Rhetoricorum ad C. Herennium libri 4. incerto auctore. Ciceronis De inuentione libri 2. Topica ad Trebatium. Partitiones oratoriae. Cum correctionibus Paulli Manutii

451쪽

PARTITIONEs gnataurdumλ, aut in utile, aut iniquum, aret turpe est se defendit , aut etiam discrepare cum ceteris scri piis, uel aliorum, uel maxime ,si poterit, einfidem: quamq. defendet ipse, eam rem , Ohenient gri, uemuis prudentem , ct innum homi em , stante

rum daretur , scripturum fuisse, sed planius, eamq. siententiam quam significari posse dicet, ii

hil habere aut captionis , aut uitii : contrariam autem si probarit, fore ut multa uitia, Iulia, ini qua, contraria consePantur. Cum autem aliud

scriptor sensisse uidetur, ct aliud scripsisse: qui

scripto nitetur,eu re exposita recitatione uti oportebit : deinde instare aduersario: iterare e renoeave e interrogare, num auiscriptum n get, aut co tra factum infitietur. Post iudicem ad μ Jc - pti uocet. Hac confirmatione usus, amplificet rem lege laudanda: audaciamq. confutet eius, qui cum

palam contra fecerit, idq. fateatur, adsit tamen , factumq. defendat. Deinde infirmet defensionem . cum aduersarius aliud uoluisse, aliud sensi e scriptorem, aliudscripsisse dicat: non esse ferendum a quoquam potius latoris sensum, quam a lege ea-plicari . Cur ita scripserit, ita nonsenserit. Cur, cum ea,quae plane scripta sint, negleaei it, q aenumquam scripta sint, proferat. Cur prissimos iii scribendo uiros summae Iultitiae putet esse damnandos. Quid impedierit scriptorem , quominus exciperet illud , quod aduersarius, tam-qliam si exceptum esset , ita dicit sesecutum. q

. tur

452쪽

tur exemplis iis, quibus idem scriptor: aut , si id

mon poterit , quibus alii, quod excipiendum putarint ,' exceperint. Quaerenda etiam ratio est, siqua poterit inueniri, quare non sit exceptum: aut iniqua lex , aut inutilis futura dicetur e aut alia caussa obtemperandi se alia abrogandi: dissentire aduersarij uocem, atque legis. Deinde amplisecandi caussa, de construandis legibus , de periculo rerum publicarum , atque priuatarum , cum aliis locis, tum in perorando maxime, grauiter erit, vehementerq. dicendum. Ille autem, qui se sente tia legis , voluntateq. defendet , in consilio , a que in mente scriptoris, non in uerbis , ac litteris nim legis positam esse defendet: quodque nihil exceperit in lege, laudabit; ne diuerticula peccatis darentur; atque ut ex facto cuiusque , iudex legis

mentem interpretaretur. Deinde erit utendum Oxemplis : in quibus. omnis aequitas perturbetur, si uerbis legum; ac non sententi, pareatur. D inde genus eiusmodi calliditatis, ct calumniae retrabatur in odium iudieis , cum quadam inuidiosa querella. Et si incidet imprudentiae caussa , quae non ad delictum , sed ad caseum , necessitatem uepertineat , quod genus paullo ante attigimus: erit seisdem aequitatis sententiis contra acerbitatem verborum deprecandum.Sinscripta intersedissentient: tanta series artis est , sic interse sunt pleraque connexa, O apta , ut quae paullo ante praecepta dedimus ambigui, quaeq. proximae senten-

453쪽

pARiIT IONBs Notiae , scripti, eadem ad hoc genus caussae ter tium transferantur. 2Xam quibus locis in ambiguo defendimus eam significationem , quae nos adiuuat ; eisdem in contrariis legibus nostra lex deuendenda est. Deinde est esciendum, ut alterius scripti sententiam , alterius verba defendamus. ita quae modo de scripto, sententiq. praecepta sunt, eadem huc omnia transferamus. Ex Posii Ah sunt tibi omnes oratoriae partitiones , quae quidem e media illa nostra Aca mia floruerunt, neque sine ea aut inueniri,aut intelligi,aut tractari possunt. nam ct partiri ipsMm , O definire , O ambigui partitiones diuidere, O

argumentorum locos nosse, O argumentatione ipsam concludere, O uidere, quae sumenda in amgumentando sint, quidq. ex iis, quae sumpta sunt,mciatur Lo uera a falsis, uerisimilia ab incredibilibus diiudicare, o distinguere; O aut male sumpta, aut male concisa reprehendere, ct eadem uel anguste disserere, ut dialecitici qui appellantur ; uel, ut oratorem decet, late exprimere et

illius exercitationis, O subtiliter dissutandi, σcopiosie dicendi artis es. de bonis uero rebus, σmalis, aequis, iniquis, utilibus, inutilibus, honestis, turpibus , quarai potes habere orator sine illis maximarum rerum artibus facultatem , aut copiam ἐ Quare haec tibi sint mi Cicero, quae e

posui, quasi indicia fontium istorumad quos si nobis eisdem ducibus , aljs ue perueneris, tum σ

454쪽

C.F. Ego uero , ac magno quidem sudis mi ater . multisq. ex tuis praeclarissmis muneribus nullam maius e pecto.

. . . .