tenent atque prosternunt, o deterius il tam affigunt, quam ab ullis unquam fuerit hostibus afflicta. 9 Agrestes autem pauperculi omnibus exuti substantiis,ad sylvarum latibula confugiunt, ab hominumque consortio si homines dici merentur ad ferarum habitacula atque consortia demigrant allicvitam in sylvis inter deserta ferarum lustra, domos que trahut victum infelicem, cra, pidosaque coma
27쪽
De lapsis, reparationeIustitia. Dant rami, sevulsispascunt radicibus herbae quibus nisi
sustentaretur alimentis fame erant atque inedia perituri. Quorum etiam imaginem calamitatis sanctus vir Iob eleganter expressit Etestate, inquit, fame fleriles,m calamitate ac miseri quastentes . rodebant insolitudine, mandebant herbas, arborum cortices m radix iuniperorum erat cibus illorum.In desertis habitabant torrentium, O in cauernis errave Verglaream. Deplorat Virgilius in Georgicis per bella ciuilia agriculturi; cessa tionem non, inquit, ullus aratro Dignus honos, qual-, lent abdu Tisama colonis, Et curvae rigidum falces conflantur in ensem Sed si nostra vidisset tempora, multa alia Llonge magis lugubria suae addere potuisset deplorationi. Scribit Apostolus ad Timotheum, laboran tem agricolam oporte rimum defrudiibus perciperes Sed heu hodierna tempestate, nec primus ille nec ultimus in suis laboribus aliquid percipit, cum totum raptores auferant vel dissapent. Quid autem potest iniquius esse, quam illos quorum opera ac labore Omne genus hominum vivit, non saltem insudore vultussui vestipane suo Et hanc tamen iniquitate nos facimus tolleramus qui innocentissimos homi num agricolas,per quos ut ait Virgilius Iustitia excedens terris extremafecit vestigia tota die, tota nocte, imo toto assidue anno pro nostra vita iugi labore desudantes,sua vita,suo victu, sua fructus particula, cuncta illis eripiendo defraudamus: nec tantum vita& fructu defraudamus,veru insuper rebus omnibus exhaustos ad pecuniae traditionem diris tormentis adigimus: quibus nec cibarius est panis pro liberorueducatione relictus. Haeccine est illa Iustitia superius descripta, qua docet neminem ledere , em ius suum Nnif
28쪽
Nicolai declametigiis cuique tribuere Haeccine est antiqua Virtus, laus, probitas, S religio, culturaque Iustitiae, quibus sunt nostri maiores praei teris terrarum populis Christianisls i appellati io Vnum sane primo occursu satis mirabile audebo dicere, quod verum ne an falsum sit ratio demo strabit. Dico plane mihi videri plus Iustitiae, quantum ad executionem attinet, in Inferno esse qua in Regno isto dico signate quatum ad executionem: Nam quantum ad virtutis habitum , scio illic nutatum esse iustum Causam dicti accipe , Primo qui dem in Inferno nullus innocens aut iustus laeditur, quia nullus illic est. Deinde nullus etiam iniustus laeditur, quoniam quilibet talis ibi iuste punitur nec solum iuste sed etiam clementer punitur: quia semper citra culpa condignitatem. Haec autem est vera Iustitia secundum praelibatam diffinitionem, qua nemo leditur,& secundum suum meritum vel demeritum unicuique rependitur Alco tra in Regno Franciae,hoc tempore paucis exceptis, quis est quino laeditur' Laeditur imprimis Deus, laeduntur sancti eius,
quibus non honor,non timor, non cultus aut reue
rentia exhibetur,quae illis tam iure diuino quam humano debentur. In quo etiam fides Catholica inexpiabiliter laeditur, cum nulla in blasphematores stultionis executio. Laeduntur grauiter Ecclesiae LEcclesiasticae personae secudum supra memorata: La duntur ineffabiliter innocentes viri agrorum culto res,qui omnibus omnino nudantur facultatibus: in quorum laesione ceteri hominum ordines amplissime laeduntur, cum de illorum labore omnes vitam habeant. Destructa autem agricultura necesse est
29쪽
De lapse reparatione Iustitia.
mature destrui totam politiam, fameque Minediaco sumi quod iam fere factum cernimus, nec tam ei, ad remedii prouisionem clausos oculos aperimus. Quid enim est terrae cultores ita prorsus ad exterminium deducere, nisi politiae ipsim pedes quibus sustentatur, succidere Succisis autem patriae pedibus, quis non aduertat esse necessarium illam corruere 3Lςditur praeterea non mediocriter tota respublica in numismateri quod tale est ut nihil aliud nunc de ii lo dicam ivt per ipsum omnem communionem meris cimoniorum, commutatiuae Iustitiae cum vicinis
regionibus prorsus amiserimus, sine quo nulla diu potest regio consistere. Laeditur unusquisque in suis prouentibus, qui vix ad dimidium redeunt consueti
emolumenti: tum propter culturae Vacationem, tum
propter ipsum numisma Lard utut Iudices ac Praesides prouinciarum, qui propter libertatem maleficiorum, vindictam in sceleratos exercere non au
dent. Laeduntur denique Principes ipsi qui sua sicut
caeteri iura perdunt, patriamque ante oculos suos perdi vident,atque periclitari. Sic itaque constanti, irrefragabili certitudine ratum esse videtur , quod alienum a veritate prima facie videbatur. In hac autem tristissima temporum caligine,in hoc totius iniquitatis inundante diluuio in hac omnium vitiorum,scelerum, flagitiorumque inaudita confusio ne,te,infelix&calamitosa patria,Dux illustrisacprς- clarissime, auxiliatore remediique ministrum expectat. Tu praesidium, tu refugium, tu salutis post Saluatorem spes amplissima es. Ad hanc rem te debes arbitrari a Deo electum,in lucem editum,&post tot alioru funera GalloruPrincipu, in vita coseruatum.
30쪽
Niob lai de Otimengi sit Tantam igitur iniquitatis abyssum ex Regno
illo maturius exterminadustitiamque ab exilio cum nobili sororu coetu reuocare stude. Ipsa est enim te
ste Salomone quae regnorum solium firmat, sitae qua solidum nequit stabileque permanere. Quod si
antea non credidimus, nunc saltem tam perspicua rerum experientia credere discamus. Nam proh Dei atque hominum fidem: cum tam extremam regni
prostrationem breuissimo dierum lapsu videamus, quid futurum speramus, si torrens iniustitiae adeo violentus diutius inualuerit, ut hucusque semper inualuit Secum mihi crede uniuersa in ruinam trahet atque praecipitabit,nec remedii tuc locus erit quando vitiorum dira vorago cuncta absorbuerit. Sic solent regna deperire,sic imperia, politiae, sacris testantibus eloquiis,de gente inuetem transferri. Nam de pace quide incocussa quid loqui oportet quamdiu tanta iniustitiae pernicies inter nos versabitur' capax vera absque Iustitia haberino possit, aut diu durare, secundum illud propheticum, ritum itiae pax. Ad quod etiam illa vox pertinet Psalmistae Iustiatia mpa Osculatasyni: Quae enim sese osculantur,necesse est inuicem coniungi sibique coli rere quo-Riam reru natura nequaquam patitur, ut res distantes ac separatae sibi oscula libent. Quare aut ambas haberi necesse est,aut ambas amitti, cum semper in
dissolubili nexu sibi coniungatur. Inde est quod tantas concordiae pactiones irritas vidimus,lanta foede
r nania,quoniam sine visco tenaci Iustitiae conglutinata erant . ideo solido vinculo sibi longius colit rere nequaquam poterant. Quando partes ambas Uno animo,Vna voluntate ac studio ad exulantis I