장음표시 사용
21쪽
Censoria ea dicitur qua omnis ratio faciendi aedificii, tota conditio eius et partes, dies etiam ei perficiendo definita esset, qualis Lex opere faciunis apud cicERONEM .c, Lex parieti faciundo in . Marmore Neapolitano γ) legitur. Ad hanc opus perscctuin Cen, sor, aut qui alius locasset, exigebat. Dicas, at quid illi in eo vi- derunt, homines artis aedilicandi imperiti λ Utebantur sane opera idonei architecti aut fabri, qui singula exquireret, an eX lege et diligenter strueta essent. Eiusmodi hominem fuisse credo illum L .Rabonium C: et enim aedem Ca oris tradi oportebat b)et cum Verres , perpendicutam exigere vesia cuumnas v gni id Ui deberi, negat oportere exigi. c) iterum alio loco: Q Satis et ei, qui a vetere Redemtore acceperit. Quae Verba, si, ut vulgo existimant Interpretcs, Manceps ipse fuit, quo pertineant, non habeo dicere. Si Censor approbasset, tum obligata praedia et praedes remittiebantur: sin minus, tum qxfidem non statim praedes praediaque vendebantur: erat enim incerta omnis ratio, cum nec quantum damni illatum, non ex fide absoluto opere, coi se iret, nec propter non magnam pecuniam ampla saepe praedia facile vendi pollent. Sed ea ratio inita: id quod male aedificatum erat ex lege, denuo locabatur resciendum. Sea periculo prioris redemtoris, h. ut quanta pecunia redimeretur opus, ea ipsi 1oluenda esset. In quo tamen ille prior iure et loco erat aliis. Vnde inter insigniaVerris flagitia cicEsto et illud restri,quod pupillum redemtoris plane ab eiusmodi locatione prohibere voluit.
tis D Idem Corbulo, per Italiam itinera fraudo mancipum et incuria magistratuum inte=rupta et imperuia clamitando, ex mtionem hestis negotii hibens f. sc pit: qud Lau perin se puHico Utii habitum quam exitiosum multis , quorum in pecuniam et sumam damnatibnibus et hasta saeuiebatur. Magistratus recte Lapsius
22쪽
Vuasdam enim vias collathia pecunia tueri sinitimi desbebant, ut Culo hodie. Sed ii simine Mancipes p. et quo modo in eorum . famam saeuitum p et an ii hastae subiem' Intelligendus locus
de curatoribus viarum, qui pecunia ex aerario sumto, Iocurant vias muri endas, et de mancipibus, qui redemerant. Utrique mala fide ni ea re versati serebantur : illi quidem cum aut non locasDsent, aut non exegissent: hi, cum vias non riminiissent. aut certe parum diligenter; pecunia itaque inde acccpta vias interruptas et imperuias reliquisse. Corbulo, accepta cius rei cognitione, opera exegh, et tum Curatores, qui pecuniam eX aerario acceptam in ea non impendissent, tum eos, qui non, uti debuerant
ex leRe, muniissent, damnauit. ΙIaud c ala illis multam di- t, horum praedia, quae obligata suerant, et praedes vendidit, ex eaque pocimia vias refici curauit. Quae res ut publice utilis fuit, ita damnosa multis, qui ct bonis et fama sua excussi lunt: et fama quidem, quia pecuniam publicam interverterant: cf. Dio. In vectigalibus conducendis non minus rcipubl. caucri debebat a publicanis. Cum vero, plerumque vectigalia auspliora, quam pro unius honesilas scei v ae locuplet: Lacultatibus, essent, in societatem aliquot coibant: ut infinitis Auctorum locis constat. H Ceterum omnem vectigaliunx rationem ita inter se ilipeaeie ratitur, ut uti: σmmnr, qui Mancipes, alii partes haberent: unde tacEito: I magnus piartes habuit publicorum alii socii essen diversum enim hoc ab isto. ci Esto no eum socium ne admittito, ni ad ei partem dato alii tabulas societatis haberent
23쪽
μ οσιον. Quid, Verct εγγυωντες ηγορακοτας ab illis differunt, ρι τας ουτιοι λδοοισιν περὶ τουτων εἰς το λριοσιον Θ scilicet alii tantum fidem suam, alii praedia certa reipubl. obligabant. Praedes chrte hic inter ipsos socios erant, ipsi lucrum ex redetnti ne quaerebant , cum, qui in aliiS negotiis cauercnt, eorum nulla utilitas aut commodum versaretur. Dabantur Uero, quia merces vectigalium, quae fore in quinquennium locabantur o), non, nisi eo elapso, aerario soluebatur, et quidem ea sui ma, qua in locatione addicta erant: adeoque reipublicae per hoc tempus securitati prospectum cile oportebat. Praedum nomina haud dubie, ut omnis locationis ratio, reserebantur in tabulas locationum a quae temporibus insequentibus hastarii nomine a pellatae videntur esse. Ita certe accipiunt interpretes illam vocem in loco TrnrvLLIANi : p) Publicos Deos ini hastario vemgries habet , - I ub Odem hosta, sub eadem tinnotatione Onae oris diti iniatus ad PD videtur. Haec vero praedes exigendi consuetudo in vectigalibus locandis non fuit solis Romanis propria. ApudiosEPHvM q) Ptolemaeus Euergetes , qui quotannis Vectigalia Coelesyriae, Samariae, Iudaeae, et Phoenices locare πιαράσκε- βου selebat Viris in quaque ciuitate principibus, die praestituta qua soluere ea oporteret, cum Iosephus, Oniae, Pontificis M. ex sorore nepos vectigalia Syriae redii neret ios.
- Praedia obligata Deridebamur.
Praedes etiam dati ab iis qui in auctionibus publicis, cum
bona H v. v v x xi de VecI p tos. p sot e. M. q) Aut. XII, ψ. 3. q. r ,.80 0v.
24쪽
bona damnatorum proscriptoriimque venderentur, aliquid emerent. De eiusmodi caussa intelligendus locus cic Enoxis o Proes asiquando factus essti, et in his quidem tabulis, ubi v. Bosius. Erant et multae aliae caussae, in quibus praedum auetoritas intemeedebat. Ita ap. Liv. 6 ad aediscandam urbem saxi materiaeque caedendae, unde quisque' velle , ius factum, t praedibus acceptis, eo anno aedificia se ecturos In quibus Vero, praediis et honis, cauerent, ulmulta in vita humana negotia incidunt,causae infinitae. Sed harum et putida et inutilis enarratio esset: inprimis cum iam
commemorandum sit, quid. his reipubl. obligatis praedibus praediisque factum, viasolutum reipubl. non esset. Hos igitur, qui reipubl. obligati, et quidem praediis, dictos essepraefatos, Glossae
PIIiLoxENr docenti quamquam apud Priptores vereres ista vox ea notione nusquam occurrita in Sed videtur ita accepta esse posterioribus seculis: Glossarum'certe non inanis auictoritas, quippet Iustiniano antiquiorum, quo momine valde a sALΜASIo laudam tur 10. Vecta vero Glossae haec fiant: Praediatus υπερ ρομδημαν ινδεδεμένου alias dicitur υκοδε μένος, υποδεσμιος, ΗESYCHIUS υπ- σμιος ἡ υποδιο υποτε o ita sALMAs. restituit, cum leg retur Mαου, uti citat etiam Tovgnus χθ;-φορου vero dicit, quia id genus frequentissimum: nam et ii, qu , quod pecuniam ex aerario mutiram stulisissent, praedia obligata haberent; eodem iure prae
disti dici possunt. Praedia igitur obligata vendebantur, si fidem
reipubl. soluere non possunt praediati aut praedes. Haedia, in qui 'Ammiuq M, MURII1πτρην r on πρὶν bringuntur, si rationi-blicae conductor, sic lego'o Aeolo H, non resonae rit. Quid vero me morem notissimum Suetonii locum in Gaurio vi qui venalis sepem disse dicitur, cum pecunis ex aerario mutua silmia, fidem non liberauitat, ad quenes Iocum nihil refert repetere, quae a doctiss Interpretibus notatasunt. Venalis pependis esse de bonis intelligendum, tum eius loci interpretes, tum alii docti viri obseruant, etiam M. T. LOR πὸ qui in eundem modum recte explicat illa in XII. t bulis
25쪽
bulis: inpartessecanto,ere diuit in eandem sententiam Asconius: exb proscripti bonis. Multi de eadem re acceperunt locum Suetonii: e Reos, qui ante quiuquennium proximum apud aerariumpependissent, triuersia discrimine liberauit: nee repeti, nisi intra annum, eaque conditione permisit, ut accusMori, qui caussam non teneret, exilium poena esset: Sed id minus recte factum docuere Clar. InterpP. ad αl. apud aerarium pendere est', quod cichno d) dixit, in tabulas publicas ad aerariumperscribi. Acerba vero res et tristis, si quis suas . possessiones distrahi videret: In quam illa cicΕnosis o dixeris': De
quo homine praeconis vox praedicat, et pretium conficit; huic acer
H mum vivo videntique funus indicitur; si funus id habendum, quo
non amisi conueniunt ad exequias cohonestandos, sed bonorum emtori ires, ut carnifices, ad reliquias vitae lacerandas et distrahendas. Neque tamen, quantumuis magna calamitas ea sit, tantam suisse
existimo, ut sententiam TAYLoni j probem, qui eos, quorum bona publicentur, mortem ciuilem subire atria Nam neque ciuitatem neque libertatem isti homines amittunt; pecunia eis et fortunae ad muntur, quarum iacturam etsi forte multi libertatis ci ciuitatis priuationi aequiparent aut etiam grauiorem iudicent; non tamen in iure eius opinionis ratio habetur. Affert quidem vir doctiss. locum CIC. modo memoratum; sed in eo facile apparet, istam calamitatem oratoria δεινοτητι paullo grauius et vehementius esse e pressam, neque omnia ibi nimis ad unguem resecari debere. Fragmentum Vero vLPIANi h : Publicatione quoque distrahi societatem diximus, quod videtur spectare ad uniuersorum bonorum publicationem, si socii bona publicentur: nam eum in eius locum alius succedat, pro mortuo habetur e non de morte ciuili explicari potest: Nam ea insertur capitis deminutione maxima et media i . cuius autem bona venduntur, neutram subit. Praeterea certissimum est, ICtum de ea non cogitasse. Dicit. Publicatione quoque societatem distrabi diximus. Vbi vero 3 nempe S. . L. G. eod. tit. et quae ibi psocietussiluitur expersonis,' ex rebus, ex voluntate, exactione. Ideo
26쪽
et quesiue homines, siue resolue volunt
videtur focinas. Intereunt autem
ives quidem maxima aut in dia capitis deminutione aut morte. Res vero, cum aut nullae relim quantur, aut conitionem mutauerint. Neque enim eius rei, quae
iam nulla Ar,quisquam jocius es: neque eius quae consecratapublicaue seu forte publicaravo sit. Vides hic Ioum plane distinguere mortem ciuilem a publicatione, Cum alterum esse interitum hominis, alterum rei dicit. Et, quod ait, pro mortuo habetur, intelligendum ratione societatis. Fingitur in caussa societatis, quasi ille non amplius in vicis sit, vi et in eius locum alius succedere pos-st. Sapienter vero a RomaniS auelio potius, quam quaevis alia vem ditio adhibita, quia in ea minus iniuriae, quam alio genere, seri poterat. Si relim res fitisset aestimationi hominis unius, quot iii Tent, qui laesos se arbitrarentur, possessione intra pretium sutunaestimata p, lac vero probata ratione, etiamsi accideret, Vt res minoris veniret, id tamen casuipotius quam hominum improbitati tribui poterat. Haud dubie vero id ex priuatis auctionibus in has tranStatum fuit, ut pecuniae exactae quidquid, reipubl. cum solutum esset, isperesset, praediato redderetur. Nam et Mia ratione horum hominum miseriam leuatum tuere; tanquam quod in Venditione suarum possessionum ius praelationis habebant, et, si quid mere vellent, potiori quam reliqui, iure utebantur: De quo illustris locus ciCER. Ib supra commemoratus: Vbi illa consuetudo in bonis praedibus praediisque vendendis, omnium Coss., Censrum, Pra torum, Quaestorum Ernique, ut optima conditione sit is, suis res sit, cuium periculum. Hoc autem fuisse caput aliquod iuris praedi,torii, probabile est, a consuetudine ductum, Ut supra notauimus. Hoc antiquum ius in simili causia migrauerat, qua improbitate erat, Verres. omnino in istis venditionibus iniquitas magistratuum aD siclam miserorum sortunam plane profligare poterat, si vel fraudulenta collusione cum emtoribus vel acerbitate uti vellent. Apud TAc. quidem ζ, Heluiditis Priscus aduersus Obultronium Sabinum serarii quaesorem .contentiones Iroprias emeronis, tanquam ius h
27쪽
adbersus inopes inclem aageret. Bona vero vendenda proscribebantur, tabula dirutice proposita, qua eorum Comditio et dies venditionis definita erat, id quod vel ex sueae uloco G apparet. Verum etiamnum proscripta auctione liberari potuisse praediatos non dubito, s amici accederent, et se pro iis soluturos profiterentur, cum id in aliis priuatis caussis fieri potuerit. BENECA': Spondeo pro iudicato, et suspensum amici bonis lihellam deficio creditoribus eius me obligaturus. .TORRENTIus, qui ad SVET'. hunc locum laudasi hoc dicit esse nomen tabulis eximio quoi ne stio an recte dictum sit, cum . reorum potius ad liberationem ea formula pertineati Reliqua vero ibi pessime. i
Non omittenda etiam illa quaestio, a quo auctiones istae hahitae fuerint. Quaestoribus quidem ap. LIy. m. Praesectis aera- xii tribuitur ap. svrae. 0 QIestoribus aerarii apud TAc. M apud alios asis. Verum dicendum cst, vendidisse eos, qui aerario quoque tempore praeessent, cuius cura, inprimis temporibus Caesarum, non semper cidem hominum generi dema0d ta fuit. Locus Classicus est U. TM. quem, si adscripsero, nihil e , quod asdam. Varie habita ac saepe immutata eius rei forma 3 nam Amgustus permisit senatui eligere praefectos: Dein ambitu sisti, agi rum suspecto, sorte ducebantur ex numero Praetorum, qui praeessent. Neque id diu mansit, quia sors deerrabat ad parum idoneos. Tune Claudius uuaestores rursus impositi, iisque, ne metu offensi
num segnius cunsulerent, extra ordinem honores sermisit. i Sed de erat robur aetatis eum primum magistrarum rentibus. Igitur Nero Praetura perfunctos et experienιia probatos delegit. Copiose hac Q de re egerunt vEm Nara H LIPSIUS c ct ex eo OasEMv4 6 BM SONlvs Q Gonori Dus ac) GRO NOVI vSFὶ BVRMANNus et . x Eset
V. C. C. Pecunia ex auctione redacta ita a uium inserebatur.
28쪽
r, RE PRAEEDIATORIO. Tacraeus Uz et quia tot damnatis bonisque eorum diuem ditis signa timargentum eo ita aeruris atrensam. In vendendis bonis repetundarum damnati hoc singulare erat, quod pecunia ex iis non in , aerarium redigebatur, sud sociis, quibus 'erepta erat, reddebatur. Asconius de eo intelligumlus c. Ouasorem eum, ad quem pridygumsur peeuni P ev proscripti h. cuius bona proscripta bonis es a quosociis a timer tur. Quaestor autem, quaeCunque vende-hat, ex auctoritate Praetoris, vel cuiuscunque Quaestolis faciebar
Itaque Livius M ait:l pruererem in bona Scipionis sinum publice uuasores nus se. Inde tribuitur interdum ipsa auctio Praetoribus, quia eorum iustu fit. Ita apud cicERONEM H Verres bona Opimii vendidiste dicitur. i
' Are, preser tal est auctioς dies ve)- qui iam tibr emtores ad hastam accedent 3 Accedunt v U homium honestissimi et splendidissimi, Equites Romani qui st praediis emendis praediri risdicti sint. Ita Ggo e in OXEN, t 'ssedi re πες υπααeπων,41od illustin / LMAs a f) 'Misimia vocis fluens reor. I. r. Cnovoujs ' Κωmgb comparat oum vocB foeneratoris. Hi sunt homines Ioel tes. qui peeunurre sutra in fbenore collocabant: et ita p-tatore' inquit, qui pecuniam suam. habebant in pra diis. Ceterum Viri docti in hae voce valde laboriarum. Icii DPraediatores, S ust, esse eos, quorum praedia aerata Aeneantur. eos sAEΜAsms, sed induxit eos, Ut videtur, corrupta GIossa asALNAsio Primum restituta. G SIM H etiam grauius errat: esse enim eos vult, qui sua praedia aliis iure pignoris vel hypothecae ob querint. Ii vero no proe lati quidem' simi. Male etiam
29쪽
acceperunt Interpretes cicr novis ubi Appuleius Praediator I Feralis vocatur. Totum illud negotium, quod in istis epistolis memoratur, et adeo totus locus, non intellectus est a Viris doct. ConRADvs Ib existi inat esse Appuleium eum, qui quasi primarius Procurator res Cornificii absentis curarit. Sed id miror homini
eruditissimo excidere potuisse. Verba cic EmNIs haec sunt: n que minus procuratores Cornificii et Appuleium praediatorem via detis. Nonne hic a procuratoribus distinguitur 3 Et quorsurn
additum λret praediator Z quomodo in ista causa dici possetivi Appuleius praediator liberalis8 belle vero, si procurator liberalis ex alieno corio. Et si id significaretur, debebat dici: procurator liberalis, aut simpliciter, liberalis. Ego totum negotium tale fuisse
u3issimo. Iunius ille, sue Flauius alterum enim nomen Corruptum v bona publico oppignorata habuerat; quae, cum soluendo non ellu - mollita fuerunt. Redemit, ut solebat, Ap puleius praediamsi qui, cimi quireret in ea, quae in bonis essem, etiam nomina Iunii examinauit. Inter liaec erat Cornificius: Pro quo cum aliis Cicero fideiusserat. Cornificius quod tum sorte abesset domo, praediator Atticum, Proc intonem taceronis, Cum reliquis fideiussoribus appellauit. Atticus Uberoni hoc nuntiat: 'is rescribit: primum, etiamsi res ita se haberet, tanHn non esse, cur magnopere moueatur; Cornificium enim locupletem ine, et posse adeo soluere, siae sponsorum molestia ; sed subiicit Cicero. sc t tam rem ignorare, et rogat Atticum vi, ut sibi rescribat, quando spoponderit, et pro patre, anne pro filio: utque eam ob rem Pr curatores Cornificii et Appuleium praediatorem videat, a quibus omnem rei rationem resciscere possit. Atticus ex Flauio tum
compererat, seclum id annos abhinc amplius XXV. Id taceroni nondum satis verosmile videbatur. Itaque o cisi reus locuplessi, ut ipse facile soluere possit, et Appuleius praediator liberalis, qui sibi adeo nullam molestiam excitaturus, sed expectaturus staduentum Cornificii, tamen Atticum vult ex consponso in tabu
lis inuestigare, res an ita se habeat 3 Mihi enim, addit Cicino, sinte
30쪽
3 aedilitatem meam nihil erat cum Cornificio. Potes tamen siret; Sed scire certum velime et appetias procurator nempe Cornificii)strisi videtur, cui certior reddatur, an fideiusserit) quamquam quid ad me Z nempe cum ipse Cornificius locuples sit; nisi amplectaris Manutianam interpretationem, ut dolorem significet amissa filia umtamen. Hae Appuleii in hac caussa partes et ita e plicandae. Quorsum enim alias praediator bis adiiceret 8 Quam- quam et fecisse propterea videtur, quia M alium Appuleium m
morauerat, eum qui illo tempore in collegium Augurum adoptatus erat; quem omnino diuersum esse ab isto, apparet tum ex t tius causae diuersitate, tum ex ep. XVII. pr. et ep. XIV. ubi viriusque mentio fit, sed ita ut discemantur, et alteri praediatoris, nomen addatur. Ita si explices; non nouam cum ΜΛNVTIo UOc. praediatoris notationem comminisci iiscesse est, quae praesertim. liberalis plane non conuenit, ut praediatorem intelligamus eum, qui praediorum et praedum iura nouit. Haeet tamen significatio Viris doctiss. visa est necessario esse adhibenda in loco cicenosis pro Balbo C. Etenim s si Paeuola ille Augur, quum de iure praediatorio consuleretur; homo iuris seritissimus, consultores syos nonnunquam ad Furium et Cascellium, praediatores reiici bat. ABRAMus ad e. I. Praediatoresvvidentur dici, qui non omne ius ciuile tractant, sed tantum eam partem, quae agit de iure pra diorum: vulgo doctores unius tituli diceremus. Sed huius errorem ex parte iam supra refellimus. Reliqui interpretes exponunt peritos taris praediatoria. Sed sALMAs. contendit, id naturae vocabuli vehementer repugnare, ipse itaque eXpungendum cem
set voC. praediatores; maxime, cum UALERI VS MAX. o quem eum
locum Ciceronis exscripsisse certum sit, id non habeat. Scaevola, inquit, legum clarissimus et cretissimus vates, quotiescunque de iure praediatorio consulebatur, ad Furium et Cascellium, quia huic sicieni ritae dediti erant, confultores reiiciebat. Sed nec s 4 LMAsius, nec alius post cum, Vidit hunc locum potius contra ipsum militare; potest ''