장음표시 사용
31쪽
2 F. . C in p Μ ο , si , ilitervalliv--; ne in habent valde imus eo sonantias, ut praecedentes, ex quibus suavitatem mutuantur: una: de fit ut hae ultimae in relatione debeant vitari, saltem quando fit lenta Musica & non diminum; in valde diminita enim , Squae celeriter canitur, non satis auditus liabet otii tui harum disibilanistiarum defectus advertat, qui delactus longe evidentior est ex eo quod quintae sint vicinae, cum qua idcircomaeitus illas comparat. atque cx praecipua huius sua late illarum imperi mnem clarius agnoscit: atque jam omissum soni affectionia istilitationMniemus, ubi solummodo 'dvertendum ad confirmandum quod supra diximhq i Anhq inriindis va-cim acutum d gratve oriri in I, usica et hi, tinu numeris a. 3. & ,: omnes omniis no numeros ἰ quibus tam gra s quam dissonantiae explicantur tex illis tribus componi es disis one facta perilis, tandem ad uni talem usque resol EO / 't. fi
ex dictis posse nosabsquegraviter immuteo haec tria servemus a. . Ii Iomnes soni, qui simul emittentur, aliqua cons an , filii distetit ab invicem praeter quartam, quae infima audiri non dember hoe est contra Bassiim ῖto P F di tri I. Ut em vox successive movratim tantum per gradus vel
IIl. Denique , ut timuidem in relatione tritonum aut falsam
Sed ad majorem elegantiam, & concinnitatem haec sequentia . observanda suot: i' Ut ab aliqua ex persectissimis consonantiis ordiamur, ita enim magis excitatur attentio quam si aliqua frigida consonantia initio audiretur; vel etiam a pausa sive silentio unius vocis optimc : cum enim postquam Vox, quae inc pid, milita, cst, alia vox non expectata primum aures strid, huius novitas nos maxime ad attendendum provocat: de pausaautem supra non egimus, quia illa pur se nihil est , sed tanxiam aliquam novitatem & varietatem Ud-yd aevo , quaeinsuix,
32쪽
Uinumum duae octavae es duae quintae se invicem con quantur immediate ; ratio autem, quare id magis expresse prohibeatur in his consonantiis quam in aliis , est quia hae sunt pia ideoque dum .ma ex illis audita est, tunc plane auditui satinctum est; & nisi illico alia consonantia ejus attentio renovetur, in eo tantum Occupatur,itat advertat parum Varietatem,
quodammodo frigidam cantisenae ymphoniam : quod idem in tertiis aliisque non accidit, immo dum illae iterantur, siastentatur attentio augeturque desiderium, quo perfectiorem consisnantisam expellamu . - Τ3 Ut quantumseri potest motibus contrariis partes inccdant, quod fit ad ma)orem varietatem: itum enim perpetuo dc motus
cujusque vocis ab adversa, & conson tiae a vicinis coninnaotiis sunt diversae. Item ut per gradus M m per sum si gulae
v Ut, dum ab aliqua consonantia minus persecta ad perfectiorem volumus devenire,semper ad magis vicinam desteliam potius; quam ad rςmotiorςm , y. g. a sexta majore ad ostgvam, a minote ad quintam &c. atque idem de uni-sono atque deperfectissimis consonantiis cst intellige um: Ratio autem, .are id potius servetur in motu a consonantiis imperfectis ad perfectis, quam in motu perfectarum ad impersectas, est, qu dum audismus immrsectam, aures perscinorem expectant in qua magis qui, escant, atque ad id seruntur impetu naturali, unde fit ut magis vicina debeat poni, cum scilicet illa sit quam desiiderant: cintra vero dum auditur persecta, imperfectiorem nullam cxpectamus, Meoque non refert utra fit quae ponatur. Vcrum jam dicta regula Variat frequenter, neque jam possum meminisse ad quas consornantiasti quibussibet dc quibus motibus deceat pervenire: haec omnia pendent ab experientia & usu practicorum quo cognito sarcile rationes omnium, & siubtiles h jam dictis deduci posse existimo, di olim deduxi multas: jaminter peregrinandum evanu
. 3' Ut in fine cantilenae ita auribus satisfi t, ut nihil amplius expectent, & persectam cile cantionem animadvcrrant, quod fiet
Optime per quosdam tonorum ordines semper in perfectissimam. D 3 conse-
33쪽
eons antiam desinentes, quos practici cadentias vocant: harum autem cadentiarum omnes species fuse Lartinus enumerati Idem etiam habet tabulas generales in quibus ex plicat, quae consonantia post quamlibet aliam in tota cantilena possint poni, quorum omnium rationes nonnullas'affert, sed plures opinor & magis plausibiles ex nostris fundamentis possunt deduci.
6' Denique, ut tota simul cantilena, dc unaquaeque Vox separatim intra certos limites contineatur, quos modos vocant , de
Atque haec omnia exacte quidem observandas tin contra- puncto duorum tantum, vel etiam plurium vocum, sed non dis minuto nec ullo modo variato: in cantilenis autem valde diminutis . & figuratis. ut ajunt, multa ex praecedentibus rcmittuntur,. quae ut breviter explicem, prius agam de ' partibus vel vocibus, quae in cantilenis solent adhiberi; licet enim in quibusdam plures, vel pauciores saepe reperiantur, illa tamen videtur esse persectissima, & maxime ussitata Symphonia, quae conflatur ex vocibus. Prima & gravissima omnium harum vocum, illa est quam Bassum nominantiaraec praecipua, est & maxime aures implere debet, quiaeomnes aliae voces illam praecipue respiciunt, cujus rationem diximus; hac autem saepe non per gradus, sed etiam per falsiis solet incedcre, cujus ratio cst, quia gradus inventi sunt
ad levandam molestiam, quae oriretur ex inaequalitate rerminoruns unius consonantiae. Si immediate unum post alium efferretur , cum acutior longae fortius aures feriat quam gravis: haec enim molestia, minor est in Bata quam in aliis partibus, quia scilicet illa gravissima est, ideoque minus valido indiget spiritu ut
emittatur quam caeterae; praeterea cum hanc, ut praecipuam, aliae voces respiciant, debet magis aures ferire, ut distinctius audiatur. quod fit dum incedit per saltus, hoc est per terminoS minorum consonantiarum immediate potius, quam cum per gradus. Secundam, quae Basso proxima est, Tenorem vocant, haec e jam in suo gcnere praecipua est, continet enim subjectum totius modulationis, & est veluti nervus in medio totius cantilenae corpore, qui reliqua ejus membra sustinet,& conjungit. Ideoque
quantum fieri potest per gradus solet incedere, ut ejus partes sinta magis
34쪽
magis unitae & facilius illius notae a notis aliarum vocum disti
Contra-Tenor Tenori opponitur, nec alia de causa in Musica adhibetur, quam ut contrariis motibus incedendo varietate deis lectet. Solet, ut Bassiis, per saltus incedere, sed non easdem rationes, hoc enim fit tantum ad commoditatem & Vatietatem. quia inter duas voces consistit, quae incedunt per gradus. Prassici ita aliquando componunt suas cantilenas, ut infra Tenorem de- scendat . sed hoc parvi est momenti, nec unquam, nisi in imitatione , consequentia, & similibus contra punctis artificiosis, videtur ullam novitatem afferre Superius est acutissima vox in Basib opponitur, adeo ut sepe contrariis motibus sibi invicem occurrant. Haec vox mraime per Minus debet incedere, Quia raram acutiuima sit, 'auferentia 'terminorum in illa maiorem molestiam facesseret, si nimis dist rent ab invicem illi termini quos successive efferret. Celerrime autem omnium moveri solet in Musica diminuta , ut contra Bassus tardissime; cujus rationes patent ex superioribus, sonus e iam remissior lentius aures serit,ideoque tam celerem in eo mut tionem auditus ferre non potat, quia illa non daretur otium sim gulos tonos distacte audiendi &c. His explicatis non omittendum est in his cantilenis frequenter dissonantias loco consonantiarum adhiberi, quod fit duobus modis , nempe diminutione vel syncopa. Diminutio est cum contra unam notam unius partis 2 vel vel plures in alia parte ponuntur, in quibus hic ordo servari debet, ut prima consonet cum nota alterius partis, χ' Vero si gradu tam tum distet a priori, potest dissonare, atque etiam tritono vel falsa quinta distare ab alia parte, quia tunc videtur autem posita peraccidensat ut via qua a prima nota ad tertiam deveniamus, cum qua debete tinsonare illa prima nota,etiam nota partis opposit*.Si vero illa secunda nota per saltus incedat, hoc est distet a prima intervallo unius consonantiae, tunc etiam cum parte opposita debet consonare, cessat enim praeccdens ratio. Sed tunc 3' nota poterit dissonare si per gradus moveatur, cujus exemplum esto.
35쪽
in sine spectare debemus ad quietem, quae major reperitur in illis
sonis inter quos est minor differentia, vel nulla omnino, ut in uniis sono, non solum autem haec quies sive cadentia iuvat in fine: Sed ctiam in medio cantilenae hujus cadentiae fuga non parvam affert desectationem, cum scilicet una pars Velle videtur quiescore, alia autem ulterius procedit, atque hoc est genus figurς in Musica quales sunt figurae Rhetoricae oratione, cujus generis etiam sunt COMcquentia, imitatio, & similia, quae fiunt cum vel duς partes successive, hoc est, diversis temporibus plane idem canunt vel plane contrarium, quod ultimum etiam simul facere possuot. Et quidem id in certis cantilenae partibus aliquando multum i Vat, quod autem attinet ad contra - puncta illa artificiosa, ut v cant; in quibus tale artificium ab initio ad finem perpetuo servatur , illa non magis arbitror ad Musicam minium ocros a moere resa --ti l mendam, quq ad motus animi ex-- citandos est inventa, ut nostia Musica.
Elebris est horum tractatus apud practicos, & qui sint omnes norunt, idcirco foret supervacaneum ex irare: hi autem oriuntur cx eo, quod octava inaequales gradus non sit divisa, modo enim in illa Tonus, modo semitonium meritur: praeterea ex quinta, quia illa omnium auribus acceptiuama est, & omnis Cantilena hujus tantum gratia facta esse videtur, 7. enim duntaxat divcrsis modis octava in gradus potest dividi, quorum unusquiseque duobus iterum modis a quinta dividi potest, praeter duo, quorum in uno quoque semel reperitur falsa quinta loco quint , unde orti sunt tantum duodecim modi, ex quibus etiam quatuor sunt minus clegantes, ex eo quod in horum quintis tritonus reperiatur, ita ut non possint a quinta principali & cujus gratia tota cantilena videtur componi, per gradus ascendere vel descendere, quin necessario occurrat falsa relatio tritoni aut falsae quintae. Tres in quolibet modo sunt termini principales, a quibus incipiendum& maxime finiendum, ut omnes norunt: vocantur autem moditum ex eo quod cantilenam cohibent ne ultra modum hujus partes divagentur, etiam praecipue, quia illi apti sunt ad continen- E dum
36쪽
dum varias cantilenas, quae diversimode nos assiciant pro modorum varietate, de quibus multa practici verum sola experientia docti, quorum rationes multae deduci possimi ex supradictis: certum enim est in quibusdam plures ditonos vel tertias minois res & in magis vel minus principalibus locis inveniri, ex quibus paene omnem Musicae varietatem oriri supra ostendimus: praei rea etiam idem dici posset de gradibus ipsis, tonus enim maior primus est dc qui maxime ad consonantias accedit, & per se generatur ditoni divisione, alii per accidens, ex. quibus & silmilibus varia de horum natura possent deduci, scd longum foret: & jam quidem sequerentur ut de singulis animi motibus. qui a Musica possunt excitari, separatim agerem, Ostenderemque per quos gradus , consonantias, tempora, & si nilia debeant illi excitari, sed
excederem compendii institutum.
. samque terram video. festino ad littus, multaque brevitatis studio, multa oblivione, sed plura certe ignorantia hic omitto, patior tamen hunc ingenii mei partum ita informem, & quasi u sae foetum nuper editum, ad te exire, ut sit familiaritatis nostraemnemosynum & certissimum mei in te amoris monimentum,
hac tamen, si placet, conditione, ut perpetuo in scriniorum vel musaei tui umbraculis delitesctias aliorum judicia non perferat, qui, sicut te facturum mihi polliceor, ab hujus truncis partibus benevolos oculos non adverterent ad illas, in quibus nonnulla certe ingenii mei lineamenta ad vivum expressa non inficior, nec scirent hic, inter ignorantiam militatem ab homine desidioso dc libero, penitusque diversa cogitanti dc agenti, tumultuose tui sortius gratia esse compositum. .