장음표시 사용
4쪽
mitio tertia aut ct emendatior
5쪽
Primis fatus est rectae fides regulam eu stodire, oe a constitutis Patrum nul
Hormisda papa episcopis Hispaniae ap.
6쪽
XXVI. De serinanctis raelestis oe Atarsin.
s. I. T Celesa apud christianos proprie denotat fidelium es Lia laetetatem & conuentum; at per metonymiam .. saepe denotat locum ipsum, in quo ebristiani conuentusi agitant suos. Hoc loco de ecclesiis posteriori sensu age- . 'mus, ae proinde ecclesia est aedificium cultus diuini per- agendi gratia exstructum , & sollemni ritu consecratum, aut saltem benedictum. Nimirum ecclesia Christi visibi- .lis est , & praeter cultum internum habet etiam exte num , qui in sacramentorum administratione , sacrifieiis& communibus precibus positus est..Hinc veluti sponte sua instituta sunt loca , in quae christiani ad si cra
antiquis monumentis designantur. Saepe dicuntur concilia, conciliabula, conuenticula, quae voces a conuenis ad locum comventus translatae sunt . Item dic tur Uominisa , domus Dei ,& κυριακκ a Deo ipso omnium rege & domino, cui dedica-hantur. . Porro a nne dicuntur oratoria & domus orarionis, quamuis nomine oratorii aliquando veniant sacella in priuat tum familiarum commoduna exaeuela . Cone. Agath. can XXI.
Ecclesiae quoque nonnullae dictae sunt maxuria, apostolea &propbetea, illae nimirum , quae sepulcro , aut reliquiis, aut memoria alicuius martyris, apostoli , vel prophetae decoratae erant. Item Latinis ecclesiae , praesertim parochiales, tituli dicuntur , siue a certis signis & titulis , quibus insigniebantur, siue quod addicti clerici inde nomen suum sumerent, siue a nominibus sanctorum , quibus erant dedicatae. Et post Dacem elesiae datam saepe Getesiae dictae sunt rempla & basilicae squae voces in antiquioribus monumentis hoe sensu vix occurruiu . V. Bingh. orig. eccles lib. VIII. cap. I. - 'ν
7쪽
f. II. Iam quae suerit prima ecclesiarum origo, inter doctos non conuenit. Plerique theologi nostri docent , ecclesias ab ipsa apostolorum aetate originem habuisse, quam sententiam Io. Μedus & Binghamus pluribus probarunt. Contra Uedelius , Sui cerus & Boehmerus contendunt, primis tribus saeculis non fuisse proprie se dictas eeclesias, quae speciali ratione diearentur, essentque commerciis aliis exemtae. In hoc sententiarum diuortio illud magis plaeet , toto serme primo saeculo christianos propriis ecclesiis caruisset quod Hieronymus a Costa te. net. Sane christiana religio initio veluti Iudaeorum secta reputabatur, ae proinde chri iliani in synagogis Orare permittebantur, & in coenacula, quae apud Iudaeos erant oratoria in parte aedium superiore extiructa , sacris propriis vacaturi conueniebant KL I. I 3. O V. 42. ' Sed secundo tertio saeculo procul dubio exstabant ecclesiae, quod sexcentis constat monumentis. U. Bingham. mig. eccis libUIII. eap. I. b . Id tamen verum est , ecclesi s persecutionum tempore suisse simplices & humiles , ut simplex & durus christianorum status postulabat. Data vero christianis p ee ecclesiae augusta & magnifica forma exstructae sunt.. f. III. Multiplex est ecclesiarum genus, aliae enim sunt cathedrales , aliae collegiatae , aliae parochialas, aliae Guventuales , aliae capellae . Ecclesia cathedralis, quae alias masna & matrix dicitur , habet fixam episcopi cathedram , & est totius dioecesis communis paroecia . Collegiata habet collegium canonicorum , sed non episcopi cathedram: parochialis est, in quae proprius .presbyter sub
episcopo curam animarum exercet. Ecclesiae conuentu ais Ies sunt ecclesiae monachorum & regularium , ita dictaea conuentu monachorum & regularium, in quorum pe
- b Veteres patres Origenes, Minucius Felix, Arnobius &Lactantim habent, christianos non habere templa, nec altaria. At id nihil ossicit ecclesiarum antiquitati ; sc enim verbum it. lud accipiendum est, talia christianos non habuisse temela, aut altaria, qualia gentes habebant , idolorum nempe & idolola. triae plena, quod suis Medus probat.
8쪽
CAP.XXVI. DE SACROSANCTIS ETC. 3 i
, Euliarem usum primum exstructae sunt. Et demum capellae sunt sacella in agris , aut in ciuitatibus, aut magnatum domibus exstruaae, & sacris extraordinariis avidictae e . Inter capellas vero longe eminent capellae resiae, in quibus in usum regum & regiarum familiarum
F. IV. Cuiuscumque vero generis ecclesia sit, sine consensu episcopi aedificari non potest . Conc. Chalced. ean. IV. Nihil ad religionem pertinens inconsulto episeopo adgredi fas est. Consensum vero episcopus praestare non debet, nisi praeuia caussae cognitione constet, ecclesiam non ex turpi quaestum sed ex iusta caussa aedificari, eam Io. D. I. de consecratione , dc nisi satis ei donatum sit ad alendum ministerium, & religionis cultum exereendum , noueLLXVII. , can.9. D. I. eodem. Item ante aedificati nem audiendi, quibus nuntiandi noui operis ius est, veluti parochus & loci incolae. Et noua fabrica non est inischoanda, nisi episcopus, aut eius iussu alius sollemnes preces in loco faciat, & crucem humi defigat, citaean.9. dxΑ a et s. V. e Carolus Dustelae in glusario mediae oe infimae Latin.
nomen evella factum tenet a eva , hoc est parua veste S. Martini, quae in oratorio regis Franciae seruabatur. Alii vero derivant a capa, hoc in theca reliquiarum S. Martini tialiorum sanctorum , quae in illo oratorio conditae erant. Nem-C evella est a eu, seu capa, & eo vox Celtica est, quod
ibnirius couetii. e molog. pari. II. obseruat, significatque ortigine sua capitis tegmen , & generaliter quodcumque corporis tegumentum , & ampliori sensu rerum pretiosarum the.asti conditoria ., d) In exstruendis reclesiis curabant veteres, ut apta serma& conuenienti situ ponerentur & serent. Et forma quidem erat oblonga, naui. similis ; situs vero ut ecclesiae frons, seu praecipuus introitus ad occidentem , sanctuarium vero ad Grientem spectaret. Aedes sit oblonga ad instar nauis , t ad inrisulem conuersa , inquiunt coiistitutiones se dictae apostolicae Iib. II. cap. 37. Ideo vero Orientem versas sanctuarium poni solebat, quod christiani Orientem versus precabantur. Uerum forma & stus iste usitatior quidem fuit, at non semper serua.
9쪽
f. U. Ecelesiae , praesertim ampliores, pluribus paratibus eonstant, quarum aliae interiores ti parietibus ia- eluduntur, aliae exterioreς. Ex veteri disciplina partes interiores erant , ναος & βημα narrbex seu ferula, uolum seu nauis, & Ductuarium. Narthex erat aedifi-eium oblongum instar serulae sub portarum ingressum, in quo tempore sacrarum lectionum & praedicationis consistebant infideles , haeretiei , eatechumeni & poenitentes audientes dicti. Nauis inde sequebatur , quae a narthece repagulis ligneis separata, tempore missae excipiebat me- nitentes genuflectentes & consistentes,& deinceps fideles Ioco quisque suo e : nam mares a feminis, virgiam a nuptis , monachi a saeeularibus separati erant D. Sanctuarium demum sanctior erat ecclesiae pars, quae eancellis ab ecclesiae naui separabatur, eaque excelsior erat, &R hine a Graecis dicebatur . Sanctior & penitior haec ecelesiae pars tempore saerae liturgiae ad episcopum, presbyteros & diaconos pertinebat , & reliquis omnibus erat inaecessa . U. Morin. δε admini in poenit. lib. VI.
f. VI. In medio sanctuario altare collocatum erat, quod alias ara, mensa ocra & faustum sanc orum dicitur. Erant altaria initio lignea , inde lapidea facta sunt: quin pace ecclesiae data in magnis ecclesiis saepe auro argen-
tus: etenim & quavis is a & suocumque situ ecclesias exhibent antiqua monumenta. V. Bingh. orig. Getes lib. VIII. p. I. I. seq.
e ut plurimum loca masculorum & mulierum parietibus ligneis distinguebantur. Chrysost. hom. LXXIV. in Matth. Et in nonnullis ecclesiis seminae excipiebantur in solariis, quae
erant porticus in altum nauis ecclesiae elaboratae.
0 In nisi erat ambo, alio nomine pulpitum & ινibunal idiclus: locus nempe editus lectoribus ad legendum , & canto- Iribus ad canendum & moderandam psalmodiam addictus. Ab iambone olim chorus non videtur suisse diuersus: etenim in ch in clerici cantores canebant. Conc. Turonense II. cau. 4. Sed lin Gallicanis ecclesiis chorus erat in lanctuario proxime post cancellos. Mabillon. de lituro Gallic. lib. I. cap. 8.
10쪽
tone eooperta sunt. Sic vero pcini solebant, ut saeerdos celebrans facie ad populum conuersa staret υ . In m dio altari crux stabat. Unum vero in una ecclesia erat alta e , idque ad sacerdotii unitatem indicandam , quod Sehelestratus & Habertus pluribus probant. Una ferme missa in una ecclesia primis saeculis celebrabatur, & si
ob caussam alias celebrare oporteret , plura altaria nouerant necessaria et nam eodem tempore in eadem ecclesia nunquam plures missae videntur celebratae. Exeunte saeculo sexto apud Latinos in una ecclesia plura altaria fuerunt , Gregor. M. lib.V. Nis. 3o. , qui usu sensim er Vit ,. praesertim ubi priuatae missae multiplicatae sunt. Verum Graeci etiam hodie unum habent altare . f. VII. Extra eeelesiam stricte se dictam erant alia aedificia, quae ad ipsam pertinebant. Ante ecclesiae s res erat atristm , aedificium nempe, euius medium sub dio erat, latera vero eolumnis suffulta: erantque in medio atrio aquae . salientes, seu putei, aut conchae, aut alia aquarum receptacula , in quibus christiani eeclesiam ingressuri manus & ora lauabant. Euseb. hsor. ecclestis. X. cap. q. Cetera circum ecclesiam aedificia generali exedrarnm nomine veniebant , quasi essent loca sessionis& quietis r qualia bapti serium, secretarium , seu vestarium , Graecis διακονικον dictum , in quo vasa & indumenta sacra adseruabantur , bibliothecae & scholae mnium eruditioni inseruientes et de quibus eccles e partibus Bingliamus oris' eccles. lib. VIII. cap.7. fuse commentatur. In noua disciplina pars ecclesiarum etiam estetimis campanaria, in qua sunt campanae , quibus christiani ad saeros conuentus vocantur.
f. VIII. In ecclesis aedificatis diuina ossicia vetantureelebrari , nisi prius illae eon secrentur, aut saltem benedicantur. Consecratio ecclesae est actus sacer & sollemnis, quo illa diuino cultui addicitur ch . Tantum epi-Aa. 3 scopus
p Imminebat altari essorium, seu turrita aedicula, quatuor ad minimum columnis innixa, qua totum altare tegebatur . V. Carol. Dusresne in Patii. Sisentiar. h) Consecrationes ecclesiarum Latini dicunt etiam dedicari