장음표시 사용
301쪽
Hanc autem sermam servavit Iustinianus in alia lege, edita in Novest. 8. ad quam referuntur haec quae modo exponiamus Mandata: ibi scilicet injunxit, cam legem tabulis aut lapidibus in porticibus Metropolitanarum Ecclesiarum inscubpi, & ab Ecclesiasticis Praesulibus Principem moneri an eam Praesides observarent, ut eos praemiis vel poenis, prout par esset, posset assicere. Cujus edicti in omni terra Deo amabulibus Archiepiscopis & sanctissimis Patriarchis conscripti, in eadem Novest. 8. post epilogum, verba sunt haec: Tradita nobis a Deo Reipublicae curam habentes, o in omni justitia vivere no
Hos subjecios studentes ,subjectam legem conscripsimus, quam ortua sanctitati, o per eam omnibus qui tuae provinciaesunt,facere manifestam bene habere putavimus. Tuae igitur si reverentiae. o caeterorum,haec cusiodire; os quid transcendatur Dudicibus. ad nos referre, ut nihil contemnatur horum, quas te se 'ste a nobis sancita sunt: sc enim nos quidem nostrorumsub ectorum miserati, quoniamsupra fissaltu unctionum exactionem etiam maximas sustinent ex furio judicum violentias, propter factas provinciarum venditiones, haec auferre per subjectam studuiminlegem. Vos autem, si negligentei, non reseratis a nobis quidem
eonsecratam Domino Deo, rationem reddetis apud eum pro aliorum injustitia,si quod non agnosentibus nobis damnum apud vos hominibus inferatur sed oportet praesentes vos provinciis, ct pro eis ac reliquis detestantes manifestos nobisfacere, or rectos μή
res, o transcendentes hanc legem nostram: quatenus uiro que cognosienies, hos quidem puniamus, Egis autem repensemus: cumque lex publice proposit uerit se omnibus manifesa; tunc intus recondatur in sanctissima Ecclesia cum sacris vasibus : utpote seipsa dedicata Deo,or adstatem ab eo factorum hominumscriptae facietis autem melius se illic habitantibus universis hominibus, si eam insiculpenies aut tabulis aut lapidibus in porticibus sancti Ama Ecclesa de ibalis, plenam praebentes omnibus horum qua
sancita sunt lectionem aluepsissessioncm
302쪽
PRINCIPUM C A P. XVI. 18 Et hinc etiam liquet, Mandata haec loeo praetorii edicti v iii.
successisse, cum corum instar in ipso suscepti Magistratus limine populis edicerentur, ut qua ratione in provincia jus reddendum foret, & crimina essent plectenda, unicuique notum esset, ac inde legibus illis, quae in hoc Mandatorum volumine continentur, ultima accederet perfectio & com-IX. plementum, quod a publicatione legis emanare arbitrantur S. Thomasp. a. quaest. 9 o. art. q. in corr. & Suarea de legibus
De armis. TT Ee enim eonservata apud te faciunt praesentem tibi rivulum diuturniorem se gloris,sorem, siquidem super alia,
neque armis mi non militantem permittes aliquem me te
es Deo se legibus, se nobis ch rissimum constituunt. Sed Eristud providebis, ut si quis eo rum qui populum in turbas sol
citant, tentarit Hiquando ab hac magna civitate fugere, aut solin, aut eum aliis, o veneris in provinciam cui praes et quarenus investigare de Me erdominare cum omnisubtilitate
303쪽
rso DE MANDA Τ Is dignae inquisitionesint personae, o ad ei ad hanc felicissimam
civitatem, o poenassustentare quas lex de talibus constituit. Dat. xvj. Kal. Gusi, Constant. Belis rio V. C. Cons
I. Andata h/e diligenter observanda. II. IVL Destita Principiιm rarosunt occulta. III. Proes Mandata Das non servans puni
I v. Armorum delatio turbarum est masio. V. Prohibita, onum. x I. etiam apud Roma-
X. Armandia jus inter regalia. X V. Armorum mercimonium quodlibet -- thum. θ num. xv I.'x T. XVI. Arma a quibus fabricarentur antis
X X. Constitutis Pii IV. θ PE V. de a
morum delatioxe. XXI. Statiuum prohibens delation/m -- lmorum non comprehendis forenses, Orcur.
XXIII. limerantilus issem a morum ea ηω - , Θ num. vi II. X X v II. Delinquens obtenta venia des rendi arma, gravius punitur. X X v III. Armatos domi retinere vera tum .'qua pama, num. HI T. XXX. Buce νώ-φauri qui, remisse. XXXI. Proes peramitem pri tu retinere armatos domi, punitur. XXXII. Seditiones prohilha. XXXIII. Inter Dimina tisa Magestatis '
X X X I v. Mandatorum horum epitome. XXXV. S uisattis mcessium. XXX v I. mi δε bni tu scripserint. XXXVII. Confluuiis Clement. VII. δεθndicat X X X v III. Auctoris Peroratio. XXXIX. Alexander VII. laudatur. '
Vmerosam Mandatorum suorum seriem superio ribus capitibus a nobis tractatam eleganti coronide terminat in praesenti textu Iustinianus, a-- mando, quod ea conservata faciunt cingulum hociost honorem ipsum qui cinguli traditione confertur) diuturriniorem segloriosiorem, ipsumque Prassidem Deo legibusque NPrincipi charissimum: quod si ossicii sui iminemor ad Manda ..torum Contemptum ac violationem procedat, medio se
Vivere cognosat, cunctis se gentibus esse , Facta palam; nec posse dari regalibus usiquam Secretum vitiis naia lux aliis afvit . . Occa
304쪽
PRINCIPUM CAP. XVII. Occultum nihil esse it, latebrasque per omnes 'Intrat, or abstrusos explorat fama recessus. eoque graviores ab se poenas exactum iri intelligat, quo Princeps , a quo mittitur, justior, sanctior, ac Deo similior est: quem quidem Iustiniani verbis, in si sed neque 3. Novest. dem. Praetore Dcaoniae. ita secum loquentem audiat: s scordias dare, or in his, quae in usum contulimus, negligentius uti deprohenderimus, opem feremus legibus, er convenienti cum animadversionepesquemur: cst quemadmodum iEe, neque verba nostra, neque leges, neque formam cse gradum Magistratus versetur , ita neque nos i um verebimur, sedperinde ei obviabimus; πer ut i rerum administratione utetur ; er sive sordidis eam manibus uti, sive ad assectum aliquem reficere, sue leges nostras transiredi deprehenderimus, nos vigore legis ad facti sui rationem reddendam insistemus. Et quia publicam quietem, certum veluti finem, in hisce I v. Mandatis Imperator sibi praescripsit; nec aliunde magis illa . .
turbatur, quam ex armorum delatione, unde parata rixarum& caedium occasio existit, animorum insaniam armorum fiducia impellente, L s servus A. C. de his qui ad Eccles. confMandatum hoc caeteris attexit, ut super alia neque armis uti V. non militantem aliquem permittat Praeses: cum ne militibus VI.
quidem, praeterquam in expeditione Versantibus, armatis incedere permitti censuerint Tholosanus in syntam. Iur. univers Γν 3 6. cap.26. n. . & Farinacius infrax. crim. q. IO7. n. 26. H qq. id quod apud Sinas religiose observari, unde . tanimmunem eam gentem ab omni rixarum & caedium genere , jurgiaque non ultra unguium lacerationes excedere in morat Trigautius in descript. Regni Chinensis,e. I arma nemo. Nemini quidem armorum usus Romanis legibus permit-VILtebatur, ut Servii Tullii, ac Pompeji magni, aliorumque insignium virorum exemplis comprobat Decianus e tractat. crim. lib. 8. cap. 3. n. a. yct q. hinc lege Iulia de vi publica te- v III. . P p a ncri
305쪽
DE MANDATIS ne i cautum fuit in L p. I. ad leg. Iul. de vi pubI. illum qui ase
ma tela domi suae agrove in vilia praeter usum venationis velitineris, vel navigationis coegerit: & prieterea in L eadem g r. X. J. eodem. eum, qui pubes exm telo in publico fuerit, si tamen Uxta Scevolae placitum ibidem i. a. ea excipias arma, qua quis' promercii causa habuerar, haereditateve ei obvenerisI. Morem hunc sequuti Valentinianus & Valens, in L unica C. ut armor. usus, sanxerunt , ut nulli prorsus ipsis insciis atque inconsuliis quorumlibet armorum movendorum copia ιribuatur: qui textus licet do )ure movendi arma in bello videatur intelligendus, α ut sensit glossa, ibid. V. movendorum, quod soli Principi competit , cum inter regalia comprehendatur jus armanaiae, per quam exprimuntur armamenta, & ea quae ad armorum n gotium spectant, Vult ejus defud. lib. I. cap. s. n. r. maetieran.
de stud.llib. s. ad Constit. 8. Federici, I r. Peregri de Iur. H
x L seqq. videtur nihilominus & ipsis privatis armorum usum prohibere, vel quia movere arma idem sit ac iis uti, ut arirem in I. Parhippum . se in L M. C. de eurg pybl. sentiunt Cujacius de Gothoire luscin Z L unica.vel quia id suadeat ejus tituli rubrica, in qua de usii in specie est sermo, ut animad-TIL vertit Decianus tract. crimin. lib. 8. eap. 3-n- s. haec tamen prohibitio non complectebatur praepositos sacri cubiculi Caesaris δί Augustae , quibus quoties ad agros suos adspiciendos vel ob aliam causam proficisci vellent, licebat cingulo uti, IIII. l. . C depraeposit. sacri cubuol. & Iure quidem antiquae leges ita sanxerunt, quia cum arma vel desentandi corporis proprii , vel alius necandi gratia deserantur: eorum usus in venationibus & itineribus permittitur, in quibus serarum vita
petitur, & latronum insidiae timentur; quas in civitatibus cum vigil Praesidum cura excludat, optima ratione armorum usus omnibus prohibebatur, excepi:s iis personis, quibus Magistratus co quem gerunt gladio insontes animadvertere jux
306쪽
jus tribuit: Idcoque Herodianus hist. lib. 3. cap. 3I. ensis ge- XI P. stationem inter supremae dignitatis insignia numeravit: &Augustus apud Dionem hist. lib. 1 3. a se constitutis Propraetoribus cum indulsisset jus capite plectendi milites, ctas delationem permisit: neque enim usti alliproconsuli , aut propra tori praefectove licebat gladio se accingere, quo ipso licentia n eanἰ militis adimebatur, nam se Senatoribus cse Equitibus, quibus alterum conceditur, alterum quoque adest.
Verum quia parum fuerat armorum usum prohibere, si xv. permisso eorum mercimonio, ea sibi comparare unicuique liceret; armorum quodlibet mcrcimonium privatis interdixit Iustinianus, 3c arma fabricare soli fabricensium scholae X uti permisit, hoc est certae cuidam militiae virorum, qui sub dispositione Magistri officiorum constituti, arma bellica in publicis fabricis construebant, de quibus plene Pancirolus , in
notit. Impor. Orient. cap. 66. osqq. ita tamen, quod hi privatis non possent arma vendere , quae alias non reddito pretio emptoribus auferebantur, I volentes. domes. de armis r sed quaecunque arma fabricarent, in publico armamentario r Conderent : adeo ut excepto cultello minori, cujus nullus in bcllo usus, reliqua arma privatis fabricare, vel emcre non li ceret: & Praesides, ac civitatum Defensores certa poena punirentur , si eos a fabricandis vel emendis armis non rem
verent. I hunc igitur 3. 3 ut antem vel de armis. Hinc omni Iure tam Digestorum, quam Codicis, & - x v ILvellarum, delationem armorum squorum appellatione quid veniat, disserunt Caballus resolui. Crim. casu 6 I. per tot. D
Cianus tract. Crim. lib. 8. cap. 2. n. 6. G seqq. Bajardus ad Clar.
quaest. 82. n. 6 . Cr 63G prohiberi, intulit Farinacius in prax. Im. quast. Io . n. 2. sesteqq. addens, quod ubi peculia is x v III. poena per statuentes non fuerit imposita , ultra armorum amissioncm, ea punitur poena legis Iuliae de vi privata, quam Iudici arbitrariam censent Menochius de arbiIr. casu 393.Π.D.
307쪽
& Osaschus decisi i o s. n. 7. Et astarmant idem Farinacius ibid. an. 3 4 s. hoc idem procedere de Iure communi, X IX. in fabricantibus, vendentibus, & rctinentibuS arma, quamvis de consuetudine scujus in hac materia maximam vim esse X X. profitetur ibid. n. 146.) contrarium observetur; si tamen exciapiantur in ditione Ecclesiastica parvuli siclopi, per Pium IV.Consalutione 49. vetiti, quam inde ad breviores pugiones extendit Pius V. in Constitutione I s. & cum Farinacio
consentiunt Caballus casu I 29. n. I9. Menochius de arbitrie u 393. n.I 8. Decianus tract. Crim tib. 8. cap. 3. n.Post 3. Amictus ad Const. Siciliae, lib. I. rubri9. n. p. o seqq. XXI. Dubitant quidem Doctores aliqui, an extendantur ad fi renses poenae per peculiaria civitatum statuta propositae iis qui arma deferunt; & affirmativae sententiae plurimi adhaerent, ea potissimum ratione, quod armorum delatio a jure, imo & a generali consuetudine ubique locorum sit prohi-X XII. bita: Verum quidquid sit de jure, arbitrio Iudicis utandum. csse, qui inspecta facti & personarum qualitate pro sua religi ne decernat, an forensis plectendus sit aliqua poena,vel omnino excusandus,censet Caballus, resolui. Crim. caseu I 29. n. I 6.ΣXIII. Oseqq. ea optima ratione, quod licet de jure communi a morum usus prohibeatur, itinerantibus tamen permittitur,l, I .F. ad i. Iul. de vi abi. Aspictus ad Constit. Neapolit. lib. r.
XXIV. σ q. S laudanda sit consuetudo, quam in Statu Ecclesi stico observari animadvertit idem Farinacius, d. quas. Ior. num. 2o. quod scilicet nunquam puniantur forentes pro a morum delatione, nisi fuerint a portarum custodibus admoniti : quod institutum & a Massiliensibus observatum resere Valerius Maximus, tib. a. cap. 6. num. 9. non enim licebat intrare oppidum eorum alicui cum telo, praestoque erat qui id custodiae gratia acceptum exituro redderet; ut eorum ii S SV. spitia, quemadmodum advenientibus humana erant, ita quin
308쪽
PRINCIPUM CAP. X v II. et sque ipsis tuta essent: caeteris tamen, quibus armorum delatatio prohibetur, quando id Justae aliquae exposcant causae, qu rum plurimas refert Amictu , ad Constitui. eapolit. lib. I. rubr. I . uum. q. eqq. eidem indulgetur peculiari licentia
Praesidis, Lucas de Penna L unica. num. H. C. ut armorum usis.
Farin. d. quaest. Io T. num. 8 r. qq. imo vel sola ejusdem XXVI. conniventia S ossicialium dissimulatio a poena excusat, Euri t. con . 77. num. 6. Assiris. d. lib. p. rubr. Iq. num. 6. tunc ta- XXVII. men, si quis delinquat, gravius punitur, quia praeter delictum, benignitatem Praesides offendit, Cabat resol. Crimis. caseu 6 3. num. II. Ba arae ad Clar. quaest. 8a. tui. 6. num. 7s. Et quae XXVIII. dicta sunt de acinis , eadem quoque in armatis procedunt, quos plures retinent domi, iisque stipati per civitates incedunt , c in eadem 3. J. de vi publ. Decian. tract. Crim. lib. 8. cap. 3. num. 8. Imo eos qui armatos hujusmodi, sive milites sint, sive servi,domi retinent, severissimis poenis puniri voluerunt Imperatores: Siquidem in L . C. ad i. Iul. de vi publ. XXIX. edixerunt, Omnibus per civitates se agros habendi Bucesiariosmet Isauros hoc est certos milites corporis custodes, qui suis XXX dominis semper adsunt, de quibus plene Gothostedus adael. . V Bucesiarios. se l. provinciarum 1 o. V. Mauros. Cis fer. armatosque servos licentiam volumus esse praeclusam. uod squis praeter haec, quae nostra consuetudo saluoriter ordinavit, armata mancipia, seu Bucesiarios aut Isauros in suispraediis, aut juxta se habere tentaverit, post exactam centum librarum auri condemnationem, vindictam in eos severissimam proferrisanc mus. Puniri quinimo voluerunt Praesides, qui ratione proprii XX XLmuneris, cum debeant civium quietem procurare, imo ad
hanc eos compellere, Gomeet Var. rest. cap. 6. num. I 6. versubi probatur quod judex, rom. 3. armatos hos servos, per quos in civitatibus rixae excitantur & ventur, retineri permitarant : Nam ibidem addiderunt Viri quoque clarismi, provinciarum Rectores in Peculis esse debent, ne quis audeat hae tuta
309쪽
nostrae mansuetudinis in aliquo violare: scientes quod ex du*mulat oue, dignitatis o administrationis cingulo privabuntur; er post centum librarum auri maziam salutis vitaeque sua per eulum Iustinebunt: primatibus videlicet apparitionis sua personis praeter amssionem fortunarum searum capitali quoque Iup- pocio feriendis. xxXIL Verum quia eadem Lex Iulia, de vi publica, quae armorum usum etiam hominibus privatis prohibebat, ca saltem ratione quam post Cujacium in Commentariis ad Iulii Pauli receptas
sententias tit. 26. exprimit Menochius de arbitri tib. a. e
su 393. num. 8. seditiosos pariter puniebat, i. in eadem 3. β 2. Gr l. qui coetu s. f. ad i. Iul. de vi publ. Ideo hic prohibito a morum usu de seditionibus iterum disserit,de quibus superius cap num. & mandat Praesidibus, quod provideant, ut siquis eorum qui populum in turbas sollicitant e regia civitate figerit, aut solus, aut cum aliis, o venerit in provinciam Praesidi iubjectam, tunc iacta diligenti perquisitione Principi nuntient id quod compererint, ut si ita delicti gravitas postulet, in vincula conjecti seditiosi ad Regiam urbem transmittantur, & ibi subeant poenas a legibus impositas his, qui pessia XXXIII. mum hoc facinus audeant, quod plerumque inter Crimina Laesar Majestatis collocatur, ut bene innuit Farinacius, qui materiam plene distinguit Z declarat, de Crimis. Laesa M. f. quaest. II 3. inserit. s. num. 18s. eqq. ΣXXIv. Atque hic Mandatorum Iustiniani terminus est, quibus Praeses jubetur Principis commodis diligenti quidem sed miti tributorum exactione inservire ι pacis otiique publici
curiosus puras ab avaritiae sordibus gerere manus: exactorum versutias, ossicialium rapinas, patronorum insidias prohibere: in corpora, non in bona sontium animadverteret seditiones turbasque e civitatibus procul habere: usumque armorum
per solas expeditiones, & bella publica necessarium esse pu- V. tare. Haec autem quo diligentius observanda curet; copia
310쪽
pRINCIPUM C A P. XCII. et 'sicta est provincialibus, Praesdum errata coram Principe coarguendi, ipsisque Praesidibus injunctum, post absolutam administrationem depositis fascibus, per dies quinquaginta in provincia se sistere, ubi coram Episcopo reddere compellantur ea omnia, quae sibi conferri a provincialibus voluerint;& is, qui auro vendidit justitiam, transcendensjusjurandum in quo acceperat administrationem, acerrime puniatur, g eos aurem 8. in fine es 3 nece talem s. ct g interdicimus I 3. Novel. ut Iud. sine , quoquo susiret. Quod onus syndicatus omnibus
omnino Magistratibus impositum legimus , & a Zenone, in I. unica C. ut omn. Iud. tam civit. quam milit. & ab eodem Iustiniano repetitum, in dolet de eotiator. Guper hoc Σ3. se
vel. deprovinc. Praesd. g I. & postmodum in Basilicis ipsis renovatum, lib. 6. Fub tit. ut Prae . sine quoquo se . si forenses I 3. Et in syndicatu ipso integros tractatus ediderunt XXX Amodaeus, Iustinus, Angelus, & Baldus de Perusio, Augustinus Dulcctius, Paris de Puteo, & Aviles: Et praeterea plene scripserunt Cancerius Var. resolui. par. 3. cap. I 2. Mastrillus de Magistrat. lib. 6. per totum, Iordanus Elucubrat. dives Iib. I . tit. 3I. Carpanus ad statuta Mediolani p. 2. a cap. 3O. ad 39. Et necessitatem syndicatus ac formam in Pontificia XXXm ditione servanda praescripsit Clemens Septimus Constit. 2 s. Verum non admodum magnae indulgentiae parens erga XXXuIn recentem hunc ingenii inci partum videri possim, qui te lector humanissime erratorum, quae passim in hisce meis lucubrationibus offendisti, pertaesum, nimium syndicatus memorem atque intelligentem fieri curo: quandoquidem haud aliud hu)us mei laboris a te praemium postulo, quam benignam de mea imbecillitate censuram, cujus alioquin haud indignum esse me sine ulla dubitatione assirmaverim: siqui- XXXIAdem propositam mihi initio rectam & absolutam regendarum provinciarum rationem, si minus ipso opere, ejus certe