Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

351쪽

s 6 BARTHOLOMAEI P a C II.

ea re stipar erat) quereretur. Verum enimuero ea issatio vel nihil,vel parum illos mouit.Nihilo enim νb rim commeatus in castra deferrimerui. Quod autem deferebant, inter eos diuidebatur, quibus commeatus petendi a circumiectis castellis acultra non erat. Nam quibus potestas erat,ij necessitati sua consulebant. Us prouisium a rege fuerat, quo commeatuum penuria in cinis ubleuaretur. Caterum dum castellum ρυ tur,aliud malum, praeter fame, vexare milites carpit. Nams ea imbrium magnitudo, I ris ventoru fuit, ut neque extra tentoria, neque intra magis quiescere qui siquamposset multis eoru discerptis, multis per aerem raptatis. Castellani interim iusteti, nullam de

deditione mentionem facere.Itaque cum rex animaduerteret praeter ea, qua comemorauimus incommoda fruitia ibi tempus teri, quod ab operibus cinia Ium expugnari non posset,qua eo comportati immensi operis fuisset,motis inde cinis, Campiliam perrexit, ars ibi cast, fecit.ta enim via in agrum Pisanum ferebat , quo intendebat iter. Sed quoniam Florentisi, cognito eius itinere,illud 9praesidio,ct annona prius firmauerant, diebus aliquot commoratus, ad castella

sex finitima in Gerardisca id ei regioni est nomen)

Facij comitis, a Florentinis olim pulsus regem diu securuouerat, recepit,recepta, ei restituit. Interea Florentam agrestes, ac populares suos ex minus firmis m,utiora loca traducere, piis praeposito riderico Vrbinatum Principe, rei militaris perito. Rex rero,ant quam in Hetruriam ingrederetur, Sigimundum Matit tam cum equitibus MCCC. ac peditibus DC. conduxerat,eius, aduentum indies cupidius expectri

352쪽

HIS T. LIB. IX. Ii Lat. Caterkm is accepto regi stipendio, Florentinorum pollicitationibus captus,ad eos se contulit quae res constium immutaro de itinere regem copulit. Itaque cum cerneret commeatus a Senesbus exigue subministr

ri,pabulasse rameta in in locis,propter anni tempus defeci se iam enim media fresaeuiebat loca in ri propinquiora, coelii mitioris petere instituit , comfestim Isoluta obsessione,adportum Baratium, quina inde mitriam suum cum exercitu profectin est, ea vel

. maxime ratione,quod e regno Neapolitano flumenta. atque omne commeatuum genus,mari tabe deportari facultas esse propter portus opportunitatem. Imminebat portui collis,in quo olimsita fuerat vetustissma urbs Populonia, cuius adhuc nonnulla extant v stigia: circa hunc collem castrafecit.Distat autem cotilis a Plumbino, quod quidam Populinum appellaniapnant nomen a Populonia ductum non plus fere triabus mistibus phsuum. Erat nobile oppidum, ac pero portunesitum ad bellam mirum inferendum. Ten batur autem a Minaldo Vsuo, qui antequarex iκ ea loca commearet, Floretinis inimicus 6se, quod eorum vicinitate uspecti haberet putabatura. caeterum is seivbi rex estprofectus,nec eum ipseum, nec quenqua*orum in oppidum,nec commeatus, qui mari deferebam rur, reciperesiustinuit. Distositi 1 quamprimum per moenia ac portas armatis, aduentantiportas claustri nec nis ad mota paucos e regi, s militibus oppidum imrrare patiebatur. In hoc rerum satu,tam quidam Florentinorum milites mercede conducti, quos Castilio-ηκm praesidio miserant, deditionem oppidi pollicere rur,pramisso Simoneto cum equitatu, oppido, ex pta

353쪽

arce, est potitus. suo cognito,motis propere castris, is contendit,omnissi aditu terra marit, occupato,arcens

obsidere aggressus s. Ouod poythuam Florentinis renuntiatum est, ingens licitudo urbem peruasti, quod praeter quam, quod eo facile e Neapolitano regno ad Uum besti nec saria comportari possent, is locus belli se s hostibus e setfuturus, quibus tathmsub diuo,amque in tentoriys agendi antea potestra erat. Putabantemni ubet nollum oppidum in eorum agro rex haberet in qao quidem pesset con sistere,sure ut hyemis taedio iuregnum in exercitu reacrteretur. Quapropter copias repente cogi, ct Si semundum properare iusserunt. In terim qui in arce obsidebantur, cum se rudique circuia cesses intueretur,operibin territi, quae regem ex m.

poli convehi iusissesama erat, deditionem pacti sint, his intra decimum diem Flore tini opem ferrent Cunis nulla auxilia veniret editionefacta, arce eri, reserunt. Haud multo ps arce atque oppido praemio firmatis, squam Uiuam siub vernum tepus, cum exemeitapeti', quod ibi aliquanto maior pabuli copia so ret. Cum ibi castrafecisset, legati ad eum a Medi lauen bus amicitiam, atri opem postuat uns revere. Nunque Veneti post ingentem cladem acceptam, Dai ci co Vortia Mediolanensis rxercitus tace, cimi vide feni nullam reliqua 'em lati sibi amplius sit peres 1ῆ;isum Franciscam a Medialanci bus magnis poluiaritationiblis distractu eorum evise praepossennit. Quii i V d lanensem agrum cum exercitu subito profectus ' que enim erant Mediolanensibus,ab illo repeniare destitutis,copra vllae reliquae,qVibas aequo campo co- gressi auderent ingraues curra Mediolanensi pum tui s

354쪽

lam ripar erat coniecit. ce cum nligam aliam me di Ista insui rationem Mimaduerterent,ad regs an iaci iam cietatemfi confugerede reuerunt. Quorum legati ad regem misit,cum madata exposuiss)nt, re ad Utium relata,omnes istis Abueniendum esse censu runt,ne vel Franciscus vortia, Pel Veneti Mediolano, prbe tam opulenta, tam opponoo asotirentur, quorum utrique inimico animo in re ut essent. Periculum en fores quo fato Veneti eam Italiae parte imperio suo Abiecissent, ne breui tempore reliqua It tia potirentur. Itaque Mediolanensis a rege in amicitiam a societatem receptisunt. Atque in eo Alphonstruaperte ostendit,quamuis ex Philippi tectam exto M diolanense imperium fibi deberetur, se non tam id ιxpetere, quam totius Italia pacem ars traquGUitatem. Qua res Mediolanum perlata,ciuium animos ad communis libertatis defensonem magnopere eonfirmauit. Florentini vero ea re cognita, legatos ad Alphoseum mi serunt,qui eum placare conaretur, ac de componendis rebus agerem. Rex stem legatos ad illos misi, Baptista Platamonium,ac Ludovicu Podiam, qui jssuaderent, νtia Venetorumsocietate discederent in pacem suam amarent. Caeterum ea pacis mentio stu tra habita est. plorentinis in eopersi retitu ne a Veneris , O Fra

cisso vortia diuideretur, aliquanto pὸst Alphosus m io ia Vere,quo maior pabuli copiastuppereret, ad A batiam, quam Fangi vocant, cum omnibres copi' pro sectus est. Cumi Mediolanensis legati in tarent, uti

dum reneris indiceret sperantes regi, nomiHz terrore retrocessuros honus,acde ea re consultari regi pla

355쪽

3aο BARTHOLOMAEI FAC II ex iis qui aderant aliter sentirese ait, quodpericuluita esset,ne cofestim, i id Veneti rescissent, omnes regios

ciues,qui Veneti', ct rateris in locis qra illorum inmperio parerent,negociarentur agerent ve, bonis stoliatos, in carcerem conjcerent,tum vel maxime,quod cuillis essent triremes complures paratae atque instructae. quae onerarin praesidio itu ferebantur, facile poterat regia castra maritimis commeatibus intercludere, ae Florentinom exercitui,qui a tergo eisset,animos addere. Sed in eorum sententiam itum est, qui oscio fungendum,acsaluti rogantium amicorum consulendunt fluadebant. Itaque bellum aduersin Venetos exiems decernitur,atque in cinis promulgatur. Interea Flo

rentini de suorumside valde soliciti, prodi' oppida

firmare,ignari quonam rei comederet. Alphonsus v ro media iam a te Campiliam rursuι peti,t, animo meditans plumbinum aggredis eriphset yt aut oppidum expugilaret, aut Rainaldum in sententia pertraheret. Cum h ibi castris positis aliquot diebus pes man et, Petrum Cardoris cum eqsi itatus parte prae

nust, qui excursone sub oppidum facta quot oppid

nos hactus est, comprehenderet. Caeterum Rainaldus rir bellicis artibus instimctus, cum ob eiu odi si stimcionenisuos in oppido contineret,pauci capti sunt. P stero die rex motis inde castris sub ipsium oppidum c stra posivit. Quod cum Dinaldus animaduerteret, a Florentinis auxilium petist, a quibus coistinenter aduersus reget o licitabatur. Hi igitur duabus triremibus onerariis celeriter instructis, umenta,milites,aminia, tela, impostueri ni. Qua Pisis in altum evectae,adiuuante pento, subitos Plumbrnum profectae, coim

meatus'

356쪽

meatus ac milites in oppidum, nullo remete ex ODre. Neque enim tunc regi naues erant nam Diremes

aliis ierant quibus illam cursum impedireposset. Quo auxilio stetus Rainat ι, diuisis perstationes oppida nis,militibus1 intra muros semper paratis; res ter. audacius coepit. Quapropter Alphonsus tam onitam terra maris ob erestatuissetinaues cogi, ct cum ij

tormenta aenea cateras idgenus machinamenta de feret, menta,ordeas, ct rateros commeatus e Nea

poli adst mitti imperauit. Interea equorum pleris; cum quicquid herbidum circa erat, mandisseist,hu- dum tum nullam laisi amplius stramentorum, aut pabuli copiam subministaret,neque haec vicinis hostibus longius tui iustist: harundinum , ct queri uani foliis,mbi,1; ct arborum corticibus justentari coe rentur iam enim finis aut sini erat) macie atq. hisdiatonfecti extabuerunt.In hominum quoqj corpora vis satus morbus. quod omnis illa ora propter pestilententauram ,' ex palustri,us locis esuntem, exrtiabilis atro. 18famis est,complures aist extinxis,ntit Area valetu

dine lixit. Moretini verὸ cognita Plumbini o dio iis,qu31stem ob is darent,rederissim ac Sigi':ἰn uqui iam aduentarunt coacitis omnibus co js, frater eas pia oppidi praefidio essent delectibusq. raptim cj I aratis Campiliani donfessiim miserat. Quoi tatio, ac facilior commeatuum copia castris suppeditaretur;

singuzm naues commeatibus onustas; e Pisauo portu dimittebant,atque inde iis castra modico fraesidio is fortabant. Nam terra ita rentis . aut vehiculsi eo ME

hue,tum laboris num haud tutum erat. Dahci H

357쪽

rriremes quatuor onerarivi cum commeatibus eo mμ isissent,rex de earum aduentu certior factus, triremessem,quas apud Portum Baratum paratas habebat,qua. oram maritimam hostium quotidie excurrentes, in festabant,cum tribuι onerarijs navibus haud magnis, quae ex Neapoli commeatus aduexerat: nauales socios. cogere,o cum ijs Garcerarium Rechesentiu cum imperio Vada petere pracipit. Quae cum ab bo libus,qui. ins culis locati erant, procul pro stecta essent, continu. triremium praefecti siublatis anchoris, pulpbHysoli fune compactis, ne qua hostilis nauis sese in m

dium conjceret, e portu egredi, arma corripere,remis. resissfugiendi animo in altum tendere, ac remulco agi. Sed tanta est exorta in mari malacia, prope periatus cadente pento, ut nihil, aut perparum opis in vel sesseris itebantur autem,quantum arte poterant, lo-ge ut in mari proueherentur, ac regiam classem insta. se a terra relinquerent, quo ijs ct inuadendi ct eua demti, cis vellent potejias foret. At vera regia on rariae actae a triremibus in hostium naues remulco ferebantur , omnibus ad praelium instructis intentisi. Quas propinquiores factas crebrioribus primo sexu bus,aliquantum hostes ludificatae siunt. Caeterum tria remium beneficio appulps ad hostium naves onerariserati' consistere ac depugnare coacta fiunt. Sed primo impetu priam e regi' onerari' coprehenderunt. Quod cum regi, animaduerterent, qui cum duabus reliqui onerariis pugnabant udore ui ct ira concitati, is hostes ferocius irruunt: omnis telorum genere des perurgentes, in eorum naues se conjcium, gemunta obuios. A' lateribus quos, cta puppibin,ir remib-

358쪽

niores erat. Psignatum enupra horam acriter , nec incruenta victor Ia, ratium nox diremit. Duae Flore rinora triremes captae: reliqxa disierptis retinaculis. interuentu noctis,ac venti exortu in altum evectae,r

giorum manus es gerunt,multis victarum propugna- roribus , pri quam dissoluerentur in ea: transgre sis, oneraria regia, quam primo cogressu captam riximus, recepta. Res memorabilis eopi alio accidit. Cum e sentpugna implicita naues, ancisius Centilia,vir apprime nobilis, e Populoniae colis, una cum rege formam pugna cotemplatus, qua procul ad octo millia passuum committebatur, regi pugnae euentum anxie expectan

ii assi masfertur, regios vicisse. Postquam naves ho sitam captae, perducta regi sunt, duplex laeticia in castri uit,quod bostibus, prater ademptas naues, importandorum mari in ca stra commeatuum, facultatem ereptam videbant. Post haec septim tentatum, ais 3osse Ruinaldus pluribus atque iis honestis conditionibus es propositis, a belli consilio reuocari, antequam adulti

1 num certame veniretur. Quod cum nequaquamsu

cederet,iotis viribus oppidum adoriri constituit. Inter haec ridericus, ac Sigismundus saepius misyitari est cu pi' decertandi animo mox assore. Cuius misessent,

qui postridiese a1 ituras,potestatem, pugnari factu

ros, lenunciara,rex iustequenti die, po tquam illuxit, copiis omnibus in aciem eductis, ad confirmandosβο-rum animos ita locutus est: Ego vestra virtute stetus, quasvitula Italia, Astica, Bissania, hostes viceram,

ac demum regnum Neapotitamim magnum atque opulentu vestris maximis laboribus ac periculis adeptu

359쪽

fueram,Hetrusiam hanc expeditionem Ascepi mihi persuadens,vos eandem operam, cfidem, quanisve rioribus bellis,mihi aquesti exuepraestaturos stu inequos semper pluris facere dignitatem Dorianis mea,

quam silurem vestram,quam vitam, qzemadmodum viros fortes decer, animaduerti. Itaque quami atrimi fortitudinem , quami constantiam anteliac ostendinflis, eandem hodie repraesentetis opus est, quo parta ara mis gloriam, cuius iactura generosis animis omni in- cmodo ct calamitate debet essegrauior , tueri vale tis. Nec vero vos in periculum mitto, ipsi adsunt comeseo,omnis euentus vestri particeps futurus. Aes nostra ut viritis, eo Ioco sita est, ut nobis aut virilite regna dum , aut furpiter cedendum, deserenias, obsuto fit

quandoquidem hostessest hodie constigendi consilio ad

castra nostra profecturos denunciarunt.Itaque Vlpa

cis agam pristina animi virtutem , si robur, si vestruita in me ingens Ihudium retinetis, nihil est profera quod de victoriae meo bene iuu te dubitem. ni ut ignavos viros fortuna rejcit, ita fortibus prae Ibem

Haec cum esset elocutus, cutiti operam laetis animis im

pigre polliciti fiunt. Caeterum labstes me metu sterriti, iue quod Florentini rempub.in visitimum discrimen ad iacere veriti consilium mutamini est in castriscvin tinuerunt. Quapropter Amr siphonsus ad multamiae in armispermansisset, nec ulli apparerent hostes, murco D ca Erasi recepit. Aliquanto poni cum oppidum oris o ugnare tui set, tormenta aenea quae mirae magnitudinis ex Neapoli aduecta ante oppidum consitiseriar, quibus turrim quadam cum parte moeniurisiecerat, parari aduersum arce, qua a terrasta est O magis

360쪽

NIS T. LIR. II. . sato magis ad Orientem vergit, confestim iubet, ramo

Iartem Petro Cardona oppugnandam attribuit: ab o ridente Inicum Gheuaram cum lecta virorummanu, a Septetriove,qrea porta oppidi erat, externorum mi- tum rabur, a mari Beregarium Parilium es s d cem cum nauibus locat. Quibus constitutis, postridie Mane exerto soletiacam comitti imperat. Oppidani,

qui ex praeparationibu* pridie factis cossium regis imtellex:rant, iam se V si est ad resistendum compara-μerant,muro; b Uriis,lap:ssibus, tormetis ac ni ilibu compleuerant. Signo datoaegi, a terra magno impetu in fossas ruere, cst a Maenia contendere, a mari auteoney fi quo propius tuis potuerunt,pontibus in puppibus excit*tis quos in muros transmitteram, haud procul-b arce maritima magna vi Abire, expostis e

triremibus loci' naualibus, ct f ad muros successere coeperunt,onidanis vario terrore intentantes. Pugnabatur acriter xv ibin iti Isaeptin a muro repulsi Mem,postquam se collegerant contendebant,at Deo acrius rem gerebant, quod in coisteri regis dimicabatur. Qui continue pugnantes,obiens nunc hos,nuncitis inpralium acuebat, ac squi pugnando fessi, aut mineribus confecti videbantur, ijs e pugna reuacatis, alios recentessummittebat. Providebatquos ne qhi a tergo hostilis exercitim turbare pugnatri posset, stulab Oriente rem gerebant , qua parte tormenta ista diximus,s rauius laesi Pariet enim ti isset inpugnaribui 'postus erat. Ex q*os gilt ryo qui rormentis mingribus utebantur pratecti, subeuntes ad moenia regios in lateraseriebant, plures1 occidebant:gran-

tum insuper lapidum deiectu multos hκmi semere.