장음표시 사용
281쪽
163 DE MANDATI saliorum laesionem suum promittunt patrocinium, emam vi tutem objiciunt quemadmodum fraudent si cum. Per verbum fiscum redditur hic Latine Graeca dictio π λμο no ; mea quidem sententia nequaquam satis recte; namque fisci mentioni
qui locus in hoc proposito esse possit, nescio, ideoque loco Σ L L Vti ponerem Rempublicam, Civitatem, vel quidpiam simiale, quibus significatur id quod vere laedi Imperator ab Ad v
catorum malitia dicit, de cujus praecipue interest, ne a pote tioribus tenuiores ac simpliciores in judiciis opprimantur , juxta theoricam Saliceti in Ly. C. ne lici potent. num.'.
Iam vero omissis Advocatis , de quibus satis superque dictum est, dicemus pauca de ipsis litigatoribus, quorum astutiae crga collitigantium tenuitatem ac simplicitatem habet in
hoc textu mentionem Imperator, SI ante cum eleganter loquutus cst Vlpianus in L nec quicquam 8. si ult.1. de Oss. Pro- cons. quod opprimi aliquem per Adversarii sui potentiam non oportet: hoc enim etiam ad invidiam e in qui provinciae praeest spectat,squis tam impotenter egerat, ut omnes metuant ad sex Lii. eum Advocationem susscipere. Duplici autem fraude ut plurimum hujusmodi litigatores in frustrandis atterendisque Adversariis uti consuevere : aut cnim potentiorem illi Adversarium opponunt, alienando eam rem super quam litem futuram praevident, vel coepta jam controversia in quemlibet ctiam minus potentem id faciunt. Harum utrique occurrere
studet hic Iustiniani figlicitudo remediis si per ut ipse profitetur Novel. ut di in. jus in praefat. invigilans s uditorum, nec umquam cessans inquirere si id si in Republica corrigendum. Dumque monet Praesides, ne cuiquam permittant ampliare fibi spropius ad mentem Imperatoris esset appro priare sbi: nam vocis Graeca: οαμῆν ca verior significatio cst praedia nulla modo ei competentia , non in aliorum laesonem promittere patrorinium: Praesides ipsos custodes & vindices impostat carum legum , quae hac de re in variis Digestorum ,
282쪽
PRINCIPUM CAP. XIII. 269 Codicis titulus reperiuntur. Tituli autem sunt sub rubrica de alienat. jud. mut. de lic.pot. patrae. litig. 9 De litigiosis, quibus inde ad Leges se Constitutionessuper hispositas apertius explicandas , adjecit Iustinianus Novellam de litigiosi se ut ipse in Musdem Novellae praefatione profitetur. Cum enim juxta X LII Lcelebrem glossae destinationem in L p. V.θecialiter C. ne lis. potent. hae fraudolentae jurium cessiones modo fiant in eos, quibus ratione ossicii, modo in eos quibus alia de causi major in Civitate auctoritas est, S modo fiant de rebus seu actionibus jam in )udicium deductis, S aliquando non de his, quae deductae sunt, sed deducendae: inde praedictorum titulorum diserimen ortum esse observavit C acius lib. 8. obf. 3I. post glossa ind. V. sterialiter. Priusquam enim judicium excit XLIV.
tur, vetitum cst Iudicii mutandi causa res ipsas vel actiones cuiquam cedere, qui sit potentior l. I. se a. C. ne liceat potent.
Iason. ibidem ad rubri num. I. Sahcet. ad i. a. num.8. Rota δε- Qcis 282. num. 6. sep .par. p. recent. non quidem ratione divitiarum vel familiae, vel alia quacumque causa, perquam quis constituatur inter primores Civitatis, sed ratione Ossicii,& quidem talis, quod resideat in persona, quae talem tim rem possit incutere.. gltis in I. I. V. potentiorum C. ne lic. I
tent. Bald. ibidem in I. a. num. 2. Iason. ad eandem rubri num. 2.
Uch. deras I q. n. Ia. Rota deci aa 8. num. 22. se deris. 282. num. 8. o seqq. par. 7. recent. Vt ideo quia cestat in Ec-XLV. clesia metus incussio, Acta sustineatur cessio illi facta, Sarnen. ad reg. de Subde legat. litigantium quaest. I. num. 2. Rotad. decis 228. n. 23. par. p. recent. Imo CuiCumque personae con- XLvF. stitutae intra limites ditionis Ecclesiasticae cum ibi ob vindiacem Romanorum Pontificum vigilantiam, & Cardinalium L cgatorum ibi Praesidentium non datur ista metus incussio, nec potentia considerabilis ad hunc cffectum, Guerlin. δε- cf. 799. num. 9. Verum e contra redditur irrita praedicta ces. XLVII
so, si fiat iis, qui sunt de familia potentioris, Sabcet. adi. I. C. M m 3 ne
283쪽
x o DE MANDAT Isne tie. totent. num. q. Parbos ibidem num. 8. quia licet contra rium senserit Iason, ad eandem rubri num. I. in M. Loquitur ramen, quando non constat de Potentia familiaris; cum alias, ubi Dominus auxilium praestet iamiliari, vel hic alias famili ritatis ratione est potens, irritetur sibi facta cessio, non secus ac irrita est illa, quae fit ipsi potentiori. Trentacinqv. var. resol. lib. 2.sub rubr. de postul. resolui. a. num. q. vers. ego sub foedere. XLVIII, sive palam, sive occulte patrocinium praestetur, vel etiam per interpositam personam. Ba g. d. l. e. num.7. Trentacisqπ. XLIX. die. resol. a. num. 3. sustinentur tamen nae cessiones factae potentiori , vel ejus familiari, si judicium futurum sit cum aeque potenti, vel in causis criminalibus, in quibus ingeritur poena sanguinis. Iason ad ae rubr. num. 2. vel alienatio fieret filiis &desccndentibus potentioribus, jus in L si quis ita I se lege.
. de verb.oblig. Barbos. d. l. I. num. et r. vel aliis consanguineis, L. Trentactu . d. resol. 2. n. I o. Et quamvis per hujusmodi cessiones violetur legum dispositio, tamen quia delictum hoc non est atrox , cum non sit vetitum a jure Divino, nec gentium, sed tantum a Iure Civili, si forte is qui cesserit sit minor , restituetur in integrum, quando potentior ille in quem cessio facta fuit causae )acturam patiatur, Cancer. vari resoLLL par. 2. cap. I a. anum. . ad finem. Praeterea vetitum est cedere ei qui sit potentior alia quapiam ratione, quae judicii
mutationem inserat, L p. er tot. tit. s. de alien. Iudici mutand. caus .facta. I. unici C. eodem: puta si quis Clerico donet, vel alias Iura cedat, ut ita Adversarios aci Ecclesiasticum forum
trahat. cap. D. se ibi glos. V. Ecclesiasticumforum, o Dode
alien.juae mutanae Gus facta, nam etiam talis cesso a Iure reprobatur, adeo ut detur restitutoria actio in eum qui alienavit , in quantum interest duriorem Adversarium non ha- in buisse. Cfac. obstervat. lib. Io. cap. 3. quando tamen ex haC
translatione actionum sequatur actualis mutatio seri, glos inae cap. . V. Ecclessicum forum de alien.Dd. mut. c. rus facta,
284쪽
PRINCIPUM CAP. XIII. a rRota detis r. eodem tit. in Novis. o deci 28a. num. 18. par. T. Recent. Cujus intuitu cum consideretur collitigantis prae)udi- L II LCium, non requiritur ea potentioris auctoritas, quam modo considerabamus, hic num. V. sed satis est quaecumque auctoritas seu qualitas habilis ad inducendam mutationem fori, quae vigeat in ea persona, in quam fiat alienatio; glossis l. r. V. actiones. C. ne lic potent. ct ibidem Alberici Glycet. Iasonio alii quos laudat sestequitur Rota, quae dissidentes DD. sentenii, conciliai dees et 8 2.par. 7. recent. a num. q. ad I 6. Et licet pro- LIRhibitio alienationis, quae fiat mutandi Iudicii causa, respiciat judicium, quod fore speratur, nedum tamen est coeptum,
gloss. in ea .p. V. vertitur ; de altem jud. mur. OU facta. cir mus ibidem vers. quoties nempe. Speculat. in tit. de cess areg sciendum, num. Ia. Rota d. deras. 282. num. IT. par. p. recent. LV. ad differentiam cessionis, quae fit in potentiorem, quam aeque Comprehendere judicium inchoatum & inchoandum sensit Salycetus, adi. I. C. ne lic. potent. num. 3. numquam tamen LVI. permittitur in conjunctam vel extraneam personam donationibus vel emptionibus, vel quibuslibet aliis contractibus, transferre rem litigiosam, L lite a. oribi DD. C. de migiosis. Rota deris. I73. num. q.par. I. recent. decis 88. num. 3. coram Durano: quod litigiosi vitium tamen non cadit in re subsecta LVII. speciali, vel generali hypothecae I i. Novest. de litigiosis. Cun-cer. var. par. 2. cap. I 2. num. Io. O sch. decis I q. num. T. Nec ubi intentata fuit amo mere personalis. BarIol. in I. I. LVII L
num. 3. Rota decf. II 3. num. 6. o decis a 28. num. 3. par. T. recent. Et in Romana haereditatis de Gratianis , ii. Decembris QI648. si obstare. coram ineliis. quando etiam ex tali actione personali actor intenderet in consequentiam assequutionem bonorum, cum in hac materia id solum attendatur quod primario petitur, Cancer. d. cap. I 2. num. IJ. Motin. deris. 799.
285쪽
a a DE MANDAT Isnio inter petitorem, & possidentem Judicialiter contenditur, g 1. Novel. de litigios. Duran. deris. 8 8. num. p. Eoia derasi 28 r.
num. I. par. p. recent. Vel etiam coram arbitris, quorum t men sentcntia mereatur exequutionem, Cancer. var. p. 2.
LX. cap. I 2. num. 3 6. qq. Adeoque vetita est a Iure rei litigiosae translatio, ut neque per ultimam voluntatem possit transferri, sed tunc ineunda sit litis aestimatio praestanda his, quibus actiones vel res litigiosae imo etiam ambigua Chirographa relicta sint, si jus antiquum attendamus. l. quicumque 3. C. de titigiosis. Et ex jure Novellarum Legatarius id totum quod sibi relictum est conlequatur, si haeres judiciali sententia Dominus declaretur; Si vero hic in Iudicio victus extiterit, Legatarius nihil consequatur, quasi testator sciens remosse litigiolam purum litis eventum ipsi reliquerit, . vers L XI. Hr hoc autem. Novel de litigiosi ita sorte si quis rem litigiosam
L XII. in alium transferat; quamvis alias contra icrtium via exequutiva procedi non possit, Bald. l. i. num. 6. vers. secus s agitur. C. commvn. de Di Rota deci I s. num. 8. coram Duran. δε- cis 63O. num. 2. coram Greg. se in Perusina bonorum a 3. Imnii I 6s I. go maxime. coram Celso. Tamen contra eum, in quem translata fuit rcs litigiosa, recta via fit exequutio, Cancer. d. cap. I 2. num. II. Gratian. cap. Fo2. num. 22. ubi an id procedat contra eum, qui ignoranter accepit rem litigiosam LXIII. num. 23. 6 qq. Tunc tamen litigiosas res licet alienam, quando ille non separatim, sed cum universitate bonorum transferantur. argum. text. in L immodicis 24. g. de contrab.empl. Rota decis I99. num. I. se a. coram Mertino. decis II 3. L SIV- num. aa. o decis 2a8. num. 18. par. p. recent. vel per divisonem factam inter cohaeredes, L . in . C. de litigios I i. vers. ω hoc adviciendum Novia de litigios vel ex causa impet LX V. sarum funeris, Ciron. in parat. decretal. ad ris. ut lite pendente. LX v I. vcl transactionis , L . g I. C. de litigios Cancer. d. cap. 12.num. I 3. Rota in ri Romana hared. coram Mettio. I neque ullius.
286쪽
PRIN CIPUM C A P. XIII. . 273 Vel dotis LP. y p. in . C. de litigiosis. Glos. in L ote divi- LXvII.
sonem , se ibi Bald. C. de Iure Dotium. Cancer. d. cap. I a. n. x I. Duran. decf. 48 I. numer. q. constituendae seu restituendae,
Rota in L Romana haereditatis de Gratianis. 3 neque ullius coram Mettio. se in eadem 26. Iunii I 6 1 r. g r. coram Bichio. Nisi tamen alienam haberet alia bona, ex quibus dotem posset solvere: tunc enim cessat ratio publicae utiljtatis,vel necessitatis, ut post Cephalum Cons. 6 . num. Io. sese . sensit Rota, in ae Romana coram Achiu g a.dr verum. quae rejicit contrariam sententiain Duran. decis 28 I. vel non ageretur de bonis ejus qui dotare teneretur, vel a quibus alias eos cxtrahi deberet, Saldus P ovet. de dote par. II. privit. I. num. 23. Rota in d. Romana coram Elchio, β alteramis 3 minus ob at. Et LXHIL in universum sustinetur rei litigiosae translatio, quandocumque possessor cam transferat ex causa necessaria,ut post Innocentium, Baldum, Bariolum,Angelum & Alexandrum Can-Cerius, var. par. 2. cap. I a. num. 48. 9 49. qui S rem litigiosam, si tempore sit peritura, licite docet alienari, ibidem
Ea igitur omnia, quae ex DD. a nobis allegatorum auctorutate diximus hic a supradictis legibus prohiberi, in hoc textu repetita censentur ι injungiturque Praesidibus, ut violatores L XIX. earum Constitutionum omnino cohibeant sine ullo cujus quam potentiae respeetii, cujuslibet sint haec agentes dominii:
sufficit enim per omnia Praesidi ad perfectam fortitudinem se lexor Imperii favor: oportet enim, quod is, qui praeest populis,
neminem improbe agentium revereatur, etsi dives, etsi myore aliqua dignitalepraeditus sit: ideo enim e numero praestantiorum eligitur, ut proflua potentia necesse non habeat cuiquam alii attendere, quam Principi or Legibus, secundum quas ct i 1 dicet,ersubditos vitam instituereprocuret. I mittemm 2.. vet. de Praetore Ocaoniae. Et ex hac Cura laudem a populis, a Principe praemia exspectat vigil Praeses: esto Iustus dicebat Iusti- L X X. N n manus,
287쪽
manus, dum in g porro autem II. Novel. de Procons Cappadocialloqueretur Cappadociae Proconsulem, & in eo caeteros Praesides,) er elato animo; se tam nos quam legemma oculis habeto : cognoscitoque, quod strenue sa exequatur, longiore tempore in hoc osscio permanebit, se major i um alius forte Magis ratus excipiat: Caterums nostris Iussonibus neglectis potentiores aliquos, non Legem, aut nos colat o veneretur,tum primo quoque tempor iis, quae in i um coliatafuerunt, excidet, tum de caetero inter condemnatos habebitur indignus nostro visus judicio.
CAPUT X Ι N. De alienis colonis & capite censitis, ut nemo eos suscipere audeat. SE etiam suscipientes ali
nos agricolasse odio habebis, sic compellas cito reddere quod fuscipiunt male, uis plurimum manserint inobedientes, omne quicquid in onus rovincia es,
Lorum possessonibus hoc impones. Si vero in albis provinciis agricolae dicantur esse constituti, literis uteris publicis ad pro- minciarum Praesides, ut in eas fugientes agricolas confitentes aut convictos tradant possie nibus, or revocentur ad provinciam cui praesides: se inobsedienses vehementer corripies, minus
288쪽
minus idoneorum adjectione. Competens enim es, talia sudentem, hinc onus se rerum dominuIionem in sua facultate cognoscere et ut minoratus Iognoscat quantum est iadere es delinquere in alios. Sed hoc
usum age sve praedia possiden- res in provincia sint, sive H
quorum aliis competenIium gubernaIores sint. Oponet et
enim cse possessores ista solum habere quae eis dat lex, ct gu
bernatores alienarum istis praeesse solummodo, quae per conduisionem aut alium legitimum eis sunt tradIIa modum: extraneis autem abstinere: se non providere quidem anis, Ddere mero alios, o sibimet lucrum impium ex hoc adquirere.
I. Uertat aria ausim attri M. II. LI Agricolarum specus qua antiquituri III. Colonis nata Lberet e velisum. I v. Atiem inom non poterant recipi nec emi. V. Litterarum publicarum usius inter Prasides. VI. Aprietatura laus is num. v M. V II. Nobilitari non derogat 'ricultura. VIII. euolam a Iust ara instituti in nia Cresianιmopolitana munus. IX. Mendicantu validi ad agriculturam vel
alia opera publica ablegandi, is num.x r. Osi rectistem puniendi, num. XI I. X. Pauperessiunt alendi. XIII. Agricolas alienos sub c Semela suscipe re vetitum. XIR Susirepti qui diceremur. XV. In itione Ecdesiastica istisum clientela P cipum exterorum se submittere. X UI. Princeps tenetur subdisti ab injuriis defendere.
289쪽
Vm certa ratione praediorum tributa Romanis olim Principibus provinciae penderent, ea pra ἰ cipua publice cura fuit, ne per cultorum negligentiam agri desererretur ac sterilescerent, in i
que una cum caeteris commodis etiam tributorum emolumenta interciderent: quapropter praedia,quibus proprii Cubtores non essent, colenda Decurionibus attribuebantur l. r. C. de omni agro deserto. vel utiles terras possidentibus, qui ea colerent, dabantur, L qui utilia s. Cod. eod. vel denique occupantibus pellinittebantur, L qui agros 8. l. qui fundos 9. C. eod. Cumque ea de causa plures essent agricolarum species, de quibus Criacius, ad rubr. C. de agricol. or cons es ibid. Peret. n. i. a. ct s. quod scilicet alii essent servi censibus & terrae ad-dcripti, qui ima cum proprio peculio ad dominum pertine
alii vero libertate tam in rebus quam in persona seuerentur, sed praedia deserere non possent, ubi per triginta annos illa incoluissent, d. l. agricolarum. se l. cum sic in I I - C. de agricies censit. te. C. praed. t an iac. nisi donis & remunerationibus se redimerent ab hoc onere , ut observavit Cironius, observat. Iur. Canon. cap IO. qui ejus redemptionis formulam ibid.cxhibet lib. a. quod idem in eorum filiis statutum fuit ex Anastasii constitutione, L cum satis a 3. I i. C. eod. Hinc igitur cautum fuit , gravibus etiam indictis poenis, ne alieni coloni vel adscriptitii ab aliis reciperentur, sed si forte fugissent,
priori terrae redderentur, L omnes 6. L omnes proseum. 8. Lser vos Ia. C. eod. imo sine hac nequaquam possent alienari, L quemadmodum 7. C. eod. Cum igitur in Mandatis exigendorum tributorum cura fuisset Praesidibus in primis indicta superius,cap. I. iisdem iure ii ungitur,ut susceptores hu)usmodi alienorum agricolarum odio suo dignos )udicent , ac eos compellant dominis S terris cito reddere& si inobedientes . sint,
290쪽
PRINCIPUM CAP. XIV. a rsint, tunc deserti agri, non iis qui sertiles possideant, applicentur juxta praedictam dispositionem Valentiniani & Theodosii, in L qui utilia DC. de omn. gr. descrI. sed inobedientibus his onus imponitur, ut, pro hujusmodi terra tunc inculta , fisco tributa praestent ; & si extra provinciam agricolae hu-1usmodi se contulerint, praeses per publicas litteras aliarum provinciarum Judices requirat, ut cos prioribus dominis restituendos ad se transmittant: Frequens quippe est inter di- V versarum regionum Praesides hujusmodi litterarum commer- Cium, per quas in administranda justitia mutua praesidia sibi invicem conferunt, puta in accersendis testibus alterius provinciae , corum depositione transmittenda, rcis evocandis, aliisque hiriusmodi actibus exercendis , de quibus Gothone-dus ad i. a Diuo I D si sententiam. V. Ge rejud. Et sane V L potissima esse debet Praesidialis vigilantiae pars, quae ad frequentandam agrorum culturam ejusque artis civium animis Conciliandae curam pertinet, cum haec secundum naturam potissma hominis possIsis ab Aristotele Oeconom. p. cap. 2. Et corporibus nostris vitaeque utititati maxime conveniens a Columella censeatur, de re rustic. lib. I. in praefat. eo quiasne ludicris artibus atque etiam sine causidicis olim satis faelices fuereDruraeque sunt urbes ; at sine agri cultoribus nec consere mo sales , nec ali posse manifesum se hinc teste Plinio hist. nat. lib. I 8. cap. 3. Romae agrum male colere censorium probrum Iudicabatur: & ad constituendum populum agricolam plurimas lego apud multos antiquitus latas memorat Aristoteles polit. lib.2. cap. . Atque tunc, imo inter hodiernam quoque vIL
luxuriam ac rerum omnium corruptelam, agri cultura cuicunque hominum fortunae citra omne nobili ditis dispendium .cxercera permittitur, Tiraquel. de nobilis. cap. 32. per tot. Et apud Diodorum Siculum B blioth. hisoricae lib. r. vel ipsi barbari in praeliis quidem hostes alios inierscruns, er agricolast resinquunt Intac os, tanquam in commune utiles. Mirum itaque non