장음표시 사용
11쪽
nti it Pau- tere tecta. Marchionis palati O minae intentatae po- ων ex rior quam ruinae. DurisIime omnium cum Sciliano,
μ' ubi censa incolarum capita supra quinque millia cum laribus partim oppressa,partim absorpta, in immanem terra subito es hiscente voraginem. Eu alit cum pauciis mis regius gubernatori . Qui, cum fori Espatiatum isset ad campos, iamque aures, animumque percelleret terraemotus, retorsit illico ad oppidum oculos.' neque oppidum vidit,neque templum, neque rectum ex ijs, quae milie , dc eo amplius, densatis circumfula fastig as paulo ante luspexerat. Vitam gratulatus ipse sibi,subditis, ac ditione deleta,ut vacuum gubernandi se sensit munere, praeceps fugam corripuit, per agros, per i altus, per vias, per auia et tota ea 'octe errabundus; donec a locorum peritis Consen- η 'AE t iam deductus est, urbis insortunio pagi exitium sola- odere ἡρ turus. Ne plura In re tam lugubri, vacia alijs eiusdem intelis. prouinciae urbibus,oppidis, pagis fortuna fuit: Ruscia- T rium num, Blanda, Thurium, Reude perstricta leuiter. Sy-
π pheum ouam Pandosiam ad antiquae vestigia cxci.
ST. tatam, Rouitum,Citrarum, Laum, Platicum, Cletamyphaeum denique olim ledem Amazonum, Cletae Reginae do nunc Co micilio celebrem, castellum nunc obscuri nominis', 'r 'tri clades afflixit ex parte . Castilio maritima, ROsa, LuZ Eum, S. Lucidus, Nuceria, Grimal dum ita penitus Geta,nlle consternata, ut non tam deiecta crederes, quam era- P tr ' sa .rIn liis aequauere ruinas funera. Nulla tamen res j FV' magis saluti fuit, quam in terrae procella coeli sereni De Rerinis tas.'Haec multos ex urbibus, Oppidisque ad .subur Geta J - bia, ac villas allexerat: quo colonos omnes fetialis Q diei minimὰ feriatus labor impulerat. Campis tamen i
12쪽
i datum in agris. Conspexere, qui aderant, hethas repente, arbores, sylvas integras circumduci; quasi iam
ex his extructa nauigia marinis fluctibus aelluarent. Turres, quae ruralibus casis impositae, atque inter phantas, per interualla , dubium an consitae, an conditae, - colles mira varietate distinxerant, ita sunditus cecideiare, ut ne vestigium quidem extet posteris indicatutum, unde turres assurgerent. Terra quippe non diducta in latera, sed recta sursum , deorsum assiliebat, ita aedificia conuellens, ut in se ipsa subsiderent. Quocirca, sub terraemotus initia, quidam Consentiae e nu-stri Collegii senestra, herbas vidit, & arbores subsultantes , quasi choreas saltibus agerent, faustum ad speciem exordium in funestissimam tragoediam desiturum. Montis etiam eidem Contentiae impositi , quem veterem appellant, fastigium magno fragore
desiiij t, quali extremi iudicii imminente die illorum
vota audirentur, qui dicerent montibus, cadite fuernos,o collibus operite nos . Tam ingens in campis clades rusticos, caeterosque, qui rusticatum ierant, ad suis
gam impulit. Rer sylvas, per vepreta, per rupes se dedere praecipites, quasi prςdonum manus urgeret a tergo. Ut deuentum non iam ad urbes, ct oppida, sed ad reliquias umbraticas oppidorum, atque urbium,lapidum tumuli commonstraucra cladem . Tum vero, metu in milericordiam verso, sublatus ad coelum ci mor lares,patriam,patenteS, liberos,coniuges lamenia
tantium quo gemitu allisi denuo colles, ac iuga moniatium resonabant. Tum ad effodiendas ruinas incubuere. Quisque alchitectum, quisque fabrum murarium,quiique manipulum agebat. Nulli unquam usui o portunius vomer adhibitus, quem coloni 'ex agris r tulerant'. Relassa humo, multorum corpora eductae, adeo
13쪽
adeo Iacera, ut vix ulla pristinς formae imago appareret , nihilo secius ac passa lanienam ab hoste. Alia modice elisa, oris habitu post recens fatum, inter viatam, ac mortem ancipiti . Calentibus adhuc membris relictus in vultu stupor, o quidam acer ad assurget, dum conatus, sed irritus. Extracti nonnulli spirantes,
inter supremos singultus, luce recepta, quam mox amitterent, ut paruo interuallo bis perirent. His non auxilium allatum, sed solatium . ad hoc unum elatis, - ut mox iterum efferrentur. Non pauci, etiam tempe siue subuentum, quos ruing non tam obtriuerant, quam obtexerat. Hi reficii super uixere periculo, plerique aliqua corporis parte mutilati, pauci integri .
Nec dubium quin alii quoque euasissent, nisi terrς reciprocante motu, cum non tecta, sed ipsae ruinς iam ruerent, & saxa haerentes in lubrico, ac subeuntes opprimerent, misericordia rursus in metum vel sa,a coepisto opore abstinuissent: alieno exitio, quid sibi time dum foret, admoniti. illorum sane nisi ei anda conditio , qui tunc omni ope deserti, nec sis bita morte
de iuncti, aliquandiu inter tunas vili ere, ut eo atrocius interirent, quo lentius . Quaenam porro mens illis suit, eum mole lapidum obruti a nec extincti, in is terrae visceribus tumulati ante fatum, nocte oculis
.circumfusa, nec libere inter angustias meante spicit suique, deque, ct a latere circumsepti, neque aditum haberent,quo sibi opem ferrent, nec quo deposcet en VInca rerum alea constituti, ut fame tandem, in Cero te, Poedore, aerumnis omnibus enecandi, lethi quodam
veluti stillicidio,nec diu vivere possent, Dec cito minai. Hos non ante cupido salutis incessit, quam de sp Iatio et nec prius animi defecere , quam vires. De Sci- iano iam euello accepimus , fiebilas auditos e splo gemi.
14쪽
gemitus,vocesque consulis, facili coniechira ab op. pressis imploratam Opem superstitum . Sed plane in incassum, quod obtecta voragine,absorptis aedibus, pau- eorum labori tam alte obductae moles obsisterent . Admirabile id, quod ab oculato teste accepi, reper tam prope Nicastra, inter ruinarum monimenta , mallerem, dubium an metu exanimatam, an sitne r infantulum vero in eiusdem vinis vivum , applegis labellis ad ubera,& hausto vitae pabulo e mortua . Incredibile id merito videli posset , nisi recentissimo exemplo attellaretur antiquitas. Nam post ingentem Anthio chiae teriar motum sub Traiano, nemi rem, inquit Dio, Dis vivum inuenire potuerunt, praeter puerum , qui mat is Π ''. mortua iugebat et bera. Allam praeterea rescit serua. tam, quae tuo te lacte pauerat, spia sibi nutrix, & infans .6Traditur quoque de aliis in casu consimili, incisa dentibus vena, aliquandiu suo se languine susten. tasse cum resorberent, quem suderant. Quae nunc tra gica tot hominum millibus euenerint, quorum plurimi nec repente extincti, nec discrimini opportune tu subdi et , i ineus prosecto nouit: nos silentio inuoluere cogimur, quae tenebris inuoluta cogitare horret animus , refugit calamus scribere. Illud tamen praeterire non postum commemoratione digni ismum, quod ex ijs umbris flammae maleficio verius, quam beneficio euasit in lucem. Quidam, ruente aede sacra, trabibus sorte superilantibus, in fornicato aliquo intercolumnio incolumis seruabatur. Sed profecto vidicia Dei abyssus multa. Nam cum ij, qui lapidum iaggeres perscrutabantur, cadauera , quae commode pollent, cfferrent, reliqua concremarent, ne eo haliti'. e motu terrae lues aeri gigneretur,.tabulata, ac stra
15쪽
iante reatura, quem terra demerserat, ignis extinxit . Miseram sane conditione mortalium, quibus ad vitam unus; milIe ad lethum aditus patent. Huic, de quo diximus, ignis exitio, alteri aqua saluti fuit. Ferunt pastorem, patefacta eo terrae motu voragine, illico voratum cum grege: sed cum eodem tempore, fidem . liberent, qui oppignerarunt: equidem plura transcribo, quam asseroὰ torrentem ex hiatu terra summitateret, eodem impetu reductum ad auras cum pecore, quod terra rapuit, aqua reddidit, aer recepit. Ita ille semel terrae motu, lenuo ,nundatione laetatus,duplici infortunio felix,plane perierat,nisi bis periisset. Consimile de Gai et i a Toleto Neapolitanae arcis praesecto a maioribus nostris accepimus. quem aliquando dasse vectum prior undae puppi ad mare proripui te pomsterior e mari ad puppim reduxit, ex congeminata lae uitia incolumem. Ita in non dispari euentu de dupli- Ausonias cato veneno, quod vim prioris inhibuit, Ausonius in Epim. sic lepide cecinit .
Et, cum fata υolunt, bina innena iuuant. Neque in terrae moribus msolen S, nouas aquarum erumpere scaturigines. Nam in monte Coryco, post . terrae concussum , nouas fontium exiliisse statebras,
A. '' Theophrastus testatur. Quod etiam in bello Mithri-Gaim . datico prope Apameam Phrygiae urbem euenisse traj- in Met.tr. ditur. Nunc quoque hunc terraemotum sequutos,no- ' uos extitisse amnes piope Lametiam, incertus rumor
vulgauerat, omnia in maius tollente fama. Sed iacile idem fluuius ruinarum obicibus alio derivatus, noul speciem praebuit ., Iam locus admonet, ut a citeriore
ad ulteriorem Calabriam graduci tandem haec narra ' - tio
16쪽
Iytio faciat. Huius caput Catacium, altera magistratus regii sedes, urbs & celebritate ciuium, & quod Gallatum obsidionem poene sola dispulerit, fidelissimae a pellatione pernobilis. terrae motibus plerumque o noxia, ac si pius hoc defuncta periculo: nunc grauem in qdibus passa perniciem,leuem in ciuibus. Quinque
tanthm ex hoc terrς assultu capita desiderantur. Inter quae Ioannes Dominicus Bulotta , olim Romς cano. nicus, tum Episcopo Catacensia secretis, postremo Episcopi S. Marci Vicarius , qui longo morbo vexatus Catacium redisto ut coeli clementiam captaret,
terrequitiem expertus. Nam ab Episcopo comiter exceptus hospitio, ac pristinae valetudini redditus, cum in aede maxima quadraginta thorarum in post tum diem apparatui pie operam daret, ad primos te rae succussus, ac murmura, illico in sugam effulus, in parietem ruentem incurrit:quo oppresIus interiit , sci.
spitibus iis, qui steterant. Ita nihil illi magis exitio
fuit, quam cupido salutis, nouo experimento testatus Persaepe euenire mortalibus,ut mortem arcessant,dum
arcent. Par domus Episcopalis,templique calamitas. Nam aula, antelius cubiculum, sacellum, funditus corruerunt:& quidem tum domesticis, tum hospitibus vacua,siue casu, siue consilior lapillis fortasse, ut fit, deciduis ruinae praenunciis,ac praemonentibus surgam. Episcopus in interiori cubiculo eum nostrae S cietatis patre, ac duobus aliis negotia pertractabat. Hi duo desiliere. Episcopus cum patre substititavique id sibi mutuo praestitere, quod in rebus extremis solet, rei exitum opperiri decernunt, qua se clades insertaret, qua vitaretur incerti. Caeterum muliae domus pro Bratae, concussae reliquae: adeo ut hic quoque, vacuis
tectis, ligneas in campis aediculas effinxerit ingeniosa
17쪽
nece ssitas: alio veluti urbe traducta,& Scyt harum more, versatili. Adhuc post duos sere menses elapsos, inim haec scribo , degunt plerique extra lares , alij ex.
Ma urbem, ante patriae aspectum velut ex alio mulcta et i . Hic quoque supplicationes decretae, quemadmodum de Contentia diximus: itumque ad lachrymas, ad precationes, ad vota, cum noui semper per interualla terra motus infremerent. Sed quoniam his malis Catac classes assuetudine prope obcalluerant, terra in motus post viginti dies instauratus atrocior, ciues ad commune conssillum impulit, ut fastigiata demoliti palatia, humiliora tecta construerent. inando nimis elata fulmini obnoxia, non caeli solum, sed terrae quoque motibus subiacent. Maior in reliqua prouincia strages, quam ut apud exteros repertura sit fidem . lnter prodigiosas fabulas posteri recensebunt, qus ieriem nobis texunt historiae. Magna urbium , atque oppidorum pars diruta. Ns castrum , quod paulo ante in Calabria olientabatur, nunc ubi fuerit, quaeritur. Haec urbs funditus euersa cum ciuibus exitum habuit, ubique terrarum , publico luctu, deflendum. Intererant in Franciscanorum templo horari js precibus mulieres promiscue , ac viri set me sexcenti, musicos inter concentus: cum resonante longe aliter terra, templum, turres, tecti , muri, urbs denique tota corruit . primo exiliens, tum decumbens, demum in se sepulta. Conlepulta magna pars ciuium . tria millia perhibent . Non plura in bello funera, cum magna clades infligitur. Vicos etiam, ac finitima urbi oppida idem turbo corripuit. Pellegi quasdam eorum epistolas, qui diuino beneficio eualere; unus sub fenestrae, alter sub portae sornice , tertius capite in foramen ingestor
omnes,reliquo collabente aedificio. Quidam praei
18쪽
rea, cum per aream ambularet arci sub lectim, hane. que suspiceret pio nam iam , ac pracipitem , pueris duobus, qui sorte tum suberant, arreptis in brachia , tantum plane spatij habuit ad suffugium , quantua motae datum est ad ruinam : & ne saxorum fragminibus pateret, occuluit se, puerosque sub saxor triplici corona ciuica dignus, quod praeter se, duos quoque ciues seruaucrit. Episcopus, quasi nutu diuino prς sagiret euentum, animi causa egressus ad praedium, dum voluptati deseruire videbatur, suo capiti confluebat;
nunquam utilius, quam in hoc otio negotiosus . Praeis
repti quoque ab exitio alij , qui per agros ,&campos diuagabantur, feliciter extorres a patria. Hi ferali accepto sonitu, cladis infelicissimae nuncio, accesserepto tinus ad muros: neque muros,neque urbem repeis rete, quam florentem, intactamque reliquerant. Obiecere se a cerui lapidum , & consula quaedam rerum congeries, simulachra urbis , quae suerat. Obortae
omnibus lachrymae, Obversante ante oculos repentino patriae excidio, inter tot ciuium , qui supererant, damna ,' qui Oblcranr, funera. Querebat tur calamitates alijs per interualla, ac minutatim accidere r sibi amicos, affines, parentes, nato S, coniuges, lares, lup-pellcctilem , patriam unico momento sublata. Integram ijs collachi ymationem deberi, quando nihil renet amittendum, quod defleant. Nullum iam supeis tesse solatium . Ne cadauera quidem extare, quibus iusta persoluant. Ergo non Metu, non periculo territi, obmurmurante adhuc tellure , irrupere in ruinas. Sed, dum vita functos quaeritant, incurrunt in vivos. Accipiebantur ex coeco tenuissimae voces veluti lamentantium. Quamobrem sollicita sonos aure capta.
te :& si ubi gemitus audirΠur, illic solum serro pro-
19쪽
α2 . scindere,quasi suos vituri poenas cor dis a terra deposcerent,quae patrauerat. Pars opus urget imperio,pars consilio, pars ligone. Tandem, perruptis obicibus, ad caueas factus est aditus. Pauci ad auras extracti semimortui, qui tumulati fuerant semiuiui. Duo praeterea inde traduntur non praetereunda silentio , sed posterorum memoriae consignanda. Alterum,in ipsis aedium fundamentis inuentos passim globos cinereos, quasi urbs non tam terrae motu hau lia, quam incendio,abiisset in cineres di, a terra, & igne, iunctis c piis,illata clade. Alterum memoratu,dignum, Lam tum fluuium prope Nicastrum, visum rubricatis aquis, veluti sanguine , currere: ut in eo Nilum agnoscere Sundas Aegyptiis revomentem sanguineas. Vtriusque prodigii causam,ne series interturbetur historiae, paucis insta perstringam . Nunc , ut coeptam narrationem prosequar, inter caeteros, qui egesta humo e ruinis viventes eruti, eductiq; iunt, eximia Laura Aquinas, Principis Castilionis, Nicastro etiam imperit an
iis uxor, nobilitate clara,pietate clarior, utero grauis: ut in unius salute duo capita seruarentur. Fato tunc erepta , infracto animo,effracto crure, malum in tam
ingenti clade leuissimum. Non eadem Principi sortuna fuit. Nam, cum in gestatoria sella, iubilei causa, sacras aedes obiret, decumbentibus undique tectis ob rutus, nec sellae, nec cadaueris per plures dies ullo extante vestigio. Maxima prosetio in tanto insortunio felicitas, quod mors illi obuenerit rite confesso, percepta etiam pridie Eucharistia: quasi viaticum ad iter extremum sibi compararet, vel nescius. si omnia ad indulgentiam adipiscendam iniuncta peregerat, ad superos protinus euolaturus idem plerisque contigit, quos ea Occasione Sacramentis munitos mors Iubi in
20쪽
deprehendir. Enimuero, non sine certo diuini afflatu 'numinis , hoc plane t cmpore Summus Pontifex, Iubileo indicto, ditissimos . hi isti sanguine thesauros Ecclesiae, Pctri clavibus,rc serauit: ut postremo Iubile idie tot extincta hominum millia, eo incitamento culpis ante Passe ha praemature dilutis, a gehennae interitu
vindicaret. Nimirtim non poterat, tam amara calamulas nisi ab Apibus cssulo melle dulcescere. Redeonnnc ad Castilionis Poncipem, suturum hoc ipso nomine cel brem apud posteros, quod cui angustiores tumuli capiundo satis non essent, sepulchrum urbs tota condiderit . Principis fatum fere omnia, quae ad eiusdem ditionem spectabunt, ea de .n ruina traXit. Nam in citeriore Calabria Murgantia,&Castilio, in ulteriore, de qua loquimur, Nj castra, Ferolitum, S. Blasius eodem modo decubuere. Loquor de interitu oppidorum , quasi hominum obitus mem cratem. Eadem quippe lac ilitate disperiere tot oppida, qua totidem homines periissent. Magna profecto iactura opulentissimae domus, quae aureorum quinquaginta millium annuos reditus numerabat. Quanquam, si vera
sunt, quae constanter fama vulgauerat, damni ne plus adiectum , an lucri, apud peritos rerum aestimatores ambigitur. A patre Principis, qui nunc obiit, ingentem vim numeratae pecuniae aggestam csse compe tum est . Ad quingenta aureorum millia ascendisse traditur. Haec ille in latibulo arcane condiderat, naturam imitatus, quae aurum caelat, ut se rudi. Locum
nulli mottalium indicauit, haeredibus suo tempore detecturus. Prohibuit hoc inopina mors. Hae te dessae pius id scrutati, magno semper labore, ted irrito. Hoc ansam deuit firmo apud vulgus rumori, ruinas e Ninsperato aperuule, quod texerant . sive vertigo haec