장음표시 사용
241쪽
debiti, & mandatum Domini; prius
uxori, quam Domino pare teneretur.
De presbytero ergo siue laico, qui post coenam & crapulam nulla interiecta dormitione pernoctauit, solet disquiri, an recte die sequenti sacrisi .cet, vel communicet i Et licere, commune extat scribentiain placitum, ut post D. T ho m. quaest. 8 o. art. S. ad Pin-
part. tract. 7. δέρ. qmest. 4s. Et his mouentur , quia contrarium nulli bi cautum inuenitur; & quia dici ieiunus a media nodie, seu duodecima potest, qui nondum cibum digessit. Ex quo sequitur,subiungit Bonacina, sacerdotem qui in vigilia Natiuitatis Domini pranius est , vel ientaculum sumpsit prope mediam noctem, posse post mediam noctem celebrare quamuis non dormierit, & cibum non digesserit,
nam dicitur ieiunus a media nocte, ex Rodrig. cap. 249. de Giganum. II. cuius in aliam rem iam meminimus. Oppolitum tamen sentit glos. in ca . nihil ,erb. mi, um 7 . quaest. I . Vbi
pransum & non ieiunum quo ad sumptionem Eucharistiae habendum profert, qui post duodecimam noctis prς teriti ei bi indigestione laborat , & ipsius eructationes patitur. Quasi eo die traiectus cibus credatur, quo in stomacho durat, & indigestus gulam petens, iterum ori apponitur. Cuius senotentiae extitisse Ioannem de Lapide, &alios refert P. Leander supra,sed tamen nullo iuris testimonio firmasse. Quod nec inficiari audeam,cum prefatam glossae opinione confirmet text. in ca . si eoustiterit IE . de accusat. odmiror doctissimam flosiam latuisse. Ibi enim presbyter de vinoletia accut satus, & quod intaberna pernoctauerit, ita quod altera die nulla prae missa dorm: tione Missam cantasset, uti peccaminosus beneficio priuatur ; aqtiosi dormisset, ob solam vinolentia,& ebrietatem tantum suspenderetur,
c. crapula I . de ita honest. clericor.
Ergo minime licet ante dormitionem, svel digestionem , citra culpam ad Eucharistiam 'accedere : Quia ut repetit ibidem glos. ver b. dormitione, novi detur ieiunus, sed pransus, qui post
mediam noctem insomnis permansit , hoc est indigestus. Ita enim dormitionis verbum interpretatur plerique iudicto cap. cum somno ipsb digestio fiat iuxta Hippocrat. lib. 6. de morb. Popular. ρ. . s. GLIen. a. de causis si thomat . ex quibus ita concludit
Sora pan in . edicina is auisa arr. I. restan 6. Guliel. Stuc gius antiquitat.
I inc, qui data opera nimio plus se ingurgitant , sicque intemperate stomachum replent, ut nec pe diem decoquere possint somno indigent ad digestionem, & quidem plus solito. Idcirco veteres ubi crapula, aut cibo grauidi, ad sextam horam meridianam sequentis diei sopori indulgebant. Ita Rutil. Lupus lib.a.de figinis sententiar. Nam simul, inquit, atque exprioribus ho-νis diei sic enim emaculandum locum
censet Gasp. Barth. lib. s. aduersar. cap. I. nimia cibi ac Nini satietate, ri x meridiano tempore plenus crapula est ex- perectias. Consentit Seneca: Monnulli,
scribit, maiorem partem noctis in conuiuiis exigunt ino ero madentes' mer
si que ad horam sextam dormiunt, hoe est matutinum eorum. Et Epidola Iaa. Turpis qui asto sole femiμm is iacet, cuius vigilia medio die incipit, a boo multis hoe ante lucanum em, furit qui σι
eia lucis noctisque peruertunt, nec auredidiaest occulos hesterna graueis crapula, quam appetere nox coepit, quibus idem Barthius subscribit lis roxime : Recte inquit, tetrapula ' cito graues, Fria lucis noctisque peruertere, eo die ipsi om-
num capiant, quem nocte nimia oppletio
deterruit. Huc respexit Ecclesiast.
242쪽
ma illius eum ipso delectabitur. Nihil magis experimento cognitum, quam eum qui se cibis impleuit usque ad satietatem, non pCise dormire , sed aut totam noctem vigilare, huc & illuc sese iactantem , neque posse loco consistere i aut dormire somnum grruem cum multis horrendisque in sbmniis, neque eum longum , sed crebro interruptum, ac cum cholera non Dunquam& tortura, hoc est, cum anxietate ve-triculi & vomitibus cibi corrupti, aut nauseis , & ructibus nidorosis thicas ninus vocatur ab Hippocrate cholera sicca) & cum torminibus intestinor v. Illud quidem ob cibos corruptos, qui adhuc in ventriculo haerent , hoc obeos,qui in intestina descenderunt: Eu Vero qui parce , aut citra saturitatem Coenauit, dormire usque in mane ,&animam eius cum ipso delectari, hoc
est, magnam ex Iomno Voluptatem capere, & expergisci alacrem , & expeditum o Quod quidem signum optime peractae coctionis, atque adeo bonae valetudinis est. Verum quidquid hqc euincant, &superius enumerati defendant , aliud tame consuetudine admissum in i js qui casu, aut stomachi debilitate eiusmodi
cruditates patiuntur , certo comperi-76mus, cui etiam in materia Eucharissica standum, probat texi .in ca . illa autem II. diem. alta ,ero I 2. dis . ex quo ita notauimus annalibus noseris de aetate
ad omnes humanos actus requistra anno II. quaest. Nnis. num. 9. Praesertim cum nec
defuerit qui existimet somnum ad ciborum cogitonem minime necessaria, quasi rectius vigilia sat, ut cotra Hippocratem,& Galenum validissimis rationibus contendit Laurent. Ioubertus Meca . I .paradox. 8. qui & inter alia illud profert: aeuamobrem vigilansplus
ciborum concoquit sex horis, quam δεν - miens horis duodecim. Propterea em ma-xstina γigilia, in exercitio adhuc egemus priusquam sit prandendum . Ergo tan-
tu abest si Iouberto credimus) quod
lautissime coenans . si in fornis nocte praeterierit acqlecti prandio sequentidie arceatur, quod imo erico uti magis digestus securius ad illud deberet inui
Nec ab his di sonum videtur, iram 7j in odium de lae thalem culpam transi- re , si ultra duodecim horas diurnas perseuerauerit, ct nocturna exacterit iuxta Apostol. ad 'besios: inomana vi pulchre Ambrouus, die orta, cum die decidat oportet . Theodorctus:
Irae menIώνam dedit men ram eur; γι retur enim ne noctu Infescens cogitatio morbum aveat: Da enim Horiarna atque
inneterata fit odism . Vnde Tertul. de facientia cap. I . Sollope r iram hostram si scc;derit, erichfamn r. Non licet nobis
na dies ne acientia ma Acre. Cui quasi consentiens S. Paulinus Vi oia ad residerium : Nec spectem , scribit, Sol oscidas super iram meam , ne occidat ita mea , si ante cla Asirit, esper duem , qtiam extinxerat Faa furoxem. Admcnet item P. Ludovic. de la Cerda in E.
Hinc perfulget verus sensus 1 ole. tani Concili j incae . ,num OraFium, νῶ alias,γeri Q quamuis 2 . distin Lone. Vbi peccata capitalia recensens, tandem ultimo subi jcit : Et si longo tempo
gum enim tempus hic ad incursionem laethalis culpae ex irae aut ebrietatis perseuerantia, unius tantum naturalis
diei subauditur, vel ut expressius Io.quar , no maioris spatij duodecim horarum lucis, ex proxime notatis. Quo item respexisse videtur Fabianus Papa in cη .st quis iratus , s. a. quaest. s. cum defini jt, quod si quis iratus crime cui libet temere obiecerit, conuitium non est pro accusatione habendum : Sed
permista tractandi spatio , si id quod
iratus dixit, per scri pluram se probaturum fateatur. Spatium equide quod irato indulgendum desiderat, qui hambigit duodecim horarum, & quideria diurnarum i futurum . Quo elapso si scripto quis obiectum crimen fuerit attestatus,accusationis vicem subluit. Nec eande respuit explicatione text.
243쪽
in cap. Quortium, de poenit. dist. I. Vbi calore iracundiae misso repudio, si in- breui reuersa est uxor, non diuertisse videtur. id esti, si intra circulum duodecim horarum reuertatur ; haec enim breuis habetur temporis intercapedo, quam si ira non excesserit, nec in odiuuertetur, nec in cliuortiu si interea regressa sit uxor. Non enim tunc ratio humana sufficiens tempus habuisse videtur deliberationis,quo debeat re primere motus, ne in grauius scelus procedant iuxta Alex. de Ales , quem sequitur Turre cremata in dicto cap. yns
νs Illudque etiam minime latere debet, quod indicat S. Chrisostomus Orar. 2.
aduersus Is os, ut inconstantiam nostram in propugnanda coelestis beatitudinis laurea improperat , scilicet, spectatores in Olympicis certaminibus duodecim horis absque aliquo recessu indefessos adstitisse. Chris stomi verba hqc sunt: bsurdum fueritaliot in certaminibus Gompiacis quotidie
a medio noctis hsque ad meridiem squod duodecim conficit horas diei ciuilis indurare spectantes, ut xi eant, cui caesura sit corona, nudoque capite excipere Solis rarios, nec Prius abscedere, quam de certamine fuerit prouuntiatum: Mos HronMuc, quod certamen' non de tali corona,
sed de corona immortali, defatigari, faedio fieri testimonio ut singulare notat Aloii. Nouarin. Schedia mat. Sacro-
79 Item nec erit obliuiscendum, opera. ri is, . quos Iornaleros dicimus, mercede esie ultima cuiusque diei hora,cui duodecima respondet, necessario soluen. dam. Quoniam ut inciuile est pensionem peti, nisi omnibus partibus eius temporis praeteritis, de quo inter partes couenerat, ex Accursio in Loede . de locat. si pensio demigrando, Bart. in l. I. g. Diuus , H de variis eHrasrd. cognit. Renato Choppin. de priuileg. rustic. lib.i .cap. 8. Sic nil adeo ciuile quam mercedem diurna , elapso iam die extrema i psius hora deberi, ac exigi posse. Cardinat. in clement. o. qu est. 13. de praebeo . Asinius in prax.F.
3I. cap. 3I. num 36. Vincent. Carroc. aer locato pari. q. quaest. 2. quaestion. I 3. PrincipaL num. 2. Docentes mercederi
dari debere potest finitas operas, sed ante solis occasum. Quod ex Deuteronomio mutuatum agnoscitur cap. 2
tis, γ' pauperis fratris tui , siue aduenaei
qui tecum moratur in terra,stintra fortas tuas est: Ied eadem die reddes ei pec-cuniam laboris sui ante solis occasum,quia pauper est, ex eo sustentat animamsua:
ne clamet contra te ad Dominum, re
putetur tibi in peccatum. Quo sensu dictum videtur illud Levitici I9. xem.
13. Non morabitur opus mercenari tui
aps te que maue: Et aliud Tobiae 4. vers. 13. Quicunque tibi aliqώid operatus fuerit, fatim ei mercem restitues,ein
merces mercenarij tui Vud te omnino ri ora
remaneat. Debet est enim praestatio mercedis diaria, quia magis insumptus diurnos erogari videtur, quam solari inqmine, ut expendit Renatus&probatur adducto Deuteronomii testi monio i bi: auia pauper est . . ex eo
Quod de illis operari js intelligunt 86
Bartol. in I. I. Diuus L. de varijs c extraord. cognte. Cavillin. mellisi , 694.& Carrocius biproxamenum. I. qui admodum pauperes non sunt, quoniam si egestate praemantur, poterunt de mane, de ante exhibitas operas mercedem exigere, ut melius ita sibi, suisque prouidere possint, ex eodem Bart. in I. a. c. Iocat. Specudat.in tit. de Salario, g. equitur. es. Et quando. Ioalan. And- , Bald. in I. diem Iuncto , num. 6. H de M. assessor. ubi Ioann. logn. n. 2I.
quitur Vincent. Carrocius dicto n. I. De qua etiam hora duodecima acci si pendum admoneo terminum occasus
solis, qui frequenter indulgentiarum.& Iubilaeoru acquisitioni soleta Po tificibus praescribi. Ut plurimum enim sub hac forma conceduntur, a primis
vesperis festi, usque ad occasum solis
244쪽
diei sequentis. Vsque ad horam vige- Episcopo hoc interdicere suadetur, simamquartam in italia , subiungit quia id omne potest prohibere ex quo
Theodor. Rubeus in vorario muersas. timetur peccatum,ca . nomi, de Iadiis Et obsit. Jiap. a. . Qua Sol occidit, vel Sed ex choreis, & si malae non sint alia hora Sol occidit iuxta horas alia. cap. et cognouerunt, detornit. dis. a. frerum Regionum. Quae hora vige sima quarta in Italia, vel alia hora occasus Solis extra Italiam, est finis diei artificialis , nimiru temporis quo Sol supra
Horizontem commoratur. Aliter vero praefata verba intelligi etiam posse arbitratur, ut non accipiantur de oc de noete prohibentur. quenter solent mala oriri ; ergo pos-Hint merito ab Episcopo etiam laicis interdici. Deinde, quia id expresse firmare videtur Praepositus in cap. enmes. Me, de V eL dum Principis cdictu valere, inquit, quo eiusmocli choreae casu corporis solaris, & sic quod occasus solis extendatur ad totam durationem crepusculi , quod de vespertino intelligitur, cum Matutinum appelletur Aurora. Et sic in fine diei Αt oppositum verius iudicatur,quoniam Episcopus nullam aduersus laicos obtinet iurisdictionem, ni si ubi adest peccatum, ut notatur in dicto c. nomi. Chorae vero & laruae ex natura vulgaris: Vulgus enim totum tempus, sua nullum continent peccatum, vidi non tantum quo Sol est sit pra Horiz6- ximus, ergo nequi m laicis illas prohitem, sed etiam ex quo illucescit dies, bere poterit. Et facit, quia talis ludus 8susque ad finem illuminationis, a prin- sit ut eo recreati efficiantur proniorescipio, scilicet, Aurorae usque adfinem fideles ad quadragesimale ieiunium, e. crepusculi advocat diem. Co uima, 44. H . cap. non mediocriter, Et hoc ultimum magis probauir MConsecrat. di l. s. docet glos. in cap. Francolino eap. 3. a m 3. γνque ad 9. donare, δέ. disi. Panorm. cap. et si ab eoque non essu recedendum putat idem Theodor. cum materia sit fauorabilis, & nemini praeiudicialis, accedente praesertim obseruatia, occulta sum morum Pontificum vigilantia.
plo Saluatoris Christi , qui secundum
Bona uenturam in is de Tasione
inomini. lam imminete Passione abi jt oblectationis causa in Bethapiam. Er-Namque Francolini opinionem egre- go cum hoc sit honestum, impedirigie confirmari, ait Rubeus, ex his, quae non debet. superius dixerat cap. I9. n. 4. g. et ex Secundo, quod hec prohibitio de p. sis paret videlicet, ortum Solis non ceat, adstruitur, quia indecens est ut intelligi, quando substantia Solis or1- quadragesimali tempore quo poenitetur,sed quando apparent radi j solares, tiae vacare debemus, choreis & tripu- quod contingit in fine crepusculi. Cui dijs delectemur, cap. non σον ei. eI I.'& suifragari personarum commodita- 33.-cώm duobus maximetem, artificum , agri cultorum , & similium notat, ut de Misse sacrificio in Aurora scripsit dicto ca8. Gy. n. 6.81. Utrum autem possit Episcopus e- cum ad consequendam perfectam gratiam remissionis peccatorum oportere sentiat, texi .m cap. I. circa em, δε
aruit. abstineri aspectaculis dedicto prohibere ne clerici, aut laici, vl- ludis. Contrarium tamen sequendum tra duodecima noctis terti seriae car- videtur, cum ob antiquam & immenis ori vij laruis delectentur, vel cho- morialem consuetudinem absumendi reas ducant Venustissimae satis disqui- integram eiusmodi nocte ludis de chositionis est, Quam erudite admodum reis, quae iam priuilegi j vice obtinust. disputat oldrad. consit. 6 1. iueipienti, Lboe iure, g. ductus aqu est de aqua quot. et circa, δέ Ioann. Neui Zan. in . Flua cuius interruptio molestiam 8 nuptiac lib. . num. 67. Qui in ea haec proculdubio de scandalum generaret, tria disquirunt, an liceat, an deceat, dc cap. Micta, de excessib. Triniat. l. a. de
an expediat. Et primum quod liceat Const. Fricio. Tuin etiam, quia S. Pontifex
245쪽
t i sex & reliqui Episcopi tollerant di
choreas ea nocte ad saturitatem.
Essetque nimiae praesumptionis velle corrigere , quod a reliquis Episcopis
irreprehensibile iudicatur, cap. I . ' Σ. 16 cap. quemadmodum, I a.dist. Et tan.
de conuincitur, quia & si quo ad esum carnium quadragesima post coenam inciolat, cap. denique,4. distin. quoad feria & opera nondum est quadragesima ante lucem diei cinerum,
foriens, ubi Fetin. de homicid.
Tertio, quod Reipublicς & fidelium
bono expediat talis prorubitio inde coniectari videtur, quoum in tendit in
correctionem morsim , quam maxime Episcopum curare decet, ne sanguis ovium de manibus suis requiratur, pas. ιν refra abili, de Ostic. Ordin. Caeterum
8 oppositum magis arridet, videlicet, quod etiam si liceret, & deceret tale edicitum , non tamen expediret, cum probabiliter a subditis negligeretur γ'quo casu etiam si manifestum peccatuin choreis agnosceretur, iustius erat dis imulare, quam edictum contemptibile proferre , cap. deniqPe, 4. diff. Vbi
eo tolleratur consuetudo comedendi cyrnes usque ad mediam noctem, quia euelli non poterat. Q a'd etiam multis alijs confirmat Ioann. Νcui Zan. Jupiis obiectis simul respondens, a quibus libeter abstineo, ne exscribere Videar, satis enim ex eo fonte auximus , ut plane liqueat minime Episcopblicere simile edictum euulgare. 88 Dictis annectam , diurnarum, aut nocturnarum horarum aquae ductum habentem duodecim tantum horis eo
uti posse, cum diei noctisque spatium nec longius pateat. Hocque indicasse videtur Pomponius,in l. ast de aqua
ctum habeam . Mon popum alia hora ducere, 'Nam qua ius habeam ducense. Ania
hora intelligo , non tantum respectu qualitatis, sed & numeri, hoc est , ut nec soluin prohibeatur habenti ius auriendi aquam diurnis videlicet horis, eam item nocturnis aurire , sed etiam vitry numerum diurnarum aqua uti. Cum si maiori duodecim horarus patio uteretur, proculdubio & nocturnis horis aquam duceret. QN od mo dus constitutae seruitutis, necessario seruandus, I. ψ. g. penult. cr 2 h. de Seruis. nequaquam admittit, cum certis horis aqueductum habens , illis, &non alijs eo uti debeat. Imo ii alijs, Sciton constitutis utatur, legitimo tempore utendo seruitutem amittit, i. si communem I o. g f 4squema seruit. amitt. ubi ita Paulus: Si is quinomiana
aquam habet,interdiu per constitutum ad amissionem tempus insus fueris: . missis nocturnam feruitutem , qua Uus non est. Idem ess iueoi, qui certis horis aquaeductum habens, aliis sius fuerit, nec , ita parte earum. Nisi inter eos quibus separatim diurnis , nocturnisque horis aqua debebatur, conueniat, ut permutatis temporibus ducere liceat, L cum constet. s. g. . f.de AEqua quot.ua : inter os, inquit , qua eodem riuo aquam certis horis separatim ducebant, conuenit , t permutatis inter se tempori
plius tempore seruitutibus praesinito, ita duxissent . γt neuter eo= uo tempore sus esset, non ius ὶ tendi amississent i Megauis amissile. Et merito, unusquisque ergo ius situm retinuit ministerio alterius, ut recte ibi em Accursius,cui etiaAnton. Faber. subscribit. Nec reticeam Polidor. Rip. de no-8y
tem hinc formam constituendi seruitutem aquae ductus nocturnis horis,ad praedia tantum rustica partinere, quoniam in urbanis seruitus aquae nocturonte haud iure datur, si Firmano crediis
renti illum, qui habet seruitutem aquae auriendae de puteo vicini, debere ea uti de die, non autem de nocte. Eo nimirum, quo de itineris seruitute idem docuit, & nos alibi obseruabimus. Est & huius horae alia nec invenusta obseruatio, sed quam vanissimam & superstitiosam admonemus , verbis Doctissimi D. D. Laurent ij Ramirea de
Prado , in Pentecontarcon, cap. 49. Sed
nunc baerent, inquit, quod deplorandum
246쪽
est, aliq*ot superstitiones , quas nec diuturni temporis statium delere valuit. manu tatum a ponam, ut ob caro CatuLIi loco , nunquam stas sit ita loqui) intel-
Iecto praeluceam facem. Pueliae Nisitaniae nutu rientes inprofesto Natiuitatas Sancti Ioannis Baptistae..-- Peraetis omine votis.
In tempesta nocte thoc est ipsius hora duodecima) γelut fenestris Pendentes ,
ex nomine primum illic aadito cognonei-nem maritum certum sibi polite entur auguransar. Gyana religio l O se oloris sexus, et leuioris imbecillita 'qua ab hinc tot annis captandi ominis stiperstitionem religio e obseruas. Cuius vanitatis antiquitatem ex Cicerone optime probat, Iib. I. de diuinatione, ex Valerio Maximo, lib. I. cap. s. g. 4. & tandem ex
Catullo, φὰν 6α. de nupti js luliae: &Manli j, quem hoc sensu explicandum satis acute coniectatur:
Te tamens cupida nouos Captat aure maritos.
Est enim spectantis primam vocem
ominis captanni causa timor necessarius, ne forte infaelicem exaudiat, unde Ouid. M primam hocem timidas adsertimus
Meminit eiusmodi superstitionis
& ante Horosc. Couarub. lib. 2. de falsa Prophet. cap. 14. Sex eo Torre-hlanea , iuris S ritualis, lib. 9. cap. 8.num. 22. Vbi hanc vanitatis speciem asi nostris Q rsi vocari testantur . Cuius vocis significationem & originem, in Elucidario nostro tinguae Egi*anicae ita descr i bimus: , sic enim dicenduest, non Arfit, e*ecie de quero, quando Ias alabras que otros dis ensin aquella nitencio u , a uno las mercer Vlica insuProposito para adiuinar cosassuturas. M. Mabigo, et quat Hama Alal fuisse, dif
Junte ριρον et mucho instinctos aguris aque liene. , T Por est o a seu diente Eeei mos invia. Vnde suspicor Irotidano, dictum prouerbi j instar, pro omni argutia & subtilit iste, ducta metaphora , a Toletanorum acumine & dicendi quasi innata felicitate. Quidquid alij hac de re minus bene effuIIerant. Et forsan de hoc primae vocis augurio , quod post duodecimam noctis profesti S. Ioannis nupturae capiunt leu 1ssimae puellae subaudiendus veniet
D. Augustinus, in ca . non observetis, 16. 26. quaest. 7. ubi superstitiosas, quasdam 36bseruationes enumerans,
post nonnulla haec subijcit: Siue qui
arrendunt Dinnialia' aho Danietis nomine intitulata : Et sortes quae diciantur Sanctorum , vostolorum , in auguria istum : i ut aliqua ro domo facienda , aut propter coniugia copulanda. S ed ex pressius hoc crimen enunciat apud nostros, l. I. tit. 23. Part. . ibi: La signuda manera de a Inah Sa es de sis agore- ros, e de sis sorteros, e de Assechiseros, quecatan assueros de aues, o de e ornudos, o de paelabras a que uam a Proueνhio. Sic enim
vulgo ineptissimam hanc leuitatem compellant, & nico prouerbi j nomι-
Eiusdem noctis id etiam subi jciam iquod ex Federico Senensi, uti M.' m tale em tradit Andr. Tiraquel.
licet , quod si statutum punit delictum commissum die Sacro Diuo Ioanni, is qui nocte media eius diei, hoc est, hora iam duodecima deliquit, non est statuti poena puniendus: Si quidem tale statutum ob reuerentiam tanti festi conditum videtur, quod vesperis finitum est. Iuxta notata in cap. alma, D. g. a cimus,de sent. exeom. lib. 6. Quod etiam voluerunt Romanus, Paulus Castrensis , Alexander , ct Iason locis a Titaquello relatis. Qui&num. I 2. inde infert oblationem preti j ex causa retractus fieri posse nocte , dummodo ante duodecimam horam postremi illius diei eius temporis , quod datur ad retrahendum , ex iudicio multorum
247쪽
y3 Quibus consentit mensem computari a duodecima noctis ultimi diei praecedentis mentis, unde Februarius,
verbi gratia, initium habeuit postquatri gelim 1 primi diei lanuarii duodecima no his hora sonuerit. Sic multis probat Nicolaus Garcia, de benes. . . hanc mensium co- putationem etiam pretii niens quo ad beneficiorum alternatiuam inter S. Pontificem ἀρ ordinarium, aut quos-canque alios, quibus menstrua, seu vicissitudinaria eiusmodi beneficiorum prouisio competit, ut priui docuerat, Hieron. Gon Fal. iv 8. Cancell. 1 g. II. a num. 9. Vbi pro regula constituit, quod mensis Apostolicus terminatur in diuis dia nocte ultimi diei,&ex illa dimidia nocte in posterum incipiat mensis Ordinarius, & durat usque ad dimidiam noctem ultimi diei illius
mensis. Ex Rebus. tract. de nominationib. quaest. I 6. num. 2. Et tu concor t.
33. per totam , de , quibus pluries Rotam subscriptasse testatur. Est ergo 94 nedia nox cu coepit sonare hora ipsius
duodecima, etiam antequam desinat horologium , seu ante finitos pulsus illius horae , ut explicat Garcia supra nuπ.32 quia cum primus ictus exauditur, iami uit hora completa, &ideo pulsus quasi aemonstrativus praecedetis horae, a tempus sequentis spectat. Vt latius supra constitit hac es em Agorae uu u. 23 .Vnde qui expirauit dato iam ori mo pulsu duodecimae noctis, ultimi diei, exempli gratia , Decem bris, antequam omnes illius horae pul'sus finirentur, non in Decembri,1ed in ianuario mense decessisse videbitur, S Vero non unicum, sed plura sunt horologia, prosequitur Nicolaus Garcia, s 2s . Parrochiae,aut Ecclesiae horologio standum erit, cuius confinio beneficiarius decedit; vel illi, quo eius viciniae homines reguntur , dummodo nulla tunc laborasset de ordinatione aut errore notabili. At si nullum
sit horologium in oppido, aut sit ita male dispositum, quod appareat minime certam temporis ratione' reddere : vel si non exaudiatur, aut xunc non fuerit exauditum accipienda erit media nox iuxta cursum noctis , arbitriumque & iudicium horninum qui de ea re experimentis satis fuerint edo'cti, ut ex astrorum aspectu, aut gallicantu si S. Rotae definitioni adhqrendum, teste Veratio decis Ti. ira manuscriptis, pari. . Ioseph, Ludovie. deed Perusina II 6. Polidor. Ripa,
Vbi cum vacasset beneficium ultima ι nocte mensis Apostolici, per obitum, in loco quo nulli im erax horologium,' tam Episcopus, qua Pontifex quasi
in mense cuiusque vacasset, prouiderent. Lite inter prouisis exorta apparuit ex testium depositionibus, tempore obitus gallos cantasse , qui frequenter iuxta auroram vocem emittunt. Et causa ad S. Rotam delata, fuit di ctum : Vacationem e-nisse post mediam noctem , & consequenter beneficium non fuisse teseruatum, sed iacollationem ordinarii spectasse , tan, quam in mense Ordinario Vsi cauexit. Quam Rotae opinionem merito suo datantu casu procedere arbitratur Garcia ibidem nurris, in fine,scilicet, ut sultineatur prouisio ordinari j, utpote cui ius commune fauet , nana de iure communi omdes menses spectant a
ordinarium, caep. 2. 'Per totum , de Oisces. Praeben . Abbas in caF. . an
datum, ile flestrin. late Paul. Aemi LVerat. decis 214. stare. 2. Extra hunc
vero casum parum, aut nihil gallicinio deferendum circa horar4 designa tionem existimo . Quoniam it si frequentius gallinacei iam aduentante die canat; vi de persuasium canore sito solem velut reducem consalutare, ut credidit Heliodorus δε b. I. MEibo . siue ex Orienti applaudere, ex sentetia
Foreaculi tu iuris Ciuilis i uiario, ea .
Io. num. I. Hinc Princquies urorae ,
dixit Antipater Thessalonicensis, lib.
7. Migrammat. Et . Ies diei Nuncius.
apud Prudentiu Cathemer Lxcis uel cupellat Martial .lib. I 4.Epigram. 223 δ
248쪽
Surgite , ani vendit pueris ientacula catui.& Polidorset a quacunque ho-ρ- ω , ra lucis, aut noctis id accidat exillare statin que sonami ndiq; lucis aues. tur,& cantent operae pretium est. Vbi Domitius Calderinus notat, a Quibus accedit pro diuersitate re-98 duabus rebus lucis aduentantis signu gionum, gallos etiam diuersimode vel accipere, & a pueris ementibus ienta- citius, vel tardius cantare, uti hac racula, & a gallis canentibus, qui Au- tione & non cantare solent. Nam Plithore Plinio, geniti a natura sunt ad nius, lis. 29. Aelian. lib. 3. c. 3s. excitandos mortales in opera, & sim & Laelius Risciola Horari seuccesse ar.
num rumpendum. Cui consentit Gasp. tom. 2. cap. 7. num. 36. referunt
Barthius, aduexsarior. dib. 3 s. cap. S. Theslatonicae in Macedonia vicum es- circa miricipium . Nam Deoriam pecu- ω Nebam, ubi galli nulla vocem om-liari manere, inquit, id genus anima- nino emittant, praeter quam si addatur ias desina im ais excitandos somno mor- collo circulos e sarmentis. Quod Ci- ales cre/--, nis Sacrum . am cadarum exemplo facillimesuadetur, si ob Hiotiis is distis caistum iactas quae in locis opacis & umbrosis nonnuocium- - , siolis auem γenera- canunt, aut quidem parum, unde Pli-ώώοῶ, Munc Inde Vigil. in Mori nius, cap. 27. Solinus
iam mox bbernas bis quinque perege- rant, Cicadas in agro Rhegyno prope. M us, fluuium Caecinam silere omnes, cum
Excatara que diem eant praeanxeras vicinae Locrensium maxime sint canciales. re. Cuius diuersitatis rationem exvm-
Decima horae canere dixit, ut elapsa bra, & humiditate praescribit Laelius media notae virus ante pri- Visciola, dicto loco num. 3 o.
inam tu in id fieri significaret. Siqui- Quod cum ita sit dubium & incertu, ρ ρ
dem cum nox duodecim sit horarum, plane euincitur, minime accedendum ut alibi explicauimus, unde hora no- Rotae existimanti sufficienter constasiaetisse aestinedia nox, L qua aetas , se de vacatione in mense Ordinario, ex j detestam, I. ideoque, de sucapion. quo apparuit eo tempore Ioctis viti-dec ima hora noctis est quarta castren- mi diei praecidentis Apostolici mensis, sis vigilia, id est cum nox exacta est ex- quo obitus contigit, gallos cantasse. ceptis duobus horis, ut egregie expo- ina si id fuerit irrefragabile signum nit Stephan. Forcatui. dicto Ioco. Sic- elapsae mediae noctis, siue duodecimaeque accipiendum admonet Hlaron. horae , quae filii jt pariter & inchoat
Goncs eZ dicta globsi r. num. 37. illud diem. Nec Securius adhaerendum col- Christi aptid ruatthaeum, cap. 44. ligitur Baldo,in cap.co pluluis,Zq. num. Lucis Ua 22. . ntequam galus cantet sis, II. de Osf. de legat. qui galli cantu niterme negabis. Cum tum iam nox veris antecedenti diei esse adscribendu.dosus auroram inclinasset. cet his verbis: Ego tamen eo rufo qnod Licet ergo frequentius galli post μων ius ponot horam noctis, pota alii mediam noctem, & circa auroram ca- canis, qώod attribuitur Helpraecedenti, nant; hoc non ita perpetuum, & quasi vel horam matutinam , quod attribDiruruaturale existit , ut multoties etiam diei sequenti. cruoniam ut pretem sit ipsa luce, de noctis initio voc em pro- mus, hac in re nil certum potest conferant , Velini quotidie experimur, & stitui, cum nec gallus certas sui cantussaein P audisse ante solitam horam coe- horas habeat; quo circa arbitrio iudinandi refert Gonialeg, furanum. χ o. cis relinquendu putat Gon FaleZ,num. siquidem cum tunc galli cucurient, a s. ut pensatis circunstanti js, testium quido cibus in omne corpus digestus, rationibus , alijsque coniecturis de-& mitificatus est , teste Democrito cernat, an sit Sallicinio standum hac apudCiceronem d. a. diuinas. For- in re, vel non.
249쪽
1oa Qui quidem n.aa. caudissime is--more destrys, C copum Esaurum admonoe, si antequa' iurim cap. eo uiuit, de Osecu de Mat. contarat beneficium vacans ad finem Attinussis probationibus, vel c6- tot sui mensis aveb in prmcipio illius , ea iecturis constare possit de hora vaca-Vl tima noctesquee nnem impc ut men- tionis,utputa quia mane primi diei Iasi Ordinatio, & principiu mensi Αρο- -nuari j, verbi gratia, fuit in lecto mor- stolico , vel e conuerso ; faciat exami- tuus Tepertus beneficiarius, nec appanari testes de hora, & puncto obitus reat an ante, vel post mediam noctein ultimi possessoris, ct in ipso collatio- obierit. Hoc in dubio Episcopus ponis instrumento annotauerit.Vt vel sic terit beneficium prouidere, quia prae- de tempore vacationis desset contro- sumptio- stat pro eo, cui de iure com- uersia, & an in mense ordinario, vel muni pyouisio omnium beneficiorum Apostolico acciderit . Ita in sim1li suae dioecesis competit. Et pisi mani- docuerunt Balddis, Felinus, Titaque- fine de reseru tione constet, non eritius, Polidorus Rrl a , Tiberius Decia- iure suo priuandus. Vt optime resonus, & Λgebedus apud eundem Hὰ- luit Nicolatis Garo di Za s. para.cap.ron. Gon al. num. I . Tutius asse en , 1.κxon. 327o contra Gonsalest existites,notarium semper horam noctis ad- mantem hoc casu actorem, siue ab Or- scribere, ut ex ea appareat an antece- dinario, siue a Potifice prouisum sem denta , vel subsequeti diei debeat actus per succumbere debere, uti no proba- adscribi , cum talis possit esse naturae, tem, posses rem vero absoluendum. vi uno die factus subsistat, altero vero Ex regula actore non probante, deci omnino intercidat. Caeterum si igno- Et cum sunt partium iura obscura co-riuerit notarius an fuerit media nox tra petitorem iudicahdum, g. etinen, adscribere debebit id factum dae, HU.commodum, de interdictocap. 2.
in fine diei talis, & ptincipio diei se- de probati reruti cum sun paνtium, II quentis, quod verificabitur ipso pum de reruL iuνis in b. quibus assatim recto dc hora mediae noctis, siue in me - spondit Gonialeg ibidem anum. 336. disduarum dimidiarum noctium , ut Eumsere.
Alio quare: de horis fationi de septimestripartu, quilii
Decimatertia , U De- decim horas quas omisserat. a. 'eimaquarta nil dica- paulus, lib. 4. siententiar. titui. s. i. septimo mense, explicatur. 3.
partus misi' e- rix maturior apud Paulum,qui stris habeatur, c nitimo octuagesi- gnificet. . mo secundo die, quindecim horis Maturior, pro primo accipitur. ibid.
a coceptique natus esse debet, de . Paulus, aliquanto post Vlpianumsc in Paulus I. E. addidit. Vlpiani compus f
250쪽
currit, nam etsi iliter, cedant decimatertia , de decimaquart- , nec
unquam aut in libris nostri so erunt , aut numerantur. Decim m. quintam vero etsi nullo plane iuris loco audierim , unico tamen ne .cessario subaudiendam admonet egre igie Federic. Bonaventura, de octon1 'istartu, a suo, nomiResuppresso ut &fere omnia qui desar- tu scripsit) Alphons. Carra a desum
psit, cap. IO.num. I 2.c ' in notis adl. 3.
. de Dis cm ierat. rede n m. qui verbis Vlpiam, in dicta I. 3. quibus se tum centelamo octuagesimo dien tum legitimum, & naturalem agnoscit, quindecim horas addendas putant. Eo videlicet, quia VIpianus et De
eo autem , inquit, qui centes a octoge- ο seundo die natus e Vinocyares feripsit, em vivus Pius Ponrmeibas ree seriisse, iusto tempore Hideri natum: Nes rideri inseruiturem conceptum,c m marer i us ante centesimum octogesimum
Ierian diem et manumissa. At Hippocrates non scripsit de eo, qui centesimo octo tςsimo die tantum fuit natus, sed idius qui& post quindecim
horas supra dieium spatium lucem vidit, ut ipsius verba euincunt initio F,-seolideseptimestri pari' iuxta CO HI sonuersionem, quae sic leguntur :
octoginta duoltis dieῖus ae dimidio, min- Dper accedente atra ρarticula. H est, centesimo octog*simo secundo die de quindecim horis, cum vigesima qua rota parte altertius, ut ibidem explica Galenus, Cardanus, F erdinandus Mona, quibus adhae ret Francisc.Valesiu,
Cootrouers. lib. Σ. cap. II. Ioannes Lam
lamant ius, in commentarijs super iis .des times,. par tu Vimberarit, Schol. Vbi tot hor .s per quotam diei pa temdicto textu esse intelligendas notat. Quas quidem Vlpianus aut breusoris scripturae gratia, aut quasi minimum neglexit. Nisi dicamus cum Horatio
Augeni0, o a. de hominis auu cap. 9.illas ς siilio uti non necessarias ad partus vix itatem detraxisse. Quod &si omnino detessetur Carrans 4 supra, tamen fedoric. Bonaventura uicto δει. &c. admittere videtur his verbis:
enim Ioco illud dignum Metur anι- ma nersione , Iureconsultum exactam il
- putandi rationem non es secutum. ι
. Idcirco Paulus ut diminutam Virupiani computationi supplaret, septi mu saltim mense natum partum esse opportere respondit, in Iseptimo men te, L. de sta' homin. ut superstes habeatur, testimonio Hippocratis. Quis p aliter septimestrem esse partum, aux talem dici admittit, quam si cente dismum & octogesimum secundum die, de quindecim horas cum quarta parte alterius egerit. Sed clarius id fecisse videtur , ιb, 4 sententiar. trini. 9. F. heptimo Vbi cum dixisset matres tam ingentiae , quam libertinae ciues Romanae, ut lus liberorum consequ- vide ntur, ter, & quater peperisse sufficiet; dummodo vivos, & pleni teporis pariant. liai0n multo post subdidit . quasi nobis .pperiret quid pleni temporis nomine sit intelligendum:
Septimo mense natus matri rodest , Raeto emo τε hagorei numeri qc videtur a mire νοῦ, t aut septimo pleno, aut rimimomen e partus maturior videatur. beptimus' plenum dixit i id est ,' absque diminutione quindecim horarum s vii
dicetet, quas e computatione huius mensis detxaxu Vlpianus Alioqui quq ratio esse poterat, ut integri septimi mensis partus ad consequendum iusti iunii liberorum, ubi viuus & legiti mitemporis sufficit, desideretur ; cum na-
ras eiusdem, vitalis sit, & legitimus Hippocrate audie ubi proxime: Septi
onsa δεοί s Aebus ac dimidio, cy' --- per accedente diei pa=ticula,si enim promi mensis dies quinde suentaueris, deisde