Philosophiae naturalis adversus Aristotelem libri 12

11쪽

inges, acerrimi, expectationisque summa co- ueniunt: eo te potifimum ausspicio pro equor

quod quam vultu prae te fers vivam patru Dmaginem , tam omnibus animi dotib animum paternum aterno' mores exprimis,ut quisqvs utrumque cognouerit, dicat quicquί Ἀ- estgenitori, id totu in te a natura magu quam ab arte renouatum Farticem te a bonopatre

progenitum quem prosiecto si quis non amat, liuore tabescat licet Dicam ingenue, nec optus adulatione quod omnes boni probent s-ram Nobilitatu imaginem essem exhibituris.

hoc vivo patre tuo nquam, terer protost . 'videtenim in isto desideretur,quodverae nobilitatu descriptio requiras Mitto istam tu eitatem ingeni, quam in te transfudit, quavis in disiciplinasingularem Mitto caelesem istimpersticaci iudici, puritatem per quam timagna tam inliciter exequitur Mitto indinuicium animi robur , iliam morum suauitatemisiam aditus,cosioquij,conuersationis, vita denique omnis sacilitatem decenti grauitate temperatam, qua sibi aeque superiorum, inferiorumque animos conciliat, ac deuincit. Mitto alia multa Naturae munera quae in altu diuessdiuersa in hunc num colligit,niuersa Rari. Naturae opus. Haec etsi magna miranda,quae

ipsum magno isti Diguiere toti Orbis mi

raculo

12쪽

m do tam intinn fetarunt, certe bonitae si

humanitin,ocharitas incredibita qua se suaque in omnes egentes effundit liberalis

me prae caeteris virtutibis, certi simus escharacter animi ere nobilis, certis imaque e ra nobilitatis insignia: aeum quam potentiam, iramgratiam,quo ope multi vileones in in

firmioribus opprimendis; multi Uues in libidinibiti complendis peruerse collacant ideri rissimis sumanis musique in hominum gentium levamine atque iuvaminesedulo impendit Nestaliud Paucis ni Nobiles in florum institutores tam largi Pauci qui eos quorum ope nonum liu egent quos ut curent,nihil est, Lamen inanimi grati lymbolum, donis tam magnis cunissent. Se raestabat silere quam

pauca dicere. uanta enim hancin rem exurgitmateries' Eme turmatim undique confluat

innumeri, qui se plura ei debere dicant quam memorem dilebo igitur ea in quib. non possum

non esse exiguus diu tamen potero voce coρο- tendam, ut omnes insesilaut te eopatrestum m Tonarde,cuius facta,ricta,mores,piet. ,religio,omnis denique vitae,atque conuersationis ratio tibi simia virtutes veraae,ad honores iampli mos ad Deum denique ipsumit. Max certasecuraque vestigia. Et hic e

rigos, Ira similia arcanorum nostrorum om

13쪽

Zio em, indities iuris rudentia forique cura permittente, dabitur regregus adea Philoso- ρήμια is, in quibus scio te nec leuiter nec

transeunte institutum,q qualia suerint, ex nossorum com aratione steris cognoscere. Non hortor si legas,noui uicturum, o per te, alios, e qua legerint miraturos. Vale, tuum ama Easionem.

14쪽

AD LECTOREM.

Vivs Iibri minax inscriptio

te inuitat Lector candide, ut vel iniurium Vlturus,vel nep- tum irrisurus videas;visum iu- cuces, iton ante 'uod si feceris, quam a toexoptat beneuolentiam, tandem se relaturum sperat , Ut quem forte risurus accesset

ris, laudes reuersus Laudabis, inquam,vel saltem non improbabis, vel sanc, si validis rationibus refelles , tum demum meam agnoscens inscitiam, fatebor me tibi deuin etiam maiorem in modum,qui mihi nebulas mente excusseris, quas nulli libri, nulli quos adhuc couenerim hac de re philos

phi dissoluere quiuerunt quin eorum responsa, sua leuitate maius momctum mei, rationibus addiderunti,meaeque sententiae veritatem magis explorataria fecerunt.

Haec praefatus, precatsisque ne damnes inauditum , rei me accingebam illuuiquem me fecisse iacto reipsa ostensiirus: sed properantem morata est Aristotelis

15쪽

quae maxima est apud omnes doctores authoritas,quos quanti faciam, quamque de illis Maequabiliter sentiam, leuerenter

loquar, interest ut noris: ut quorum documentis magna lux in his tenebris mihi refulsit,eorum auspicio ductuque scias moliri me quicquid aggredior meq; eorum

argumentis ac rationibus, tanquam machinis potentissimis instructum magnam muri partem,quem quatio, diruturum.

Haec enim semper fuit ea de illis incredibilis doctrinae viris sententia vicum in illis legendis assiduus, dissimulare non possem pugnas vehementer,& multiplices,de rebus rere sngulis, inter primarios huius philosophiae patronos, ex dictis Aristotelis neque leuiter susceptas, neque facile terminandas tanti dissi dij causam in doctores illos hunquam reiiciendam putaue rim;quos constat esse grauissimos,&assertoribus plurimis stipatos,&secundum sua principia rationibus adeo validis innixos; ut cui te credas iudicium superet. Quin plures occurrunt quaestiones , de quibus variae expositorum sententiae videntuc manifestissimae falsiitatis aliae alias conuin

cere.

Verum causam dissidii errorem, err tis verisimilitudinem agnoscens, in qu nam

16쪽

nam esset haec veri species videbam inqui

rendi Verebar scilicet, ne ex falsis suppositionibus haec errata nascerentur,atque

ex iundamentis ruinosis haec aedificij ruina sequeretur Enimvero, si verbi gratia, ignoraueris quid sitNatura, aut in quo co- sistat istud principium motus& quietis, quod Naturam vocant, falsimque eius rationem assignaueris,necesse est hallucineri, toto naturalis motus inquisitionis procellii, qui cardo est circa quem Naturalis philosophia versatur. Et qui error paruus est initio fit maximus in fine, cum admi quod falsum est, necessaria consecutione deduceris in labyrinthos S plexus errorum unde non datur pedem referre necessitate consequentiae ductum, liceti ratio contrarium suadeat, .experientia de

monstret.

Ergo huius rei examine in plures annos protracto, singulisque rationibus accuratius expensis, tandem certo comperi quod erat necessarium;malum nempe esse in radice, erratumque in multis quae pro certis

principiis hac in philosophia supponuntur. Hinc pugnas, hinc obiectiones vltro citroq. indis lubiles, dum qui rationibus immotis nititur falsis eiusmodi supposi-Lioni b. premitur id qui ex talib. principiis et

17쪽

procedit, rationum inconcusatum obiecta mole retinetur. Huic sententias Aristotelis penumero contrarias,quibus armati Expositores Varij,opinionem quisque suam tuentur. Huic quod uno loco eum defensuri, alio cogantur offendere. Huic quod idem author sibi ipsi repugnans,qui bus rationum iaculis aduersarium petit in una re,iisdem confodiatur in alia. Ea sententias, quae huius philosophiae principia suo pondere diruebant cxam1- naui, vim expendi;si quo modo diluerem tentavi, discum, in omnem partem versaui, adiectisque plurimis aliis non minoris momenti,quas res ipsa ministrabat,primariae notae philosophis proposui, declaraui, institi: Quid respondere potu ei int, facito iudicab .s,u easdem ex hoc codice perpen

deris,

Iam ergo videant qui horum aut nor1- eate commouentur, quos nobis obiiciant

philosophos, medicos, theologos sempervenerabiles nobis futuros. Hi sunt profecto, quorum controuernis agitata veritas foras prodiit quorum ex scriptis docti m-mis non paruam eorum quae demonstraturi sumus partem deprompsimus. Quorum argumentis,ac rationibus, veritatem

ipsam in pluribus astruemus. Hi lint, qui

18쪽

stis dissidiis, ac pugnis hos animos nobis

inspirarunt, ut quas multiplices Contradictiones , a ropugnantias hac in philo phia reuelas ent, nos ex quo fonte promanent conemur ostendere. Hi praeeunt, nos

laquimur, hi doctores, nos discipuli, Sed enim hi dum ducunt, docent, dubiis, Mquaestionibus plurimis,quarum nodos seusta soluere conati sunt, quam multis haevia plena esset periculis indicarunt. Nos eorum vestigiis insistentes, etiam ulterius progressi longe plura , grauioraque conspeximias. Per illos ea vidimus, non pedem referamus ic illos quae mala essent

Cognouimus, non quae bona sunt, quaeramus

Cur igitur Aristotcle non deseruerunt quae nos vidimus, non viderunt Iam ad ista respondimus; sed nihil sit aliud. Sane nil mirum fuerit, si non viderint. Saepe C-nim qui sua virtute hostes fregit, occidit

in acie: succedens alius viribus integris victoria potitur. Saepe qui terram multo labore suffodit, venae auri proximus fatiscit; adueniens nouus qui viam fictam sequitur,aurum refert Laborauerunt hi plurimum, ut veritatem quasi sepultam erue rent , ingentia saxa quae Viam praepediebant, vel submouerunt, vel cerce crebis

19쪽

disputationum ictibus valde concusserunt,ut non difficile esset ea removere,atquevi. facili ad veritate peruenire. Quod tamen non ita dictu velim, ut putem non

plures corii fuisse qui b. 5plures Aristotelicae doctrina filsitates paterent, quasi que disii nitarunt. Iam enim hoc diximus. Munta, hoc tamen, etsi sitis humeris magis congruum, non susceperunt. Quid mirum topus laboris .inuidiae plenum defugerunt. Nam ab Aristotcle desciuerunt. Quid mirumpcrimen est ab Aristotele demere. Nihil in eum scripserunt. Quid mirum nolueruntae maledictis obiicere,qui-lbus nostri cibo res par hunc. Quanto maior fuit animus Aristoteli, quem nihil tale potuit retardare,quo minus Veterii fiterit cens br acerrimus t Neq, sibi hanc religione iniecit, qua nos sui de xxere volunt, nefas scilicet, ac temeiariuesse, philosophii Veter u improbantem se,

praecipue Vero Platoni prςceptori suo,cuisitis viginti annos auditor fucrat, contradis ccntem noua inauditam q. philosophiam inuel re corum fundamenta reuellere,

quos fixerant Natura terminos refigeret scripta, dicta, sensa eorum expungere, de- Dicere, irridere Neque cogitauit,cur di

scii ulus masistros,uouus Antiquos, Vnus

20쪽

plurimos inuaderet Cur, quibus ut parentibus, atque doctoribus honore debeat

ac reuerCntiam; iis tot errorum,tantaeque

ignorantiae maculas,ac sordes inspergereti Cur sede, cur possessione, cur finibus phi

losophiae ipsbs sibi philosephiae authores

deturbaret,eiiceret, exterminaret Haec siquis alius faceret, quam proterve 'Q- tamen Aristoteles quam licite' Liciteria, ne, si sibi veritatis elucidationem proposuit. Vidi tenim vir alta mente praeditus, quantumuis praecedentes in veritatis indagatione processissent, plurimum itineris posteris reliquisses cuiuis non modo licitum, apertum, sed pium ac sanctum, in

Veritatis examine, quae sentit, aperire: tilem in primis, ac fructuosam omnem Controuersiam, quam inter doctos, cordato ;vhos, veri studium excitarit, si quid in lius quam praecedentes inuenisset, posteri acciperent ilicubi a scopo aberrasset, alij iudicarent; quam ipse de aliis, tam libere de se alij sentirent. Neque enim tam iniquus iudex fuerit, Vt, quam potestatu in superiorum scripta sibi vendicauit, eandem in sua posteris ademerit cum nec plus ei reueientiae debeamus, quam ipse prioribus, nec tantum quantum ipse Platoni praeceptori suo, t