Johannis Muys Praxis medicochirurgica rationalis, seu Observationes medicochirurgicae secundum solida verae philosophiae fundamenta resolutae. Decades duodecim

381쪽

3 68 Praxis Medico fungum deducit eX adnata carne spirituque

aereo, qui membranas, ipsamque adnatam carnem in altum elevaret. OBsERvATIO IX. De ulcere sinuoso.

ΡUella viginti quatuor annorum jam per

tres septimanas aegrotaverat febri acuta, comitata delirio continuo , tandem denu mentis Compos faeta Conquerebatur de Cruciatu dorsi , inspecto igitur loco dolente aderat gangriuna circa os sacrum , qai sublata idoneis medicamentis invenimus utrinque in summis natibus cavitatem longe lateque pM

tentem , e quibus quotidie multum puris foetidi promanabat. Post applicationem unguenti digestivi per

aliquot dierum spatium continuatam eX utraque cavitate protraXi molem Carneam Cum membrana aC anneXa pinguedine, quae Co ruptae erant, ideoque valde stetebant adhuc, postquam tota nocte in aqua communi maceratae fuissent.

Separatis hisce corporibus carnosis vel potius musculis utrinque cavitas reperiebatur in profunditate sua manus longitudini vix Cedens, quarum utraque quotidie multum puris, sed non amplius foetentis, profundebat

382쪽

Chirurgica Rationalis. 3 69 non sine strepitu, dum comprimebatur, ob

aerem simul cum pure ex ambabus cavitatibus provolantem.

Quicquid applicabam , quicquid tentabam, carebat successu, qua de causa tandem utramque cavitatem forpice ad finem usque aperui, non sine haemorrhagia, quae tamen brevi sistebatur; atque ita unius mensis spatio ulcus.illud horrendum in totum coaluit.

Jam facile intelligi potest, unde gangraena,

Caeteraque symptomata provenerint. AEgrotula nimirum, propter delirium non sentiens dolorem , decumbebat in lecto duriusculo nec bene strato, unde tubuli circa os sacrum ita compressi sunt, ut sanguini ac humoribus nutritiis denegaretur liber intro tus, ac praeterea in summis natibus utrinque tantam contusionem pasius est musculus, ut sanguis ac humores eosdem de novo ingredi nequirent, m humores in ipsis jam contenti Corrumperentur ob moram , quam ibidem loci nectebant, hoc est, ut particulae, qua alias concinno ordine inter se commixtae erant , a se invicem separarentur, qUarUmvolatiliores nares non sine molestia feriebanuatque ita foetorem excitabant. Musculis corruptis postquam a partibUs

vicinis ope digestivi separati fucrant, blandavi protractis sinus illi immanes Coalescere non poterant, & quidem triplici de causa; pri si ΠHI

383쪽

37o Praxis Medicomo quia pus tam exacte exprimi non poterat, quin remaneret semper aliquid residuum, quod partes subjectas magis excavabat, deinde quia aer, qui eXCludi non poterat, Cu- Iim ac membranam adiposam superpositam fornicis instar continuo elevatam retinebat, ac tertio, quia pars superjecta tenuior erat, quam ut iterum cum parte sana posset Co jungi Peractavero disiectione nullum tam exile latibulum in sinibus aderat, ex quo Omne pus non extemplo profluebat; aer quoque Cutim superpositam, utpote jam disiectam, amplius inflare nequibat, tandemque partes superjectae post apertionem Corrugabantur atque hoc pacto magis incrascescebant, Unde facilius cum carne subjecta poterant Cohae

De brachio subiso separato. CAsum hunc raritate mirabilem ante dies aliquot per epistolam mihi communicavit agnatus meus charissimus Isaacus Muis Medicinae Doctor doctissimus Meppelae

Drenthorum praxinfeliciter eXercens, Cujus haec sunt verba

Annus fere quartus est elapsus, Cum alte

384쪽

Chirurgica Rationalis. 37 ro Pentecostes die Pater meus mihi plurimum reverendus Stenovico Cuneram , pagum ad oceani sinum australem in finibus transissetaniae proxime Frisiam situm vocaretur ad sutorem quendam, Cui obscuro mane alterum brachium non procul ab humero deciderat , eXiguo tantum remanente trunco 3Cujus rei novitate perculsa turba tam ingens ad sutorem confluxerat, ut Pater Cuneram adventans ad sutoris aedes usque mediam murutitudinem curru relicto pedes pervadere cogeretur.

Pater sutorem invisens intelleXit, ei, ante annum pene graviter aegrotanti, Una nocte brachium illud a digitorum extremis ad usque medium ossis humeri emortuum fuisse , ac

dein magis magisque exaruisse. Pater, curiΟ- se contemplatus restantem truncum quinque

vel sex uncias longum, a reliquo brachio ita oblique separatum , ut longissima esset pars

aversa , Cum admiratione dc voluptate vidit se junctam eXtremitatem universam cute obductam , eXcepto eXiguo vulnere, Vix semiunciam lato , pulcrὰ rubente Carne repleto, ex quo eminebat particula acuminata posticae partis ossis humeri , bono habitu, nulla carie insecta, qua sola brachium emortuum cum trunco residuo cohaeserat, a quaergo dum os humeri divellebatur , eo ipso totum eZarefactum brachium a trunco vis o

385쪽

, 1 Praxis Medico disjunctum suit. Quae res, quamvis natura libus producta causis, ab imperitis tamen variis modis eXposita & in regiones vicinas proportento diffusa plurimorum animos non loviter consternavit. Decima decassis

386쪽

DECAS UNDECIMA.

BsERvATIO I. D. abscessu abdominis supra inguen dextrumpto , e quo duo lumbrici prodierunt.

QV m falsum est, viperam in lucem pro

dituram ventrem matris morsu perfode re, tam verum est, lumbricos inflammati nem ac abscessiim posse eXcitare, atque hoc

mediante fistulam intestinatem ac abdomen perforare forasque propelli, Cujus rei veritatem sequens confirmabit historia. Rusticus sexaginta praeter propter annorum non itae pridem, postquam solito magis se frigori ex- posuisset, de ingenti ventris conquerebatur dolore paulo supra inguen deXtrum , quem horror febrilis comitabatur. Brevi post tempore locus dolens intumes.cebat in abscessum , qui quindecim dierum spatio sponte apertus multum puris foetidi profundebat ; &quod magis mirandum est, eodem tempore duo lumbrici manus habe tes longitudinem, non putrefacti, sed mor-thi tamen, cum pure foras propellebantur. Idoneis medicamentis externe impositis ia47 a

387쪽

3 7 Praxis Mediso ac interne assumto decocto ligni gu aciaegrotus ille unius mensis spatio post apostomatis ruptionem in totum sanatus esse videbatur ab ulcere jam cicatrice obducto, sed immen adhuc duriusculo ; adhaec patiens nonnunquam lancinante ventris dololore excruciabatur.

Imponebatur igitur emplastrum stipticum Paracelsi ad duritiem reliquam emolliendam, sed brevi post ulcus parvo foramine iterum perforabatura pure adhuc intus delitescente, ex quo excrementa solidiuscula non tantum sed & liquor subflavus di viscidus quotidie eXcernebatur, postquam vero ulcus denuo disruptum e lancinantes dolores iterum cu

nuere.

Tandem injectiones idoneae aliaque in usum vocabantur sed sine fructu , nam ulcus nunc coalescit, nunC iterum recluditur, sicut mihi persuadeam fistulam mansuram immedicabilem. EsRRUATIO II. De vulnere capitis perforatione cranii sanato. N Ulla capitis vulnera parvi facienda, quamvis prima fronte perexigua vid antur aC omni periculo vacua. Adolescens pe-do ante aliquod tempus media aestate duo vul-

388쪽

chirurgica Ra Gnatis. vulnera accepit, unum in osse dextro sincipitis , alterum in sinistra parte frontis, sed

neutrum Cranium denudaverat.

Per triduum bene habebat patiens , sed quarto die sopore oppressus, per intervalla

delirare coepit ac in unistro latere convelli, quare, tum temporis accersitus, e vestigio Cranium trepano perforandum esse judicavi, ut ita sanguis extravasatus durae matri in- Cumbens , ac mora acredinem Concipiens, eaque membranam Cerebrum investientem vellicans, atque hoc pacto convulsiones ciens, aliaque symptomata producens, CXitUm nan- Cisceretur , sed quaestio erat, ubinam loci Cranium deberet perforari, an scilicet in dextro sincipitis osse, an vero in sinistra frontis Parte, nam utrumque vulnus tam in magnitudine , quam profunditate simillimum existebat. Sed in praxi tapius expertus convulsiones vulneribus capitis supervenientes in opposito latere plerunque Conspici, aegrotum in lucido intervallo , ubi compos mentis erat, interrogabam , an non dolorem sentiret atrociorem chea vulnus lateri dextro sincipitis inflictum , ad quod annuebat, quapropter Cen sebam sanguinem extravastatum delitescere sub osse dextro sincipitis, ideoque illic loci Cranium apertum est, unde sanguinis nonnihil prodiit , ac mox aegrotus melius haberct

389쪽

3 6 mraxis Mediso

coepit , nec deinde ullo unquam tempore delirio vel convulsionibus iterum Correptus est, sed transacta quinta septimana laminae osseae circa foramen arte factum separatae sunt, sicut plerunque post trepani usum contingit, atque ita vulnus brevi post tempore feliciter

De industria hic loci praetereo medicamenta , quae post trepani usum imponebantur, quia de iisdem antea locutus sum, interne vero patiens usus est sequenti mixtura.

Cornu cervi philos

De Medela vulneris post calculi sectionem relicta.

CAlculos in glandula pineali, pulmonibus vesicula tellis, renibus, aliisquo in par

390쪽

Chirurgica Rationalis 3 tibus generari quotidie experimur, sed nul libi majores inserunt cruciatus quam in vesica

urinaria.ac nulla ex parte majori cum Peric lo eXtrahuntur. Puerulus quatuor annos natus jam per aliquod tempus excruciatus fuerat Calculo ve- MCM , quamobrem Parentes illius, assidua Tum querelarum pertaesi, curarunt, ut Cal- Culus secundum apparatum minorem tolleretur quod optime luccessit, nam calculusviamber ovi columbini molem adaequans ac riguram repraesentans inimer eXtrahebatur.

Altero post sectionem die puerulus iterum urinae pauculum per penem ejecit, quod ali-aS raro Contingere solet tam cito, quia post inflictum vulnus collum vesicae Plerunque valde inflammatur atque ita impedit liberum urinae per penem dransitum. Vulneri quotidie bis imponebatur unguen- . tum digestivum inductum plum eolo cum linteo comprimente ac ligatura idonea , ac deinde balsamum vulnerarium 3 intcrea temporis pedes duobus vinculis constrissi manebant, ne vulnus dehisceret, dum pedes a soinvicem divaricarentur. VInternum nullum praescripsi remedium praeter amigdalatum & ptisanam cum liquiritiae radice coctam, ad viam, perquam urina transit, lubricam reddendam. Atque ita vulnus collo vesicae inflictum Cir-