장음표시 사용
21쪽
stetit instabilissimae rotae eodem impetu prementis una, ac tollentis: siue ludus inhumanis rebus veluti ioeantis fortuns: quasi oppidorum, quae sors abstulerat,religione quadam, e vestigio pretium persoluisset, fortunatissimis sane iis, quibus fortuna ex infortunio
nascitur. Hoc an vere iactatum: an, dum de auro agi.tur,sit inter splendidiora mendacia numerandum, longa dies aperiet: re nunc siue salsa, siue vera, prudenti consilio reticenda. Certior Principis S. Mangi, ex eadem Aquinatum familia, in tam communi clade prosperitas.Egressus in campos,e bello regredientem
filium excepturus mortem reliquit a tergo; diruto reo pente domicilio: unci,nisi decesserat, decessisset. N ius certe patente post militiam seruato felicior, quam caesis hostibus miles. Soriani Comitem, Ducis Nuceis riar filium seruauit venatio, ad quam eo die caelum impluvium, ac placidum inuitauerat. Palatium cecidit, cum obequitaret in campis; festiuam necem meditatus, dum ipsi mors luctuosa imminebat. Prosecto
nunquam minus errauit, quam cum per auia erraret:
neque ei ulla tam iucunda praedatio, quam cum praedatus est vitam. Enimuero sospitauerunt sylvae, quem urbs peremisset. c aeterum Episcopi quoq;omnes se Datime in hoc reru articulo ovibus pastores deessent. Hos,obsecudate numine,intactos clades praeteriit, late in urbes, ac populos debacchata. Mileti urbs poene
deleta. Domus Episcopalis corruit, Episcopo vix lime egresso, & ruinae praerepto.Templum Sanctissimae Trinitati dicatum, Abbatum dignitate conspicuum , a Comite Rugerio magnificentissime extructum, post tot secula concidit. Vt hinc lacile intelligamus, nihil
inter mortales reperiri tam fit mum, quod non aut vetustas corrodat,aut vis, vel sortuna conuellat. Minores
22쪽
2S res aedes maiorum ruinas comitatae, exitium urbis pa-gi. Non multo felicior Medama,grauem quoque in tectis passa perniciem. Rhegij terraemotus minax, sed mitis , solo fragore contentus . Quippe seruabat ciuium nuper extincto Archiepiscopolachrymas : terrae,ri olim in Paulini Sanctissimi Antistitis obitu, i
nocuo sonitu veluti condecorante funus . Nouo tamen terrae motu sere post mensem elapsum saeuius integrato,tantus ciues terror inuasit, ut dese ita urbe , vix consilii compotes mulio grauiola prassentibus ex. pectarent. veriti fortasse terrae motum illi parem ,: qui extra omnem,memoriae aleam positus , promontintium Rheginum a Sicilia, interiecto freto,diic mit dubia Graecorum fide , ct obuoluta tot seculorum conis gerie veritati tenebras offundente . Indicta celeriter supplicatio . Francisci Xauerit, noui eius vibis patro ni statua circumducta : quam comitati ciues fere omnes saccis, crucibus, flagiis instructi. Manabat e tergo sanguis, eκ oculis lachrymae: & glomeratis id unum vocibus misericordiam implorantium repercustae valles,ac litora responsabant. Nec silendum, quod inde nunciant recentissimae litterae. Pagi Rhegim in tre distributi regiones accolae ad eiusdem Flancisci ardqsacram turmatim ibant, terraemotum deprecaturi. cum una pars viae toedio substitit, duabus reliquis prosequutis iter,quod coeperant . Dispar consilium, di spar etiam qua damnauli,qua probauit euentus. Nuricte proxima terraemotus atrox eorum tantum aedes iniuasit,qui re insecta redierant: ab ijs,qui Xauer ij tem plum inuiserant, ne auditus quidem . Illis importuna quies terrae motum et his pium iter quietemipeperit-Haec ex urbe Rhegio. Idem Tropianae terror, idem periculum, ijdem sen Ius animosum, supplicatjou -iιοι D cru-
23쪽
cruciatus, preces ingenti metu, damno modico: quod ψrbs mare dei pectans , in scopulosis locata rupibus, non contra hostium modo,sed aduersus etiam naturaebes la consistat. ln consimili discrimine, sors non dispar Hippρ iva Locrotum,S.Christinae, Hipponi j; nisi quod huius o Mq' pacti tres te cidere. Somanum plane indemne: necis τ' dubium quin D. Dominici beneficio. Napitiae inco-ι ,Valen- lis tulit incolumitati m prodigium. Ferunt,terraemo- tu impendente , vitum e vicino litore ad duo passuum Nsi i m ilia mare decede te. a tescetibus repente vadis, quae, ex modo supei fusae undae occupauerant. eo spectaculo Far- paganos malum imminens odoratos , destitutis con-BO' laribus, ad sylvas, montesque immigrasse inq*ῖὼτ solito aquae motu terraemotum praenunci antea. BIy- .ae Gielis staciae cum pagis,,ubsicino, Philogaso, Panaiae, Mon- Subsecioso ti sancto , Monti soro, Castro monardo, Roccae Ber. μμ β. naidae, Marcellinari, S. Floro plane prostratis, ob hoc
12 ' ἔ unum non plane infelices minae,quod superfuere, qui
e numa lugeant. infaustior Vibonis conditio,ivbi terrae hia. Se is, tus sumum sulphureum interdiu, noctu flammas emi
sit; quo suis etiam Calabria Aethnis, suis Vesuuijs in
horresceret. Luctuosissimus omnium antiquae Lame. tiae, nunc S. Eufemiae exitus, Qui pagus i commune nauigantium hospitium, unde rates inluere, quo sole bant appellere, iret sim accolis repente disparuit, ut vix, aut te vix quidem saxula manserint, monimenta ssue rece tioris ruinat,sive anterioris fortunae. Lachry . - niabilem eius solitudinem nartauit, qui spectauit no .: strae Societatis Sacerdos, natione Germanus , germa----Ολ' ia hae, idest probati Isimae fidei. Libet hic quaedam exeo- ' dem adij cere,quae totius ex ea parte orae maritimae st tili poeno oculis insis iubiiciunt'. Ille , luperiore ati
' 4 cio, P citcipi. Halliae iLanigrauit statrem, Catholicae
24쪽
religioni auspicatissim ξ redditum, ad Melitam insulam comitatus, Romam regrediebatur,te consecta feliciter. Ergo, cum eo die, qui nigro semper erit calcu-culo designandus, hic e Mellanae portu soluisset;& cursu prospero, freti angultias, ac duorum marium inter se coeuntium procellosa compendia praetervectus , iam Rhegium,& proximos Calabriae tractus cymbula, qua vehebatur adraderet, mare ventis poene silentibus, sponte alluitare visum, atque efferuelccte, insolito quidem aestu, & nautis ipsis ignoto: in eum modum , quo in ollis aquae,subiectis flammis,ebulliunt. Nauariacus inopinato malo perculsus ad Vulcanias insulas, non longe a Calabria, proram,' ac phaselum obvertit. Sed, cum quo propius accedebant, eo magis inserae subsilirent undae,aestusque maior, quam qui vitabatur, occurreret, nautae ancipiti pq riculo impliciti remigrare coacti, Sc quas declinauerant Calabriae oras relegere. Vetum, cum adhuc subsultim emicarent ex se seia: fluctus, ac nauigiolum velut in saltus attollerent, ut primum licuit, proxima Tropianae urbis litora tenueis runt.Vbi viribus,animisque resectis, dum ad reliquum rater se comparant, ex improuiso ingens cX terraemotu stagor auditus 1 quem par maris seruor praecesserat: substrato aquis solo prima terraemotus rudimenta in choante , ac veluti sub latebris condiscente. Iactatio hic leuior quidem, quam alibi, ut supra diκimus, sed subinde praeualida paucas domos cuqrtit, ciuiu in maiore metu, quam clade . Tandem, quiesce qxe sonitu, terrae agitatio non quieuit: sed ea nocte, ac die etiam
proximo, intremuere sola terrarum I ita ut 'nus concinens terraemotus, sed non uno i ductus impctu videretur. Quocirca, cum ij, de quibus diximu , coeptum . itta prosequereatur, vidςbantur iis subsultate litora, D a arbo
25쪽
arbores, montes, te illa, oppida fluctuare ' neque alia camporum, quam aestuantis pclagi species . Mirari omnes, quod proce Ilas terris multo saeuiores cssem derent, quam inter Charybdis, Scyllaeque vorticcs iupera tergo reliquerant. Exhibebant se passim com gesti saxis, poementis, asseribus, trabibus aggeres, ca- daueta castentorum, atque urbium,& veluti naufragio. tum eiectamenta . Turris Vibonae, Napitiae, Nicastit, s. Blasii gnati locorum nomina receniebant: res iant lubtractas ex oculis non videbant,somniare se rati, ac hocturnis lamis illudi. Vt vetum est ad S. Eufemiam, castellum de quo diximus, subditione Melitensium. equitum nobile ; hie ne teliquiae quidem apparue te, quae non pagum, sed vestenmisimam pagi memoriam retinerent, ut a peritis indigitari vix pollet, hic fuit . Temphim ibi antea visebatur religione lacrum, anim quitate percelebre, amplitudine augustum , structara
conspichium,parietum firmitate munitum,arcis in for-,am assurgens proluignacu tam aduersus Turcas, atq; unicum incolarum perfugium , si quando ea loca, aut lyratarum mio parones, autho lium etiam iusta cla Issinuaderet.Turris, quam campanariam appellant, in ta tantam iubi mitatem trifferebatur,ut ad tri ginta muta lassuum prolpiceret m. Iemplum, turtis, tintinnab4-
'la ita ieriae hiatu hoiula, a sepulta , ut me clari qui-
dem pdisnt vestigia s quibus antea tanta moles, tam que inseria iubilauctio nitebatur. Tum vel O naurae ud tam strue spectaculum sublato ad caelum seu clamore,leuge tu ,desiluere in litus: vbε recenti memoria Oppidum viris, lictisque isequens reliquerant'. Cursi ' tare hinc,hadedulitare omnia, singula oculis,auribus ν inanibus explorare. Nihil obuium nisi deserta planit iter, muta solitudo, minuum silentium, Sabulum m-
26쪽
i solitum occurrebat, calens, ac strui eum, quasi subiectis ignibus torrere ter . Tandem humo repertus iam insidens, manu ori admota, contracta fronte, tristi supercilio,immotis palpebris , appressis labris,terraemotu immobilis redditus, di inter laps des prope saxeus. Neicit profecto lachrymas magna calamitas, & inges dolor que telas etiam amputat. Amsi crat hic bona, dares,amicos, coia anguineos, patriam, omnia. tamenea supererant: haec quoque sors tam acerba se stulerae .iHospites eo aspectu attoniti,iolati quGquo modo miserrimum, ti Ihil, ut opinor, ultra perconctati, quando loquebantur cladem atenae ipsae vocales, ad cymbameelerius regressi, quam venerant, deseruere protinusi funestissima litora,qua remis concitatis,qua velis e fia-l sis Neapolim 'petituri: ubi haec. ut atteste oculato , vi luculentiis mo accepi, ita retuli . Traditum etiam inis de, Occupata Omnia aquis palustribus, e Iolubnatis; quae se ad Nimos septemfoctoue attollebanis ne op--pidum eκcitare, siqui velint, possint; nisi , nouo Oibis terrarum miraculo , nouae inter aquas Venetiae sub-:stiuantur. Hi e Calabria tum citeriore, tum ulteriore nuncii. Non his tamen se continuit finibus tam vastaicalamitas Med traiecto freto Messanam renuiti inter Scyllae in latratuu ad mugientc.terra. Timpia Hiehi j biicopale toto terrarum Oibe celaberrimum, Virgiori Marti sacrum, cuius ea urbs t piis Ola glorharur, aeternael beneuolentiae obside , aliqua ex parte talapsum didicit posse dirui. Furritus paries eκ dextera templi pati te longo tractu protensus, ac sutigiatis per interuat a' pinnis conspicuus, tertat motus in Libesa utus et Ju γi ctam aedis factae, ut appellant,naum eodem turbine pressit,mersitque . ingens eo die ad vespertinam ciabis
27쪽
tantaque ijs pietas magno stetisset, nisi suo Dei patia
praesidio ptat uertisset exitium. Quippe trabes,pinnae. que cecidere per interualla,& nimbus pulvereus e te. Etis mox casuris excitus, offusa caligine, periculi a d. monitos ad fugam impulit. Ita nouo miraculo puluis lucem tulit, dum sustulit, viamque,dum Obstruxit, aperuit, mox redigendis in puluerem, nisi puluis prohibuisset. Septem tantum exanimati. Inter quos mu Iiet vix tum soluta culpis vita,& corpore soluitur.Coinsessatio tamen intact3, cui ieruando duae trabes,cum ruerent , obliquauete te in sornicem: ne mors illi inferretur in vitae munere. Tres quoque pueri, dum inconsulte trepidant , unusque alteri festinando fugam moratur, Omnes praeuolauere ad superos, acerbissim aetate: maturan relatum immaturitate eonsilii. Caeteri in fugam effusi pernicitate pedum euasere perniciem.
Messanam terrae,Panormum aquae motus iactauit. Pelago inundante,nauis in portu demersa, cymbulis etia pluribus maioris nauigii fortunam sequentibus. Reddidit quodammodo tuas sibi natura vices, ut quando insolita glacies hyeme sontes obstrinxerat, vere mare
exundaret. Neapolim terraemotus non tam afflixit, quam attigit, velut ex longo itinere debilitatus, ac -factus; ita lensim,ut non paucorumsensus, atque aures effugerit. l Tetrae se associauit tumusculo Vesuuii 'flammula, qui tunc visus modice inardescere: quas, Qt turres speculatori aesolent, ea montis arx latentem hostis. aduentum, elata face, i detegeret. bub idem tempus, in vicino Abellae oppido angens arborum' strages vi ventorum trie tunc erumpentes e terra bali tus innoxii volit axent di Campania reliqua inta: ia, ne selicis nomed amitteret. Lucania finxtimo ma-
ba corrept a. Nam paucorum dierum interuillo Ma-
28쪽
rateae adeo terraemotus imi aluit, ri ubique eon. spicetentur parietes disciis , dissitique later se rmox tamen eodem.impetu coalutae . Quod ciues S. Blasiij, cuivis corpus. in ea urbe calitur , tuic t ae , ac pa trocinio ascribunt. Tarentum quoque terrae leuis petaculit fragor, ut antiquam cum magua Graecia cogna tionem agnosceret. Postremo Senae in Hetruria con cullae, iam latius manante malo. Caeterum, quo terrae non peruasit motus , metus irrupit . Altra terrorem
in cullere iis, q-ibus terra non potuit . excitata quip pe his cladibus eorum industria bi qui syderum:cur sum scite norunt inspicere . Astrologos appellant, genus hominum inane, & ventosum, duces promissis onerans,vulgus terroribus, in utroque mendax et dum portenta praedicunt, ipsi verius portentosi. Ambigitur an inter hos recensendus Petrus Paulus Sassonius, natione Calaber, munere medicus; qui, hac serpente clades, coepit magis horrenda praeci uere. Terraemo tum imminere lauiorem non uni prouinciae, aut re gno , sed toti fere orbi tetrarum. Mare latoribus aut conscensis, aut effractis ad duo passitum mistia exundaturum , maritimarum euersione urbium . Grandiis nes eodem tempore quinque librarum pondere ruituras C cat Io, quibus animantiarac tina subruerentur. Et, ne quod fingi posset aliquae ex parte Perfugium,
flammas erumpentes e montibus caetera vastaturas.
Iudicium imminere mortalibin , non quidem supreis mum, sed supremi quasi praenuncium, ac prodromum. Excepta haec primo credulis auribus ab impetita plebecula , tum traducta etiam ad proceres , non sine suis: spicione veri. Fidem conciliabat rumor, quod istum Vesuuianum incendium , tum terrae motum hunc Tm.
29쪽
ptobatissimi testes,idque a multis etiam cordatissimis
creditum. cum illud 'tantlim in controuersiam voca. rent, an id obseruatione astrorum , an Ope doemonis , an numinis afflatu resciverit . quipppe ille diuinam si bi sapientium astare iactabat. Quouis modo id praeini nosset,exitum pertimescendum putabant. Res codeinducta est, ut in tota ferme Calabria incolae secessionem, ac fugam meditarenturi quasi ibidem deberet te. petita calamitas recrudescere. Quanta etiam hic in viberegia facta sit eo nuncio conites natio animorum, credi vix potest; praetetui vaticinii fama fidem facien te mendacio. Irridobratur quidem ca praesagia a paucis 2 meiqebantur tamen a non paucis: plurimi, ut di- eam leuissime, non comen encla censebant.Fecole maneme. batur ab historiarum peritis , aetate Francisci. Petrarin Pere bo chae, consimile vaticinium, tanto populorum terrore, 'DUL ut Ioanna adolet centula regno potit3, nudis pedibus, aedes sacras obierit: tanta etiam hue nrus vaticinio re spondentis fide , ut praenunciato die urorribilem terrahoatum ediderit: mare Neapo Ii exundarit, voratisque in portu nauigijs aedicula, litorales demerserit, magni mortalium strager dies quoque noctem effuderit, e tincto sub ortum Sole; caelo, terraque mundi interiis tum conclamantibus . Grauiora nunc timebantur rein centissimo Calabriae exemplo. Haec passim in triuiis, in angulis, in soro, in aulis sermone omnium terebaniaturi tetritis semel animis ad metuenda deteriora pro nis. Damnabatur censorio supercilia ab. Aristarchis credulitas; ab aliis,par huic vitium, securitas. Itaque ad montana loca diffugere nonnulli coeperant, alii deincreuerante exundatione maris maiorem incutiente .
metum,quam montis flamma, cui assueuerant. I topiή datum praetepea in tota regno, quo celerat me rumor
30쪽
manauerat. Sed prosecto tam vasta mendacia moletatuunt sua. Captus ille iussu regii Magistratus, ac Ne polim perductus. ubi vocatus ad quaestionem damnatus est ad triremes rvt in lignea arca se clauderet, qui diluuium praemonebat, mare remis sollicitaturus, ut exundet, iuxta praesagium. Ductus publice per plateas, inter consertissimam multitudinem exceptus sibilis,
probris, pugnis, calcibus,vulneribus a turba antea me tuenre,pollea indignante metum: ita ut magno satellitio septus vix vulgi manus, ac furorem effugerit. Nec deerant,qui votis eum sulpendio destinarent, quasi I queo mendacium strangulaturi. Carteium , quod is praeteritum terraemotum praedixerit, pernegant aliqui: cum plerique id generis hominum post euentum diuinem . Sed, si res ad veritatis trucinam expendatur,pro comperto id habitum apud multos , qui suo testimonio aliorum fidem extorquent. Equidem ita censeo, ex Almanaeo, ut appellanr, Ben in casar, in quo terraemotus hoc anno praenunciantur, a Sassonio Calabria , in qua degebat, quod terrae motibus esset obnoxia, deis signatam. posteacuentu animosiorem redditum, temere adiecisse maiora , perlecto fortasse praesagio eodem: in quo mensis Maii dies quintus periculosus edicitur. Contultius prosecto fecisset, si suum sibi exitium,non alienum praecavens, medicinae arte contentus , humani corporis tremores, non terrae; humorum
eruptiones, non fluctuum; sebres,non incendia praesensisset. Nunc e regio ad sacri quaesitoris tribunal traductus triremem commutauit carcere , ut nouum ip-
Ieiudicium subeat, qui commune cunctis iudicium minitabatur ; poenas audaciae, nisi crimen diluat, Iulturus. Haec de metu ex caula plane inani, ac poene ridicula. Sed grauiora non deerant, quae timorem inij-