Gymnasium Patavinum Iacobi Philippi Tomasini episcopi Æmoniensis libris 5. comprehensum ..

161쪽

MDCI. xx Octobris. De Pul.&orinis D. Hieronymo

Nigro .

M DCII. m Novemb. De Meteoris coniuncta cum Philosophia extraordinaria D. Camillo Bellono, &anno M D C IX. xxv Augusti seiuncta , D. Gaspari Venturae Leonidi permissa. M D CII. iii Decembr. Theoricae extraordinariae Me dicinae in diebus it stivis D. Benedicto Silvatico. M D C II l. i v. Oct. Humanitatis Graecae, & Latinae in diibus si stivis D. Viccntio Contarcno. M DC VI. I ii Novemb. Secundi loci Humanitatis Giccs,& Latinae in diob.ordinariis D. Vscentio Contarcno.

De Primitigiis Studii serum, Professorum .

cap. XLIII. STudiosi S Doctore s huius Gymnasi non solum aucto

ritate Apostolica gaudent omnibus privilegiis, & immunitatibus a Summis Pontific bus,& imperatoribus concessis, Patisiens Oxoniens, Salamanticens, ac Bononici; si Gymnasio, sed alus plutibus a civibus Patavinis, mox a Principibus Carrariensibus, tandem a Sercnisi mo Senatu Veneto benigne collatis. Longum esset haec omnia recensem, quae in Statutis tibvia sunt, attamen ut curiosis Li ctoribus satisfaciam nonnulla hic recensebo nostra reci pta aetate. Rectorcs Vniversitatis post Vibis Rectores, omnes, nempe Quaestores, De putatos, Priores Collegii & c olla terales praccdunt: pariter Vice Rectores, S Syndici in Scholis. Scholares & Prosessores cum suis fila liaribus per ditiones,& oppida Serenissimi Pommii Vc ne ii immunes sunt ab omnibus vectigalibus di conducere possunt suos libros , supellcctilem , vinum,& sumenium, farina,ligna, olea, & omnia ad usum necessari sine vectigalibus. Item in Patavino

162쪽

territorio haec omnia emere,&in civitatem introducere possunt. Pannum itidem sericum, tragemata, aliaque pro suis solemnitatibus libere Venetiis afferre, exempti repres alibus cuiuscunque loci, oppidi, ac civitatis. Gaudent privilegio civium quo ad commoda. Non possunt accusaria civibus Patavinis praetextu alicuius privilegii spectantis ad eosdem contra scholares. Possunt ferre arma. Capi non possunt nisi licentia Rectoris: nec trahi ad vetita

examina, praeter quam coram Rectore, nec torturae subiicisne Rectoris praesentia. Eorum multae applicentur Via versitati. Privilegia etiam multa circa aedes conducendas, circa suos libros, & pignora, circa fideiussionem obtinent. Prosi siores vero cum uxore & filiis sunt immunes abomnibus personalibus ti realibus oneribus: Non ad equos publicos conserre, non ad militiam, non ad hospites recipere

cog Untur, nec inviti personaliter in jud:cium trahi. Privili gio , quae bonarum artium literarumque Doctor,bus, ac Pros floribus tribuit vetus constitutio Constantina consistunt, vel in immunitate, vel in honorario,vel in aliqua fori pi aest riptione. Et Iuris professoribus honores etiam ju re quod .im magis singulari additi sunt. Nam Ualentinianus Imperator statuit iurisperitos, qui in Urbe Constantinopolitana longo tempore docuissent vicaria illa dignitate ornari, quam deinde Zeno Imperator suis comitibus, qui provincias rexerant, summi honoris causa concessit. Item cum Professores annos docuissent, quiescebant, iisque dignitatibus fruebantur, quod & Quintilianus his verbis indicat. Possim petratam studiis meis quietem, quae por annos X X erudiendis immonibus impen eram, & nostri Doctores , qui per annos X X docuerint Iurisprudentiam Comites fierent. Hodie supra- ordinarii titulo gaudent seniores decreto Senatus cum libertate legendi ad libitum. Singularis memoriae lunt Summi Pontificis Martini R

privilegia bina Calend. Fcbruarii anno secundo sui Pontificatus,

163쪽

r et Iac. Phil. Tomafini commentar.

catus, & alterum X II Aprilis eodem anno. Vnum hic res ram pro Clericis & beneficiatis, quod possint percipere fructus beneficiorum suorum dum in Gymnasio morantur MARTINVS EPISCOPUS SERVVS SERVOLUM DELDi eZis suis universis Doctoribus Magistris, o Scholari

has Vniet restatis Studii Paduanipraesentibus, o futurissaturem, o Apostolicam benedictionem. Dum atti me considerationis imdagine perscrutamur, quod per literarum studia cooperante Ego, a quo omnium charismatum dona procedunt,viri insciuntursientiis eruditi, ex quos aequum ab iniquo discornitur, erudiuntur rudes , provecti ad altiora conscendunt, Fides C atholica roboratur, non solum loca, ubi huiusmodi possent Studia , munimus Iratiis, sed etiam libertatibus honoramus. Vobis itaque in hac parte

supplicationibus inclinati, omnibus, ct singulis personis Ecclesiasticis siclitaribus, ct regularibus praesentibus, o futuris in Studio

civitatis Paduanae in quacunque facultate licita otudentibus. sicuLcgentibus, auctoritate praesentium indulgemus, ut septennium literarum studio huiusmodi in civitate praedicta in DNndo , semctus, redditus, o proventus omnium bene torum suorum Ecclesiasticorum cum cura, vel sine cura sicularium, o regularium o dinum quorumcumque, etiam si dignitates pcrsonatus perpetua administrationes, o oocia in MGropolitanis, Cathedratibus, vel Collegiatis Ecclesiis, o dignitates ibae in eisdem Metropolitanis, vel aliis Cathedratibus, post Pontificiales maiores, aut Collegiatis Ecclesiis, principales fuerint, se ad eas nec non persenatus a Lmdrationes, vel o cia hui modi, qui per electionem a sumi consuevcrant, quae nunc in quibusvis Ecclesis, e locis obtinent, O in posterum obtinctant, cum ea integritate usque ad D enisurua dat literarum tu em Studii disto impendenti munatarum ,sem p. r hoc et frum gulis concedendarum, duntaxat in antea computandum libere porc cre valeant, quotidianis aestributioxibus duntaxat exceptis, cum qua illos perciperent, se in ei H- Ecclesia , e locis in quibus beneficia i afuerint ,pres citcr rc G

rent, i

164쪽

De Gymnasio Patavino Lib. I. I 3

νὸni, o ad residendum interam in eisdem minime tenean ur, ne

que ad id inviti se quoq e valeant coarctara. Non obstansibus si alias ei em per semis in eodem studio. pro tempore studentibus, ct huiu ori frucIus, redditus, ct pro Ventus in perpetuum, vel ad certum tempus percipere possent Apostolica, vel oraenaria au- ctoritat uerit concessum, aut si persenae ipse in Ecclesiis, cis ipsit primum non fuerint persualem residentiam consιetais, ct tam Apostolicis generalibus, vel oecialibus per Sedem Aposto

licam, vel Legatos eius, ac in Provincialibus, vel S nodacibus Conciliis editis, quam aliis Constitutionibus quibuscunque, ac Statutis, se consuetudinibus Ecclesiamm , seu locorum, in quibus huiusnodi beneficia fuerint, contrariis iuramento, consematione Apostolica, vel quacunque firmitate alia vastatis, etiaru side ictis obse rvandis, or non impetrandis literis Apostolicis contra ea, ct ipsis literis non utendo etiam ab alio, vel aliis impetratis, suatias quν quo nodo concessis ρraeiectae personae per se, vel procuratores earum praestiterint hacteraus, vel in posterum 'sas prae pure contigerit forsitan iuramentum, siu si locoruω Ord nariis is praefata sit Sed concessum, vel in posterum concedi contingat, quod Canonicos, ct personas Ecclesiarum suarum civitatum. O Dioecesi, etiam in dunitatibus personatibus, adminiurationibus, aut of sciis constitutas per subtractionem proventuum foram Ecclesiasticorum, aut alias compellere valeant ad residendum persanaliter in ei dem, aut si eisdem ordinariis, ct Hlectis filiis capi

iuus earundem Ecclesiarum, vel quibusvis aliis commvnuer, vel

dissem ab eadem sit Sede indultum, vel in potirum indulgeri

contingat , quod Canonicis se personis dic inum Ecclesiarum etiam in dignitatibus personatibus ,siu of sciis constitutis non residentibus in eisdem, vel qui primam in iis personalem ris in-tiais nonfecerint,fructus, redditus, o proventus Canomcat m, o pr..hendarum ac dignitatum, personatuum, a ministrationum,

vel f Piorum suorum Ecclesiasticorum ministrare minime teneam iur , or ad id compelli non somni perlitiras Apostolicas , non facientes plenam, ac expressam, ac de verbo ad verbum de indutio

165쪽

huiusmodi mentionem, se quibushbci aliis privilegiis, indulgentiis, o fit ris Apostolici generalibus, ve 'rialibus quorumcumque unorum existant, ' r quae praesentibus non curessa, vel rotalitιν non infria est' cius earum impediri valeat quomodo libet, vel diffrri, quibus quorumque totis tenoribus habι nda si in no stris literis mentio opecialis , proviso, quod beneficia huiusimodiae bilis interim obsequiis non fraudentur, O animarum iura in eis, quibus illa imminet, nullatenus negligarur, fid per bonos, ct seu cientes Vicarios, quibus de huiusmodi beneficiorum proomentibus necessaria covrue ministrentur; diligenter exerceatur, se desertiatur inibi laudabilitιrin divinis praesentibus, perpetuis futuris temporibus duraturis. Nulli ergo omnino hominum licear hanc paginam nos,ae comces onis infringere, vel ei ausu icmerinio contraire. Si quis amtem attentare praesumpsierit indignationem omnipotentis Dei, se Beatorum Petri, se Pauli Apostolorum eius ste noviter incuraurum. Datum Mantuae XvI II Kalend. Februarii fontificatus nostri anno secundo. Studiosorum autem haec est,quam vocant Matricula. qpaucis ab hinc annis vulgari sermone Latinae addita, in gratiam Ministrorum, qui vectigalia exigunt.

vcst.DD. Theologorum,Mcdicorum,ac Philosophorum celsιιrrimi Paravini omnasii P.Rector, cum gulatrium Nationum

Consiliariis, Vniverss,osngulis praesntem visuris, fidem facimus cst attestamur, i rascriptum studiosium esse Scholarem nostra Universitatis scriptum in nostro idro Matriculae, id ue Abere

gaudere omnibus sciolasticis Privilegiis, ct immunitatibus concri ps a Munis. Duc. Dom. Veneto k ni Persitati nostrae. Propterea auctoritate, quafungimur concesse 2prae Io Jινι nisu.Dom.VnLv. t. praedictae, O pro di bita exι curione Statutorumpraecipirens, ct mandamus omnibus , o singulis Datianis. vel Datiorum ra-

hiantibus, o adstantibus, cy ministras deputatis ad quacunque

166쪽

mesa,vel best is locorum omnium terrarum raesertim In Lia civitatis Veneriarum, se quiίuslibet fluminum Palateriis , Portitorιbus, o Civitatum Portarum custodibus praefripti Ar ni f. Dom. vi in ascriptum D.ocho rem accedensem Paradisum, commorantem,es recedentem,nunciosque suos, res,atque bona generis cuiuscunquepcν locastraei Ia portare, atras res,bona emere, eosque cum rebus emptis, o omnibus bonis suis ad victum,

situm honorifice necessariis pro usu suo , ainiliae, ire, transire,

conducere, o exportare sine aliqua Dazii, Gabalae, Regativis, Poriari ru,trans Ius,Pontium, represtiarum,o introitus solutione o nium praedicurumpermatiant,etia i uiua transueherenIur huc, aut emerentur alterius Terris πιι, quam Patavini, si ut exequi iure tenemur iuxta formam Statutorum. Non audeat igitur alta quis miliaraus, vel minister ipsorum usiam inferre molestiam i D.ocholari, nuncII boAis,es rebus ms,nec quicquam opponerem sudaciis, vel extra, contra praedic Dpriis gia, sub poena libraruiscinium parvarum, O aciis paenis mino Statutis dec uaris auia frendis irremissibiliter, nostrae Universetatis aerario aulicanis . Pro praemissorum autem executione iuxta eadem Sta uta requirimus omnιs,Grsingulos Isi risi. DD. Rectores Vrbium, ac locoruin omnium anterim Serent s. Dom. ut praedicta pravi lia , cir haec

praecepta nostra , prout ιacet obsi vent, ct inviolabiliteν obsire ripraecipiant. In quorum flae has nostras lucras fleri ius imus p. ν n uarium VniMersit. nostrae ins scriptum , ct consueto si illa

167쪽

346 Iae. Plitrem asini Commentar.

se risit i i Privilegi Scolorici, ct immunita concedure diati sere mssima Republica di Venetia alla Nostra Vniversita. La onde pretavitoriis, ch essior citi amo concessu dalia suritia Serenis a Re publica alla mei a Viniversita, e per la rivula e peculione delu

o M ultra cos , e con te comprate, e con turae quelle, Me honor

et Mente se no necessarie at suo vitra , e et sito per Uosuo, e fami-glia di an arc. passare, condurre, asportarι, λῆa Ecun pagamen-rodi quat a Datio, Gabilia, R gag i , Traghetto, e Passevortor ancorche qua sipariaspro visi rastra I crritori Go quindi altro dies Irasportassero , si come di retione sono tenuit e si quire sicendo laforma duci Matuti. Non ardissa dunque alcun Dasi aro, o ministra di esse, di dare quasvoglia molima at mede o Sig. Scolaro, messie rotae seue ne oppossiti in giudicio, o 'ori, contro i predetri Privilegii ,solio pena di isre cento depiccoli, se abre pene dichimrire neci flessio tutuli da esser loro irremisse timente tolle,o applicate ait Erario delia nostra Vniversita. Et per tessecutione desie se premesse, confirme at meri simi Statuit,ricerchiamo tutIi, e cadauno degi Illustri s. g. turi desie Citta e di tuiti i DChi deI-la sipraritia Serenissima Republica, che o servino e che fricino im violabi entetiservare is radetti Privilegr.e qu sti nostri ordini, come quἰ stanno registrati. In fide di che hausamo commandato, che occino quiste nostre letiere sottosiriste dat Canceciero delia

nostra Vniυι setis, esiano sigiliate coisolito sigillo risia meisma

Vniversita. Dat. ursupra. Adainus Henningus P. Rector. Carolus Franciscus rarius P. Recyor, o S ndicus . Petrus Merius Almae Vnivcrsit Art.Canc.wanae

168쪽

De Gymnasio pataviso tis. I. I 7. De antiqua SchρIasticorum consuetudine,, disciplina

in bonis literis, eorumque moribus ψ

Cap. XLIV. INter seniores Viri Cf. omne fide digni adhue supersunt

in hac celeberrima Vibe, qui reserunt,quantum hodierni Scholatcs d sterant a studiosis illis, qui sua aetate florebant juvenes. Accedi bant Patavium Cl. Patium & nobilium fi- Iii, in mo Principum ac Ducum , ut bonas literas ac discipi nascapescerent, spicndido quodam ornatu, honesto famulorum numero domus amplas conducebant, iisque morum magistri tempus anum Scolporis exercitatione perpetua dividebant .. Incedc bant modesto habitu,ingenuitatem morum ac suavitatem spirantes: arma non serebant praeter ensem in nobilitatis signum. Tenuioris vero sortis, &qui εmontibus vicinioribus ad Minervam, non ad Cererem propensi accedebant modesti,humiles, industriosi, culti sub axilla codicem serentes, una pacifice cohabitantes, perperiri Doctorum assectae literarum helluones videbantur. Vigiles omnes, horis antelucanis ad publicas Scholas lucernis confluebant , & Doctorum scita calamo excipiebant. Suis quoque temporibus ludos, sesti vitates & convivia, caeteraque exhilarandis animis summa cum tranquillitate peragebant. At bone Deus,quam hodie mutata rerum faciest Armorum omnium nunc plena: intemperanter multa fiunt, ea. que D pe procacia , ut pristinum Gymnasii decus vix quisquam agnostat. Verum dum his extremam inanum addi-.issimus, eximia Aloysii Molini Praetoris & prudentia, accedente Sebastiano Michaele Praesecto supra omnium expectatione desiderata diu Musis qui cs summa moderatione rest,

tuta a

169쪽

1 8 Iae. PbiITomasini Commentar. De annua Studiorum inchoatione, publicatione Lectio num; vacationibus ex diurno Gymnasii. Cap. X L V. UNoquoque anno die prima Novembris, videlicet infestivitate omnium Sanctorum generale principium Studii Rcctor Iuristarum facit in Ecclesia Cathedrali, ubi paratis subsellus 6e convocatis omnibus Legum Prosessoria s& Scholaribus, invitatisque Illustrissimo & Reuerendissimo Episcopo,& Illustrissimis Rectoribus, spectabilibusque civibus Patavinis ad Utilia Civitatis Deputatis, reliqi sque Viris dignis sedentibus hic prosessoribus clim Rc ct,re, Syn- dicis &Consiliariis e suggestu aliquis Doctor, vel Scholaris eluditione & ingenio clarus habet luculentam orationem, qua disciplinas commendat, & Scholares ad eas capescendas suadet. Rotulus pro se rum deinde legitur per Notarium, vel per Bidelium Generalem ut saciunt Artista'. Advocantur Universitatis ministri, publica nturque omnes Doctores, de quid, & qua hora lecturi sint. Olim haec solemnitas fiebat mane cum Missa Spiritus Sancti cum commemoratione gloriosae Virginis, & tunc iubebatur ut omnes remanerent in Ecclesia usque ad finem. Nunc oratio habetur post vesperas. Dispensatur rotulus cum applausu Scholarium. Sequenti die Novemb. post prandium eo dcm modo & ordine convenit in dicta Ecclesia Vnivers. Philosoph.& Medicorum cum publicis Professoribus ad id sole niter perage du.

In rotulis initium ponebantur haec verba :

Rotulus Artistarum Anni M CCCCXXXIV.

Mensis Octob. die Xum.

170쪽

De Gymnasio Pata mino Lib. I. I ssis Curia. e men. Sub regimine Magnificorum Dominorum D. Marcii Dandulo Potestatis, g, Domini Leonardi Cara velo Capitanei, exissente Vnimestratis sertistarum, Medicorum Studii Paduani, Recitore D. Magistro Iacobo de C pro . Sunt Doctores Deputati ad legendum series, cin Medicinam in praefato Studio pro i nnofuturo, inchoando Crino Domini M CCCC XXXI V. Me

Octob. die xviii. mprimo, oec. Hodie rotulus Iuristarum sic incipit:

IN CHRISTI NOMINE. AMEN.Rotulus Excedentisi DD. Doctorum Legentium in publico 'innasio Pata mino ad infra criptas Leesturas, quas aggradientur die III Mensi, Nomembris e gnni instantis MDCXLVI. sub Ielicitus auspitiis Illustri . D D. N.pro Serens. Dominio Veneto Praetoris, et NN. Praefecti Patavit, ac Peristis. D. N. N. Sindici digni mi .

Rotulus vero A rtistarum hic est.

IN NOMINE DOMINI NOSTRI IESU CHRISTI.Generale, in novum ptincipium interpretationum Nobili mae Florentis imae secademiae DD. rti-Harum celeberrimi Palamini Gγmnasii anni praesentis Ad DC XLVI. MDCXLVII. fe liciter incipit die III Novembris, stib felicibus auspiciis Illustrisi DD. N.pro Serens. Repub Veneta Praetoris ,-NN. Praesenti Patavit, ac Perillu-Bris D. N N. Pro -'ctoris dignissimi