Gymnasium Patavinum Iacobi Philippi Tomasini episcopi Æmoniensis libris 5. comprehensum ..

181쪽

t Iso Iac. plil. Tomasini Commentari

Doctoratus recipit, nempe Annulum, Librum apertum geclausum, Pileum, Consellum, & osculum. Aperiuntur Laureato primum Libri, ut ostendatur promoto apertam esse Iuri: nterpretandi sacultatem. Secun- 'do Pileus eius capite imponitur, quod Biretium vocant, id nil aliud est, quam sacerdotale capitis tegumentum, quod olim ipsis tradebatur, ut illud tamquam iustitiae Sacerdotes gererent. Est Pileus libertatis signum. Biretium, quasi bis rectum, quia bis rectum debet esse Philosophum, & Doctorem scilicet in docendo & operando. Tertio imponitur Annulus digito tamquam justitiae sponso, vel ut Alciato placet, ut responsa signare possit. Quarto Promotor Laurea tum osculo excipit, ob partam dignitatem ratulans. Alii putant oscillum dari, tamquam pacis symbctum, quam prae oculis Doctores habere debent, addita benedictione . Postremo in Cathedra apud Promotorem primum consessunt Obtinet, mox prope Priorem locatur a B: dello, ut inter Principes sedere possit, & jus loci, seu Collegii obtineat. Dabatur etiam antiquitus zona hisce verbis. Accipe zonam auream, & lumbos tuos cingulo Fidei praecinge, ut corpus tuum sit ornatum exterius,& apud Deum, & homines reostendat persectius. Qui etiam ritus adhuc Basileae obser

vatur.

Ritus conferendi Lauream aue antiquo usque ad nostra tempora. Cap. X L VI I LUEteribus mos erat milites post exhaustos labores sib

yendi is sanguine & sudore partis ornare, ut ad dccora militiae magis incenderentur animi; amue ut honoratior eo rum virtus foret mercede proposita obsidionalem, civicam, muralem, na valet castrensem, & auream coronam , amplis. si que alia honoris genera iis conferre visuin est, qui urbes γ

182쪽

bes,castra, aut exercitus obsidione liberassent, aut civem servassent, vel primi obsessae Urbis muros subiissent. Non minus conspicui homines, qui militum instar continuo labore optimis disciplinis edocti poesi & eloquentia inclaruerant, &certamina suscipientes, siais carminibus civium res gestas ab oblivione vindicarant, coronas antiquitus obtinuere virtutis praemia . Insignes nempe illi Poetae, qui virorum sortium facinora cane bant, sibi non minus, quam illis qui magna patrarunt, coronam deberi ex .stimarunt veteres.

Hanc ipsam Ncro magni oratoris titulo accepit, tesse Suetonio Cap. xi I. Orationis quidem , camminisque Latini coaronam,de qua honestis us qui que contenderat, Vssorum consensu concessam princepit. Singulare est Theodoctum Pharsa licum Poetam Tragicum, & Oratorem in sacris literarum certaminibus ucto coronas reportasse, Aschylum x III, Hesiodum a Musis donatum viridi Lauro. Illae vero E Lauro texebantur, divinitatis & diuturnitatis symbolo,quod Apollini vatum summo sacru . Hanc sibi jure suo arrogat Poeta Venusinus carminum Lib. I I I. Ode xxx. -- sume superbiam. uaesitam meritis, o mihi Delphica

Lauro cinge et olens Melpomene comam.

Nec Musae tantum, verum & artes liberales coronabantur. Coronam quippe Arithmeticae Martianus Capella Lib. vis tribuit. Hmc Lictum credo, quod Pocis omni tempore praeceteris ingenii pro 'um Laurum serrent. Quam consuetudinem renascentibus Italiae ingenti s literis in aulis Princi sum receptam etiamnum in Germania passim Augustissimimperatoris clementia perdurare novimus, ut nulli genti uberior Poetarum seges, qui se Laureatos profitentur. At reliquarum disciplinatum cultorcs, quarum crebrior in vita Dius, maiori cura & minori frcquentia eiusmodi i , borum, ac scientiae testimonia impetravere, tumque domum quam diu studii operam navassent editis varium in modum experiae tucn.

183쪽

mentis, quibus Doctorum numerus cresceret. Id summi Pontificis iussit& decreto, a senioribus Doctoribus initio fiebat. Deinde a publicis Gymnasiorum Professi, ribus in soni pompa, magnisque Pontificum, Imperatorum, Regum, ζRempublicarum, Prmcipumque privilegiis, quo juvenilis

ingenii ardor ad maxima quaeque contendens improbo labore omnem operam, laboremque virtuti, literisque ima

penderet, quibus solis ingenui, liberalesque homines a vulgo secernuntur.

Quamvis autem Doctoratus insignia darentur a Sapienium Vniversitatibus secretis Prosessorum suffragiis eo cumri ore, ut saepius in dubium revocaverint Viros celebres. Pont: ficis tamen auctoritate F. Francisium de Bianu Σzo de

Nertis Eremitanum , Doctorem Sacrae Theologiae anno M C C L X XVII solemniter creatum Florentiae narrat Matthaeus Villanus H storicus. Huiu S exemplo poli annos xxxvi Franciscus B irberinus I. C. Clarilsimus, & Poeta insignis, postquam Patavit, & Bononiae excoluisset Ius Civile di Canonicum, Avenionem ad obsequi a P m tisicis Clementis V progressus, ab eodem privilegium obtinuit,quo iubentur Patavinus, Florentinus, Bononiensis Episcopi, Doctoris ipsi Insignia conserte, & Ius utrumque docendi ficultarem Libro, atque Annulo confirmare. Quod Diploma ex Archivo Vaticano huc adducimus. CLEMENS EPISCOPUS Servus Servorum Dei. Venerabilibus Fratribus Florentino, Bononiensi, se Paduam Episcopis salutem,es Apostolic in benedictionem. oicut nostri pectoris inii

ma virtutum fragrantia recreantur; sic in horum delectamur ho noribus promovendis , quos reddit sicientiarum ubertate facundos

di Dinae gratia bonitatis, ut ipsi praecipientes se praenuum reportare de m rilis libentius odorem iustitiae fideliter manifestent, ct d monstrens fidei rectitudine universis. Cum itaque dilectus filius Maustor Franciscus de Moerino Clericus coniugatuS Florentina

184쪽

De Gamnasio Patavino Lib. I. I63

Marces, cur plurium fide dignorum assertione percepimus -- cando diutius studo literarum, adeo in seriemia Iuris utri quepra cit, quo ad di undendum in alios eiusdem silentiae documenta seu ciens, o idoneus reputatur. Nos dictam Magistrum

Franciscum propter haec, o alta multiplicium ornamenta virtutum , quibus dono Domini noscitur insignitus paterna benevolentia prosi qui Mum, ac dignum reputautes, se congruum, ut in iis, que sui honoris,.stratus augumenta contingunt sese nostram, po stolicae bedis reperiat bone sentiam gratiosam Fraternitati vostrae per Apostolica scripta madamus quatenus vos,vel duo, aut unus vestrum ph r vos, vel aliunt, seu alios praedicro Magistro Francisco; se eum /ost diliginum examinationem legendi , o Grandi, ac regendi ubique terrarum, o locorum iu iure Canonico , ct civili per lisei traditionem, o annuli, O alias iuxta modum conssuetum in latibus ob mari non ob stantibus quibuPcunquestatutis, o consιerudinibus contrariis terrarum, locorum se universitatum Magistrorum,o quorumcunque Scholarivis iu-νamento, congrinatioue dedis Apostolicae, siu quacunque alia sirmitate roboratis,fiu quibusvis privilegiis, indulgentiis, ct tauris Apostolicisgeneralibus, vel operialibus terris, locis, ct univer iratibus supradicus, se quibusvis aliis sub quacunque verborum

forma concipiis, de quibus quorumque totis tenoribus de verbo ad verbum oporteret inpraesentibus feri memionem iteratum aucto-γDate nostra, licentiam, se facultatem ponariam tribuatis. Datam Avini n. iv. Kal. April. Pons catus nostri anno v ii 1.

Hunc autem honorem Florentiae ipse die um Augusti MCCCXIII in domo filiorum Pierozzi Guadagna ab

Episcopo Antonio Urso Florentino impetravit. Idem Patavii M CCC L. di ex M. Mensis Septembris factum memorant Cortusii in Historia Felicis Osi labore in

Iucem producta Lib. X. Ca . Ot. Quorum ad maiorem fidem haec sunt verb a: Frater Gulietinus Orainis S. Augustini, scopus Novaria Sacrae Theologi.e I. agister, de mandato Domini

185쪽

Clementis Summi Ponti scis, religiosum virum, Fratrem Maiaris eum ordinis Heremitarum Paduanum, in Padua cathedrarieon magisterio Theologia. Nullum vero Scholasticae dignitatis apud Christianos ve-siolum exstat ante Gratiani edictum, & P. Lombardi tempora sub annum Christi MCLI. & M C L X. Ne vero Pontifice Imperatores maiestate inferiores viderentur, Fe-dericus Barbarossa privilegia Scholis contulit. Imo Concistium Viennense honoribus etiam Scholiasticis leges sumtu a-rirs statuit anno M CCC XI.

Hunc tamen usum a Graecis ad Latinos fluxisse non obscura sunt apud Theonem Smyrnaeum indicia, qui Mathematicae Cap. I. ex Platone circa institutionem recenset A H κατ-ε-, Religationem, & Coronationem U. C. Ismaele Bullialdo amico nostro interprete, quum aliquis facultatem adeptus est ab illis, qui sum docuerunt,atios ad con emapiationem eandem perduc nH. Coronae Scholarum consuetudine successit pileus Doctoribus familiaris: quamquam Rhodie quibusdam in locis pileolus puniceus e p inno, vel ho-lo serico imponatur. Nec dissicile foret Italis Laurum indis genam contexere . Quod a Cl. Viro Ioanne Uest malo culti s s mi ingenii, ae eloquii Patavinae Florae praes de sub anni principium solemni sestivitate bis in Gymnasio Patavino sactum memini in Doctora tu D. Petri Videmanni Saltaburgensis, & D. Iosephi Coistonii Londinensis. Qui Lauream

coronam per Urbem magno plausu gestatam,curiose ad patrios lares publicae laetitiae monumentum reportarunt. Pi-leus nempe libertatis indicium est quum ab inscitiae vinculis,

iam sint liberi, in Doctorum censum recepti. Sed Laurus etiam Apollini Musarum Praesidi sacra ue qua ornatus bonis literis consecretur, S in arce Palladis triumphum duxit. Perpetuus ei vigor est, quem ingenii cultu perennem servare convcn: t. Libet hic elegantissimus versus inser e Vestingit, quibus candidatos super memoratos fuit affatus. Adua

186쪽

Iani his Lalendis, aetheris quibus viam Permensius altam Cynthius , vertit rotas, Novoque terris dividit gyro iubar Prorector inchte , mosque PAEtres optimi, Tuque o corona suavis audientium, Charitum propago, nata laudi corcula. βuae dotita nune merbena cingat tempora 'Nisi arboris felicis haecce germina, uuae Phoebus ipse, quaeque Musarum cohors, complexa dudum, amore quae fecit sua

Ilia Absculapii ambiunt Sacrum caput, Iovisque maximi locabat in fisumeturiae desieratus nuntius. Haec aureo sublimis in curru tulit, Medio triumphi gaudio victor potens, Capitolia alta cantu militum truci Tot Laureatis scanderet cum fascibus .

Horum calori , tristis agrimonia,

Vitaeque pestis horridum cedit gelu, Cedunt venena Scorpii , tum pertinax Si qua molestum fixerit dolor pedem . Eia alma Daphne , perpetes tibi comas e saeva carpit Fruma , nec telum ferit, uod fulminante Iupiter dextra rotat. ymplectere hoc cOLSI ONII doctum eaput. Tot Palladis ornatum uorabuἔ casui,

187쪽

166 Iae. Phil.T Omafini Commentam Serves meorem mentis , in pires decus, uod mortis e contage foeda nil trahat, uod non rapacis atterat Parca manus, Litore maius, senecta temporum . Flos o iuventae, cura Musarum vigil, auam te libens adorno, quam veneror libense more sancto, nulla quem siliet dies Tempusque nullum pectore exiget meo. Libros apertos, moxque clausos, ero,

Doctum ut laborem , grata distinguat quies, Labor quietem , squallet ignato situ,

Reciprocas quodcunque desierit mices . Digitos coruscus orbe Aringat annulus Virtutis almae nobilem firmans notam , Intermini circos honoris, aurea Spem me sis, ae certum laboris praemium .

Io triumphe l laeta se te Gloria Porro migentem, sicque Faustitas beet.

Interque clara tot medentum lumina

Perenne seris trade nomen posteris . Votum his addo eiusdem pro Gymnasii Patavini conservatione fisum Calendis Ianuarii cum Lauream conseret Juveni studioso .

A Lme tu rerum sator ; ὁ colende

Semper , aterno radiata nutu

188쪽

Mara qui mollis, reducisque certis Legibus annum .

Inchium fermes pater hoc Lyceum, Deditam sedem placidis Camoenis, Myrtium cultu, Sapientiaque bile templum. Floreat semper docili Iumenia, uae bonos mores , cin amica Musis Otia quaerit Studiorum, m ingens Culmen honoris. Stet Fides, esse Pax, stabilisque rerum Terminus firmet Venetos 'vastas. Imperet Virtus, redeatque priscum

Tempus in aurum lIIIa Doctorum decora ampla, perpes Nutriat longa migor in senecta, Ingeni sacros rediens labores

Prosperet avum. Candidatum vero cuiuscunque disciplinae, aut nationis in Collegio sine toga comparere insolens est': tametsi non pauci vel modestiari ludio , vel Scholasticae prosessionis dissimulatione, aliave de causa, succincti redire malunt, quam longa comitatus pompa omnium oculis exponi. Anulum praeterea eruditionis veritatisque arrham recipiunt. Nec obscura eiusmodi habitus apud antiquos experiuntur vestigia , quam a Graecis ad Latinos nostraque tempora tradu-Aum ut credamus proclive est. Conspicua prosectb est Metrodori statua suo galero de insulis, itemque pallio Philosophico: &sinistrae manus anulo. Quid autem Libri clausi &aperti

189쪽

aperti velint aliud, quam doctrinam longis laboribus, atque usu partam frequenti lectione augendam & confirmandam λ Tandem inter Doctores locari, liberum ad ipsorum subsellia consessum indicat, quod pacis amplexu stabilisur. Qui porro soleti tympanorum ac tubarum festivitate deduci amant,aes in popellum applaudentem spargunt, nec raro bomb:s militaribus , aliisque hilaritatis indicis ad limina domicilii excipiuntur. Literis tandem publica sigilli fide munitis condecorata eiusmodi solemnia, egregiae virtutis documento , ad perennem Postcritatis memoriam transmittuntur.

De Deo honoribus cademicis dicato . cap. XLIX. O Lim in aede S. Vrbani non longe a platea Vinorum

Artistarum Collegium Doctorum congregabatur, ubi , examina Studiosorum, ac Candidatorum ceterique actus perficiebantur. Quae aliquando in claustro dicti loci S. VOhani peragebantur, ut inserius de approbatione Chronicae Bolandim anno M CC LXX XIX ollendimus; aliquando cum maiori solemnitate in Ecclesia Cathedrali Liu-rea Candidatis tribuebatur. Idque u tie ad annum M CCCCLXXXVII, quo Petrus Barocius Episcopus Patavinus electus praeter varia aedificia ad Episcopatus Palatium perficiendum, Triclinium amplum,seu aulam spatiosam Collegiis Theologorum, iuristonsultorum, Philoso pholum, ac Medicorum summa liberalitate, ac elegantia construxit. Id enim grati animi erga Gymnasium Patavinum ,& bonas literas esse voluit. Quod quidem opus Sesplendori, de commoditati tribuit univcrsitati Studioso

rum a

190쪽

Episcopo Patavino, a Rectore, , Gymna li

Dodioribus. Cap. L. UNiversitati Gymnasii , & Doctoribus olim jus erat coronandi Poetas, quem quidem honorem ob eius merita Albertinus Musatus Historicus & Orator obtinuit cum elegantem Tragoediam de impiissima Tyrannide & atrocissima immanitate,& crudeli exitu Accii lini, & Albrici sta lium cecinisset. Item heroico carmine bella Patavini populi adversus Canem Maligerum Veronensem Tyrannum, aliaq. multa per egregia sua vi metro continuo decantasset . In conspcctu nempe totius Gymnasii, ac universae Civitatis a Pagano Turriano Episcopo Patavino, &ab Alberto Saxoniae Duce tunc Patavini Gymnasii Moderatore, seu Rectore, utroque Doctorum Collegio praesente, insignem ex Lauro coronam solemni apparatu accepit, & summa cum laude Poeta creatus est,esque cognomen auctum, ut deinceps ex Musso Poeta Musatus diceretur, quasi Mus scharus, S subinde eius posteri ex eo cognomento aliquandiu Poeteaeu Musati dicti sunt. Sancitum est etiam ex decreto utriusque Academiae, ut singulis annis in die Nata Illio Christi Domini utriusque Collegii Doctores , atquebcholares sol cmni pompa, cum tubis N Musicis instrumen.

tis ad eius domum pergentes Poetam ipsum cereis donariis honoris causa salutarent. Eius domus erat ad pontem Molarem in Cunio medio, inter duos Pontes vico . Quod decus nemini unquam mortalium in ullo Gymnaso contigit, duravnq. honoris ea solennitas per aliquot annos usq; ad Carrarientium dominium anno M CCC XVIII incc plum: qtiibus is suspectus ob arctiorem cum Paulo Dente amicitiam Carrariensibus infinio ea tandcm solennitate

sublata in Clodiam secessit, ubi vitam post triennium clausit. Y De