장음표시 사용
131쪽
tes actu frigidos substitui. Impetravi ut unicum adhuc Medicamentum tentaret. Illico ergo dragmam dimidiam Corticis rubri assiimpsit,& omni quadriborio repetiit. Ita primo ictu proximi secuturus paroxismus fugatus est. Tribus tantum quotidie dosibus per tres adhuc dies asscimptis, omnia Remedia seposuit. Nullam recidivam tamen passus est, & jam recte valet.
CΑsUS TERTIUS. Vir generosus , cum Vespera hun)idae tempestati se exposuisset, ordinariis subris symp- tomatibus correptus est. Illico Emeticum, postea alvum laxans ei propinatum est. De intermittente nihil suspicans iter Londinum instituit: stata tamen periodo denuo febricitavit, &, quia imprudenter sub ipsa invasione domum regredi perreXle, gravissimum paroxjs mum passus est. Dum sub sebrilium symptomatum declinatione cutis madescebat , Corticis rubri dragmam dimidiam omni trihorio praescripsi. Paroxismus posthac non rediit , & sirequenter Coeli vicissitudinibus se exponens recto tamen valere pergit. Suasi, ut bis de die parvam dolim hujus Remedii continuareta Subscribor &c. I. L. SUI RE . In Depisord i . Septembris Iz82.
132쪽
CUm Medici, laudabili studio, iam ab alia
quo tempore Cortice Peruviano rubro occupati sint, & hujus rei exitus non parum profecto ad Reipublicae commodum spectet, liceat mihi, obsecro, ulteriores aliquaS annotationes raptim exaratas, quae post datas anto ad te Litteras mihi in mentem Venerunt, judicio tuo submittere. Allatum a te testimonium tot praeclarorum Praeticorum, qui, ut ejus desectus reticerent, aut vires eXaggerarent, seducti esse nequeunt, Ulteriora argumenta, quibus ejus praestantia probaretur, supervacua reddit: recentia alioquin aliqua successitis exempla in inveteratis intermittentibus , quae Corticem ordinarium omnino eluserant adferre potuissem. Quaecumque igitur dubia aut dissicultates , circa ejus cum Cortice a MORTONO & SYDENAAMoadhibito identitatem , imposterum mOVebuntur , numquam facta, quibus ejus essicacia stabilita
133쪽
bilita est, elidere poterunt. Circa initium hujus siculi revera in usu suisse tamen probabile
Cortex PeruVianus anno I7o2. in capta Navi praesidiaria Hispanica inventus, cujuS portiunculam D. ΡΕΑRSON , ante quartuor annos adhuc praeclarus hujus Urbis Pharmacopinus, acquisivit, ex omnibus circumstantiis videtur idem Medicamentum fuisse , de quo jam agitur. Quod vero magis attentionem nostram inretur est, quod post spatium septuaginta& octo
annorum sortiorem adhuc Decoctionem suppeditet in in febrium aliorumque morborum cura praestantiorem se praebeat, quam Cortex ordinarius: manifesto argumento hanc Corticis speciem vires medicas diutius retinere, quam existimari potuisset. In ulteriorem confirmationem singularis hujus proprietatis, & etiam ut probetur eum jam ante in hac regione in usa fuisse, sine mihi e Celeberrimo LIsTERo locum notatu dignum, & aliquas characteristicas Co ticis notas indicantem transcribere: ' Propria is experientia testor, me ante viginti annos CORTICE TRUNCI saepe usum esse ad CRASSI
134쪽
is CVo, Velut in VESTUTA ARBORE: imo eum- is dem aliquando valde cariosum putridumque ,, eX necessitate , quod melior nullo pretio is tunc temporis haberi potuit, & olim & nunc ,, vix umquam frustraVit eventu optimo &se desiderato; maxime si ejus modus & tempus is exhibitionis rite observantur. - n) Huic ulterius adde argumentum, quod mihi nuper D. SMITH , provectae admodum aetatis prope Atm verum Medicus, benigno impertiit. Asserit mihi Vir ille , quod obtento Corticis rubri specimine, ex odore, sapore & coloreis illico recognoverit, illum eumdem .sie . quiis abhinc quinquaginta annis in communi usuri erat. - Hi S recentia quaedam exempla ejus successus in febribus intermittentibus, quae Cortici ordinario restiterant, subjungit. Ab anno I 6 o., quo Cortex Peruvianus primo in Hispaniam allatus est, ejus fama continuo credit , donec Incolae I 0Xae , deficientibuS Vetustis Arboribus non decorticatis, eum adjec
135쪽
adeo infamatus est, ut anno I 69o. multae ejus cistae in Piur.e repositoriis , quarum nulla di-Vendi poterat, accumulatae essent. Ob hanet
sephisticationem, & quia in dosibus nimis parvis, hinc inutilibus , adhibebatur , publicam
expectationem tam frequenter fallebat, ut omnino rejiceretur: donec TALBOT Medicus Anglus, vir audax & ad omnia promptus, magis adsequatas genuini hujus Medicamenti doses exhibendo , ejus existimationem restitueret. Tam rapidi itaque tum ejus fama crevit , &quaquaversum sparsa est, ut Hispanis Mercatoribus tandem dissicile fuerit, omnem , qui petebatur , latiorem & ex adultis Arboribus desumptum Corticem emptoribus suis suppeditare: hinc partim necessitate, partim politica oeconomia substituerunt Cortices tenuiores, quibus sora europaea jam diu repleverunt. IIino explicari potest , cur Corticem conUO- lutum , qui facilius praeparatur & promptius in magna quantitate , idque sine Arborum exitio, obtinetur, extollere affectent. Celeb. DE LA CONDAΜlNA , qui Lua ae abhinc quinquaginta annis aliquo tempore moratus est, asserit Corticem rubrum reliquis speciebus praestantiorem haberi, sed etiam tune tem-
136쪽
poris ob allatas rationes admodum rarum
Cortex Peruvianus ab aliquibus annis tanti momenti in Mercatura factus est, ut Mercatores nostri talem sibi procurare gaudeant qualem possunt; sed nullum ingenuum Medicum Hispanum , qui utramque speciem tentavit, utram praeserret haesitaturum suspicor. Cum quantitas Corticis rubri hactenus allata minimo suffciat, ut omnibus petitis satisfiat, non superest, nisi ut sedulo juniores praeticos
moneamus, ne ex institutorum experiment rum summa conclusiones minus aequaS praecipitantius deducant; sed donec, allato novo huj*s Corticis supplemento, cum majori certitudine de respectivis viribus decernere pos sint, judicium differant. Cum hactenus in intermittentium cura se efficaciorem & promptiorem Cortice ordinario Promittat, majori etiam circumspectione Medicus uti debebit, ut veram morbi indolem,& quo vergat, queat determinare: scilicet, an febris sit primaria, an secundaria tantum as
137쪽
sectio; an nullum Obstaculum praevit auferri debeat; ab nulla indicatio Corticis usum excludat, & demum utrum subita periodicorum illorum motuum suppressio periculosiores tu bas producere nequeat.
E promiscuo, in morbis indole sua tam directo
oppositis, Corticis Peruvlani usu suspicari cogor inactivitatem universalis hujus Panaceae, ab all- quo tempore tam deploratam, fausti potius ominis suisse , & seriem malorum, quae praeposterum genuini Remedii usum excepissent, plerumque impedivisse. in omnibus intermittentibus meri idlop, thicis , epldemica constitutione ortundis, nullo alio morbo, vel interna imflammatione stipatis sine haesitatione & audactar Cortex adhiberi potest,& in urgentissimis hujusmodi casibus, in quibus brevissima remissio obserUatur, quales in locis paludosis & regionibus calidioribus praecique occurrunt, hoc Remedium nee nimis cito nec nimis larga manu adhiberi potest. Sub statu tam ancipiti tempus praeceps non admittit evacuationes praeparatorias; ha1-que praeterea, si non nocivas, saltem plerumque inutiles esse tecum sentio.
138쪽
Concedendum est e contrario intermittentes quandoque ab alio morbo pendere , seu mere symptomaticas esse, & ab attento Practico potius tamquam Remedia, quam tamquam morbos debere considerari. Ut in podagra d lor, inflammatio & tumefactio articuli non est princeps morbus; sed tantum essectus criticae metastasis , morbi principis Curam molientis;
ita in quibusdam casibus paroxismi febriles salutaria naturae conamina ad subigendam causam aliquam morbificam, vel pertinacem aliquem morbum magis exitialem superandum ,
debent haberi. In similibus casibus juvanda est natura; non spolianda illis armis, quibus Paralyses , Epilepsias aliosque morbos here leos, quos tota Ars Medica alioquin non debellasset, quandoque Vincit. Hoc peracto parotismi flabriles sponte cessant, vel tuto enicacissimo hoc sebrifugo su-gari possunt. Non desunt ex alia parte exempla, in quibus superveniens sebris priorem morbum non solum non tollit, sed etiam ejus symptomata multum exasperat, &, si sibi relinquatur, periculosos alios morbos producit. Diversos b02
139쪽
casus aecurati & praecise discernere in Medico scientiae & judicii gradum requirit , qui in
hodiernae praxeos tumultuosa sestinatione ni
Quod ad generalem Corticis Peruviani operationem spectat, omnino approbo quaecumque de hac re satis abundeque adduxisti. Sequentes duntaxat animadversiones licentior subnectam. Medici, dum febrium putridarum allorumque obstinatorum morborum curam Cortice PeruViano aggrediuntur, maxime soliciti videntur , ut totam fluidorum massam specifica ejus virtute imbuant: verum, utut hoc Remedium , nerVosiae tunicae canalis alimentarii applicatum, egregium se praestet, naturae tamen intentio mihi nullatenus videtur, ut sanguinem subintret; atque ideo, ne in interiores machinae nostrae recessus admittatur, provide
limites & obstacula posuit. Substantia, quae r petitas Macerationes & Decoctiones in Aqua etiam per plures menses, absque eo quod omni sua amaritie & adstringentia orbetur, sustinere
potest, non facile in vasis sanguiferis subigenda foret; sed verosimiliter, saltem in naturali statu,
140쪽
oeconomiae animalis legibus penitus repugna reci Circa hanc rem Celeberrimus FRIEND adsert, se non citius duas uncias Decoctionis hujus Remedii in canis venam jugularem in- sudisse, quam atroces sequerentur Palpitationes , Convulsiones , demum Mors. cpJ Ita humanae Fabricae providus Conservator essecenatum superbientium mortalium Cursum sistit, dum per Vanae scientiae nebulas, caeco gressu, devias semitas, quae plerumque ad pernicio-1bs errores ducunt, prosequuntur. Non quod naturae leges & Medicamentorum effectus nbmis studiose investigare, vel nimio ardore prosequi possimus, tam diu quam , sedulae observationis filum sequentes, nihil, nisi quod facille phaenomenis deduci potest , concludimus:
verum infeliciter e paucis, quae de his rebus noscimus , plurima ad illam eamque majorem partem, quam ignoramus, spectantia supponimus, & hallucinationes hinc in theoria natae
Tempore belli nuper in Germania gesti Gallorum Exercitum e Bohemia reducem species tertianae putridae invasit, quae demum in criticos p) Emmenal0gia Cap. XIV.