장음표시 사용
41쪽
f. 'retii Praelecti in Lib. VIII. Cod.
4 Verumtamen ita demum creditor pignus vendere por- ad eum redierit, non venditori, sea emest si hi rex si obligata, a. I. a. Quo fit ut creditor chi- legitimo domino , contra polluentem ii,ographalius, in pia iudicium creditoris h*pothecarii, aerio, ut dictum ell, & probatur , l. v.
otioli, titulo accepit, nili illa creti tori marito succes- tori, cui iam misti m ea. At vero si credito hii se it, distrahen)i nullam habet squitatem , i. pen. hoc nus accepit in id quod deest adversus debitorem uel lide iij. Quin eis pro alio pignus dederit, non tamen id cre- iussorem eius exa ionem habet, quam etiam habuisset ditor ὁistrahere potet li , nis marito res uxoris obligan- pignori et non diuiniis . l. 4e, simul ins apta non esse suas, Aeditorem ignoran- Oterum si pluris vendigerit pinnota quam ei de iai m elicum scripserit, i. ii. hoc id. hoe enim casu res beretur, allione pignoratilia cogitur supersuum de illae sisnoti obnoxiae sunt, N. vendi a creditore pollunt, briori restituere, I. tillim. loe ih. O . t. 3. vitis . d. Hopterea quod senatus mulieribus deceptis, non deci- tira dom. mp. mienti x succurru, ι. v f.sed Ma E. S. C. Vestrian. Fon Sed quid si ex ea pecunia super sua creditor rem ali is
quam emeriti sane cum res illi non tam ex Occas ne pignoris, quina ex creditoris negotiatione prove
niat , non competit hre de caui si debitori adito in rem, sed in perii un, id ei pignyrati tram a1ve
sus creditorem , M. uti. tu. cuius ratio eis quod ea
res debitori . qu sta noti sit, sed creditori , in quem
dominus . rem itan latam voluit, per traditionem Iu- permittitur quoque drillaetio pignoris, Ia perceptione
ructuom extenuata si ibis,& creditor stultibus reda in ex nitida pignorato debitum si consecuturi l. r. haer t. hoc enim casu ipso' iure pignus ab obligitione liberatur . Itemque s alio quovis modo satietlaetum si fregi toti, eique res fluum gebiti suetit qbsitum.& a iudice aesti in itum, cuius proinde arbitrium si creditor detrectaverit, sive oblato superfluo ad venditionem pro- ue re r. 2 P . Non obstat quod res ilia debit oti es sile iit, improba alienatio proprietatis , debitoris ius se videatur, quia empta ex iuperquo pretii , quod non au te e t. cum non misi videri coniti tutus ei restituendum venit : nim notum est etiam ex ille in mora, ad esse hum ut possit creditor vendere pignus. na Pecunia rimi mihi ena2 tam meam fieri, ex tit. δερ. Vide Balbosam au I.s. διυονι o 3.3.1 n. n. n. g. l. -ιν. Si qtiis arseri vel sti . .: Porro in hac venditione, quae obiervare debeat cre- lut trina tamen servandum erit super uum debitori , Α ditor uideamu1, ac in primi η illud observabit, ut cum pro qu5 & ei a tio competit, sed perionatis , aduersus venditu res est, hoe notum fac at debitori det te elanti 1, creditorem , quia id quoi ex ocitasione pignori; adcie lutionem, Vei testato, id est, testi dux ad bibit si pot- ditorςm pervenit, ad debit oxis commodum per ne tisi es , l. 4. de ι t. Deinde ut bona fide Sc solem iter per que proscere debet, non antem creditori, ne in luctum praeconem sub hasti pignus vendat, ita ut plus offerenti exas et iactura acquirat, Lia. 3. r. E. h. t. Ergo inquies addicatur. se enim apparebit an ex pretio pignoris pu- res ipsa ex superi tuo empta debitori pios ei e debet ὶhlic. oblato sali fert pol si debito, i. s. H rii. ubi ad- Minime, cum iste tum mox sit, ae verum eis, eam diret ea quae speei liter obligata sunt prius esse distra- rem non tam ex pignore, vel eius pretii res duo, quam henda n postea a 3 reliqui veniendum . Ita quidem ut ex nova emptione, &contractu creatioris at eum per si ρι si immobilis, creditor eam rem proscribati diei. venis: , i. ri .s hereae mei is i. te . ' Quod autem is L . id est, littem publici et ante ades, aut eum locum res raptum est si creditor pignus plus vendide fila suam quo venditur, propostic, fgnificet rem venalem esse , debetur, debitorem pol se agere non solum de in phisuatit ita plutes reperiantur empto: eqsn autem sit res pecunia, sed etiam de usuris, quas ex ullaenis pecu- mobilis, qu e a credi tote .dis stabunr, ea proscribi non uiae creatior perceperit, i. 6. I. Ah. I. ς. f. do putioriisti. id extendi non debet ad prae niem calum , ut per mitti debeat qe tori agere ad te luuiiunem rei, quam ex superilua pecunia creditor compilava, cum alia sit ratio ut uratum, squidem ha stu9uasnt pecuniae , ut non mi pini s una cum iesio reliquo ad utilatatem debitosis pertineant, eique i ni testituendae, non minus
atque inucius: at vero res ex ea pecynia emptae, n .n sunt
e uspecuniae stultus, sed pretium inducitiae creditoris.
Illum ea superiore titui. cessante debitore in se riuirone, polle creditorem pignus dilitabere, hoe - , a. cum ita sit, sequitur quod hic dicitur debitorem nulla
oblata pecunia , cum usuris ad restitutioncm creatio-. denuntiatione sua aut prohibition e impedire posse quorem comicile re, atqueata pianus liberare. Verum si Ninus creditor rem vendat, Sc quieinit, hona stadistrahente a b rore , creditor pis is comparavstit, visat, I. 2. hoc ι r. adeo ut non impediatur pignora consen se emptiun/m persectam sti neque do uet adver- emere, propterea quod debitor suam prohibitionem rig , neque metus caum tem argv. t ut ) revocari levamento fuerit complexus & pretiam addiderit, ut exemplo trave est, . I. in . l. . , in Nic. ven. .ltem- illa praed i a s vendantur fiet fiant, I. a. hor. r ι. Cumque pignus quod ex caussa iudi ti a minii tro Judici sub nemo possit cavere ne leges in suo testimento locum ha-h1lti U.n3i debet, idque creditoti plus Oilerenti addici, beant. Quomodo neque conventio ab initio interpos- nihil vetat, es. r. h. i.s'. f ι. ausia δεδρ ..ca .sis. ta impediet ius dili resiendi, quia tacete i eieriorema oo estis .enditionis rite saeiae hic ea, quod emptat conditionem creditotis. ' Etenim pignoris dissi actio a de proprietate rei ouam emit, vinci non potest, ι. 18. non aliter impeditur, quam s debitor unio et sum tam
potest, sed soleto debet sub auclione publica vendi
ex bona fle, nam haec eis in alii h bonae fidei conira- Elisus consderetur, in pignorati tamen reb*s dii tras hen)4 , maxime exuberare debet: ' Itemque a credi-etore ab illa omnis colluso cum emptore , nec illi longe minor s tem ui pute ntin suam, sed uehitoris, vendat, atque exemplo boni pates sumit. tanti rem vendat,quanti ille e ina esset uena huriit. Alioqui adeb tote conveniri potetit actione pinnoratiria. Neque enim ipsa venditio staudulenter sa Ela rescindi ut coiitra bonae. fidei e plorem, sed contii ipsum credi:orum agi debet ade-b tore, I. 7. Ioetis. & haee euasio quina intelli it imo..ua. I. tit inseratur actio qtiae eo notulae comperit,id ς , gnotatilia dilecta experiatur aebitor adversus creditorem, in a quod sua interest pignus non ita distra tum fuisse , ut ea tu I. i. tui. si rina .higar. Mat. y Cum ergo hora tae in vendit ictae ver ati debeat ere-dἱtor , non poterit sbi ipsi per se, vel per suppositam
imaginarii emptoris personam p anus emere, i Dultoquemus non si, tamen eius dominium in emptorem trans- conflat oblatum de postum fuisse debitum ante vendi-nit, propterea quod voluntata debitoris id sacere vi- tionem uiam mutum adnutat turdat 3 pr. amisareas detur, tamquam debitor id in pignore contrahendo con- gu. venae 'cesserit, C l. In i tis. Uti s. moa. ar en . t teι υ r non .ni- TITULUS XXX. his enim te seri utium dominus an alius eius voluntare me:
rem tradar i adeoque tenet traditio a creditore facta, ...'
xt s post debitur quondam si vi sui iuvem, di id a Si credita non Iericio tiris ordine , Enus vendiderii, nauti
42쪽
Quia si creesitor jus tendent pignoras habuit cita mala fida i/ud sit emptor emat o sitiam. o uti tur desitori in de bonis rendemnat; ere ditoris fulta non posueris.1 S; iti is enitor pignus vindidit, sed malafri, revis ti, flatis delirori ; non esiam emptor, nis Isaucii puniceps fueris. 4 Si hora fide menditis De Jt rei blata , dui ori ntiliata erit actio , vis plus tendistim si piguas. , 'T TMilito per ereditorem pignore, eontingit saepe
V ut debitor actionem mouere velit, tam ad ver sus creditorem, quam emptorem, quod an iure possit,& quatenus hie quaeritur ..Sane multum interest , ut tum ereditor qui pignus vendidit, iure vendere non potuerit, an potuerit, sed mala fide uendiderit. Ptio re ea , quo creditor non servato iamsol3ine Alesia-gante eonoentione ad venditionem processit, cum nul ti sit venditio , debitor dominium rei ita venditae non amittit, ct consequenter eam vindicabit ab emptore , vel alio quo eumque pol itate , I. a. h. t. oblato pretio , quod persolutum est eradi toti . 1 Excipitur castra quo polsessor rem usu ceperit, tune enim actio pignoraritia flebitori eontra creditorem sis perest, qua consequatur rei venditae pretium, d eta. a.
cessante actione in rem adversus emptorem , quia ut
capione iam est esseum rei dominus. Cert namque iv ris est veterem dominum , usucapione dominium, &xei vindieationem perdere. 3 Alter casuq est, quo ereditor ins vendendi pignoris habuit, sed vendidit mala.fide , non observatis iuris solemnibus, quae in distrahendis pignoribui celebrati consueverunt, hoc casu si emptor quoque in mala fida eritia electionem habet debitor, ut tum malit agere
ad verius ςreditorem actione pignoratilia, in id quod
sua intereae, an rescissa venditione rem ab emptore consequi, I. . h. l. ubi non iubetur offerre pretium, sed supplendum id ex I. I. t.
4 Ex qua & illuὸ obseruandum, quod s de bonis credito fit e demnati stilui pecunia non potuerit, probatumque fuerit non eise sol uendo , itemque emptorem mali fide emisse, debitori adversus hunc emptorem actio dabitur, eaque in rem utilia, quae appellatur resti storia, quia d. l. i. utitur verbo rejὶιrsen si , qua coga me emptor debitori offerenti pretium eum usuri memptam restituere, una eum fructibus , cum tuerit Gaudis particepet & tirat e fidei.1 Quod si autem ereditor qui iure vendere poterat, solemniter, mala tamen fite vendidit, puta/ curavittit vili pretio in gratiam emptoris pi ou addiceretur,ipisse solus artione pignoratilia tenebitur debitori restiti, ,e, quanti eius interest, ι. q. hoe rir. non item emptor,tiis ut iam dixi fraudis pati ieeps iuerit, aut creditor noti sit solvendo, quia di subsilium tenebitur , d. . t V 4. a Cὰterum s bona fide, emptio ti venditio ab utroque fuerit celebrata, observati et nimirum liet , quae in trimoribui distribendis observari solent, debitori nuta
a competit actio, neque eontri creditorem neque con
obligatio principalis pro parte tollunt , nihilominuatamen totum pignus obligatum manet ut prius: adeo ut creditor non tantum possit totum pignus a posse iasere persequi, sed etiam id vendere, ι.ε. stip. t t. 28. o iuν. t t.seq. Debet enim sibi imputare debitor, qui totum debi- rtum non solvit, cum totum deberet; quae ratio etiam
procedit in persona heredum debito,is, nam s debitori sub pignore duo heredes extiterunt cinguli actione personali tenentur, pru hereditariis port onibus ,.& hypothecaria in solidum, & ideo s unuς pro parte sua sol
verit, tollitur quidem omni iure actio personalis, at non hypothecaria, qua ille unus tenetur in stimum, &hoe vult l. i. so. r. . cum ait, . nisi is qui pro pat- te heres extitit, totum debitum exsolvat, suam porti nem ex pignoribus recipere non possit; propter indivisam caussam pignoris eiusque conὰitionem, quae ex persona heredum immutari nequit, ara. I. a. f. a. ff. a vers. oti. i. a. q. de praei. 0til. sed potius manet in heredibus : ea autem eth hujusmodi, ut plenus, sicut ab initio in solidam seminam obligatum est , ita quoque non liberatur aliter, quam s unu et heredum, vel omnes solidum sol ue t in i, M. I. . I. 18. 4. 4. E. Disis. Hi s. Ad hane facti speciem, & ad alios certos casu. te- spexisse viti tui Cardianus Imp. eum dicit vincula pignoris durare , per nati actione submora, I. a. hie quoniam illa sententia generaliter recipi nequit, utpote repugnans certissi:mo iuris principio, quo praecipitur ut sublata actione personali per solutionem debiti, tollaturhγpothecaria I. a. si. a. γι uare uti dictum, certis tantummodo cas bus a Mae. I. a. dispositio procedit nimirum s alia principalis, alia accessorii ratio subsi. Quissenim si ereditor uictus, ex eo, quod suo vitio causiam perdissit litem intentando in personali actione λ certe
non eli ratio ut hypothecari a consequenter amittat,
quia vitium quod principali Aioni iniuit, male ea ira mouendo, non inest hypotheoria actioni, I. ς 3. 3. 8. . dissolutiori. Idem probatur i. 'ctiares Trebe .l. si .d et iei. I. 1 . g. de plano/ b. ubi Hortentius, & 3e aliis υἱ-
titi. Sc Gyphan. I. a. textum emendant, A Cti iactu et I b. 5. obf. cap. 32. legumque uincula pignoris nun durare .
si unuη ex pluribus heredibus creὁitoris, vel debitoris partem suam debiti soluerit, vel acceperit.
M Atii festi iuris est defuncto ereditore, multis rei, ictis heredibus, actionem quidem personalem inter em l r. a 2. Tab. di vidi pro rata, pignus vero in Alidum unicuiqua teneri, Sc uno pro parte debitum exigente, pignus in selidum pro resduo quo J ceteris heia redibus debetur oblitatum, manere, i. r. hic, o I. a. t t. ita emptorem, ut seu ira illi tibi tum , aut huie'pre-. μν. ubi rationem posuimus in logi viduitate pignoristium osserat, i. r. iv. Si ant moed. o. vena. Inter
dum tamen ei actio datur d. uperes cum i delicet pignus pluris distiactum si, quam creditori debetur,
eaque non in rem , sed in personam est, adversus o ditorem eiusque successorem, non item in emptorem, aut eius heredem, qui iure rem possidet , d. est. h. t.
De luitione pignoris. x Iti tur μου Ideratis piguis, soliti e tot tis Ll 1; ,
non . em partis a Si tinas ox mti Iris hereditae dia toris . pro parte ad littim soIvit, Iiberarar ab obligetione, non ramen recipit stiam paneinax pignoribus . 3 Subura aes okὰ pissis ali, saltie rirat Ilanorum per-
festitia erit ironitimmodo castis.
Penoris distractio impeditur per ipsus luitionem ,
d eii, liberationem, quae contingit naturali inlutione totius debiti, vel e lanatione eius, vel de-
Politicae, I. g. lic sit. Etenim partis stlatione, liceceiusque conditione, quae est hususmodi ut tamdiu pignus maneat obligatum donee omnis pecunia suerit persoluta, is .a Aepi . aes. neque enim ex persona he reclum immutatur conditio oblisationis. proinde la isti heredi creditori exigenti, debitot proportione ipsus solverit, permi sum est adhue ceteris heredibus totum pisius vendere, dummogo debitori restituant, quod coheredi solvit i. ii. f. 4. q. aepseri. ias. Similite j si plures sint debitoris heredes, actio qui- adem personalis inter eos D singulis portioni bus qua stascinditur, quia diuidua est, pignoris autem rite inultis Obligatis rebus 4 quas diversi possident, cum eius vindicatio non personam obliget , sed rem sequatur , quicumque pignus possident, unus , vel plures , non pra Nodo simularium rerum iubilantiae , te i in solidum , actione hypothecaria qum individua ) conveniuntur,
eompellunturque vel totum debitum siste , vel totum pipnun restituere , l.r. Re ι. Neque id iniquum cuiquam videri debet , ut unus v multis heredibus pignus mpossidens copatur solidum solvere, cura paretem tantum debeat, squidem in esus arbitrio postum si alterum s cere. pignus videlicet totum restituere, itixta δι a. de
43쪽
Ant. Perenti Pra lect in Lib. VIII. GLTI Tu LUS XXXIII.
si pignoris conventionem numeratio pecuniae secuta non fuerit S; erigh, n mitis δειαν ratem plantis vittim fuit , non numeraverit peeaniam premissam , ν muirin si agat Dpatiae a. a Diari priss em lare quia pecuniam re Γtem -
i Tm opus est Menniam solvere & pignos inere,1 N eum reus pecuniam non accipit. Ideoque si spe tum numerationis vibitor cautionem emisit, qua s tetur sibi eertam p cuniae summam esse numeratam, &in eam pignus dederit, si postea consti terit sibi pecvniam numeratam non esse , atque ideo rustrarem pugnoti /edisse . potuit non tantum pigno utitia actione, 93 & rei vindicatione rem suam repetere, L . hoc fit. Namque meeptionem de pignore dato. & pecunia non soluta a ereditore obiectam satile elidet, per replieationem non secutae numerationis . - Debet itaque prius de fide numerationis eonstare, prohatione eregitoris, quia alias pignoris obligatio, &extorta cautio nullius est momenti, cum mendaci siti-ptura , eontra veritatis fidem, in eausam pignoris res obligari non potuerit, I. a. hae tit.
rectae exaeso rem ventim expavis.
a Pisistis liberare poteris detitor , latea Mevn;tim annis debitum .r sttiomia. ινώ ι, a beneficis errari gnois, eadat. a me . imp.rearis moris,o hia isti ae sublata, atque alitis arin receptus , P. Me expo tur .a Reditor oessante gehitora in solutione , plenus vel hypothetam visita te potest, non reluctan te lege contractus, ι. .fup. t tu . 18. nam servanda pactio est,estra pactum autem opus est denuntiatione, &Iudicis permissu, atque publice silemnitet sub hasta dil- tractio pignotis fieri debet. At inia dum trina denun-. ---, L .f 'fruostuso jud gnu et ubi addicit, nam in dominis psnotis addicenda et editori , neeessaria es Principis auctoratat. I.1. O l. s. r. quamvis debitor einet in stantione, net ereditor inveniat emitorem . Ratio hur Principia auctoritataopna sit, est haec, qhia Magistratus sive praetor tit he-Yedem, ita & ὰominum sacere non potest, s .i . Inuit. δεεenor. g. Legis est sue principis facere vel heredem ,
a Verum multum interest quomodo oegitori obliga tum sit pignus, peneraliterne, an specialiter : nam tantum illud quod specialiter obli atum est, ei addiei potest . s vero omnia debitoria hona sint hvpoth cae biecta , non possunt ea omnia ereditori addici , sed
konrinatim res certat pro modo debiti addi ntur, LI. Me tit quia alias iniquum esse t, ut plus tonsequatur creditor . quam ei de inr .
. Olim antequam exeditor posset pis iure dominii possidere, praecedere debebat solemnitas proscriptionis di has ae publies, atque post addictum a principe d minium ereditori, debitor habebat anni spatium , intra quia offerendo debitum' poterat adhue pignus M. euperare . sed Justinianus aliam formam & otii emi impetra i dominii pignoris praescribit, sublata ueteri. illa solemnitare proscriptiois ti subhastationis. porma
autem est haee , ut sacta denuntiatione debitori, ut solvat. aut pos Iudicia is tentiam, possit creditor cessante debitore, iterum mouit non reperto emptore, quipionus emat, eius dominum a Prin pe impetrare.
sed non antiquam integram biennium pignus apud sse habuerit venale , atque ita intelligenti I. titi. Me tis. eiusque hie vetus sensus, creditores qui ius dominii imarrare volunt, non ante biennium id impetrate pon, non autem extentiati est cor situtio ad ius gistea. hendi, tamquam id exerceri non posse, nis lapso biennio a denuntiatione. Lata Donellus tris. δε ps n. ea xx. Sed& intra biennium ex quo ius dominii impe- ε 'tratum est , poterit debitor pignus liberara , offerenda debitum eum usuris, atque sumptibus litis & omni damiano ereditori , ex cessatione illato , su minus , pignus pleno iure remanebit penes ereὰitorem in solutum, prorata debiti quantitiae . & salva retani, vel superilai petitione, prout aperte definitum in a. Ltile. Interdum ereditor a beneficio impetrati dominii ret- νcessisse videtur; ita ut rei dominiam debitori di pristina obligatio ereditori restituatur. Hoc autem contingit si post impatrarum ius dominii, sequentis anni usuras a d. bitore aeeipiat ι.a . . . Uerum hoc remedium impetrationis, quia langum,& ereditoribus non satis utile, moritas hodiernis vix est receptum , estque alius otia distrahendi pignoris . ex publica aue oritate per apparitorem . sive res mobiis iis, sive immobilis fuerit, ouae Fignori vel hypotherae obligata, aut in caussam iudieati rapta st . solet etiam quali curator, vel magister bonas immobilium debit vis, ante condemnati, custodiendis & iambustrandia dari ab executore , ut observatis solemnibus omnibus. res immobilis publice ex licitatione disrahatur, &siti, licitanti addicatur firmo iure r nee ipse credi tof hodie a magiitratu mittitur in possessionem, nec a Principe impetrat ius dominii, sed ad 1ieitatio emti auctionem admittitue . ut & alius quilibet , a que ex pretio honorum solvitur creditoribus , promota pecuniae cuiusque . Rebutas ad consit i. stulas i. ρ--Gtis.1 n. Io 3. Paul. Christinarus in Do C a. ad
De pactis pignotum & Lege commissoria in
pignoribus rescindenda . a Na poctis hoe tis. reseramuν . Quaeritur qua si et 1 tis mei , n s intra sempus ceriam pectiniam Io veris e viram se pignus ereiurari . a Paestim da planore, quod al perieuitim e A aias da-itim est , si misisse vi a nou sa, regnitiona .s Res , seniret . hoe pisatis recuperar; - λε pigno
4 Paestim Iegis commisso ia αν ia plans, vis repres Di s planus laure stio non iveret delirum .
SUb Me titui. tres sunt consti retiones . & tria pa- acta , pignoti hos eontrahendis adiici scilita , deciarantur , pro coronide huius tractatus. Eorum pactorum quaedam sunt utilia, ueluti s pactum si tit Meunia intra cerom tempus non soluta, eignus cedat e reditori. l. Dh.l. ea namque paelo intelligitur creditori permissa tantum esse venditio pignoris, non autem ut habeat creditor pignus emptionis iure, cum emptio ge vensitiosne pretio esse possit. Insi acie empto iend. Ergo evinula verba tis planti, si raciat, ambigua sint, interretanda sunt potius ut pactum valeat, quam pereat, LII l .ireb. dab. I ideo dictum es fvra da pignor. νι. I. quod debitor qui profitetur se planus ceὸere creditori nihilo magis liberetur ab obligatione. Posset tamen via
deεi mitius utile huiusmini pactum quandoquidem e iam sine eo , iure communi cre/i tot pignotis vendendi habeat iacultatem, s ei statuto tempore non soluatur, observatis tamen iis, quae in planore distrahendo obisset .anda esse docuimus, supra ius rati. pign. Utile & illud pactum quo conuenit, ut pignus quod a datum est ob periculum evictionis emptori, cui quis
movebat controversam rei venditat, relli tuatur, re du- dicata secuncium emptorem, nee teneatur in caussam
44쪽
TD. XXXVI. De Exceptionibus seu Praescriptionibus. 39
s Addam cum Accurso M ZI. r. hoe pisnus pignoratitia actione recuperari, reiecta sententia Notomanni , qni putat actionem ex vendito dari , quas hoc pactum pionori ad te elum insit venditioni, id est, in continenti sagum sit & prost ad agendum , ι. 27. U. de reuer. empl. Cum tamen ex ipso textu I. satis colligatur pignus ex inter .allo datum esse , L consequentet pactum pignori adiectum non inesse venditioni , quae iam ante praecesse-Yat dationem pignoris. Tertium uero pactum hodie iniustum, commis ritim dicitur, eo quod pignun creditori committatur, id est , eius fiat ; ita enim J. C. verbo committendi utu tur , & Cicero pro Flacco astens de hoc pacto ait commissam esse fiduciam , id est , plenus . Sic & merces commissae fisco, sive principi, dicuntur ob non solutum vectigal, I. t i. oe ad Fati ptigilianis. Dico patium hoc esse iniussum , propter summam iniquitatem quam continet, quia nisi debitor die certa creditori sati sede xit, pignus quod eo nomine obligatum eii, creditori
committitur poenae causta, seu acquiritur pleno iure , cum tamen non infrequenter res oppignorata supere tquantitatem debitam. Et quamvis eam non superaret,
adhue improba censeri debet eiusmodi conventio, ob id quod te sua carere cogitur debitor, ob non solutum sub die debitum , & quidem ν retio non constituendo; eum in solutione cessasset debitor , & pignus creditord si de te post et, sed constituto, cum res nexui pigno-xis supponeretur. Quae iniquitas movit Constantinum, Di pa tionem hanc improbaret, legemque commiis xiam etiam in praeteritum prohiberet, l. 3. h.t. cum tamen leges in suturum vim suam exerceant, i.7. ivr. aetis b. nisi in rebus sua sponte & natura sceleratis.s Cum ergo tam impia si illa conventio, & contra leges & bonos mores, non poterit ea iuramento aut statuto stinari, illud enim pro non dicto, aut scripto re
se seruandum dicunt, quod servari potest sne dispentio
1alutis aeternae , quale hoe est ; quod non admitto , si magna verteretur captio debitoris, qui proinde, si de facto iuramentum interposuerit, sicile illius relaxationem impetrabit, exemplo debitoris, qui cum iuramento usuras set vere promisit, cap.ι5itores . o jur tin Valet tamen pactum , quo convenit, ut sub die non soluta quantitate debita , creatior rem nexui pignoris obligatam , pleno iure habeat, non pro quantitate debita , sed tutio pretio tune consti tuendo , cum in solutione cessasset debitor I. is.f.tist. E. astris . Ossaa enim hie praedicta iniquitas, cum neuter contrahentium laedatur, paAumque istud cadat in emptionem conditionalem & iusium pretium relinquitur arbitrio boni vi
xi , aut reseratur ad communem , quae tunc erit, aestimationem 1 quo si Sio id quod aebito soluto superest, debitori pignoratilia agenti restituendum erit, quoa in
7 At cur pactum commissorium in emptione valet quia nihil iniqui inuolὐit, cum in casum, quo ad 4iem certum emptor pretium non solverit, res si inempta redeatque ad suum princitium, I. a. 4 ff. G I. ummis de qua dictum stipis ξ .iur r empi lend.ntim.8. Ideo itaque lex commissoria in emρtione valet, quod veteri domino scilicet venditori dominium rei reservet, idque i ullo cum damno emptoris , qui licet ex lepe conven- ionis dominio rei emptae ob non solutum sub die pretium conventum excidat, nummos tamen quos promiserat qiii iustum rei valutem communiter constituunt sibi retinet . Quamvis igitur in eo conveniat debitor, cum emptore, quod uterque ex propria culpa , ob non solutam quantitatem debitam , sua re careat ; in hoc
tamen disserentia est, quod huic nihil decedat, illi autem plurimum, s quidem dominium rei suae, pro minima saepe quantitate lex committotia auferat, quae ideo in pignoribus improbatur, A. I. Mit. 8 Denique dubitatur , an hoc pactum L. Commissoriae in pignore ex intervallo factum valeat J Et valete saltem a1 excipiendum , communi DD calculo receptum est per text. I. ue plantat; Ego veto existimo idem pactum ex intervallo famam aeque reprobari, ac saltum initio contra eius per . . . a. cum utroque mo
do satium praediminiquitate laboret, praesertim cum debitot ex intervallo plerumque non minus metuat creditorem, quam ab initio contractus . Eten m ut initio contractus debitor pecuniae indisens quas Vis conditiones facile admittit, idem faciet ex intervallo , ne sorte ad Praetorem eatur , bona publice distrahantur, di duro
cum eo agatur. Itaque non obstat text. in I. 34. quia non
tractatur ibi de pacto legis eommissoriae, iu scilicet creditori pignus habete lictat pro ἡebito , sed ut certo &iusto pretio res sit empta . Quod iuri consonum est, di ideo recte conet it ibi Marcellux debitorem non posse hane venditionem revocare ; saepe enim placuit sicere debitori pignus, aut aliam rem ius: o pretio aestimatam vendere vel in solutum ereditori 3ate, I .si de Maei a C. vipsen. Quod diversum est a lege commissoria, de qua praeter Mudaeum , novissime scripst Jac.Maellertius.
De Exceptionibus seu Praescriptionibus.
Jιὸ solis es a furor is illa perempto Hasemtis exemplo. 1 Cur a latoriae exores iones ante Iitem conresutam ep-
7 Exceptio majoris excommunkallinis quandocumqtie
iti j I tis sntra . ia Aliae funt exceptiones quae etiam pia sententiam
34 Exceptio donator; ne In plus quam facere potes conuemnertiν ; an a marito , s O , patre possententiam op natur .
fuerit ante rejecti . Is Hoe tittiI. propontinitie exempla excepi onum rei γυ- aliati , doli , metus . Rei iudieatae cui noceat.
ιeptiones pro nere. zo Id sub di tinctione resolυirtiri vel reus negas inreut o nem a loris , vel eam furetur, vel de ea utis rar.
principali .dis Et ytiisὴλ II; es regressus centra princisalem ,
ut iti materia competentiae .a7 Qui praeterea exteptiones reo competentes , nou ac
JUdiciis & Actioni hut exceptiones non minus amnes lsunt, quam interdicta & pignora , nam qui excipit , ahloris partes quodammodo sustinet, i. i. s. s. r. quae caussa eii, quod de illis hoc loco agatur . Ex νι ogeneraliter sumpta , nihil aliud est, quam necessaria celetilio , & ita vocatur in s.9. iis pr. l. o. s. r. stricte vero accepta, est quaedam excluso, quae Opponi actioni cuiuique rei solet, ad exeludendum id quod in intention m
45쪽
Ani. Pereati praedict. in Lib. VIII. Cod.
ionem condemnationemve deductum est, La. q. Od.
Cum saepe accidat , ut licet ipsa actio sit iusta , δι in iure fundata si per se consileretur, iniqua tamen sit ad
versus eum , eum quo agitur. Unde exceptionem ita
gestiit Theophilux , ut si allegatio quaedam reo competens, adversus actionem , quae iure ci vili si effox, di sed natura iniquis habeat Uires. ' Hie inseriptionet t. vocatur Prisci piis. Unde praescriptio Foti, praescriptio rei iudicatae , praescriptio doli, quae locutiotistata est, praescribit namque, idea, dictat reus actori, quomodo actionem concipere debuerit, addendo
3 Omnis namque exceptio aut facti, seu intentioni et , aut iuris est. lasei seu intentionis, qirae ae oris nullo iure agentis intentionem excludit, ut puta eius qui pecuniam numquam creditam , vel si credita fuerit, semel solutam , condicat. Jutis uero quae actoris tu , id est, actionem exclulit , ut puta ejus qui ex promis limne, me tu , dolove malo impellente, sibi falla, ad id
quod permissem est , actionem tulit subtilitate sbi
competentem, movet, β. r. Gq. In 3 r. h. . Juris exceptiones aut iritimoriat temporale ne sunt, I. peri. h. t. aut teremptoria dc perpetuae, se di ae , quod hae rem, sve ius agentis omnino perimant, I. 7. l. r. Iliae vero tantum principale negotium eiu semque cognitionem ad tempus disserant. Dissertur enim nonnum iaquam cognitio causse, quia contra Iudicem, seu ipsus jur se, Bionem quippiam obite itur, qualis vocaturp. s. δεν O si; , estque in principio litis opponenda , ne aliud quippiam dicendo, reus in Judicem consensi se videatur, Lutt. s. t. Alias dissertur etiam cognitio , propterea quod personalis litigatorum, oea intervenientium
aliquid opponitur, puta quod idoneae non stat ad itidi cium exercendum ; vel actioni quid obiicitur, quod ea intendi non possit aut alia prius intendi debeat, ne peream maiori causta praetulicium fiat.1 Dilatoriarum exceptionum haec eis natura , ut omnes ante litis contestationem opponi debeant, i. I citi. quandoquidem non respiciant causae merita, sed ea quae iu-gicium potissime conatiuunt, personas videlicet, Io .cum , tempus, se ut constituto iam iuiicio praepollere
opponerentur, cum prius iis renunciasse videatur tacen do. Quamobrom s ad voeatus inter exordia litis, praeis te missam dilatoriam exceptionem postea uoluerit exeriacere, non tantum erus frustu carebit, sed insuper unius libγae auri condemnatione mulctabitur, L pen. h. t. Itaque ne nimigdiu iuθicium disseratur, tempuq ad huius modi exceptioneς proponendas a ludice pra fixum, ser-ε uandum erit. ' Nisi sorte post iudicium creptum, vel
tempus praefixum ex nova caussa emerserint, vel ad
suam notitiam pervenisse reus iuret, vel de eis antea protestatus fuerit , cap. 4. . s. t. aut iudicium redda tui retro nullum, quo modo sals procuratoris exceptio non solum lite conieli ita quandocumque, sed etiam des nitiva sententia lata proponi, I. 24. Dp. ae pro rat. uti & quaevis alia querela falsi intra .icennium moveri
di itemque maioris excommunicationis exceptio: & an te , & post litis contestationem , quandocumque obiici
potest , e. i. eod. in s. modo non calumniosa ea obiicia tur . Quapropter specieq excommunicationis . nomenque eius qui ex comi nunicavit, exprimere oportet, ac intra octi duum obiectionem probare . Sane optima ratione Conditores cinonum excommunicatos a iudiciis submoueri voluerunt, ne quis cogatur cum illis communicare, in animae suae periculum , c. II. . h. t. n m qui scienter cum excommunicato communicat, mino-xem excommunicationem incurrit, c. a. . s. r. Est
itaque haec exceptio indu sta in odium excommunicati, ut contumaciae e us vitium reprimatur, & rubore silia. sit ad humanitatis gratiam, A reconciliationis esse lumcellius inclinetur, 2. e. a. Quod ita procedere vult C
varruvias I. r.e. t 3 n. 3. ut ne quidem per legem saecus larem contrarium statui pos*t. ' Interdum exceptionem
excommunicationis ti reliquarum censurarum remittexe Judex debet, sacereque excommunicato agendi Aiacultatem, data ab ipso cautione ; nempe cum talis excommunicatio altiorem longioremque eognitionem requirere videtur e. q. . s. r. Quod autem dictum est ex
communicatus a Judice repelli, id verum est inii , qui actione, vel mutua peritione quippiam persequuntur ;alioquin excommunicatio nurium genus de sensionis adimit. Quare qui exeommunicatus eii, potui defendere,
ι2 jus suum tueri exceptionibus, si in ;ua vocetur, quin etiam potest appellare appellationemque prosequi,s ἐεiniquitare sententiae queratur , e. q. I . o II. . h. t. Atque ea sacere poterit per se, absque procuratoris auia xilio, quia alias non seret excommunicato plena sui de
senso, δι multa saepe incidunt, quae non commose per procuratorem explicari possunt, sed requirunt propriam rei praesentiam , non obtante textu ιυ. . . ae itidi ciis, de quo videantur Abbas, Innue. Hostiensis, quia
haee magis iuris Ponti se ii sunt. Huius vero loci proprium est inquirere, quando ex- 'eeptiones probari gecidique debeantὶ Et verius dilatorias probati debere , aut tequam iis contestetur, ne eaeon tellata, in Iudicem consentire, agentiumque personas approbare reus videatur, i. pen. l. titi. h. t. Attamen
huic sententiae obstat inis. in L 14. m. ae prolor. ubi scriptum est, dilatoriam exceptionem, peremptot iam excestionem si quam habet, eidem obiicere probareque necessario debet, si evitat exceptionem , demum probari a reo oportere , postqvim actor monstrave, it id, quod asseuerat. Hugo Donellus ad a. I. 19. putat mendum esse in textu, & loco vocabuli' Hlis oriunt, legendum esse perempteriam, quod nescio an probabiliter dici possit. Quapropter retenta constanti omnium cndi eum lectione, existimo i uni illam loqui d. illa di
latoria, quae caussim potius concernit , quam iudicii constitutionem ; talis enim etiam post litem contestatam probari potes, cum non videatur reu sibi praeiudicare. Nam pone, quoi quis petat decem, quae mutuo dedit, reus Vero neget ea aata esse, & sub disiun-εlion/ adiiciat, s data lint, phesum intervenisse , ne intra quinquennium petantur; haee si quidem pacti exceptio, caussam principalem concernit, quam proinde probiri suffrilat a reo, poliquam intentionem seu alie iaverat ionem suam de mutuo dato petitor probaverit,
i. s. iti sis. h. t. Hi ne peremptoriae praescriptiones, quia non sunt de IO iudicio consti tuendo, sea iam constituto finiendo, quiatem ipsam finiunt, qua de aptiui ideo quain diu iudicium durat, quandocumque proponi possunt, dummo do ante sententiam definitivam opponantur, I. . Os. h. t. post enim sententiam opponi non possunt, nisi ab
ea si appellatum , t. a. op. sent. nm mss. Quae3am tamen peremptoriae in principio litis pro-rs postae,eius ingressum impediunt, & dicuntur litis finita cuiusmodi eli rei iudicatae erceptio, transactionis, iuri iurandi, eap. I. ae Γι. . onI.;4 6. quia praeter rem principalem, etiam instantiam concernunt. Itὰmque R in omnibus illin paremptariis exceptiouibus permitium est, quibus actori nullum tuet, nulla nive actionem cum petere reus asserit. Cuiusmodi ea solutioni , atque etiam acceptilationis exceptio. IV. ιγ . mia. rotiis . umine. Quam quidem retirictionem ita demum veram esse Bar-tolus voluit, n l. ctim quineta Ην et f. proande s .ae jν -
2 h. fili , s huiusmoch peremptoriae exceptione et, confestim atque ex continenti probari possint, sque in ὀ
litoriae non peremptoriae exceptionis modum proponantur, at ulteriorem nempe caussae processu na impediendum, magis quam eiusdem merita confutanda . Dentiaque s ne controuersa receptum est, peremptorias exceptiones de quarum veritate publice conliar, & per quas actoris calumnia evidenter apparet, ante litis contesta.
iionem ob)ici obiectasque eam impedire posse. ne reum diuti υς labori huς & expenss prustia satigati contingat., Dixi exciptiones peremptorias post sententiam nun a opponi, oc recte, quia nemo tunc pulsatur . Sunt tamen quaedam peremptoriae quae post sententiam , quae etiam in rem iudicatam tristivit opponi possunt , oppostaeque di probatae eiusdem effecutionem impediunt, qualis est S. C. Macedoniam , a.que Velleiani exco-ptio, filii si a mil. mutuam pecuniam accipientibus, atque mulieribuq pio alio quouis molo intercedentibu competcnet, I. ii. f. ad S. C. Meia. haec namque exceptio mulierum favorem , illa veto quae filiis competit sceneratorum odium respicit. Talis etiam est exceptio militi competens, quae si a iuri ignorantia ante sententiam obiecta non fuerit,
ei speciali eiusdem bene scio, po: ea obiici poterit,
J. 3. C. de Fiaris o susi. uri. Iaemque beneficium nminuribun 1 s. annis imbecillis alia iis suae nomine concessum est, i. m. q. m noritas. Qualis quoque est doli mali exceptio donatori, mari iove donationis a simplendae dotis, e restituendae nomina in ibi iduni condemnato competens,ne in plus quam
sacere roica ex condum natione iam conveniatur , ι-a.
46쪽
Tit. XXXVI. De Exceptionibus iis Praescriptionibus l
.s'. r. de ro j, d. Nec movet quod a. f. n. gitime probaveris, a me tibi exoluta, vel a te mihi
onai. tantum loquitur de donatore, ut proinde in pacto remissa assero : at
η i aut rem, quam me tibi teli ituere
narito , socio, patre sequendum videatur ius commu- debete asseris, tuam esse nego , di si tuam esse docti ne qn d vult peremptoriam exceptionem opponeniam ris, eam a me nsucaptam a stimo, d. l. s. in s . Haec esse ante sententiam r. a. op. foro ea . non posie: nam, namque excipiendi ratio saciet, ut reus neque contra tit Uetum est iu ς in solidum condemnatis competere in locutus, neque adversari i intentionem consessus vi exceptionem, ne in plus quam sacere possunt conve- deatur. Quo pertinet, quod scribit Marcellus, cum exmi 1titur, ita quoque eam poci sententiam proponere li- eo quod exceptione utatur , non utique cenien4um cete, quia non tam sententiae iniustitiam impugnant, conmeti intentionem adversatil, l. q. . sol m. , PQ
us idem obtinet in exceptione compensationis, La p. eo e . , se & ex coniectione inventarii exceptio
heredi competens, ne damnetur ultra vires, lecte ab
eo obiicitur poti sententiam, Iason ad i. i. n. a . C. ij, ij, η.Clericus quoque post sententiam audi
. . ,ῖ. ueret. γυ u 6.Atque ideo exceptionem supra scripto modo obiectam , non antea reus probabat, suam actor suam intentionem legitimis probationibus firma tit. aetera ,si pure exceptionem suam obiecta et se actutis intentione tacite confessus credere tu t, eoque nomine suam exceptionem inprimis probare 4eberet, M. . i.
tui, i. a. . De iis M. mae ita procedunt, nisi exceptio 2. h. ., nisi sorte pecuniae, dolisee nna numeratae exce- ie opposta, laetit a Judice reiecta: tunc enim eius pilone usus suisset, l.3. io. C. de nouati . me. oppositio tanquam in tu la , non impe4tet, quominus Quaestio hic occurriti an exceptiones leo competen- itrans ext in tem iudicatam tententiat, cellante appel- tes , eius insercessisti quoque accommodent quod latione , t. ri . . ae re tua. neraliter affirmant. lmp. in I. ii . in . r. E rquo hu-
a s C telum hie soeciatim agitur de quibusdam exceptio- i ut rei dupleti ratici. Una , qu 3 incivile st, evin quinibus uerpetui peremptoriis, cu usmodi eis exceptio pto alio laborat & te in periculum coniicit, ipso libera
rei tu licatae, doli, metu; . Exceptio ph; jticii ait ei tan- to in damno versari, & proinde exceρtione teorum intum pio3eli uel nocet , qui in inlatio fuit, eiusque tercelioribun competunt, reis etiam invit ur . . de heredi. l. a. p. qu .r sitia. n nos. Quare si domum f/ju J. . o. g. h. t. Altera ratio est, quos sexceptiones
mecum communem habeas ,& partem tuam vindicans interceilbribus non competerent advert ut credito m
succubueris, sententia mili; non nocebit , quominus & huic illi asti ibiderint, haberent si1tim regress ripa item meam vindicare pollim, I. a. h. t. Unde elegan' aduersus i uni reum , cui proinde non prodellei si aio l. i6. s. quit t. in pisu. hul. fine praeiudicio semen exceptio quidem actio conria e 1 tua rem moti ad-tia: hi qui non litigavit , vel per contumaciam iudicio veri u ipsum debitorem , vi ipsi de ei sectu ni ovo whon abluit, tua suilin integrum relinquit. mi , D cogeretur iudicio mandati fidei uillati riade re
non tantum contra eum qui metum intulit, sed & r. lnter exceptiones quae rei vel personae eut , ut e tra quemcumque succellarem: ea itaque perpetua, re cohaerentas non solum competant heredibus , & ita licet interdicium tinae ii annale , L .f. t. Itemque qui in rem successerunt, quos ius actoris circa rem se
Ii , re in s ni perpetua est , licet actio de dolo bien- quitur, sed etiam intercei oribus, ut rei iudicatae exce hio concludatur I. ur . I . dae dolo . Ratio differen ptio, tali mali. iuri iurandi, &quod metus ea usus tiae his, quia in potestate actoris ea, quando ex in- hitim eli, a. i. . Intercessonis quoque eleeptio item Didi ni ea illa, vel actione de dolo apat: non eis au- quoa libertatis onerandae causci peritur, etiam fideius. tem in pote iti te rei , quando conveniatur proinde soli competit. idem dieitur & si pro idiotam ilia con it is est in elut patellite quando excipiat, i 3. . Ut. tra Seuatusconsultum qui et edetuli erit . ' Aut pro ini ,11 at ilon extvt. nore 1, annis circvini ripto, quia s d. ceptu. st mis Doli exceptio Luissime patet: nam rc cum aliiς om- se haec enim ὀeceptio reaiam facit eseepti me in , nibu exceptionibus concurrit, quia dolo facit , qui- iqeoque s eiussori competit, s tion in re , se 1 iis cumque astionem movet, quae exceptione aliqua et idi cilitate di dolo creditoris circumseribatur minor . si teli, r. r. uo doli muli ori di f., n alii; exceptim deiussor exceptionis Seueficium non listor priua iiii hilari cess intibus in subsaium datur, 3. te. xli. . do minor in ante tum restitutus tuerit, L p. iu u. Nimpa i , uti in hae specie. Debitores hereditarii unicurque hoe casu laeso minoris prose ei ut ex stii personi , heredum pro portione heregitaria, Antiqua ipge ra. nempe ex sua facilit te N dolo cre3itoris, que pei , Tabb. oblignti sunt: quare si debitor uni ex horedibus uuia sunt: iddoque hie eice prio fide ii cori priuet nim olu rit, cui testator nomen praelegavit ri id c ivi v datur , quam mitior laetit leui tutus e superio e casti itiit, iure horeti a csteris, quibus non solvia conveniri, quo sesso ominii a eii in re , ut steti hacteat ex iacum his adhuc lupersi vetus filia: tamen quia fuit in ceptionem . nou opus est l. ili tuti e minori Uide, potet ate te bitor in prohibere ne quidam ex neredibus qiue supra diximul, de fid. . l. in an .. hae tra- id debitum petant, hac voluntate se defendet debitor, dit Caidas si curat, hc . ni bribus C . a
eaque lutum erit o posita exceptione doli , adversus eos u . re'. miride. quos testator vetuit petere, i. i. h. t. E ccptu,nes xiii an M . opae res non ac in hii de & aliiq peremptorias exceptionibus obiicien- t anseunt ad alios , eo quod fim coacesiae inni tu condix, Reu h, eua uium sequetur, ut si Actoris inten- dii iuuit ipsim persi a me eernentis , velim ea erue ii em probatione deseere confidat, eam satira sm- pt o , id in patet, patronus , mar iii donlior, adplicito ue in scietur Dr'. h. t. ut actore nou pro- 1. ius liabent, si conveniantur ultra quam sacere pol hauis, ipse, etsi nihil praeci iret it , obtineat, i. . Cod. lunt, non competit e mina fide au sci i , cui non est ea die Aia d. si DD. It ideo a. l. . it uulti opus est dem indigenti et ., nec debettit Noerentia, s P predi diuteo Mossaria de M: cur enim ea se onerat ea , cum person et ; sic perlotiale privilegium nee ad exemi,uri Ut negare quod perit , quodve certu scit non posse trahitat, nec peri Mim cui concesium e reditur I. i. p tibari ab actore P At vero actorem intentionem f. a.' u. us p ne. Non obitat, quod detensii etia iis in plerie probaturum credat , eamque ex continenti per prestina lena exceptionem competentem principali confiteatur, certe peremptoriam ea ceptionem s quana Ob ectam, se favet, I. r . in m Q. E. f . - itam Iiabet, ei dein obiicere probareque nece irio debet, ii alii cau est de eo oris, alia taleius oris e eleuim ille e Pita e velit tondemnationem, assii, verss t. o, Ultra subit eande, a vicem , quam reuc subitet ; coci veni ui conlesus pro conviclo lubeatur Itaque a fateatur c - ἰχ eadbm amice, qua reus absens esset convenientus, tum mutuo ace pisse ab actore, satim excipiet, sibi ea mero ut , Aous; eius loco sur: atur, eo p. io coouehis remi pa ei se, vel donata. Caveat tamen dem mcido contem aliis , pro C dictu in l. r. aetoris inten; in item , quam certo scit fundatam . semel t f. 3I. n. rs. Fideiussor autem ex propria stipulmo te negare, ne ea postea legitime probata, ad exceptio iis convenitur euandi uiaein re sole nanem stipulationem
auxiliuin si coalusere velit, pusinantia loqui videatur, interce sit, i. iat I. . atque ut shieotitiatius in exceptione non audiitur, t - Iterum non iri et , quod si privile atum persio, dabit. contris qui p. t ora C. ae ison utior . ρα. Sin aurem ntiti picisu rideiussori inutile sol sit ted i iis, quibue ii.
ent intentionem actor in neque ater , neque neget, 'li 'competit., u parenti, marito, donarota, socio r
sedes illius probatione duxit et, ipsi consultum erit oc- cum fide uisior me in iam a se exactam i polit ab eiurete asori, esceptionem pie remptoriam sub co adi- illis rem tete, amune mandati, l. 23. s. - . Nam ii me proponendo, tu hunc motum: Centum quae pe- M iis ori eun venti, integram e t denunt a re priueipali, ita, me tibi non debere a lini. de ii cca tractum .e- ut te veniat Oetensi tu , Qui ubi cenet, ea propr: pet Vedi. pia est. Tom. LI. 1; scitia.
47쪽
l. Pres ii Praelo I. in Lib. VIII. GL
na, patetit se opto iudicio eleeptionem opponere, stam, si sorte ea ira iniit iuri appareat , 7nt trum est 5 ere iuditi tua 4nteresse fideiu sole an non dam- actori per replicationem eius uires exclusere , a. I. i. nati in solidum, atque ita exceptio illi eidem proderi l. 1 o. h. t. veluti cum cretitor pi lus ea, a debito ene alias re)Jat ut pr)ncipali murilis, . t . I. die n. g. se nihil petaturum, quali iam ab eo nihil θebet ius. in is uti. Cui non recte oppon tur cum Duirenti u a. cum deberet, non prohibetur pti 'ini artione ex riri, t. i ' sit. ni rim auol generaliter dicitur exceptim quae pam, non est remissat cui s obii ei et ut pisii excenes , quae rersonae co rcnt, non prodesse ille iussori: ptio, replicatione doli recte se tuebitur, c e eeptionem nam id ac piendum, et fideiussor exceptionibuς utatur elidet, l. 7. h. t. quae replicatio tempore non sititur, stae, propria pericina , non etiamne ut iuri ipsi, in prin- perpetuo competit, i. f. h. t. Quemadmodum di d lici alem si Repto iudit i , exhia peribi illa oppo. exceptio ,' l. 3. . ti t. F. ad AI mar aede . ut dictum nendo se prodes e sdhius , i. septa n m. 1 . ,s Nora alia iamin ista eautela habebit locum , quam Aliud subi icitur hic exemplum, quo finiam, de pu-ῖ et sui tenui ille iussori est repressat cutitia principitem uti p llo , qui dolo a fratre legitima tutore industus suit,
in materia compotent ire , Castr/ns mari tim Μ. o. rat ei remitteret actionem tutelae . pacto inter eos inito, s. sostit mat n. non et irem in caussa celsoni , aut aetat et sed per sta 13em fratris, qui perim erat iuniori, set an minum, sacer tu si in eum finem, quo principalis notie, iubes: sq. do/ it bonis, i. tis . In repse. autium impendisse, quintum ex boni et perceperat certus aut prosa i potest, icito fiat et aque luet stat rem in il luet iudicium tutelaec cui si conventus frater opponat exceptionem pasti, replicabit pes illis: de dolo, per se tuetur actionem coeptam, . r. Illa enim revivi se it, exclusa fraudulenta excuta ne per doli replicationem. Vigeatur Culici ut lib. I. O . p. 1 ., D nellus cciphantu, ad . . .' 3.m: nor, aetati e fatione lasus restitiatur, ut tunc prosi sum sit creditoli per dido ulsorem, cui proinde non ei et 2 iluum iuboeniri in necem laninum c edito tu, l. ra. m p e. f . t iis Mis .ra di . . d8 ' s. Dico rationest titiet hes ut 1 nam ii dolo ad Persisti ei cim entus sue tit intinor, proderit etiam ea res fideiussori . quia ponite et centionem te terr , ut Paulo in re di tirans, Fc ad i. i. p. e si ci . mia r. Videatur praeter Franc. Caldas u. Ioc per . Barbosa ad 3. mari: in f P. I tit .mat . 27 Sunt & aliae exceptiones , duae quidem reo tribuunt ij. sed ad ii eius res nou extenduntur tolverint, datur ei et ad Uelsus debito em actio mandati , ut sse. 'serint dou 1n i animo , vel in tem suam , vel spro invito, j. 6 mei desti , , vi s lusu temtoris,
bitore capite minuioῆ seu ira damnato, ut ex flamna tione eius bona publieata sint ) ipse sui dem libe itur scd non etiam tu iusibi, l. ii. h. . si . v p. esse estis. qui proinde s soleo it at et sit 5 di bitorem mandati a Si in non uabitur. Non obsat s. f. Vti t r. I. o M. us iis . '. st 6υ , eis ire u l. n im tu uir i Ille a tur de cauiatione iudicio sei, in qna huc iuris est, uis ante com Hiis in itis ulitionem debitor moriatur, ant ei litatus utetur, fletu sol non teneatur, quia desit is sit de hi tor. Qui tamen procul dubio tenebitur . si post eom. inis in il inulti tinem ille moriatur,ut in I. ivo des
reuuar :ut elusoria, Cuiae .lib. ro. 3 c. 29. supeliore titulo aliam esse except onem In io iis, aliati s 'i seu intention η . auiit exceptici
18 sunt autem opponendae exceptione , neque enim Ju
de xxas se plei omissis & non una tantum, sed ti pla- fila os . . est A, ua repellit ut i , qui rem l tigno imribus u :i reo perni cum eri . veluti poti exce- emptione, vel donat: ne , vel alio aliquo con rictu s-ptionem iurisiuranti, ad excepi unem parui de non pe- ha aequii tam uitiat. Ad iri itim enim eiusmoditen . iudicati, aut sinitem, non prohiber ut recurrere, alienatio constatuit perinde ae s non interuenil ι. I. ue res. γαν. moti contra iis proponere , v. g. sit, re pristiuo loco rei ituti , per eos lis peragitur, fi negaverat primo se hominem occia e , deinde con . per quos inchoata sitit, i. 1. Li. Litigios appellatione vincatur, re te a legibit, ad sui defensonem, seroato res nun tantuna continentur, tam mobiles, uam modet ira ne inculi atae nitelae se occidisse: non ob ian- Hobiles, de iratum p prietate lis penset nomite repula, quae habeti contraria allegantem non esse nu- n am debitorum ubi a chirographa, L . ι. ierulum ; nam illa obtinet in actore, non em' u reo, C Fo v . at a. e. r. cui sivore t be a oti te a lege inauigetur ut quovis inu. do, A quibus, nactionibus .: iam conti iis, se defendat, nec 'uiram tantum poli aliam proponat, sed re simul omnes. Non tamen contrariat copulatio proponet, sed te bie alterni lue., vel condit onaliter, ut si dicit: L du peetia avi veru se, uti et epi, dies in solet se.
29 Et hoc ita proc ii , nisi lex impediat plures ex ptiones opponi, E. 1, p. ubi et am additur, quoi quo-t inc eri, plutet actiones eiusdem rei nomine, una
is p nde re dicebatur chiri res in ivd c em esset de adulti p r c rectationem, l. r. f. i. fres i. r. iu pro .
tit. N Hi suap denuntiatio polle Iori, ne rem vendat, non facit eam rem litigiosam , des. i. etiamsdebitor, qui rem suam pignorauit, creditori denuntiaverit , ne pignus Venant l. a. l. tri cum tali 'denuntiario non poliat rem controversana, atque ita nee litem . Hodie iti realibus actio bu: vit um litisitis contra-3
it qii 4 diuersum ela in etiam prisonat urn tonum, videtur in bis tequiri li-
- .4 - tis colite stitio, ad esse fui a rei sit sibis, secundum iuxa priora. quaecum non lint mutata, perdurare intelliguntur, J. 3 r. i. t. r. as apro re. . Qui autem re n litiziosam vendit, donat, aut oppi. 4gnorat . vi e tur deteriorem Lee e velle conlitionemia is rit isti, o pasto potentiore ad Persatio 1 13 ea que emptora, don itario, creestori obiici potest exceptio lit)giosi, si rem ab eo acceper ni, qui litem cum alio sui inet, i. a. l. r. Nam si ab alio, cui nulla mota eontrouersa, res habestur, cessa ii haec excentio, cum iii necem tertii non tendit lis inter alios habita, tamen nisi uuam aetor proponit et reo, cui ut dictum est o pluit buc exceptionibus uti pet- mitti inr. Nim eis in i ditiis inter utrumque laruari debeat a qualitis, hoc tam a rei favor extorsit, ut pos- it se pluribus incidi, de sentete, non in prima tantum, d in s eun34 in lautia, cum in utraque de damno vitanao agat. rapit e: iam re impalarus ad iudicium it ibatur,x pultetur invituς, us proin e tonditio loret misera, ii una tantum jectisone liti posset: Actor vero paratu veniat, cum fit in ius alba trio site in intentare D stituere , qui potissmurn a Alcine utatur quam ρα nun e molaui elege et , i imputare debet. e bo Ex hac ra itine hii 1m dici posset a iiii licet e mi plu- Li. . t . s. h. , uis a procuratore aut tutore iudicium tibus replicationibus, 'uae iunt ementio ' : auoris, sit accepium t tune enim quas cum ipso domino litigi. l. r. 3. i. f. h. . . quoq asitar de exedipt i mibus Dei non in . iui ut con e neue si dicere ad euin pertinere excestis tu: ab initro turrit et altare, qui 3 cbi e optionent, u l. i. set teplicandum. Itaque pola excePrionem a reo oppo- Εα ιι huiue eucepi otiis est, quod lit coeptan il-ο
48쪽
Tit. XXXVIII. De contrahenda &wommittenda, Oc.
ominus inter eosdem peragatur, ae s non intervenis siet venditio, permutatio , donatio, pignes , ut alii in initio per I. r. h. t. Ex quibus verbis non recte inferas alienationem esse ipso iure irritam, sed potius inanem eonstitui opposita exceptione , I. ult. f. rh. t. ubi Juliinianus distinguit , an is , qui rem comis paraverit , scri velit eam esse litigiosam , an vero illud ignoraverit, ita ut priori rasu non solum rem restituat , sed etiam pretium amittat , s sto applicandum , cui & alterum tantum improbus venti tot poenae nomine inferre iubetur , nam commune est delictum . Se cundo easu , quo emtor ignoraverit rem esse litigio- Um stipulatio negotiis tam iudieialibur, quini eae sitii. iii ita quidem sit per exceptionem alienatio, ac tra iudicialibus, sive obligationibus ei Vilibu ada venditore , qui dolo fecit, emtor recipit pretium, mini lari adiicique soleat, non imme ito dὰ ea hie
nsu item panis ais dies intermitis pro hora ue . dis sti bus eassus admittitur purgat o mores .
1 ff,2 oelio ex s0titit Oae it r. 18 Histe de ioni obsat exceptis , s iusto mervi quid promi stim si , aut iaψΛου ara actum. ruia numeravit, A praeterea tertiam partem pretii, uae vero partes fisco praestamur: se venditor qui litem ignorare non potuit, solus plectitur in duplum , quia improbe fecit. Verum excipit Imp. alienationea , quae sunt iusta ex eausa , dotis, donationis ante vel propter nuptias, transactionis . di Uisonis , rerum hereditariarum , vel legati , aut fideicommissi causa, d. i. h. Quot confitiamavit etiam Novella sua ita. quoniam hisce casibus non videtur alienatio facta vexandi adversarii caussi. sed ex necessaria , dum sorte non suppeteret tes alia , quae tu dotem daretur , vel propter dotem . Sic etiam actor, vel reus non incidit in edictum de alienaticine iudicii suturi mutandi caussa facta, si hereadem instituerit, vel aliquid legaverit, ne impediatur libertas testandi , I. g. vi alienat tua c. Legata vero aut per fideicommissum relicta te litigiosa, heres legatario praestare debet litis aestimationem iure Codicis, & stio periculo litem persequi, I. 3. h. t. Sed iure novissimo videtur testa tot litis eventum reliqdisse, adeo ut periculum si legatarii, non heredis, qui proinde non alias tenebitur rem praestire legatario , quam si in lite uia Elor extiterit . Atili. Num s heres h. t. quae desumpta est ex d. Misu. ii r. cap. i. ubi permittitur testatario, si velit, una eum herede caussam agere & tulicio adense , ne sorte in ipsius fraudem heres tum adversario colludat, ut in specie, i. 29.1ta tuo . rcium.
cum msr eris , Iranseat ad hereis proruisseis.
siptitatio. dii Sila ratio stis cend tisne rent epta ad heredim transmittatvir . Sectis es in Ie ris. ar stipulario pruris surim ιemmis itur, o ex ea δε- . Axt. Per et i in Praeo A. Tom.II. agitur. Stipatis a eii verborum conceptio, quibus is qui interrogatur, daturum iacturumve se , quod interrogatus est respondet, L . t. s. de vers. inis. Igeo autem verbis contrahitur, quia utrimque ex parte stipulato-fix , id est, illius, qui interrogat , Rex garte promis solis intervenire verba necesse est. Adverte tamen nunstatim, quoties is, qui interrogatus est, responderit coni alii stipulationem 1 nam & verbis plerumque uno interrogante , altero respondente paciscimur, nee proti- eu stipulatio , sed quaedam nuda promi iso . Tune autem censetur contialii stipulatio , quindo animo sti, putandi, & ut in/e oriatur obligatio , verba interici tangi respondendique adhibita suete,n talia quae non solum consensum significent, sed firmandae , vel eun-situendae ex stipulatu obligationis caussa accedant. stipulationis itaque initoducendae ratio haee una fuit, aut discerni pollet, an promi illo temere effusa , an vero consulto concepta esset. Stipulatio namque ea sorma, modoque concepta nen nisi mediato perseitur et licplane distinguitur a nudo pacto, in quo saepe contentus leviter interponitur. Qua ratione quamvis alias honestumst pacta seruari, ex nudo pacto actionem dari ius civile prohibuit, I.3. h. t. ne homines Deile verbis te vi et prolatis caperentur, di ut litium finiendarum, queinde exoriri possent, occaso tolleretur, l. . f. t. p. de rael. ' Dicitur autem stipulatio a Ii puti quod vete- I
stendit: eaque videtur suille ratio , quod verborum Obligationem J. C. vocarint stipulationem ; quia scilicet altis contractibus ae negotiis stinandis adhiberi sblet; nam omnit stipulatio cautio quaedam est, I. i. f. q. n.
ripiat. sipui. Estque introdueha Jure Civili , a quo
eiu et origo sorma de solemnitas profecta. Quo fit, ut deportatus , cui ius gentium est saluum, non etiam civile , non possi stipulari, I. iv. M su. g. 2 poenis. Non obstat consensus , suem & nie intervenire est necelle, quia in eo non consuit Hima, sed in verbis, de certis
Stipulatio igitur contrahitur inter praesentes prirce - 4 dente inter togatione, & ad eam iecuta in continenti responsione promittentis, I. i. h. i. olim quidem verbis
n state verborum sublata, quibuslibet verbis uti lieet in stipulatione, modo illis consonans intellectus utrimiaque exprimatur, i. Io. h. t. Neque etiam referet , qua lingua stipulatio concipiatur, modo contrahentes se invicem intelligant, Li. 3. . . de vers. obrig. Dico inter pr.esentes contrahi, nam inter anientes 3 non contrahitur stipulatio, 3: contracta erit inutilis, de se eiu tmae, f. q. Ins t. h. r. vide infra tit. seq. Qua ratione verba stipulationis scriptura supplere non par est , ii tamen verba praecesserint, erit ea cautioni . tu co, d. I. I. Interdum de probationis mulsa, solent verna inscripturam redigi, cui cre3endum , nisi contrarium idonee probetur , a. f. t 3. - . Sed eum . Hi ae s in seriptura habeatur aliquem promi sese, promissor vero alterat te tune absentem suille , decidit sustini inua se cundum scripturam publicam censeri omnia legitime acta, eique liandum esse, donee alserens se absentem fuisse , manifestissimis probationibus, vel pet scripturam, vel per testes idoneos , probaverit, sese vel adversarium suum toto eo die , quo conficiebatut instruis mentum aliis in locis tu ille iis ut non potuerit promit tete eo die , quo dicitur scriptura consecta, l. pen. s. t. Cum erro stipulatio consci non possit, nisi utroque loquente, sequitur , quod neque mutus, neque surdus, neque infans ili putationem contrahere pollint, neque absens quidem, quoniam exaudire inVicem debent, s. i. iis principitae . . oblisPupillus vero insinciae proxi-F a mus
49쪽
44 Ani. Peperii paelegi. in Lib. VIII. cod.
mus , licet eius aetatis si , ut nondum intelligat, quid
Matur, propter utilitatem tamen ex aequo &nono receptum ea, recte eum stipulari, I. i. 3. ia. EA. AI. 7art. ' pupillus quoque pubertati proximus, quia intelligit quod agit, sbi recte stipulatur, omnesque actus gerit, quibus sibi alios obligate, non ipse aliis obligati possit, quia tune desderaretur tutoris auctoritas, . piuti, Iupit. Δ isti ii. si I. Sine curationis tamen auctoritate is , qui iam pubes est , ex stipulatu obligatur, i. or. 1, vi versabi sat . sed decepiqs in integrum restituitur propter aetatem, l. i. f. i. st. a. m nor. Quin &f minam minorem 23. annis absente curatore, stipulis ri posse non amsi sitiit, i. . h. t. quia sne illius auctoritate meliorem suam conditionem sacere potest , non tamen geteriorem , ideoque sne curatoris auctoritate stipulanti promittere non debet. Videatur Culac. I. is, obf. t. 33. Dico sceminam, ut vera maneat sententia a Licit .masculum minorem viginti quinque annis sine curatore suo ex stipulatione obligari posse: cui non oblut I. . p. de u h refraesi. quia non de stipulatione loquitur , sed de venditione, & alienatione rei a minore curatorem liabente iacta , quae alienatio ipso iure nulla ell, quia minori curatorem habenti adempta est admi nil ratio terum , perinde ut prolim , di translata ad curatorem . Oblipatio autem , quia ius est, & vinculum persona , ideo adempta non est minori curatorem habenti, quia curator in per nam eius nihil iuris
habet, sed selam rei similiaria administrationem sustinet, I. ac. F. de Hrti Fitim. quod diuersum est in tutore , sub cu ut potestate magis est persena pupilli .s Unde hae in re plus sane valet tutoris auctoratas , quam ipsa patria poteitis, cum filius impubes, qui in teilate patris est, ne quidem patre auctore obligari pollit. Ratio differentiae est, quia pupillo semper cautum est contra tutorem , si sorte obligatio ipsi fuerito im nota filio contra patrem non item ; nam tutor actione tutelae pupillo tenetur Uno vero in patrem nulla competit actio , Ob re, male gellam, i πια ἔ.is.
in Porro non tantum libet homo, sed & servus stipula ri poteti, ι. i . h. t. quia ex persona domini habet ius stipulandi, eique stipulando acquirit, f. i. tili uesι- mi est . nisi tamen ili putatione contineatur laesum, veluti ut sibi ire, agere liceat per fundum; faelum enim non transi ad dominum , sed cum sit personale, di naturale per servum expleri poteti. Item filiussam uias stipulanda piari suo acquirit, quemadmodum servus domino ; hic tamen dui inctione , quod servus ex perlona domini, omnibus ex caussis acquirat: si ius vero non ex persona patris , sed sua , quam habet liberam , ct tantum ex causis peculii prosectitii patri acquirit. Sin autem si emancipatus, sibi soli acquirit. De qua die si inesione vid. supra Dr. per quas personas. io Sequitur de persona, cui quis stipulatur. Hie notan-Ea eii regula, quod nilnuo portii alter siptitari , quia Hi-pulationes introductae sunt, ut quisque sibi acumrat, quod sta interest, & non alteri: caeter vir , ut alia de iatur , nihil nostra intrae ii, j. Si otiis alii, V q. I se δε instiles . Procedit autem regula, sive quis quid totum alteri stipuletur, sive partem tantum , cum sit eadem ratio totius Sc partis. Unde sibi ti Titio decem dari iii putitus, non nis ad quinque actionem habet,
quae stipulatorem cuncernunt,cum reliqua quinque personam concernant extranei, cui , ut di tum quaeri non
potest . IA6. agas te s. osi. Plane si credat Caici decem . eademque is putetur Titio reddi, inutilis est stipulatio . utpote satia alteri ; valet tamen mutuum inter creditorem & Caium debitorem contra quiri, il-bique certi condictionem acti uirit. quod si debitor Titio extraneo severit, Sc creditor solutionem latam ha huerit , ipse creditor ab illo extraueo aesione negotiorum gest arum repetere poterit , I. 3. h. t. De quo late Giphini ut & Bronchorti. cent 4. a 3 39. ii Pradictae retulae aliquot sent exceptiones. l. Nil ejus , θι sisti ruttir, ior est, veluti cum quin admini-sitationem tutelae cedens suo contu toti, ab eo stipuletur rem pupilli salυam sole, hoe casu , quia non tan-
N. Nisi me a at erat, in eum casum, quo iii putationi noti sit citis. Est enim poena hic insili atrone, eaque cedit stipulanti etiamsi eius non intersit, quia non tam cons deratur interesse, quam conventio, quo casuriana nou iam habet vices accessisau, quam i*ο pua dete nititui, hoe s stipulatio non contIneat turpἰm-dinem, aut impossibilitatem, ad quam ne quidem per poenam quis eii obligandus. III. Ais quis ei ti letur, rejus juri subjefitii est, uti astius patri, servus domino ue quoniam ei actionem ac quirit, δ. h. i7. OLM. E. d. t. IV. Nisi sistit /ιν εἰ itiens in musare laber, quia non tam alteri, quam sbit stipulatio, sbique acquirit, i. r. h. e. ubi Antoninus Imp. in haee uerba reseribit i Si fitii uis quam npo His-
i. habebos, pecuniam auri si lotus es paratam obtigaria nem exercere non prosilebis. Summa enim coniunctio inter has personas iacit, ut vox patris, tamquam vox
filii fili,Ue intelligatur, & contra , utique in his re but , quae patri filiove acquiri possunt, I. 39. O l. s. g. i. st.2 . . ellii Dicitiin potestate , quia filio
emancipato, qui pro extraneo est , inutiliter stipulatu pater , cum cesset fictio eiusdem personae. V. Nis in p/rsonam ah, tis non agi sar Ane ea soli. 131 ouem quis e ferar, veluti s ita sit puletur, mihi aut Seio date spondes; solutio in Seium extraneum conferatur, adeo ut ei solvi pollit etiam invito & prohibetito stipulatore, sed obligatio stipulatori ac uititur, & per consequens contra hunc extraneum qui agiectuc diei tui) cui nite solitu in est, ad id repetendum mandati datur actio, I. igi. f. i. I. uti. 3. 3. E. a. r. Mandasso enim ipsi saltem tacite hoc videtur, ut quia ex solutione accepisset, redderet, l. 93. 3. 3. f. vi fatur. Eo pertinet. quod s mulier in danda ita dote, a ma- 14 rito stipuletur sim partem a m 2 ametim moriaν ei resi- ει , cui rej moere venera ; quamvis ista stipulatio Uideatur inutilia, tamquam facta extraneo, di quidem personae incetiae ; tamen sustinetur, quia perinde habetur as s mulier sipulata esset, eum morerettir Mi jedui, ut ait Alexan. Imp. In l. .s. Hae enim conceptio ;na quih stipulatur sibi dari cum moriertiγ, ct hodie valet, &olim valuit, . ira etit m Iis i. de tuus .s p. quia per ean non tam poti mo rem, quam in vita promissoris aut
stipulatori et Oritur obligatio, tempusque ram moris:ών, it . est mortic, tribuitur vitae, adeoque ultimo vitae momeniaio talis conditio stipulatimne imple,i potest. Nee facit quod tempuz nun nis post mortem sciri possit, cum res
ipsa inspiciatur, quam ignorantia nostra non mutat. Haec autem stipulatio, poli mortem meam, uel pri- Igie quam moriar, dabis mihi centum ; erat inutilis, cum sciri non possit quando sit illud pridie , niti post
mortem . Item, quia obligatio, vel actio ab heredo vel contra heredem non iacipiebat, quae desuncto non competierat, sese Cabo lib. a. t s.f. 3. . Hodie vero eum haec te uia iit sublata per ι. tinia Coa. ut a Z. M lenae conrra hered ine . merito eius effectus tam in stipulationibus, quam in legati subturun est. Atque ita nihil refert an ut lator dixerit, poli mortem suam sbi dati vel fieri, uel poli mortem ejus a quo stipulatur, vel pHaie quam moriatur sipulator, aut promissor. Quinti sie. est D mem sista dasis qua tamen iii putatione, ne dicaa promissum servum iam mortuum aut seruum cum erit mortuus, quia impost bilis est talis promi liis ut iit I. s. s. r. sed quod poli servi mortem, qui stipulatus recte solutionem poeital et rei promitiae. Late itaque accipienda est uoluntas contrahentium , & testantium, eaque magis in observanta, quam scrupulosa subiisto: uo Di, ut etiam post mortem heredis aut legatarii ho-ie te ilimento legatum relinqui possit, eugatur heredis heren id adimpleto, I. D. h. t. cum in locum Ec ius defuncti suecedendo personam mus seli ineat. Caeterum etiam ii praedicta regula sit mutata in stipulatione , &legato, viget tamen adhue in heredis institutione rnam post mortem suam nenici heres recte instituitur, cum morietur rectissime,l.9. C. her a. Iti'. quia haece ditio Omnino extituta est, proinde actus cui appo. sta purus ea, ι.s. f. i. g. de noetur. extraneum qui 4em recte cum morietur , set edem scribi placet, non tamen filium, quia haee institutio prateritioni ob longiorem maiam similis Q . Vide quae supra dixi inuoi t. dis her d. In i r. nam. 8.Han. quoque stipulationem veteres tamquam impossbilem feliciebant, eum morieris in lam au malis 3 quia seri non potest, ut quis eo momento, quo motitur, intulim aedificet . Sed Justinianus iudat voluntatem contrahentium ; inter quos hoc actum videtur, ut obit patio incipiat adversus promissorem ipsum quandoquidem ut diuimus, momentum moriendi vita parius, quam morti adscribitur : ideoque heredibus promitto in illi υρ ligataci iuraunet, ut cogantiu adincrum sa-
50쪽
Tit. XXXVIII. De contrahenda γ committenda, M. 4s
eere , quod contrahentes non ignorarum, uno die, vel Consul fiam , si voluero , si veneto & Iae nequeunt hora una feri non possa a piomissore. Nam licet de adimnieri per heredem, si desunFluet eas non implevit, heredibus intra contrahendum nihil expresse dictum I. u. 66. g. vi. it. , demo Τν. Alii non ita respi-st, de iis tamen videtur cogitatum ab utraque parte, ciunt personam contrahentis, v. g. s ὀecem delem, si ut perinde obligentur atque si sti putat lo concipia esset insulam aedificavero, respiciunt enim opus, vel datio. in dando, quam omnes veteret dicebam transmitti in nem, atque ideo supra diximus haee facta transire in he- heredes , cum iactum hae aedisrare domum non si redem, quia nihil refert, faciat aut det stipulator, an mere persenale, sed ab alio impleri, & pretio aesti- eius heret, .l. i. i q. d. l. vlt. Nesue obstat quod con inari possit, L titi. h. a. ubi Imperator tollit illam vete- ditio debeat impleri in forma specifica, I. 94. F. iun-rum4ifferentiam inter promimonem faciendi, & dan- dit, dZmons . quia per aequi pollenet potest adimpletidi ut & in I. II. l. t. cu ut etiam meminit in .un. . 9. ita ut e seatur in forma propria adimpleta esse . Nec Cod de eadae. toli. movet quod stipulatio sit liris i iuris, in qua illicta siti 1 Atque hae constitutiones Iustiniani accipiemdae sunt interpretatio 1 etenim eum defunctus ti heres habeande saliis, quae per heredem , vel per alium impleri tur pro persona eadem, eonditio stipulationis poterit possunt, quaeve dummodo impleantur , non in te test a adimpleti ab heredὰ, pissertim cum stipulator ad rem suo fiant. Nisi aliter convenerit nominatim , ut puta si familiae magis respexisse videatur, censeat utque heredi actum si tale, ut industriam personae electam esse ap- suo consule re volui se , I. V. F. de rebat. Quae ratio δε- pareat, deque ea actum , si, veluti s aediscatio pro- cit, ut aliu/ obtineat in te alis, aliisque ultimi volunmissa est ab artisce , l. 3 i. E. Δί tit. nam inter artifi .ces longa disserentia est, & naturae, & indusiliae . plane illud factum quod nullum opus poli se relinquit, ab herede expleri nequit, veluti s quis Romae existens promittat se Alexandriam iturum , cum morietur, est enim hie stipulatio ab initio inutilis, ut nec per promisi soti heredem impleri possit, L 46. 4. i. f. de iris. Mi s. tibi Cuia eius . Itemque si quis uti stui sibi liee e stipula tus sit a tura rei repugnat, ut tali et stipulatio ad heredem transeat, I. 38. i. io. f. d. t. sed etsi non addi ferie sibi, non putat ibi I. C. stipulationem de ustititi tu, ad heredem trans te. Usumi ructum enim sibi nulluh cum
morietur recte stipulatur, nam cum morte intereidat,
a morte nequit incipere, I. 1.E. de Gur M. I ar. a 3 Pr*ter modum, initio expostum , qui ad formam eontrahendae ltipulationis pertinet , est alius quo stipulatio concipi solet, tum pure, vel in alem , .elsas
conritione, omnis Ins. de mers. oltisae.
His fit stipulatio , id est , sne ulla tempori , vel
conditioni adiectione: ueluti Quinque otireos dore Domario Cuiua laesi effectus, ut quod promi sum est, con.
estim , & debeatur & peti possit; quia statim I eessitatibus, in quibus magis spectatur pertina, cum legati, aut institutionis ea usa sit beneuoletitia, es ideo ad deficientis legatarii aut heredis successorem ntin intelligitur e, tengi dispositio, atque liberalitas testa totis . Videatur novi Tnte Dominicus Araimae ux exeo I. 3. th. ε. ubi Connanum 'Cuiaelum nellum aliosque refert, & exponit rh. in I. Irr. f. Ageritis q. q. de me b. HI sat. qui contra innuit implementum conditionis non
secunda tit. pars est 3e Comm rte a siptilat oue .ra Committitur autem stipulatio cum id flatim peti poteri, quod per eam est promissum dati, vel fieri . Dico tin-tim proprer s. emvis Ins. h. r. qui ait, μεs imp ii pores, ex pura obi igatione debitum, quia ob Idatio es aes io
ex perfecto contractu nata est: sed tamen humanitatis caulla breve aliquod temporis intervallum promissori
datur, quod id quod promist implori possit, juxta l.
io . s. is station h. Bronchorll. cent. '. item committitur stipulatio, cum conditio qua eius ra. ibspendebatur existit, veluti ii quis nudo p.irio ali-ηMid p omisi, & adiecta sit ili politio elut quod inter-eli, si pactum non impleret; poli motam l& venit dies, I. a 3. a ters. n. Quid si iii pulei δε- pulatio licet conditionalit effectum simitur, atque ipso em aureos quoaa iiDam vasis ' Perinde est, ae s quiesipulet, deram aureos dare oouis ρ purae autem stipulatione: perpetuantur, & sngulis annis debentur semel, illictoque iure transinittuntur ad heredem , &heredi
heredem, ι. 16. 3, 4. F. δε mers. ollis. Est itaque stipulatio illa, meem utiνeos qtioud ii m das ιρ puta quia annorum commemoratio non disserendi, sed multiplicandi caussa inter υenit: I. perpetua, quia ad tem momento committi dieitur , l. . h. t. Nee movet quos ex pacto nudo non nascatur assio, quia non ex ploto,
sed eae stipulatione subieeta pheio, agitiae. Late de hac lege Ciphanius , quina &-Cuiacius aliter inierpretatur, lis. iq. esse . cap. 32. similiter s quis certo tempore si quium se aliquid, a vel daturum sti utetur, vel quae stipulator voluit, promisit,&1diecerit, quod sua tuto tempore minime hiepug nun potest deberi , cum oblitatio sit iniis, atque persecta suerint, certam poenam datiit, sacci Justinia- ea, quae sunt iuris, sui natura sunt perpetua , non mi- no absque ulla interpellatione vel admonitione corr.nus atque ipsum ius, z. ue tempus cum si sani, poteli mitti stipulationem prenae, pcenamque debeti ii iuulae, tinguete obligationera leniet lesiti me natam , I. D s. tori, I. Q. h. t. naimque promissisr intelligere debuit se f. i. a. t. Uerum contra hunc iuris rigorem aequitas pa- dare, aut facere oportere, certo die, quae cum non le-
li eonventi repellet heredes stipulatori g, ob verba quo- eetit, aut dederit , sibi debet imputare , si dolo diei ad uiuam, nam qui ad vitam stipulatur, id egi sie vide- lapsu, poenae pro stipulat lanis tenore fibit obnotii ut, cunatur ne heres eius peteret, I. 4. 3. I. f. de ossis. I74on. ea quae promist, ipse in memoria sua tenete , non an-
ρ is es his si stipulatio, eum dies sive tempus ortum tem ab aliis Ibi m inises ,ri postere debeat, d. l. tr. adiicitur, quo pecunia solvatur, vel quod oromissum I. ra. f. de sitis. -ei. Non δbitit quia mora seri in
est , fiat; veluti DEram exrres i. X flendis Mortii duro telligitur cum qu A interpe liatus o portuno loco non
mina , ὸ Cuius stipulationis dies quidem cessi, id eli, solverit, har. θ. 2 nisa praedicta Justiniam Con eontracta eli obligatio, sed nongum venit, id est, 1 - si tutio, non den ora tractat, sed de poema, quae nonti id quot promi stum & intentari actio non potest, an- ideo praeeipue debetiar quod mora uria sit, sed qhodiequim totot dies est uxerit, quia is totu et arbitrio sol- conditio sub qua pronaicta fuit, extiterit I. . do me . vetiti, tribui debet, ouippe in favorem debituris adie- estis. Neque idcirco latri propter moram, quam ob pu stra . q. f. de vers. ostigat. rificatam Obligationem petitur, ι. de aris i. Huedio Sis Og iisne si stipulatio, cum obligatio dissertur in pertinet commune illu3 axioma, quod dies in obli abii Em casum, id est, s aliquid factum fueriti veluti iione adiecta, interpellet pro nomine, cum promitior Si Tiritis Cons I fae tis sis umqti ou ess cis 8 oom ipse meminasse debeat illei, & non expedi are ut ab alio A, 3 e Y chi ismodi stipulatione conditionali, dicitur nu- commone fiat. que cederedaeque venire /ies ante conditionis eventuni: Quod si dies tantum dandi, vel faciendi fuerit coma et uenis talis sit conditio, quae non poteti non evenire, quae prehensus, prima non adiem. Quaeritur, an niterpellet pioinde praesentem monit obligationem , agis ut ex ea pro hominer & verius eli tiram feri ex die solo, si pio iolorem ante eυentum conditionis tepeti non misit , missor ad 4iem dictum non soluat, etiamsi interpellitu, I. et 8. 1 . ar et ili. D. r. 44.j. i. f. de ui. . . non sit, quia satis id actum videtur , ut si falle et aadii l Quia ii prius uam con latio extiterit, molet seipula- diem, statim incideret in prirnam & niuras a. I. ii. toti, aut promi stori' contigerit, non potest tunc dici movet q'od dies adiectus sit in se rem debitoris quo quid cest; de heri, sed tantum spes eii debitum iri, eam- niam aliud est diem adie tinti esse, aliud vetii 4, adii que ipsam in heredem trant mitii, docet I. ir. . r. Item- eitur ut disserat actionem, venit ut actioni loeut sit que l. ti t. a. ex qui mob tur nihil interesse a quo de- prius in favorem, alterum in gravamen tendit debitorat, i l irat ab herede . vel a desinuo . Non obstat ris. Cotis atur hae Opinio per ι.4. Ah. f. i lite I f. δε fers. ostis. Nam arbitrari ae conditiones sunt couim si ubi si convenerit interemptorem Sc venditurem duri lce, viliae enim respieiunt personam contrahentia, ut pretiu de ad diem non soluto, tes sit inempra, noli eique adhaerent, ut sunt, si Capitolium ascendero, si Mus erit eo casu interpellatione , sed statim rea ei. t