장음표시 사용
61쪽
3 s ADt. Pere ii PraeIen in Lib. VIII. COR
ecinitare: quia hoc admisso inania prorsus sunt praedicta
verba : inultum enim illa disserunt, per coniecturaseonstare de animo novandi, & partes remittere specia later priorem obligationem , exprimendo se secundam pro prima eligere.
8 Esse ei ius nouationi; est piistina sublata obligatione no .vare inducere , ubi sc simul accessoria pristinae oblisationis tolluntur, veluti pignora, fide iii uoles, nisi lant repetita, euritas usurarum tulit ut , I. . p. de fabrig.
I. 8.ρ. s. t. impedietur de prena crammi isto, I. U.d. h.I. qucid rece luna iit a priore obligatione , cui 'ena erat subiuneta 3 & hae ita in novatione voluntaria procedit, si aliter non sit conventum, I tin .sep. etiam os chirogr.
i. pS. retin. ; non etiam in necessaria, quia per eam non tam deteriorem, quam meliorem saeit suam conditionem actor, I. 29.f. h. t.
. Altera rubricae pars est de a luat On stis. Est autem delegatio novationis species, cum creditori meo vice mea reum delego, I. O. p. h. r. Idque fit dupliciter, per stipulationem & litis contectationem. Per iii putataonum , pura cum debitor meus creditori meo , vel alii cui iusserim,rem mihi debitam promittit; quorum Om-
naum requiritur consensus,l. 6. h. i. Perconteitati nem
st delegatio, s quis pro reo conuento iudicium sebeat, ii diem contelletur, non invito a fore . Igitur qui cedit actiones suas vel delegat debitorem suum credit ri, prius debet iure novationis delegatione saeia liberati stipulatione. Quam. is enim, inquit Cordianus,
creditori tuo adversus eum solutionis caussa, mandaveris actiones; tamen antequam lis conte lietur, vel aliquid ex debit: accipiat, vel debitori tuo dc nuntiaverat, eae ivte a debitore debitam quantitatem non uetaris, di eo modo tui creditoris exactionem eontia eum inhibere, I. r. O . in princ. h. t. , quia remanet adhuc actio penes mandantem , seu delegantem: neque enim incorporalia , qualia sunt iura, facile a domino separantur, vel non tam facile quam corporalia.
potest .el debitor ipsut delegantis, d. i. a. vel non debitor, ut quia delegans ei pro nisi indemnitatem, ι. 3. Ar. Delegans quo modo voluntatem suam declarat, patum reseri; nam delegare sc raptura vel nutu debitorem ilium potest, s. i7. θ. h. t. At detegatu1 debitor stipulatione obligare te debet secundo creditori, cui delegatur, I. i . h. l. Cur in hoc necessam sit stipulatio, non autem in illo: ratio eli, quoa in illo tantum fit mandatum, quod nudo fit consensu; in hoe novi promisso est necessaria, quae iure civili nudo pacto vel consensu non sitit obligationem .ii Delegationem debili nisi consentiente de stipulanti promittente deditore , iure perfici non posse rescribit Alexander Imp. in Li . l. t. At quid si creditor creὰ tori tuo deleget debitorem an non hunc saltem poterit inuituiti delegare 3 Et placei nec hoc quidem eum posse, d. l. s. h. t. Redie non est enim delegatio , nisi delegato promittente r nemo autem promittit per sit sationem invitus , Ed hoc differt delegatio a celsone
venditione aestrinum, quae etiam ignorante eo, ad versus quem actiones mantantur contrahi solet . a.
I. i. quia nova obligatione hac non implicatur debitor sed tantummodo veteri obligationis solutionem ti exactionem creditor alteri mandat, I. a. h. .: quod invito etiam debitora fieri potest , isque qui actionem redemit, sue iit perionalis , live reali η , suo nomine exercere eam pote ii, r. bn. p. de herea. Iati. --., L eodem iure, ac qui cessit, utitur, dempti et privilegiis personalibus, quae a persona cedentix non transieruntur incessionat: um, ut si pupillus vendat nomina; quia privilegium personae, non cauillae datur, I.3ῖ .E
in Quaestum est: utrum delegatio ὀebeat fieri hodie
expressim secundum l. tili. h. t. Et mali; eri quod non cum v. . tili. se fundet in ambiguitate , quae olim ex eo Oriebatur quod saepe non constarei de animo contrahen tium, an nouare vellent; qui quidem animul hae inpar:e satis indicitur, cum ereditori delesatur debitor, qui eidem promittit iii putando se eidem loluturum .
novarionis: eil enim delegatio pro tu tamae latione l. II. M su. st . d pestilis , dc solutionis vicem obtinet, Lη. I. , . au Vei . , quae Ooligatio semel extinhia non reviviscit, ι. 98.3.3θ.defota . Nee ampliuq poteli dirigi actio ad verius debitorem, qui litium debitorem et i- toti eclegavit, iud ad ei ius delegia iam novat ione satia, ι. 2. D. r. Nec quicquam facit quoa delegatuq pollea appareat non solvendo, . . l. 3. f. r. , qu abonhm nomen credi or accepisse vi)etur, qui eo contentus fuit; idque ipsum, quale initio Obligationis fuit, secutus est, ut eius sericulo id nomen si ; nis tamen periculo debito. ii, ab eius debitore stipula tuet fuerit e tunc enim pecunia, quae a delegato servari non potuit, exactio est su-va, I. 43. 3. n. f. mand. Norandum tamen in delegatione, delegatum a de-r4bitore sivi ira conveniri a cre4itore chirographario ;nis ille delegatut consti tueri t se solum tum nomine suo, Ec ita novaverit: quia creditor debitorem 3ebitoris suia 'ione personali convenire non potest sne consensuetu, debitori , qui debitori debet, I. seis. h. t t. Quo pertinent iuris regulat: ut non detur actio in personam , nis adversus eum qui nobis obligatus es , I. 23. ff. de ebl s.ctas. t debitor autem debitoris mei non est mihi obligatus. Eii Je ille deletationis esse et, quod exceptio, quam I Ipoterat deleganti opponere delegatus, cesset in persona creditoris, cui est delegatu , cuiusmodi est excepticid i. Itemque in caeteris smilibus exceptionibus, quae dantur eius caussa cum quo agitur, uti pasti conventi,
rei iu3icatae, quo3 meius caussa, iuri iurandi, I. iv. f. h. t. t rationem ibi hanc subiungit paulus; quia in pii υ tis contrassibus & pactionibus non sacile creditor secun-dha scire potest, quid inter eum qui delegatus est, & delegantem aElum sit aut etiam ii se iat, dissimulare de
bet , ne curiosus videatur . Extenditur id ipsum ad exceptionem, ouae ex senatucis consulici filiola mil. datur : nam ad verius creditorem,
ut situ, iami l. delegatus est ab eo, qui mutuam pecu
niam eontra Senatusconsultum dederat, non utetur ex ia
ceptione; quia secundus ille creditor scire non potuit qua ex caussa deberet, dc quia nihil in ea promissone contra senatusconsultum fiat , cum secundus' creditor pecuniam filios non credat, sed quam alti credidit, a fi-ι υ mil. sibi reddi impuletur. Ubi non recte obiicietur . . .hiad s.C. Mureti. , ubi non sollim ei qui stipulatu: est , sed Sc succe libribus eius denegatur actio ; cumagatur de eo qui eadem est person eum creditore, eius que nomine stipulatur, eum quo non est eadem persona secundus ereditor qui sbi, non alii itipulatur. Diuersum est in muliere, quae eontra senatusconsul-i, tum Velleianum pro alio intercessit. Illa namque s θὰ 'δlegata si a creditore suo, se sua exceptione tuebitur contra secundum , a. I. ις. .stenim apud se cundum creditorem uidetur intercedere , ideo Lnatua eius intercellionem infirmat, I. κ. f. a. u. ad 1. C. Aelio. idemque est in mitiore, qui si circumieri plus promiserit,
delegares se tuebitur ex evtione adversus eum cui dele. gatu et , quod duret circumscript io, Λ. . to.f. Iciemque. Maiarito quoque priori id tributum: ut si post solutum ma trimonium, alii in florem, cuius est debitor delegetur a muliere , eatenus dum lxxat, quatenuc salva di nitatefacere poteli, teneatur, l. ar.Thol. ma ν.: nam subis idem inconueniens in hac delegat sone, quod ante su it.
De Solutionibus & Liberationibui . 1 Chuti artio, o qti a st Ioltitia .
62쪽
m f. XLIII De Solutionibus 9 Libyessionisur. s
et 1 Ium Ch ruris o reauito etim δε eripti e procuratoris , quoa nihil eridie, sui d Marti . Effecitis fontioni si, quia per eam tollistar sitigatio, nee amplitia scis testi . 8 Non re eatuν quia seruia sertitum, nUi a minore laesio, isi majora Ireepto ultra d vi ditivi. io siti d juriae si adbitor ex diversis euulsis tenebatur :DOcteaquam tractatum est de novatione , qui est moduc transferendar obligationis, superest ut de ea omnino tollenda dicamus. Tollitur, eum debitor liberatur, ut solutione, acceptilatione & aliis modii,
Sestitio est narrarulit praesaris ejus quod du tur, sive eunia debeatur, sive alia res, sive etiam factum. Ea que speciatim solutio est a generatim autem solutio pertinet afl omnem liberationem quoquo modo factam , I. V. g. h. t. in qua seectamus quis , cui recte siluat, quid & quantum solvendum sit: quomodo, quo loco, quo tempore solutio fieri debeat: tum etiam quas Alu.tioni sit effectu . Rexularit/r debitor ipse debita quae contraxit solvete
tenetur: eo autem des 'O sol .endi necessitas incum
hil debitoris heredi, ut qui in omne ius defuncti succe dit. Et quidem in arbitrio est heredis primo venienti creditori silvereat reliqui creditores sibi imputare de hent, quod ipsi non vigilarint; nee ab alio coneredi tore suo solutum repetere possunt , LM. . ospraeso ravim du/jure uelis. item pro debitore rect/ soluit procurator vel alius quivis , modo non suo sed debito xis nomine solvat. Nam a quocumque debitum solua tur, etiam inυito & inscio debitore contingit liberatio I. r. h. t. , cui ovetur magis quam Obligationi. i. r. f. m est. O isti. ut non obstet iuris regula, qui dicitur: in Uito'enes tum non ὁati, ι. invito 69. θ. ad res. γαγ. uia hoc benefeium liberationis non tam pendet ex vo. untate liberati, quam ex voluntate creditoris, cum suo magi quam cum debitore negotium gestum este uide tur, utpote qui distrahere pollit nomen seu obligatio rem invito debitore I. r. sup. de her. O aci. et ena. Attamen nulla hute pro alio invito solutionem offerenti actio
competit adversus extraneum creditorem , qua eum
possit eo ere, ut sibi ius obligationis cedat, quod adversus debitorem habet, nisi ius illud sue nomen acreditore emerit, ι. 3. h. t. Alia e 1l caussa procuratorisOmnium bonarum . qui man8ati actionem habet , quam .i dominus alutionem ratam non habeat, l.8 .i . . tit. Si tamen procurator meut pecuniam meam, quam pro me, ut creditori meo pro me solvere ae ceperat, non nomine meo sed suo potius dederit, ea
solutione non liberor, .ir. E. h. . Rectὸ igitur in as..dieitur nomine debitoris: nam alios ii solutio eum non iberaret; & pollet, qui suo nomine solvit, quasi ipse de beret,solutum repetere quod non ponet, si pro debito e solvisset vi coci dicina . Praeterea ut solutio liberationem inducat,iaciendae si ab eo qui lieen
tiam habet rei stat administrandi R distrahendi: quam non habet pupillus, furiosus, prodigus, qui s solve, int riδ, solutum vindicati posse palam est, I. I . in fis
o l. s.ff. s. r. Servus, cui periculum est concesthm, re .Hδ solvit, cum & recte mutuum det, ex tacita conis
cessione sui domini, l. 33. f. eia.
Caeterum uxor marito, aut maritus pro uxore non tenetur debita ex alvere, ιι.Cine tior mar., etiam scon
tracta sInt alimentorum causa, Gravaeus I. r. q. obfςo. De conluetudine verti receptum videmus , quod uxor mariti, & maritus uxoris debita solvere.teneatur, ut observat Gail.r. octa u.9 ., maxime ubi uterque communem negotiationem: sinitus pecuniam , vel merces non accepit vel comparavit; sed ad suam tantum villi
tem contraxit, quod tunc uxor pro maritia non teneatur, quia creditum in communem negotiationem o
sum non est , ι.8a. II. pro socio . Creditori ipsi , utique maiori & sanae mentis recte
solvitur, & cui creditor hoe nominatim mandaὐerit ;nti etiam vero procuratori cui tes omnes administran det mandatae sunt 1 a ministrationis enim verbo, tacite exaesto pecuniae concella videtur . Solent quandoque alii solutionis gratia, in contractibuq aflaici, creditori.
quoa accidit cum ereditor 1ibi, aut Titio solvi sue da istipulatur, & huic adiecto tutdiolvi potest ; atque cum illi solvitur, ipsi creditori solvi intelligitur, I. . H. ha. o I. . . i. V. de ιηnti t. r. adeo ut per talem solati nem debitor ipso iure liberetur j. qtiis asi Insese intit. Ant. Perae ιθ Hae eel. Tora. IIIlipui. Uertam eum dico prcicuratori recte solvi, oe intelligendum quam liti eius mandatum durati eo vesci volper revocationem, υel per mortem domini finito. ipli amplius solui non potest Interdum tamen ' non procuratori recte sol Vitur, s factam ei seritionem dominus ratam habuerit, L ia. l. i Lia . . eo. Quot obtinet On debitore mulieris, qui marito rect)solvit, gum modo illa maior aetate consenserit I solutionem sactam secerit, I. i i. s.l. Solvi quoque potest tutori vel eiquI pro tutore negotia gerit. Ipsis vetb pupillis, &adolescia tibiit non rectὰ solvitur sine auctoritate tutoris vel curatoris. I. i . β. l. 28. V I. q. I. h.t. Nihil quoque interesse utrum ereditori mutuam pe- 1 cuniam debitor solverit; an ex eius voluntate servo numeravit, I. . in prine. h. t. r nam debitor ei soloen somninb liberatur. Idem dicendum si servo actori sol verit, idest ei qui mutuis pecuniis dandis & exigendis a domino praepositus est .iq. h. t. Quin etiam si ab eo servo liberam peculii administrationem habente
mutuam lecuniam acceperit, eamque debitor exsolverat, priusquam ademtum peculium cognosceret, ea se-lutione liberatus est, I. a. h. t.: videtur enim voluntate domini, qui cum se tuo contrahit, ab eo accipere dc ei
solvere I. a 3.1I. h.t. Sed quid fi poli iussum, sed ante solutionem mortuus suerit dominusὶ interei sanρ utrumne scivem mortem debitor, an ignoraverit: nam hoc casu ibi Venet liberabitur: illo non item , l. i8. aa. σω. 33 1 ι. Planὰ si mortuus si dominus priusquam
inlitumentum redderet, solutione debitor libetatur,t q. s. t. ita ut chirographum sive instrumentum amplius nee desuncto eiusbe heredibus pros i , nec debitori noceat, a. I. I9.ha.; cum l. lui t intum contineat obligationem , debitoris, quam constat iam sublatam esse solutione. Ea namque tollitur obligatio ipso iure,& sequitur liberatio. sed dubitatur: utrum ereditori creditori sacta solutio sinducit liberationem ipso iure ; an ope exceptionisqDili inguor nam aut suit eaussa soluendi creditori mei
creditoris. & si eadem suerit eauisa obligationis, solutione contigerit & debitoris & creditoria liberatio ipso iure, ut in specie I. 36. q. vi negor.ges. l. i. 4.3. 1.
de pign. A. Aut non fuit caussa i res tamen versa eli inutilitatem ereditoris, & continget liberatio tanthm per opem exceptionis , l. s. st . ri disti mul m t. exceptCum enim in eius commodum versa sit solutio , licitabsque mandato & sne caussa, malὸ tamen iterat b petit quod jam habet . Quod si non interfuerit creditoris tui suo creditori pecuniam debitam ut quia exceptione tutus erat, aut retentionem compensationemve salvam habebat, nulla continget liberatio, Class,ni a. . aeno t. sest. Reo criminis postulato, nihil prohibet tectὸ pecu.
niam a debitore sol. i , xlioquin plerique innocentium necessario sumptu ege hunt, i a. 1. .r.. nis reus fuga se subduxerit, & bona ebun interim annotata lintes sequellio commilia, I. n.,.su. d. de reqvi ι. reis , vel perduellionis crimine sit incusatus t quo casu suorum , norum liberam, crimine ipso commisso , non habet dispositionem, .f.C. JL. Iti I. M . In aliis contra, inuibus &ipse reus alti libere solvere potet , I. r. ff. a. non in fraudem Fisci id iaciat. Videamuς nunc quid Sc quantum silvendum sit. Sol guere autem debitor tenetur id quod debet, & non aliud
sive res sive sarium fuerit . Nam alia res pro alia, nec
consentienti creditori, Lis a. t invito enim non ess au ferendum sus ad rem, quae erat in obligatione , I. r. h. mtittii V. de rel. erea. Interdum tamen etiam nolenti loco rei solvitur eius aeui matio; aut quia necesstas cogat , veluti cum res quae debita est praeitiri nequit, quo. niam periit ; aut quia res si aliena, quae a domino absque magno incommodo redimi nequeat, Atith. hoc nisi
1a. inde interunt pragmatici pro re sunt ibili ueluti uino, oleo uel stumento, creditorem teneri accipere pecuniam, quando debitor frumentum vel vinum non trabet , nec sine magna disiicultate habere potest, modo probet se adhibita diligentia si timentum vel uinum promi ilum comparare non potuisse , Joan. Loeppe Aec ι . . a 3.χitim. Io.: tun quippe necessitas, aut inopia debit
ris facit, ut creditor aliud acceptet, s velit sibi fatis fieri, aut nisi eam potestatem habeat sibi eoncessim debitor a lege uti in noxalibus, ι.ε.ε. I f. de re Dd Aut nisi certae speciei nummos debeat, quos in alia specie cogitur creditor accipere . s inde damnum passurus nousit, I rel. t.: de qua plenius egi sirp. ι .eratim per. de H mulis
63쪽
st Auf. per dii Praelest. in Lil. VIII. Cod.
multis agit Ant. Taber in s C. h. t. a Diit.27' . D. Item excipitur solutio, s volente creditore saria sit; ut quia ab initio convenit, ut res alia solvi posset, quam quae in obligatione es a. l. 7. o Li i5.m bis. . de te . I s. licet enim cuique ius suum remittere .s Hinc pro pecunia, ouam debitor mutuo accepit, bona immobilia, puta sungum quem habet meliorem , cre-gitori suo offerre potest, ita ut os serendo , eundemque
praestando liberetur, d. Avith. hoe isis; modo, ut dixi
probet debitor , se iacuitatem non habere in pecunia numerata solvendi . At quid , si creditor su tim sibi solutum multb meliorem secerit; sive etiam vendiderit multo pluris auam debebatur: sane hane industiam atque hunc eventum ijs creditori prodesse debere, non debi
tori, optimρ rescriptum est in I. n. h. s.; quia s res Q. tuta periret, credi isti eidemque domino suo periret: hoe autem secun3um naturam eii , commoda cuiusque rei eum sequi. auem sequuntur incommoda,l. Io Ae res ιν.
io Qu eritur : an creditori invito solvi possit per parte, Et non potest , nisi ita sit conventum, quia iblutio pariatium non minima solet habere incommoda, I.3. . mil. cis, veluti si quis pecuniam, pro qua reditum debet sol vere ; per partes velit, quia hie non eadem est commo ditas ereatiori, alium similem reditum comparandi , cum tota summa simul & semel non numeratur . Facit ι. I. 3. i. g. de tisir. ubi debitor qui minorem pecuniae summam quam ἡebebat , obligavit ; nihilominu, ad
usuras conspnata pecuniae tenetur . Etenim manife-
sum est, debitorem liberari obfgnatione pecuniae sole reniter facta ; ἡummodo tamen rotis, delitae μιtinia citoblatio, ut 8icitur in I. s. s. m. Non obstat text. in I. a I. ρ. de res. M. cum agat, ut aliqui volunt, de debito partim liquido, partim illiquido, ut patet ex verbis: oreliqua V tii, quae videlicet non erant liquida . Po test etiam dici, d. I. et r. non velle ipso iure cogi posse cre ditorem accipere partem , sed humanius esse s ita exi tenti caussae circumstantiis) ut per praetorem com pellatur acei pete id quod offertur, cum ad ossicium eius pertineat liten diminuere, Pachinaeus I. Io. contraap. 9.ai porto s cum tanthm partem debitae quantitatis credi tot acceperit, apocham nihilominus dederit, quasi is tum debitum accepisset, non prohibetur residuum petere , quoniam apocha vim accepti lationis non habet, nisi de eo quod non accepit, debitorem liberaue xit , pacto transactionis donationisue caussa inter hos to,a.I.8. ι. ra. h.t.: tunc enim residuum exigenti obstabit istius pacti exceptio . Contra tamen audietur creditor,s patre debiti accepta , probet se salso scripssse quod uniuersum debitum receperit: figmento, inquit Imp., vexitati x est insui non potuit obligatio , I. I ῖ. h. t. uas diceret 1 salila apocha non proderit debitori , sed ab eo xesiduum peti potest. Idemque est, si spe suturae numera tionis quis scripserit se pecuniam accepisse , quam revera non accepit, a. I. a I. , aut in litteris consessus st,
totum se iam debitum recepisse, quod ne quidem postea accepit e tota namque petitio debiti salva manet,
nihilque apochae, vel scripturae legitimam exactionem impedire possunt, cum illae non habeant vim accepti
1 a Sequitur de modo, loco D tempore silutionis. Mo- dux & forma solutionis est i=sa naturalis, idest, realis praefatio debitit ut cum debitor in conspectu ereditoris rem ipsam debitam eius esse facit & potestati subiicit t. q. pen. p. h. i. atque in eo differt lutio a et teriam in dissoluendae obligationi ae quibus mox dicemus.1 a solutio ex leae obligationis facienda est iis Leo coniartio, quod placuit ι. 9. ha., alias non continget liberatio,
sipulatore inυito : est enim eo loco debitum , iurii bedictat latio solutionem debere esse conformem obligationi , l. 7. . q. .de eo quia retro lora . Excipe nisi tu ita subst causia , cur alio loco, quam convento debitum solvitur; veluti s illum locum tuid accedi propter bellum vel pestem non possit I. 8. l. t.
14 Item se ii 4ebet solutio a ecto 2 8, non ulteriori; imbrecante diem constitutam debitor tenetur solverer potest tamen si velit, cum dies si adiectus in gratiam it. Iius , qui potest iuri suo renuntiare ; & cum continuo sit otia obligatio , quid ni cotii imit, dissoluitu, ὸ nisaliud obstet, ut puta appareat creditoris quoque caussa diem esse adiectum; tunc enim eo invito per debitoremmon poterit anticipari solutio, I.7o. l.ss. g. g. h. . . i7. θ. ius.γών. 11 potiti si dubiteturi an solutum sit, necne ; creditor probare non tenetur obligationem durate, sed debitori asseveranti solutum esse, onus probillan incnmbit, . ,h. his. probatur autem non sum testibus, sed de Oniecturis, veluti si chirographum debitori redditum sit. I.r .gati EA. Nis creditor contra voluntatem suam ad eum pervenisse chirographum doceat, I. 13. h. vel alio modo constet & probetur non esse solutum . ' Et istamen praesumptio iuris urgentissima pro debitore, qui
profert chirographum acceptae pecuniae mutuat, quam
vis maiorem fidem faciat, & rei gesta probationem contineat instrumentum soluta pecuniae, I. i . h. I. Refert ran chirographum cancellatum sit; nam illud licEt praesumptionem inducat solutum suise debitum, non tamen excludit probationem contrariam creditoris,l. . E. d prolus. Quemadmodum solutionem probanti debi-ioti nihil obest inductum vel cancellatum fuerit, I.22. I.ι. t probata enim solutione instrumentum obligationis redditur inane; itemque chiographum quod integrum remansi penes creditorem, I. i9.sa. Videatur Ant .Fabet Coa. h. t. a finit. 28. citerum s heres procuratoris chirographa oblitatio- rnum, uas in rem domini contraxit, ei reddiderit, muri si h scriptione procuratoris saniscante : qtioci nisi erea ro, Mi uitiatur, non tollitur quaestio: utrum domini , an procuratoris pecunia creditoribus satisfactum sit;& ideri non prohibetur illius heres, probando solutionem ex sua pecunia processisse, eam repetere, I. 8. t.
generalis ista locutio 1 creditoribus nihil deberi r non alalia pertinet, quam ad ea de quibus prius specialiter
actum est l. 3 I. suptil/ transus e in chirographis autem,in quibus erat haec subscriptio, non agebatur de persona loquentis sue procuratoris; sed de creditoribus , ad quos chirotrapha pertinebant. postremo declarantur essectus solutionῖς, inter quos is
est , quod debitor per solutionem liberetur ipso iure ab
obligatione, Ino. Uti s. me lao .est. n m. , Orta videlicet ex ea Gusta ex qua solvit: neque creditore ante reddi
tum debitori chiro raphum moriente , obligatio exsuscitatur , I.M. a. h. I. . neque si chirographum manserit
penes creditorem post solutionem , i. 22. h. t r. Quo fit, ut debitor solutione suta & probata . possit chirographum a creditore repetere actione ad exhibendum , Apollea vindieare vel condicere iuxta l. titi. h. t. Alter es ectus est,quod Glutione rei dominium transissertur in creditorem; si videlicet ἡebitor st dominua , alioquin transfertur usucapiendi condi filio. Eodem pertinet, quod non possit eius neres, quod silutum est, revocare, litat pro debito manethia 4 deiit. sve rem aliam pro alia, I. io. l. r. ; dummodo Glvens maior fuerit a 3.
annis . nam s minor aliud pro alio ita verit, nihil alia nat si tes immobilis siluta eu r aut s ex decreto Maaistratus , vel auctoritate entatoris solvit de laeses eii , consequitur beneficio aetatis in integrum restitutionem,m ηον htis . Planὁ quoniam emtioni comparatur dat lo in Glutum. I. . inst. δε ei A., si maior aetate debitor in Mutum dederit remi quae in duplum ex iadat quantitatem debitam , poterit agere ex .amp. deris et itemque s erravit in quaniliarem debiti; veluti eum salse existimaret se debere mille , elim tantum deberet centum & dedit in solutum sundum, qui mille valet, certὸ illum condicere poterit : sic sta est si inaestimatione sun/i erraverit, quia tunc tantum se peris fluum pretii poterit repete te, salva daticine in solutum, t. titi. C. ἁθ jur. d.M. imo. ibi Bart. Dem Castr. A- lex. & alii ad I. 16. . . si. ad rena. iades. Quod s ex di Veish caussis debitor quis sit, tum ea tan-2citiam obligatio tollitur, in quam expressit debitum solutum . Eu enim in arbitrio cluentis dicere, quod potius debitum voluerit solutum. Quod s debitor id non
dixit, in quam caustam solutum vellet; tunc in arbitrio credi totis accipientis est, in re praesente constitue re , cui potius debito acceptum serat, I. i. h. t. si vero lutionis tempore neuter expresserit voluntatem
suam , ides in quam causam Glutum, vel acceptumgebitum vellet; dispiciendum erit: an inter plures caussas aliqua sit , ex qua debitor iam compelli ad solvendum misit, ex quibus vero non possit : quales sunt in diem , & conditionalet obligationes : item obligatio me te naturalis . Nam hoc casu ex illa , non ex his solutum cleditor accepto serre iubetur l. 3. I. io a. f. s. t. Quod si debitor ex omnibus Ciussis iam compelli ad tuendum possit , multum refert : utrum de pluribus summis principalibus agatur : an vero de Arte & usuris. Si de pluribus summis principalibus agatur, haec definitio certi iuris tenenda ecte non pollia creditorem
64쪽
DA XLIV. De Acoepi ilationibus . 39
'es eonstituere in quam summam acceptum serat, quod solutum est, nisi in duriorem es graviorem. Cravior & durior caussa est, quae ex samosa eauiti debetur; mox eius quae poenam eontinet ; deinde quae sub hypotheca vel pignore contriata est poli hunc ordinem potior habetur ex propria , quam aliena obligatione , id est, ex fideiussione. Hia eessantibu , s par si eatissa debitorum, antiquiori contractui adseribenda est solutio: superiluum ordini secundo vel in totum, vel pro patiem inuendo videbitur datum , I. eam ex m. E. h. i. Quod si pa, & dierum ti contrahitim eatissa sit, ex Omnibus summis pro portione videbitur solutum , .8. g. l.tIbi Dparem autem caussam debiti non iacit imior vel minor summa , sed caussa ex qua debetur res, si is utiola io . g. δε res. γυν. portli s 3 e sorte I usurit agatur . ex
2 bus sertis obligatio principalis est, usurarum acces. ia. Hi ne si quid Glutum sit quod ad utramque haustam
non fossiciat, neutro exprimente suam voluntatem ;tilae pri ut id, quod sol. itur in usuras, deinde in Ar tem accepto serri ὀebet; proindeque in eam caussam in luam accepto serri creditori expedit, non debitori , a. quidem serte Gluta , usurarum accesAria tot latur obligatio, I. 26. in prine Cis Uuν.; si ampli ut silurum si, quam in usuras aeceptum seratur, quod super est, in sortem cedit. I. 1. uJr. g. h. t. dii Meunda tit. pars eli δε Iiberationitas , quarum variae caussae exponuntur. I. Sotitio de qui di lum fuit. V. Motio rei debitae non ea quae verbalis tant dira, quae
fit quando debitor dieit se paratum sit .ere ; sed & fealis, quando rem ipsam repraesentans piratus eis de ma .
nu in manum tradere, & nolente accipere creditore ,
eam obs gnat & deponit, ι.9. l.ti . obtignatio &de stio illa solemniter salsa apud Magistratum , vel eiusmodi loco tuto, vim habet sblutionis, ut mox li- heret plen3 debitorem, quamdiu is rem ad se non reis ceperit, & silere iacit cursum usurarum, ut dixi su ta te re r. n. ro. III. Gufuso idem opfflatur quo3 lutio nempe elim ius duarum per sinatum quas in obligati ne distitistit esse oportet γ in unam eam flemque per se nam devenit; veluti si creditor debitori, aut debitor ereditori, aut tertius utrique successerit, I. 7 . f. h. tia, quia res ad eum casum devenit, a quo inchoari nequit. Eo pertinet Alexandri Imp. reseriptum liberari fletu lasere , quotiet Fiseus tam debitori, quam creditori succedit licet diversarum snt stitionum debitor &credi tor, I. r. h. t. Habet enim Fiseuet varias stitioneη sue mansione , in quibus procurator Fisei rationalis Caesari ad ministros sunt habet, I. i. se placie tomnus I U. Compostis debitorem quoque ipso iure liberat, & vim lutionis habet, L .ha clim sit d/biti & et iti mutua
contributio. In alia seni Matione acet hitur in I a sini mirum clim aliud pro alici Glυitur, ti ita res eum reἡebita compensantur, ut & in ι. s. furata d/ rei vina. U. Reli fur a chir raphi a creditore facta debito i, eum liberat ab obligatione, quae tamen non tam ipsi iure tollitur, quam potius inducitur tacitum pactum de non petendo , ex quo datur debitori exceptio, I. a. i. 1. a pati. Caeteritin debitori redditum chirographum contra voluntatem creditori , ei non noeere eertum est, per I. II. Potio expresso tollitur omnino ea obligatio, quae consensu contrahitur r quod s aliter fuerit contraiacia, naturalis dumtaxat perimitur Obligatio , l. 93. q. . θ.h.t. eadem est iuri in randi ratio. Uli. Inter iti rei liberatur de bator; nimirum cum absque eius eulpa res in
rebuet humanis esse desiit, . di n. h. r. At cum due res sub alternatione promittuntur, perempta una, nihilominus altera peti potet , I.93. in princip.
Bligatio etiam γε aecepti lationem tollitur ipse iure . tirem is tepri isti, lino bisur a fortiti habens scilicet imaginem uetae & naturalis Glutionis ex vi & potestate legis, vel r A riptitatio est liberatio per
randi eius caussa. Non refert quo idiomite fiat , mola responso interrogationi construat, t. s. , s. A. tili. h. t. fieri autem in diem , neque sub conlitione potest, i. .
consitione tacita non vitietur iuxta I. r. 1 de res. Jtiri Nam siue defecerit, si Ve e Ventum conditio tacita tartita suerit, semper i ρG actu liberatio contingit; quae libera. tio im editi uidetur aliqua conditione expresia a3lita.
personae per quas confici accepti latio pote i. t in t ere- Σditor cui debetur, R debitor qui debet. Cum enim sit
quaedam verborum conceptio, nemo stipulatione altori quaerere regulati iure pote ii I. 78. 3.olt. , g. vi Oreb.MI - r. Per procuratorem itaque nee liberari, nee liberare quisquam aecepti latione sine mandato potest , is.1I. sed nec is, nec tutor, nec curatot furios, vel proditi acceptum ferre possunt ; nisi prius novarint obligati nem & in suam persenam transtulerint,l. t 3.F. h.t.: ier vus quoque nee lusu domini acceetum terre potest, videlicat quod domino debetur nili priu4 sibi stipuletur& novet . Poteli tamen servus liberare dominum , de filiuη patrem a debito quod debent, rogindo per accepti lationem, quia haee libet itio eli speetes aequistionis, I.ar. l. it f. .l. port, ex coacti tutione Antonini constat pupillum liberare suum debitorem non posse, nisi tu
toris au toritate interveniente di solemnibu uerbi , iu I .ha. At vero pupillum per accipii latione iii etiam linetutoris actoritate liberari polia placuit, I. 2 F. eod.
Esseeius accepti lationis et quod per eam ipG iure 3 liberetur debitor; ita ut nilli ampli ut agendi via supersi et editoti,ut declaratur mad.I. r. Idemque in I. 3.h.ricum hae exceptione , nisi iusta sit caussa in integrum
testitutioni . Praeterea notandum nihil referte, an pecunia fuerit soluta nee ne : nam & donationis causi i D-
teli seri aeeepti latio , d. l. r. ' Caeterum non quaelibet tollitur obligatio per accepti lationem, sed quae verbis est contrae i; cani nihil tam sit naturale, quam unum. quod ue eo genere dissolvi, quo colligatum ell, a. 3. i. . i. d. rL 3. ff. dem, jur. Quare ii accepto seratur ei, qui te obligatus est. exceptione pani vel doli mali se tueri poterat, I. 10. 1 sha. At vera si accepto seritur ei, qui olo consensu est obligatus, ipse iure obligatio tollitur, non vi acceptilationis, sed con Uentionis; quia huiusmodi obligationet , quae consentu contrahuntur, contrario consensu tolluntur, I. uti. 17. la. u. I fAn non ereto aliae obligationes tolli accepti latione uepossunt Τ Possunt quidem : sed hae cautela; si id quod
ex alia caussa debetur, interveniente novatione, deis
dueatur in ili latum, & per acceptilationem dii laυatur. Hine est quod nosationis fiat mentio in hae sit putatiotie interponenda in I. r. s. r. Atque in hane temrecepta est sormula Aquilianae stipulatronis , v.g. Quid quia to mihi eu eausa muttit,atis . e .uci ro a bere eonsar, aureo δειρ spondis . Iam quoi ex caussa mutui aut venditi debitum erat, debetur ex stipulatione ; & proinde tolli per acceptitationem poterit, debitore inter- totam e 1 stri u rigi deseri atrapitim seri , & creditore respondente : At Myrtim soro r huiuet Aquiliae stipulati niu formulae meminit liti. l. s. e usque ulus magnus est in transtitionibus, I.3. 4. 1. . supra de usu es ou.
65쪽
6o AH. Per dii Praelia. in Lib. VIII. Cod.
modum aes ionis. in tartim si Deus .: et otii in re Iesaia , vel in dotem
i1 A qtio βmpitis in re possessam factos recuperet. 13 An etiam re enavim quod fuit imporo elictionis,
I3 siuae praeterea remedia emtori, mi res et Aa es,
ris , qui non potest rem evincere , l. I r. lit., quia perfide tu ilionem de evictione se obligavit : dolo quippe facit, qui petit quod ititim restituturus est 1 non obstitI. uir. erit. , quae non loquitur de inde tu bre, sed 44 ipsius herede , qui ex sua persona vindicate non impe ditur rem , pro qua defunctus intervenit salva tamenti contra hune a tione evicti it , ex iam dicta rati ne , d. . titi. Facili in hane rem , quod fideiusses tantum compellatur ratione praestiti consensu et in rem
vendendam , quo sibi praeiudicat & illi qui ex iure1 Si pars rei maturo utrum interesse tantum praesari δε- eius scilicet hereditario velit rem vindicare: non etiam
h at pro rara partis evitiae se proprio iure quo heredi permissum est , vindicare rem18 μηδε pro portὰ indivisa evicto, regressus datur pro suam potest; uia consensus fideiussolli defuncti hune ca-
quantitatis partis elicta. is pro parte ditio λιαν sum non ines iii t ut asserit BarbosaisI.I. Me tis n. 16. s.f- pre honillare loti. iura merim. Videamus igitur qui teneantur de euictione. 19 L qui a causis non competat evictis, s res, quam Tenetur itaque de evictione venditor &eius heres tonsat σου ad enam, Quum fit elisa. Excipiunt i ι. 9.o i 3. h. t. ouacumque gradu constitutus , i. a. intret e tis . princ. h. l. Quod autem venditor teneatur, ratio est , G o A non ante regat , ctiam res si quia rei venditae possessionem debebat emtori tradere ; icto id o ntilla praescriptione excitiaitar . non videtur autem res tradita, si alius eam auocet M. dii siti a s res nondum et icta perear st que evincat, I. . I. i. 3. 8. f. a aes aerat .Qitid si rem dia G. M moriuν elictis, s yci ci ex finisus demonstra- vendiderit alieno nomine tamquam procuratori Et ceriate , si privato numine contraxerit , obliti ictus est ad evictionem , quia privatam eius fidem emtor secutus est , sorte non contracturus f putasset sibi negoti uni's re eum domino . At vero si precuratorio nomine con traxerit, non tenetur, sed tantum debet mandati sui fidem iacere . iucutus enim est enitor fidem domini., non procuratorix di ideo agendum erit cum dominor es ei notis' Si Destis si vena torve e A onis per mltim praeset. - Ωιia s .mr, ν em allinam se res emerit ρ niis pra-itim tur scire alienam ex eo q a si tortiν .eto An .mtor rei alienae scienser , ea elicta , pretiam
utili actione, ad exemplum inllitoriae actionis, I. i 3. Laue. deis .emr. Item 1ideiussor a v nditore datus, tiomnis uenditori similis conveniri actionis nomine pol est , I. . h. t. Quin L fideiussor a venditore simpliciter datus, in omnem caussam evictionis datua intelligitini,so montis ditore , s res et iso D, titrum em- nisi aliud actum appareat , I. 39. f. δε pati. Plan/ si an
tere δε rus , qtios fecit idi I rem p 33 puisti, Dii uia ut d titiolatio ι eui datum eis in solutum , poterit posterior creditor agere adversus debitorem qui in solutum dedit, in id quod sua interest ι . h. t. quia huiusmodi contractos, id
est datio in solutum vicem emtionis obtinet: sed i men plurimum interest an pro pecunia numerata, quae debebatur , data luerit res in solutum , an veto pro spe
D Ptiomodo sis ianua , r impleae aenuntiatios s- cie aliqua . Nam si pro pecunia, quasi emtio contra. . ., ρ cta erit , & utili ideo Gione ex emto agetur, a. I. 4. - I. 29 in priues / p h. aei sin autem pro specie per
ρ IIuierit a sententia . 1 Umiὀe evictione plerumque caveatur per si lationem duplae , vel simplae , non incongruὸ de ea hoc loco tractatur . Ea autem Ei es o rei nostr i, mutatio, aut contrarius smilis permutationi: unde re evicta , non titilis actio ex emto dabitur , sed agetus prillina actione, I 8. Ap f r.er neὸν - . l. Mat. Videatur Cusatius i. io. f. cap. 73. oc Ni laus Bu
potiti quemadmodum si conventionale pignus diata- sctum ab emtore evanci tui, de evictione debitor tene
tur, qui ei dii ractionis pretio a creditore suo eth liberatus, i. ia. b. i. 1 de disi .pi . ita si incautam iudicati pignus captum sit, D dii tactum evincatur, debis quam adversarius legitimo titulo aequisivit, per Judi. tot vel illius heres de evictione tenetur , ι. 24. hoe ricem sacta reeuperatio . Evisa tunc res censetur, si ita Iniquissimum enim esset ipsum Judicem , vel appariti amittatur, ut eam emtori habere non liceat, & spes Terra, qua pignus distraxit, evictionem pl.Σitate , cum os habendi sit abscissa, I. r . io is .ff.h tit. Quod enim scio suo utercue sungatur , nee sponte rem distrahat, evincitur, in bonit nostris non ea, I. is . g. Aeres jM. I. 3o , h. t. obtinet & permutatio vim emtionis,
siquidem res aliena vendita sine consensu domini, per ι. r. pr. de re tit. Quo fit ut is qui ex caussa oet dominum emtori auferri potest , i. 28. q. contri ema. mutationis rem dedit, ea evicta, evictionem praestate Nisi postea dominiis γatam habuerit alienationem. debeat, L . h. r. Huic similis est is, tu us socio res at
a Vel nis te, quae aliena vendita est, perveniat indo- tributa, deinde evicta fuit: veluti si praedium mihi te
minium υἡnditoris 1 quo casii firmatur venditio, neque cum commune obligavero creditoti meo, deinde in te potest eamgem tamquam alienam uenditam ab emto, rum communium Livisone con Venetit, ut hoe prae-
re petere . Quia nemini dubium est vindicantem ven- dium ad te perveniret, mox idem praedium tibi pro mea 3itorem rem, quam ipse vendidit, exceptione doli pus parte , quam pro indiviso babebam nam pro parie , se submoveri, quamuis alio iure dominium quaesierit: quae ad te spectabat , pignus non tenuit ) e. incatur ,
improbe enim a se distractam evincere conatur i cum ego tibi de evictione tenebor . . v omni ut rivos itid. ius intentionem per exceptionem elidere emtori inte- teram hereditam venditor , ita demum de ebi jertim fit, nis malit, te ablata , ex caussa stipulationis Bione tenetur, s illa alieti tem uim heredi fuerit ad duplum consequi , I i . g. Me tit. Quamobrem hinc iudicata, non etiam si ex ea res aliquae a dominis ea constat venditorem evincere rem non posse, nec etiam rum ablatae , d. t. e t r. ; quia ipsum luet suecellionis,uius heredem , eo nomine quo heres sit, ι. i tιι quia cogitur praestare sanum defuncti, l. r . si pr. de rei ina, i proinde s emtor venditori evincenti non op . posuerit exceptionem , sea passus iit rem evinci , Diva nihilominuet ipsi est a io ex stipulatu , vel ex emto contra venditorem vel eius heredem is.. i. tierit ubi Cotiali res : nee enim nouum est ut qui succubuit ipsaque universitas a menti es diminut ioni et capax, in venditionem venit, non ies. 1 ngulae , quas proinde si habete velit emtor a possessotibus, i mpria ac periculo siti persequi ire t , d. l. i. . non item ob ularum te rum evicti num agere adversus vendi: in , quem extra per rivi a in ptinit, quod hereditatem venanterit ,
iusque universum , non res si uia nisi aliud actum in lite per modum exceptionis, po:LI etiam regreat per ut, adest, cuiauevit ut vendi tot ieium singulat uni e ui di
66쪽
ntonem praestaret, servanda enim pra standaque est e ventio; cuius species est, si venditor de substantia heiaveditam assim aυit, sue dixit has & illas res esse heia xeditarias : quare si postea hae res evincantur . evictionem praeliabit . quia ita asstinavit, ut praeitaret, quippe propterea pluris vendidit, L i. g. festu. vel
a , α 3. EUP centraras Burgundus d. orii Op. IC. 2 Si quaeras: an teneatur de evietione venditor pro. Pler agnatum , retrahentem rem iure proximitatis Respondeo quod non ; cum Bon ideo res avocetur ab emtore, propterea quod aliena sit, sed quia luet municipale ita disponit, ut praeseratur agnatus extraneo emi xi, ut res in familia mineat: qua in re nullum ver satur peccatum, aut mala fides venditoris , qui non cautavit retrahium, cui demum poti rem translatam in extraneum est lo ut rei iam uenditae casus isse advenire tenseatur, atque ita non tam uendi toti, quam
emtori nocere flebeat, I. a. q. Grit. Facit quod emtor huiusmodi iuris ignaruη non fuerit, aut esse debuerit, ut sibi adscribere debeat, s rem retinere neque it, non etiam venditori, euius nulla culpa argui pote ili Titas uellut de retraei. sa r. i. f a Glo . num. 74. , Argent teus au Cens es mitannia ort. 143., ubi addat quod cum res ex natura sua euincitur, nulla evictio debeatur , veluti eum res est subjecta reiii tui Ioni, aut fetidalis aiuemphyleutica , Alex. tonsa r. n. - lib.3.s Hic quoque controvetti solet 1 an donator tene 'urde o. iEtione , Et verim est nudo pasci interveniente minime eum teneri, ni s stipulatione se obligaverit, i. 2. Oct. , cuius ma or vis eis, quam paξii , sic t intima3iecti . sunt tamen qui indistin tu putant donatorem non teneri de evictione, sue a traditione vel stipulatione coeperit donum. Quae dii intio quam ui et in dote recepta st, L . C. d/jure dot., non tamen convenit dotiationi. Ima enim rectδ incipit a promisi one , quoniam do aut datur, aut promittitur, Ulp. iu stum. th.6 in ρν , ita ut si don promissa tantum fuerit , dotem tamen esse convenit, licet data ncin fuerit, quia dedum est in obligationem . Donatio velli non perficitur sine traditione . Nam evictio non fit nis ratione pretii: uod abest: non autem abest donatar o , clim donatioit liberalitas quaedam. Praeterea s propter evietam rem donatam, pretium posset repeti a donatore, ic sui liberalitati et poenam pate e tur, I 6 . de is t. ea elor climtamen non intelligatur ptu iuri 'donare voluisse, quam ipse in redon ita habebit ; neque presumendum eli, quod ipse voluerit se iubiicere periculo evictionis .mam sentem iam probat Fuboso ad Zl. r. si tamen qui iciens rem alienam donauerit ignoranti, datur decepto actio de dolo , ratione sum tuum , quos in rem iacit eorum enim abest pretium dolo donatoris, qui non debet al
io Itim dicendum in re legata, quod non videatur te sans, nis ius quod circa rem habet , legasse, I. t. . n. δε tis. i. Hinc si testator certant speciem legaverit eamque designaverit, ni puta sticum, talis tantum dari debet, qualis est , faue. in fis β. doles. t.: traditione facta liberatur heres ab obligatione, nee succedit obligatio ad interesse ieeui a .Quoniam luerat υa cauissa non est ex sua natura e Vinioni obnoxia. nait. 'alii ad a. l. i. q. i. At verb si res legata i t in genere, ut puta homo, & heres sit cum tradiderit, isqtie evincatur, poterit legatarius iterum ex testamento ageres ut homo ei detur, I. rv. q. heres f. Metilat. 3. , tam is alie rum esse heret ignora erit. Quando enim res in gerere legata est, coniici mut eam elli voluntatem testa
toriη , ut talis homo detur , qui suturus ει legatarii, ne sit in potestate heredis alienum flando luntatem testatoris elusoriam facere, I 38. F. s. r. Quid igitur si re aliena in dotem data evincatur a domino λ maritiae ex
stiri poteli condictione ex lege, uel ex stipulatione . si
interposita, quia in re aliena data non ei sui LEium obligationi, cum marito habere non liceat . At vetia si nec pollicitatio, nee stipulatio intercesserit, res tamenaei imata in dotem data suerit , datur marito viversus mulierem utilis actio ex emto, at id quod interest, quoniam vera venditio contrahitur per huiusmodi aestimationem . Quod si nec aestimatio, nec promisso intervenerit, sola sup rei' adi io de dolo, s socer alie num sendum in dotem scienter dederit: sn uxor , convehitur actione in factum, l. i. Coci. Io μὰ isit. Extraneia et veth , qui ei; mdem iandum dedit . eo euiseo de evietione conveniri non potest, quia eli mera dona
tio sponsae facta; & proindξ donator non tenetur de
euictione , uti dictum . porro evicta re, triplex datur emtori actio adversus iavenditorem I. Eil ex emto actio, quae ineli ex natu ra contractu et, ut etsi eo nomine nulla pactio intecte fierit, re tamen euisa emtor consequitur rei pretium &praeterea quanti sua interest rem evictam non esse, ι.ε. I aue. h. t. Item damnum omne ob eviesionem contingens, Li . h. t. Quin etiam sumptus recuperat, i a quot in rem meliorandam feeit. Verum in hisce sumpti euanda erit distinetio t aut enim potuit emtor hos sum tuu in rem emtam satim ab evicente recipere, i. is. h. t. , quia rem ipse possidebat, ata ut evincentem Jedis his impensis sum tuet testituere nolentem. exceptione tali mali summovere posset; aut eos ab euin eente consequi non potuit, quia rem non possdebat;
p io i casu sibi debet imputato. s 3 li mali exceptione
mi ga non est sumptus ab evincente consecutus: nee debet eius culpa nocere Menditori, nisi hie scietis rem alienam vendiderit; tunc enim Ob dolum tenetur Mys. i. q. de OS . em . pol feriori casu a vendi tote sumptus coni equitur, I.ς. h. t. uti L pretium rei tot iis evictae aut partis eius, d. l. f. h. t. , Carsa de expensi essis. 4.' Sed quale pretium hic re33endum , quod suit tempo i a re venditionis, an ueth evictionis 3 Et potitia est illud
proeliari,quod suli tempore venditioni , secundum Clo:
in o. i& iacit ratio: nam si malu pretium fuerit
tempore evi Elionis, eius nomine ad intereste agetur.
I l. Actio est ex sis e stipulatione, qua emtor i smplum pretii consequitur, non etiam quod intereti, quia non potest dici contineri sub sinapiti; sed ex natura ex emto aetionis praestandum eli etiam id quod interest , quia hoe in ii bonae fidei conisaei ui , cui stipulando non renunciauit s.f. F. h. i. III. A lio est emtori ex stipulatione duplae , s qua suetit inter posta , consequitur duplum pretii conventi, hoc est,
uod metit tem p re contra ius, et sminotis anteist, . s. h. t. cum stri r o iure tantum habeatur eius ratio
quod in stipulationem deductum est, i. i . o. g. Lι.
Est itaque in electione emtoris utra a tione experiri veliti nam potest agere vel ex stipulatione ad poenam, uel ex emto ad id quod interest , I. a 3. h. t. Nec electio uniun alteram tollit. 'Praeter has auiones est, Sc actio iue ex stipulatione indemnitatis , qua agit emtor advelsus venditorem, de summa a sesbiuta creditoti, cui res avenditure pignorata suerat, quia cum rei p et tum ipsi absit, ipsa res abesse videtur, I. ar. h. r. Eit de alia actio communiet, nempe condielio certi, si euietio sit
putanti emtori fuerit a vendatore promitia, de qua item . ais et . s. r. Item doli exceptio contra ventitorem peiatentem pretium I. . h. t. Itemque persecutio pignori et, quod emtor Ob e illionis, periculum aecepit a vendito. re, I. a 3. h. r. sunt Ab alia remedia quae consul id praetet- mitto, quia ad rem prauentem non pertinent. Au interesse inmiteri aevi l mn:s excedat verum rei is
pretium quaeritur ἱ Et possit hoc videri cum textus simplieiter loquantur & indistinue id quia interea em
toris prae in uiri ei se dicant, ut quantumcumque intersi peti miti uideatur, I. 9. 2 i. a 3. h. t..ι. S. f. I. Vertu et tamen non ex de te duplum p 'La a. a bis. tims q. F. aes n. rio mendis. Quia non e laquuna propter venditionem bona fide factam, plus damni ven. ditori inserti quam s rex ipsa, ne accellarium egrediatur suum principale , vel poenam culpa excedit a nam id quod intereii poena quaedam dicitur. I. tile. f. de poes a Leo. Faeit etiam in hanc rem quoi plet aeque leges teliri, ant intere se ad duplum pretii vendit: Oniet, ai. que ita deei sum in I. tin. C. de sevi. qui pro eo quia antem os, interesse in easbus certis, qualis eli hic de quo vi.
mus, duplum pretii conventi non excedere . Hi ne letuo cui δρlata hereditas euicto, non venit a litinatio here 3 itatin sed tantum duplum pretii conventi, quia iniquum videtur in rea nam quantitatem Obligara venditorem, J. r. in fine. Sed cum di eo id quod interest, M.
plum exceflere non polle, toties accipiendam e l. qumtiea bona fi de distraetio salia est. Itaque s dolo malo venditor egerit, ut puta si alienum landum scient ignorami uenti derit, omnia detrimenta, qua emtor traxit ex ea emtione, restitigere tenetur, etiam si duplum ex cendant, J. in priue. f. de acὶ . emr. ubi Bart. Bald. , Cailr ; quia dolus suu neminem relevat, I. gr. 5o.
quo est. mo At nequq lex dolosis succurrit. I. i . f.
ad mino ris , ne inυitet hominet ad delinquendum . sed hoc tamen ita accipiendum ell, nisi venditor probabilem
67쪽
fo Ant. Peredii Praelect. in Lib. VIII. Cod.
dii seritus res nondum e tu pereat peta tartim maeso ur ei sis ,s gaia ex finittit a monstra
μIIoierit is sententia . CV m de evictione plerumque caveatur per si lationem duplae, vel smplae, non incongruὰ de ea hoc loco tractatur . Est autem EUHis rei nostrae , quam adversarius lesitimo titulo acquis .it, per Judicem facta recuperatio . Evicta tune res censetur, ii ita amittatur , ut eam emtori habere non liceat, & spes
habendi sit abscissa, i. . Iseq.1 .i t Zuod enim
evincitur, in bonis nostris non est, I. M. f. de res. γαν. siquidem res aliena vendita sine consensu domini, per dominum emtori auferri potest , I. 28. q. contre. emi. Nisi pollea domi nux ratam habuerit alienationem . vel nis te, quae aliena vendita est, perveniat in dominium uenditoris: quo casa firmatur venditio, neque potest eamdem tamquam alienam venditam ab emto. re petere . Quia nemini dubium est vindicantem venditorem rem, quam ipse vendidit, exceptione doli posse submoveri, quamvis alio iure dominium quaeserit: improbe enim a se distractam evincere conatur i cum eius intentionem per exceptionem elidere emtoti integrum sit, nisi malit, re ablata , ex caussa stipulationis duplum consequi , I. 17. F. Me t t. Quamobrem hine constat ven3itorem evincere rem non posse, nec etiam eius heredem , eo nomine quo heres ut, i. a 4. - ιιι. quia cogitur pra stare famam desun ii, I. et .hpr. vi rei nar proinde s emtor venditori evincenti non opposuerit exceptionem , sed pagus iit tem e. inel , salvi nihilominus ipsi est actio ex stipulatu , vel ex enito contra venditorem vel eius heredem l. is.. . loetit. ubi Coualius 1 nee enim nodum est ut qui succubuitis lue per modum exceptionis, misit etiam regre es per modum actionis . Idem seria dicendum in persona fideiussoris vendit, Iris , qui non potest rem evincere , I. i t. hoc tu ., quia per
fideiussonem de euictione se obligavit : dolo quippe sicit, qui petit quod statim restituturui est : non obitit I. tili. Me iis quae non loquitur de fideiussore, sed de ipsus herede , qui ex sua persona uindicare non impe ditur rem , pro 'ua de iunctus intervenit salva tamen Ec contra hunc ahione euictionis, ex iam dicta rati ne , a. l. titi. Facit in hanc rem , quod fideiussor tantum compellaturoratione proestiti consensus in rem vendendam, quo sbi prae iudicat & illi qui ex iure eius scilicet hereditatio velit rem vindicarer non etiam proprio iure quo heredi permissum est , vindicare rem suam potest quia consensus fideiushm desunni hunc e
sum non inclusit, ut asserit Bathrusa MI Itie tis n. 26.fri tito matrim.Videamus igitur qui teneantur de e Victione. Tenetur itaque de evictione venditor & ejus heres , qLς. o 38. l. t. ouocumque gradu constitutus , I. a 3. tum M. l. t. Quod autem venditor teneatur, ratio est , quia rei venditae possessionem debebat emtori tradere ;non videtur autem res tradita, si alius eam avocet aliaque evincat , i. q. I. f. de actam t. id si rem vendiderit alieno nomine tamquam procuratori Et cer-th , s privato nomine contraxerit , obstrictus est ad evictionem , quia privatam esus fidem emtor secutus est , sorte non contracturus si putasset sbi negotiums re eum domino . At vero si precuratorio nomine con traxerit , non tenetur, sed tantum debet mandati sui fidem sacere; leotiua enim est emtor fidem domini , non procuratoris & ideo agendum erit cum domino utili aesione, ad exemplum institoriae actionis, I. a 3. . 23. de atior. emt. Item fideiussor a venditore datus, te omnis venditori similis conueniri actionis nomine potest , i. . h. t. Q in L fide ussor a venditore simpliciter datus, in omnem caussam evictionis datus intelligitur,
tiquior creditor evicerit pignus a posteriore creditore, cui datum est in solutum , poterit posterior ereditor agere adversus debitorem qui in solutum dedit, in id quod sua interes, M. l. t. quia huiusmodi contractus, id eis datio in solutum vicem emtionis obtinet: sed tamen plurimum interest an pro pecunia numerata, quae debebatur, data fuerit res in solutum , an vero pro spe cie aliqua . Nam s pro pecunia, quasi emtio contra- erit, tu utili Heb aEtione ex emto agetur , d. l. 4.σι. 29.in primos. ιυρυη. aci., sin autem pro specie,per. mutatio, aut contra ius similis permutationi : unde re e vieia , non utilis actio ex emto dabitur , sed agetus pristina actione, LX.supiae na. o meru f. Ita utit. Videatur Cui alius I. io. ου .ap. 73. A Nicolaus lauris gundus L eviet on. cap. II. Porth quemadmodum si conυentionale pignun diata- uectum ab emtore evincitur, de evictione debitor tene. tur, qui ea uadiltiae ionis pretio a creditore suo est si heratus tr. 1.1 .ga u. pign., ita si in cauilam iudicati pignus captura st,ti diuta tum evincat ut , debistor vel iii ius heres de evictione tenetur , ι. 14. e t. Itiiquissimum enim esset ipsum iudicem , vel apparitorem, qui pignus distraxit, evictionem praeitate , cum Os feto suo uterque sungatur, nec sponte rem dis taliat, I. v, f, h. t. obtinet oc permutatio vim emtionis. 4ι. r. pr. de rei pomitit. Quo fit ut is qui ex caussa γε- mutationis rem dedit, ea evicta, evietionem praei late debeat, s. 29. h. t. Huie similis est is, cuius socio res at tributa, deinde euieta fuit: veluti si praedium nulli tecum commune obligavero creditori meo, deinde in terum communium divisone convenerit, ut hoc prae .
dium ad te perveniret, mox idein praediuin tibi pro mea parte , quam pro indiviso habebam nana pro parte , quae ad te spectabat , pignus non tenuit ) evincatur , ego tibi de evictione tenebor L .his omma triasque ju i. . Ceterum hereditatis venditor , ita demum de evi- νctione tenetur, si illa alteri temquam heredi fuerit adiudicara , non etiam ii ex ea res aliquae a dominis ea rum ablatae , La. Me t r. quia ipsu in ius si accellionis, ipsaque universitas augmenti & uim inutionis caρ x, in
venditionem venit, non ies lingui e , quas proinde si habere velit emtor a poscessoribus, itini petu ac periculo sito persequi debet, EA. I. . non Item o id inma re rum evictaonem agere adversus venditorim . quem extra periculurai ponit, quod hereditatim vendiderit , iusque uti velium , i a res singulta , itisi aliud alium ut, Idest, convenit ut venditor rerum sngularum evis
68쪽
Ionem praestaret, servanda enim praestandaque est conventio; cuius species est, s venditor de substantia he-veditatis assirmavit siue dixit has & illas res esse hereditarias e quare s postea hae res evincantur , evi Aione ira pix lfahit, quia ita affirmavit, ut praeitaret, quippe propterea pluris vendidit, i. i. g. 2 herea. et elas.iems, L 3. E- ιentrismi Burgun4us dloco op. I .s Si quaeras: an teneatur de evictione venditor pro. pter agnatum, retrahentem rem iure proximitatis 2 Kespondeo quod non ; cum hon ideo res avocetur ab emi re, propterea quod alieni sit, sed quia ius municipale ita disponit, ut praeseratur agnatus extraneo emi ri, ut res in familia maneat: qua in re nullum ver satur peceatum, aut mala fides venditoris , qui non causavit retractum, cui demum potarem translatam in extraneum est locus , ut rei iam venditae casias isse advenire censeatur, atque ita non tam venditori, quam
emtori nocere debeat. I. . f. Detu. Facit quod emtor huiusmodi iuste ignaruη non fuerit, aut esse debuerit, ut fibi ia scribere debeat, si rem retinere neque t, ritanetiam venditori, cuius nulla culpa argui pote iii Tira suellus δε serrae 7. 'a t. t. f.a GA H. m. m 3. , Argen
tratus ad Consier .m tu L aνι. 143., ubi adait quod cum res ex natura suae incitur, nulla euictio debeatur, veluti eum res est subiecta rest tutioni aut seu/alis ara
de eoictione Et veti ut est nudo p o interveniente minime eum teneri , nisi stipulatione se obligauerit, i. a. Dei. , cuius major vis eis, quam patii , si Et iniim afliecti . sunt tamen qui indistincte putant donatorem non teneri de evictione, sυe a traditione vel stipula. tione coeperit donatio. Quae dis inito quamvis in dote
recepta si, tr. Quis tire do/., non tamen convenit donationi. λη enim rectδ ineipit a promissione , quinniam dos aut datur, aut promittitur, Ulp. tu fragm.rit.ε. in m.; ita ut ii don promissa tantum fuerit , dotem tamen esse conuenit, sicet data non fuerit, quia deducta est in obligationem . Donatio vel 1 non perficitur sine traditione . Nam evictio non fit nis ratione pretii ruod abest: non autem abest donatario, clim donatioit liberalitas quaedam. Praeterea s propter evictam rem donatam, pretium posset repeti a donatore, iet sua: liberalitatis poenam pateretur, I sq. de aedit. editior climtamen non intelligatur plus iuri 'donare voluisse, quam ipse in re donita habe, at ; neque presumendum est, quod ipse voluetit se subiicere peraculo euictionis .Quam sententiam probat Fulgo ad a. l. r. si tamen qui sciens
rem alienam donaverit ignoranti, datur decepto actio de dolo , ratione sumptuum , quos in rem secit: eorum enim abest pretium dolo donatoris, qui non debet al
sans , nis ius quod cirea rem habet , letasse, i. i. h. 4.j f. λ I s. i. Hine si testator certam speciem legaverit, eamque desina verit, ut puta Sticiam, talis tantum dari debet, qualis est, l. 3. in fis p. dolis. i. t traditi re facta liberatur here; ab obligatione, nee succedit obligatio ad interesse te evicta. ciniam lucratiυa caiis sa non es ex sua natura evictioni obnoxia, Bart. &alii ad a. l. i. 6.1. At veth s res legata si in tenere, ut puta homo, & heres Sticum tradiderit, iique evincatur, poterit se; alarius iterum ex testamento agere; ut homo ei detur, I.rm 3. res f. is letur. r. , tamets alienum eue heres ignoraverit. Quando enim res in genere legata est, coniicimus eam esse voluntatem testatoris , ut talis homo detur , qui sum rut sit legatarii 1 ne sit in potestate heredis alienum Aando, reluntatem te satoris elusoriam facere, I. . F. h. s. Quid igitur si iri
aliena in dotem data evincatur a domino 3 mari tui ex .
periri potest condictione ex lege, Vel ex stipulatione, ssit interposta quia in re aliena data non eli sititia esum obligationi, cum marito habere non liceat. At verti si nec pollicitatio, nec stipulatio intercesserit, res tamen aestimata in dotem data fuerit, datur marito adversut mulierem utilis actio ex emto, ad' id quod interest quoniam vera venditio contrahitur per huiusmodi aesti mitionem. Quod si nec aestimatio. nee promisso intervenerit, sola supe test actio de dolo , s socer alienum sungum in dot/m kienter dederit: sn uxor , con. vehitur actione in sanum, . . G.3. δε δεν dor. Extra necle velli , qui eumdem iandum dedit, eo euicto de evictione conueniri non poteli, quia eli mera dona.
tio sponsae facta; & proladε donator non tenetur de
euictione , uti dictum porro euicta re, triplex datur emtori aes io adversus in venditorem . I. Est ex emto actio, quae inest ex natura contractus, ut eis eo nomine nulla pactio intereelserit, te tamen evicta emtor consequitur rei pretium,&praeterea quanti sua interest rem evictam non esse, Lescis. I. as. I. t. Item damnum omne ob euietionem contingens, Li7. h. t. Quin etiam sumptus recuperat, quos in rem meliorandam feeit. Vettim in histe sumpti bux seruanda erit distinctio e aut enim potuit emtor hos sumtu et in rem emtam factos abcie vicente recipere, i. is. h. f., quia rem ipse pollidebat, ita ut evinia centem deductis impensis sumtus restituere nolentem. exceptione doli mali summovere posset; aut eos ab evi cente consequi non potuit, quia rem non possidebat;
psio, i casti sibi d. bet imputare. si doli mali exceptione
omissa non est sumptus ab evincente consecutus: nec debet eius culpa nocere venditori, nisi hie scien et rem alienam vendiderit ; tunc enim Ob dolum tenetur f. i. q. de ali. emt. polleriori ea sua vendi tote sumptus ni equitur, I 0. h. t. , uti & pretium rei totius evictae aut partis eius, 2 t. f. h. t. , Garsa ud eamussc. .n. 4.' Sed quale pretium hic reddendum , quod fuit tempo a rete uenditionis, an velli evictionat 3 Ei potius eii illud praestati,quod fuit tempore venditioni Jecundum Glos. in t s.; & facit lai ior nam si maius pretium fuerit tempore evictionis, eluq nomine ad intervile agetur. ll. Actio est e2 smplae ita putatione , qua emtor 14smplum pretii consequitur, non ei iam quia interest, quia non potest diei contineri sub simplo; sed ex natura ex emtoaesionis praestandum est etiam id quod
interest , quia hoe inest bonae fidei cimi mei ui , cui stipulando non renunci it , ι.ε. s . s. t. III. Actio est emtori ex stipulatione dupli , s sua suerit interposia , consequitur duplum pretii conventi, hoc est, uod fuerit tempore contractus, eis in notis intersit, . . q. s. t. cum stricto auretantum habeatur ei ut titio
quod in stipulationem deductum est, Li . o o. g. h. e. Est itaque in electione emtoris uita aesione experiri velit: nam potest agere vel ex stipulatione ad pom im, .el ex emto ad id quod interest , I. 23. h. t. Nec electio uniti alteram tollit. ' Praeter has auiones est, de aes io is ex stipulatione indemnitatis , qua agit emtor adversus v.nditorem, de summa a se ibluta creditori, cui res avenditore pignorata suerat, quia cum rei pretium ipsi abst, ipsa res abesse videtur, J.aa. s. i. Eit es alia actio communi inempe condiri iti certi, si euietio stipulanti emtori Herit a venditore promissa, de qua item
l. 1. et . h. t. item Joli exceptio contra venditorem petentem pretium I. h. t. Itelaque persecutio pignoris, quod emtor Ob eoictionis . periculiun accepit a uendit re, i. 11. h. t. Sunt & alia temedia quae consultd praeteris mitto, quia ad rem praesentem non pertinent.
Ati interesse inmiteri aevi 'ionis excedat verum reiis
pretium quaeritur ἱ Et possit hoc videri cum textu 1im pliciter loquantur, & insistinue id quod interest em
toris praeli indum esse dicant, ut quantuincumque in
tersi peti polle videatur, I. 9. ai. , a . h. r. ι. s. f.
eod. Vertu et tamen non exeedere duplum perd. r. Di bis. e, Θ q. g. ast aes; .emri vendis. Quia non ellaequum propter venditionem bona fide factam, pluς damni visu
di tofi inserit quam s res ipsa, ne accessbrium egrediatur suum principale , vel poenam culpa excedit ; nim id quod interest poena quaedam dicitur. l. titi. g. de eo
ρ rivities. Facit etiam in hanc rem, quot pleraeque leges test ant interesse ad duplum pretii venditionis, aliaque ita decisum in I. tin. C. de seu t. qu.e pro eo quod ιnter es, intereile in eas et certis, qualis est hic de quo agimus, duplum pretii conventi non excudere . Hinc servo eui desita hereὰitas euicto, non venit a sitimi io here. ditati c. ted tantum duplum pretii conventi, quia iniquum videtur in ma nam quantitatem obligati venditorem, d. f. .ia fine. sad cum dico id quod intereii, dis
plum exce/ere non polle, toties accipiendum est quo.
ii 4 bona Me distractio sacta est. Itaque si dolo malo ven/itor egerit, ut puta si alienum landum sciens ignoranti uendiderit, omnia detrimenta, quae emtor traxit ex ea emtione, res audere tenetur, etiam si duplum ex .eendant, s. s. in ρν M. f. reati. enat . ubi Bart. , Bald .,
Gailr ; quia dolus sum neminem relerat, L ε'. f. M.qtio ne P. ριο seire: neque lex dolosis succurrit. I:- L.
ab mitior 5., ne invit Pt homines ad delinquendum . sed hoc tamen ita aecipiendum ell, nisi venditur probabilem caui
69쪽
6 a Ant. Pere ii Prae I in Lib. VIII. cod.
eium ni habeat, quae a 3olo lataque culpa eum excuset. a perinde autem est: utrum tota res evincatur, an ali qua eius pars, utrovis in casu agit de evietione emtor in venditorem l .ss. h. t. atque ab eo consequitur interesse, quod duplum non excedere dixi. Sed dubitatursa res pro parte tantum sit evicta : uti lim interesse totius rei; an veri, pro rata partis evict, praestari debeat λPone; quod landus emtus si mille & pio dimidia
parte evincitur, pro ea quidem parte simpla tantum restituenda est, hoeel quingenti di sed quid si emtoris
intersi ex certis Gullis, usque ad mille partem illam evictam non esse r utrum quingenti tantum praeliandi sunt nomine interesse, an vero mille Verius est, spropter evictionem partis tanti emtoris interstinuanti res ipsa tota vendita est, id totum actione ex emto con sequi posse emtorem ; ita ut interesse reseratur ad toti ut rei pretium . Quod consorme est dispostioni 2 I. tiis. interesse non debere exce/ere duplum : quod hoc easu non excedet; sed ei potius ie conformabit, s partis eui ctio eatissaverit interesse in tantum, ut pretio rei totius qui ualeat, aut etiam superet , Duaren. l. 15. l. t Nun movet quot stipulatio duplae non committatur nisplo modo partis evitiae, I. l. 62 . g. l. t. , nec extendaret ultra duplum eius quod evincitur: nam videt ut du plum stipulatus, transegisse de sutum eoque incerto in teresse, hoc sensu ut consequatur duplum eius quod evincitur ; sve interfuerit evinet sve non. Aliud est itiactione ex emto , quae resertur ad interesse totius, quod eum caussaverit etiam evictio partis, aeque id praestina dum erit emtori, ne alias ipsi insuria inferatur, Moli naeus in trusi. 2 eo quia interes n. io4. ctim seq.i8 Itaque quamvis tantum pars rei evicta sit, de eui ctione tamen agit emtor . Sed multum intere sit utrum
pars pro indiviso, an pro diviso evicta sit; & quidem si pro indivi ,regressus datur pro quantitate partis evictae, i. r. f. h. t. ut puta sundus ceu tum iugerum vendi tus est ducentis aurei sit unum iugerum e vitium si, aesti
mabitur ducibus aureis; quoniam singula iugera intellia iuntur binis aureis vendita, . 69. 3. Ah. f. h. At s proiuiso pari iundi evicta sit, ut puta certus locus, hane
tur ratio qualitatis, quia pars evicta fortasse est seu uo
sor& pretiosior, vel minus fructuosa & vilior, quam
xliae partes d. l. r. , ubi regressus emtori datur pro loci bonitate. Ad quem consequendum , utriusque partis tam evictae, quam non evictae separatim aestimanda est boni tis, quae tempore contractu fuit, non qualis est tempore evictionis, maren. ira I. o. frit., Paetus de emi. o lenes. u. 16 r. & Nie. Buraund. de misi. cap. 43. n. r. Item spectahdum deinde, quotam partem totius aestima tionis evictae partis bonitas constituat,nempe: utrum di
midiam, vel tertiam , vel quartam , aut ulteriorem, &pro eadem parte ac proportione committetur il putatio duplae , vel aesione ex emto repetetur pretium , praeter id quod emtoris interea partem illam evictam non esse ita ut subsequentis temporis melioratio vel deterio ratio interesse augeat vel minuat , l. 3. in in. F. Δ ΟΠ. isti tenuit . I. g. ε6. n. ff. s. r.
ea, quam contingit variis castius cessaret veluti si me , quam constat esse alienam, vel alteri obligatam, necdum it evicta , idest , ablata per sententiam, I. a. h. t. , quia necflum habet quod conqueratur emtor qui rem possis dei: Excipe nisi venditor sciens esse alienam ignoranti vendiderit: nam propter dolum potest hondi fidei emtor
et am ante rem evinam agere ex emto in id quod sua anterest , I. go. ρ. i. g. eci. emt. Eadem actione note
rit statim experiri, ut praedium traditum liber 'r ab obligatione pignoris e vel exceptione doli obtinere poterit contra venditorem pretium petentem . l. 3. n. t.
Excipe secundo, nis in limite contractus immineat evictio, & res appareat aliena, ut quia persecta venditio ne, ante numerationem pretii movetur quaesto super illa re vendita: quia tune, licὸt prorsus non agat emiator de evictione, quia res non est evicta; tamen poterit pretium retinere , donee sbi i/onee caveatur de e victione, i. 24. h. t. ubi DD. Ergo si idoneum fideiussorem venditor offerat, nulla amplius caussa est, cur
minus pretium emtor refundere recuset . Excipe ter
tio , nisi quis quas servus alienatus sit, quem nihil .
tat in libertatem e vinei, cum ita conventui fuerit ab Initio , ut mota eius nomine quaestione, etiamsi nedum evictus esset, posset emtor pretium recuperare, I. 12. r. Servanda enim est conoenetici, ex qua non agitur pro
euresione, sed ad diales .endam emtionem , utili videli cet ex emto actione, L ii. h. qu; si is ag7.em'. rahis autem refert quando res si evicta, dummodo si evi cta : nam eis poli longum temporis spatium evicta suerit ; tamen actio de evictione essicaciter competit, nee
longi temporis praescriptione submovetur, ι. 2 . h. r. quia de euiesione actio ante rem evictam non nascitur ractione autem nondum nata praescriptio non currit, L 7.
g. IIvid, supra de praescript. 3o. vet. m. aun. Porro s res nondum evicta pereat, evictionis peri-χIeulum cessat, nec potest amplius esse locus aesioni de
evictione , . rs. l. t.: atque ita cum nemo rem evicerit,
sed sato humanae sortis id adscribatur, venditor emi ri non tenetur, sed pretium retinet, lic/t emtor rem amittat: quod iniquum videri non debet ; quandoqui-δam contracta emtione , ut commoda, ita & incommoda sepervenientia emtorem sequantur , I. 8. g. a pri etiI.es eorum. re; et ena.: de dolo tamen recte aget s d lum vendi totis intervenisse probare mist, .ar .F. loe t r. Item cessit e victio, si lite de suibus mota, vendi torra demonstravit fines, ita ut diceret, se sundum vendere suis finibu h: quidquid enim ultra veros fines evictum erit, non proeliat, quod non censeatur in venditionem
venisse. At verbs vendi tot fines agri demonstravit, &legem dixit intra eos neminem ingressurum i s quid infle evincatur de evictione isto competit emtori , I. ro. h. t. , lices post evictionem tot iugera reperiantur,qimi esse venditor dixit, i. 3. V. h. t. ; quia emtor maiorem fidem demonstrationa finium, quam dimensioni
Cessat quoque evictio, s venditor pactus sit ne eiusdi
periculum praestet, I. ai. h. t. , dummodo careat dolo: est autem dolus, si sciens rem alienam, vel pignoratam, non certioraverit emtorem, qui id isnor at . Caeterum non obsitarie ista pactione, non Jubitarem venditorem, re evicta, polle ad hoc conveniri, ut pretium restituat, lices non teneatur in id quod emtoris inte est, I. 1 i. . uti. . da os . emti ; quia non patitur bonae fidei contractus, ut emtor rem amitteret, & preis tum venditor retineret. Atque ita iudicasse Senatum pati sensem refert Rapo I. II. , . q. art. 3. Itemque cessat 3e evictione actio , s em tor rema qalienam, vel oppignoratam sciens emerit, I. 18. h. ., neque quicquam de evictione convenerit, i. 27. h. t.: debet enim sibi adieri here , quod rem, quam sciebat alienam evinci posse, non advertit. Non ia inenax eo quod
emtor ευ iesionis nomine sbi duplam stipulatus est, alienae rei s cientia conVincituit nec opimo eius ex hoe laeditur ut malae fidei ex illimetur ; aliis itaque argumentit hoe probari debet, L n. h. t. Quaeritur: an hic emtor qui sciebat rem alienam 23 esse, ea evicta, pretium repetere possit a venditorei Et non posse videbatur dicendus inspectis verbis a.
l. 27., qtiae habente eum cuntia iuri rationem poscere.
quod eo nomine dedit , quas uideatur donasse , qui
scienter rem alienam comparavit. Verius tamen ei re
stituendum esse pretium ; quia iniquum esset illud penes
venditorem remanere ratione rei uenditae, ad quam illi nil iuris erat. Et loret hoe contra Lar.sita certum per. ubi dieituit bonum & aequum esse pecuniam meam, quae ad terruenit, eam a te mihi reddit quae hoc casu non potest videri donata, cum data sit ex eatissa ; di donatio ncm praesumatur. Non obstant verba I. I. 27. : quia
intelligenda non de pretio , quod venditori numera tum est ; sed de litis aestimatione , quam domano rem vindicanti sol Vit emtor , vel creditori pignus vindicanti inam ut pretium penes venditorem maneat, nulla aequitas patitur , a. l. ia. f. titi. Videatur Cozar. til. 3. tiar. Op. l . Facit in hanc rem , quod emtor, qui sciens comparavit rem fidei commisso obnoxiam exi flente eiu et conditione avocatam , actionem habeat ad
restitutionem pretii adversus venditorem, ι. 3. in f
Dieitur in d. I. i . s emtor de evictione non con-rε venerit : nam si nominatim pati ut vel stipulatus sit super evi et ione , et actio salva manet, ι.8. su p. com-mtin. titris qtie jtid. Excipe casum d. I. a. in sese , ubi
emtori scientiam rei alienae , aut oraυatm habenti
non prodest stipulatio duplae 1 quod ungulare ibi esse
notati Accurtiua , ne temere quis accedat ad emendum re et gravatas contra desuncti voluntatem e quad. caussa & res huiusmodi usucapi nequeunt, d. I. 3. q. bis istium ob p. Praeterea cessat evictionis praestatio ob eulpam , vela
negligentiam emtoris. Culpam autem committot em
70쪽
or , s eum solita praeseriptione se tueri posset, ea non
eii usus, ι. 30 h.t., aut neglexit exceptionem competentem adversu extraneum evineentem opponere . Dico
extraneum ; quia secus est s ipse evicit, qui de evi
ctione tenetur: tune enim exceptio omissa non obstat,
uo minus de evictione agatur , I. 7. sq. h. t. Itemitam defensionibus legitimis uti risset, mota ei quaesione sit et propriate rei, eas omisit, neque allegaiavit iura tua auctoris, quae tamen ei potuissent ad causae defensionem prodesse , I. 18. h. t. Planῖ s cum venditorail monuisset emtorem, ut publiciana potius, vel ea actione, quae de Ando vectigali pro sta, experiretur, emtor id facere supersedit, omnino nocebit ei sua culpa, nec committitur stipulatio: sicut est si ven
ditor monuit ut serviana uteretur; quia eum haec nudam possessionem avocat, merito emtor non est ea contentus, Irid. h. t.
ctione agere potest, s cum posset venditori flenuncia. re , non denunciaverit motam eontroversam , l.8. OI.2o. b. ., utque iudicio adesset. & rem defenderet 1
nam uenditori poterat suisse iusta defensonis caussa, ni- pote seienti melius rei a se venditae ius & conditionem; nisi tamen venditoris causa notoriὸ fuerit iniustat quo
casu tam culpa erit emtoris , cui res evicta, quam venditoris, cuius eausam non sal .am sici flet denuncia tio; quia ea non Milante res erat certo evincenda . Quamobrem rem secerit emtor conuentus, s antequam condemnetur sententia Iudicit, rem restituat petitori dum tamen probet manifest) rem esse eius , eui est res ituta, I. i . ubi Gloss. s. t. de Gomer tom. a. τών. p.ro. n. 39. vers. Item adue . Idem dicendum s paseo remissa si emtori necessitas denuntiandi, aut genuntiate non potuerit litem motam , cuius S hoc casu censabit culpa, I.63. F. h. t.
c/t venditor habebat scientiam litiu motae; quod ins-nuat d. I. a . , ubi s negotium non suerit ἡenunciatum venditori, habet ille quo se defendat contra emt xem : & aperia id probat textus in I.8. h. t. ,4um indisium asserit 'quod nis emtor si di auctori aut hexedi eius denunciauerit litem motam, euicto praedio,
neque ex stipulatu, neque ex duplo, neque ex emto allionem habet contra venditiorem. Non obstit regu la : quod certus non si certi tandus in cap. eum qui certus de ret. itir. in ε. ; quia procedit in casu , quo denunciatio si in eum suem , ut habeatur scientia , seu notitia rei. At in propasto non tantum fit de- nunciatio, ut sciat venditor litem motam, sed ut excitetur ad eam defendendam in iudieio , t. a . h. ι. , maximρ cum non teneator operam sitim & defensonem sponte offerte , Glos. ad a. I. X. Covatruvias
nie adsuerit, & sententia lata sit contra emtorem, ponsi ex persona venditoris iterum agi Certi iuris est ponse venditorem absente emtore, iudicio adesse, & susci- pete rei defensionem s velit, I. ro. h. t. Quo pertinet: quod publice utile stabsentium caussa: defendere etiam absque mandato, ι. 23. f. 2.1 λ procuror .: vel etiam emtore praesente & inuito: quod inuiti conditionem liceat meliorem sacere, I s. s. vi negor. , maximἡ in hoc easu, quo caussa venditorem concernit. Quod si tamen contra emtorem iudicatum fuerit , minimὸ expeti ona venditoris lis suscitari praterit, s appellatum non fiterit ; eo quia cum venditor in iudicio luetit, nee obtinuerit, nihil iuris ad rem videatur habete ;&non
appellando, ut potuit, cum caussae interesset, I. . f. l. f. ia appetiat. , videtur sententiae M uuieui si e .
rem , et si regressus contra ven3itorem λ Non est dubitandum , s voratus ab emtore venditor in iudieio comparuerit ad rei defensonem, eamque susceperit ;
uia nihil est quod imputetur emior qui ut requiritur
de nunciavit venditori motam litem, cui, quod eam defendere non potuerit, imputandum erit, ι.8. l. r. At si citra denuneiationem adsuetit caussae venditor, probabile est evictionem ei non nocituram ; quia ut noceat, re quiritur ut ei si aenunciatum, d. I s. Nee saeit quod ultro accesserit ad caussae defensionem 1 nam in eo ossi cium praeli ii ii emtori utile, sbi non necessarium: nulli autem osscium suum debet elle damnosum .
ti, caussa factae compensentur; in eas a venditore repeiate te valeat 3 Assirmat Barioluet in I. r. h. r. l. ior. F. de versior. MI 'ut . , quem sequitur Fachinaeus I .a. contrie. 39. ea ratione quod venditor teneatur emtorem defendere, .7 .f. t. . h. t. r defendere autem includit in se praeliare expensas litis, Lue. f. r. in fin. remmodati. Itemque teneatur prauare ut emtori rem habere liceat, I. ii. E. de a EA. emt. Sed contraria opinio vera est, videlicet venditorem non teneri ad expensas. Fundatur in .i8. h. r. qua dicitur e s rex vendita declarata fuerit venditoris, adeoque venditor ab actione contra si instituta absolutus fuerit , emtorem non posse reverti ad
venditorem . Quod malJ simpliciter 8cindi ilium dict-retur, si adsumptus litis illi actio seret. Facit quod iniuria emtori facta per eum, qui litem movit , venditorem contingere non debeat per L 3. - M. F. h. e. quae negat in uriam emtori per Iudicem , aut partem faetam spectare ad venditorem , quem onerare iniquum esset in eo, quod forte sua eulpa emtor perdidit. Altera ratio dari potest, quod contracta emtione, continuo omne commodum & incommodum ad emtorem
spectet, ut si quid dispendii easti, aut sacto alieno si
datum, a venditore non veniat praestindum i quem ea quae poli persectam emtionem accidunt, non concernunt, ut dicitur in . ti. E. h. t. Ad plenius rit. deperie.
comm.rei vina Certum autem est .enditorem liti caussam non dedisse , cum si iudicatum pro eomturer se ut potius caussam sumptuum dedi iti videatur temeritas litem moventis, aut iniuria iudicis , aut incuria emtoris, qui minus curavit aliquos litin terminos; quapropter ea
res venditorem pravare non debet, Glosis in d. l. r. h. t. quam sequitur Donet. ad d. I. ior. & ad I. i8. Couar. p. d. loco . Mouentur auctoritate i. a. n prio I. 3o. 3. uti. 43. ε. ultius . vias. l. tibi scriptum eli : vendito
rem emtori, re vendita tradita , non teneri nis ob evi
ctionem: vel, quod idem est, non teneri s emtori habete liceat: licet autem ei habere rem, quamdiu non est evicia, I. v. . l. r. ; maxim/ υero eo casu quo absolutus est enitor ab eo qui rem . indieabat . Igitur ubi ahsolutus est, non tenetur de sumptibu venditor, nisin caussa suerit mota litis, propterea quod titulos suos non declaraverit. Non obstat quod teneatur defendere emtorem, & praestate ut ei rem habere liceat: nam
utrumque verum est, teneri in primis ventitorem defendere, sed non suo sumptu, vertim sumptibus emto-tig ; cum de sensio consistit in allegatione cautiarum, quae rei venditionem faciunt iustam, ad quam tenetur vendi tot non etiam ultra. Quod autem praestare debeat emtori ut tem venditam illi habere lictat; id hune habet
censum, ne res emtori evincatur; non etiam ut sum
pius agnoscat venditor , quos emtor in re defendenda utilitei fecit: & iis caussam dessit pars; non etiam uenditor; sui non alias sumptu refundit, quam si emtor
in lite succumbat, Cuiae. I. r.h. t. , aut aliter convenis
tum suerit. Ut non obstat d. I s. f. 11., quia ibi sumptu ab eo agnoscendi, qui commodatum accepit, eu-jus sne dubio est praesare commodanti rem suam salvam, ad curus custodiam tenetur, ne alias bene fietum
alicui praelii tum sit damnosum, ut sumptus illi facti nomine commodatarii rem ab eo ferantur, uti & hi sa cti homine emtoris eum manent . LatE Nic. Burgundus de eliti. c.' a. o seq. Stiperest ni dieamus, quibus, quomodo . & quando rsacienda sit denunciatio. Et pili, ei dictit sitia eos sit,' 'tur, de nunciationem auctori seu ve di toti faciendam esse: vel si ille sine dolo absens fuerit & non reperiatur, domi, familiae, vel procuratori suo vel amicis denuntiationem feri susscere docet Capel. Tholos. dee f. O ., aut eo mortuo heredi eius, ι.f. s. h. t. , etiam pupillo,s tutor eius non appareat , I. 36. q. uti. f. h. t. Quod si plutes set heredes , omni bin denunciandum erit : qui s
non comparuerint, tenebuntur, ι.εχ.f. t . f.l. . . Ut eom
pateant pracita non possunt cogi, eum satis si sumptu refundant, & rem es illam praestent pro parte sua here
ii latra,f.3 s. i. I. ae ver obj. Uenditoris fideiussori non opus est denune ietur: nam hic evictionis nomine convenire potuerit, si est caussam agi ignoraverit, s.7 h.t pendet enim siletustatis obligatio ex obligatione principali rei . Porro licet in iure nostro nil requiratur amplius, ' quam ut venditori denuneiatio fiat litis motae, & litigatoris eam moventis super re emtori vendita , I 8. tamen Pragmatici des ierant, ut una eum denun- elationis libello acta & actitata emtor venditori transimittat, aut saltem ea ei communicet, quae instruere istit