Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

381쪽

re adeundi facta, Venetum contemptui habuerant. Demum Florentini ac Franci sim ea quotidie struere, atque agitare audiebantur, quibus manifeste a pareret , illos, posthabitis pacis concilist, de bello e stare. Quibus de rebus commoti rex ac Veneti, cum

omnia ab se tentata sciret, quibus pax conciliari posse , ad postremum aperte bellum si cipere rex a

uersus Florentinos, Veneti aduersius Franciscum d creuerunt. Itaque utrique extemplo veteres copiaι contrahere , nouoi exercitis ac duces scribere , ct

qua be D forent usui parare. Et quo magis Florentinos rerreret, statuit Alphonsus per Ferdinandum lium, forentis aetatis iuuenem, id bellum gerere, quod M'bi maius videbatur, quam quod per alium quempiam agendum esset. De quo, quoniam locus exigit, antequam ad res gestas veniam , pauca mihi quodam dicenda existimavi. Ingenio fuit eximio, o ad cunctas optimas artes docili, liberalibus disciplinis institutus, iuri quoque Ciuili operam dedit, ut una arma cum Iezibus iungeret, qua duo ad restub. g bernandas aptisma putantur, Armorum quose tractandorum silentiam didicit, equitandi perit imus,li ita, saltu, iactu, equestris cere ine, vel cum

veteranis contendere, facilitate ac modestia cum ο- ibis cerrare,gloria cupidus, calorem, Irigus, in

diam laboremquς facile pati. Cunis aequales gloria O dignitate superaret, ab omnibus tamen 'uod raram est) valde diligi, atque olfervari. Ceterum Anphonsus cum tantum bellum minime negligendum existimarer, praesertim quod filium in eam expedi

tionem missurus esset, a sex millia equitum, ct duo millia

382쪽

n ilia peditum , partim ex popularibus suis, partim ex externis siripsit, sederiti Vrbinatum Principe, auerse, acri eapolione Ursinis externi hi erant) erreos copiarum tacibin mercede condustis. Ex popularibus autem re is incolis duces habuit, Ant nium Cautilam, Leonritam stantiamurum, Ga tiam Cabanel,m, ac Vrsum Vrsnum. Et qπὸ maturius duces ipsi cum copist comenirent, in prata Campana uti Neapolitanorum mos est, expe itioMemphranti cum Ferdixando concessit. Quo cum multi

uentu sent, Ferdinandi disiesum haud amplius diffferentam Mim, imp*fectionem Veneti per legatos continue exposie 4nt, eum asse dimi surtu, huius ei mρδε ρω σήPoquutm est: σpulsu tode Florentinorum iniurist,quas nobis ac Vmetis sociys, ct amicis nostris quotidie inferrepergunt, constitui animo , te quo nihil habeρ iu pira cariis) aduersus eos cum hoc exercitu mittere: sterans Dei ope, qui in titia fauet,

tua atque horum militum virtute, fore ut acceptas

hoste veteranos commilitonet meos, mihi cari mos, quos tibimetra gloria ,si eorum uti consilio noueris, futuros reor,trado, tuas fidei commedo: quorum viseriis ac fidei multis meis magnis laboribus ac periculis,

suptrioribus bellis mihi nata Ostectata est. Quorum opera ρmnes adhuc dirm victorira, ct Neapolitanum hoc reDum triumphums adeptusAmrquibus denihl adiutoribus, bellatoribuwh munm RHis parte m*-

383쪽

orum nosorum imperio, o gloria adierimus. Ποι velim . ut imprimis ames, caros I habea , putess nihil,ne vitam quidem ipsem, a me tibi commendari posse diligentius.stuod cumfeceris,meam a te gloriamam ri 9 experi rum denis exi timabo. bos vide, ne

temere in discrimen mitra . nec vero m*ltum a te cohortandi,aut oratione incitandi erunt. Si quidperiaculi subeuntum fuerit, magis a te rvrimendus in derandiu B, quam verbis accendendus animus erit. Tales tibi vires ad necessarios caseus reserues facita: in quibus sicilicet de dignitate tua agatur, aut fama, nec ν ero apud me dubium relinquitur, cum eos ita habiturus sis,quin Imperatorem eundem habere sesentiat.

Id autem te ante omnia monitum velim, ne tantum

tuae aut horum militum fortitudin dia, ut arbitroris ab que diuina ope a te hoste .perandos. Victoria Genim non ex hominum consili, i , si ex simini Dei vplantate ac totestate proficiscitur. Tum denique tibi militares artes profutura sicito, cum Deu tibi pietate, c iustisfactis propitiu reddideris. Eum igitur, rin

cere expetis , ura mente coli o stemm omnem victoriae in eo reponito. Etsi quando quo selet in bello comtingere) tibi quicquam aduersi acciderit, quo existi marem in ipsum Deu tibi seu iratum esse, vide ne ab eo per impatientiam,atque animi perturbationem diasciau,sed potius satisfaciendo, ei reconciliari stude. Solet enim Deis quos diligit interom malis iacere: cst quos constantes in aduersis videt, rizrsu in meliora fortunam restituere. Existimationis tua diligentisitam tibi ratio habenda erit,putandum, nihil ea re in uiuavis rebus pluris esse,aut fieri debere. Quippe cum

384쪽

rictoria nonnunquam magis existimatione Ga ,

quam militum robore ac virtute comparetur.Et Victoria quidem cladibus mutatur,at famas cum putabitate ac me coniuncta fuerit, Opermanet, ct cum

omni auo perdurat.Honestati itaque a te incumboduerit, qua detracta, nec principi illi Deo placere, nequ/apud mortales auditoritatem ullam sabilem, aut, fiam consequipossumus. Venetorum raro amicorum aeseciorum nostrorum rempub. nostram esse existim to, eanis non minore dio , ac diligenti quam re gnum nostrum defendito: pro qua quidem conserua da, ct ampli canda nec sumptui, nec militum labori parcia, iubeo. Cum ijs eo animo serietatem iunxi, requamdiu nobis vita contigerit , omnia eorumprostera O aduersa mihi communia habiturus sm. nec te ab hoc proposito deterreat aut cunia tutatius cuius gres indigentia. Nans omnia qua be o Uulfuerint,tiabi a nobis abunde suppeditabutur.Et ut mo verbo aga,

magis tibi quam mihi ipse defuturin sum, H scias.s modo tibi ipse ne defueri nihil tibiper nos defore.

Illudpostremo obseruato,ac mandato memoria in quo

tua laus o gloria eluce siet, s qui ex hostibis ante rea

oppugnentur, in deditionem veniam eos benigne in mdem tuam recipiaι. Acsquifortasse obstinatioribus Mnimis diuturnam ob dionem pertulerint, cum inp restarem tuam venerint,clementia tuam prius, quam idorum pertinaciam resticiaF,mag 1 quid te ac gemre nostra,quae semper crudelitatem odio habuit, quam

quid illis dignum fueriticogites. Quaes obseruaueris, o nobis latitiam, ct tibi gloriam paries. Postquam hac elocutus est,militibus ac ducibim illiu diato par ινν

385쪽

iusiis, mini complexus atque exosculatus cum ma usiter ingrclsus, ab Aquilanis cateriss eiusdemprouin-- ciapopulis honor centi finiesii epius est, omnia Dei cia impigre, atque obedienterpraestitu. ad regni deinde fines profecto Oamres Nicolaus, Nicolai ponti cis maximi legatim, Obitiam pro fit, eis comme tuo in exercitum ac itineris duces, se cum ijs qui a stora 9 digcilia equiti loca complanarent,dedit. Eo iter persequente, clim iam eo peruenisset Federicus Vrbi natium princeps, de quo paulo ante mentionem feci mas, quem Alphonsius exercitus ducemsub ipse Ferdis ' nando defiguauerat, cum paucis aliquot comitibus ad eum renit, uti cum illo iis de rebus ageret, quas huius expcditionis cassa fleri oporteret. Vir hic clarus tu remisituri fuit, castrensibus disciplinis ab ineunte atate institutivis quidem illi nec in administrandis rebus

- bellicis consulum, nec in capescendis periculis animus deerat. Nec vero factis,quam fide clarior, qua quidem vel maxime patuit,cum besto piceno pranciscum Vori iam, qui ad eum se receperat, constanti finite adiuuiis acfouit. Ob quas quidem virtutes primum Philippa Maria magno illi atque inclyta principi 'vide est adhuc a modum adolescente magnam spem conceperati

ac postea alphonso reti carus fuit, ct ipsius quor, Femdinaudi gratiam promeruit. Hunc Ferdinandius beni

Dὶ ac comitersiusiceptum, postquam inter se de itine

re ac tota belli ratione collocuti*nt, Hi ad cogendum perducendum , equitatum,quem reliquerat, domum conlevderet, hortatus est, atqQ nprimumptis , his

386쪽

HIS T. LIB. X. mcastra reuerteretur :sese interea cis Tyberim amm ληι permansurum monet, iique ibi copias, qua adsi e re gno ventura erantpraestolaturum. Digre1so riderico, eodem ad illam venit aversiin Ursinus, pulsi e copiam ducibus,quossivi a memorauimuι, cu lectissmo equi ram. Multi etiam per eos dies ex Neapolitano re spedites ac duces conuenere. Quibus copijs auctus Fer dianandus,in Per num agrum nam ea tristere in agrάFlorentinum constituerat profectus est. Ac primo quidem Perusini commeatus negare:causati bi ιum Florentinis foedus 6se, per quod non liceat eorum hostes ommeatu, aut re vlia adiuuare. Sed crini a pontifice iusii essent commeatus exhibere,ita demum commeares praebere decreuerunt, ut regis milites,quaeli opus essent in oppidis mercatum irent. Deinde citin sicirent commotum ijs de rebuε,pipar erat, Ferdinaudum, legatos ad eum mittunt cum muneribus,qui factum e custent,ct illius iram oratione mitigent. Qui ad Femdinandum introducti,hac breui oratione ussiunt: ει- ronos a primo regis in Italiam aduentu re se rebus

favisse,sraciumprimὸ,postea Nicolaum Piriminu, ciuessuos regia stipedia summode fecisse, equites prae

rerea egregios prope innumerabiles eiusdem ciuitatis, non alios esse caterorum Perusnorum animos , quam illarum qui sub rege meruerunt, non liceremi, pro- prerfocietatem cum Florentinis initam, talem annmi sui lectum in ipsum atque in regios mili res de monstrare id 5 ijs molestum esse:optare istosfactis,quae

dicerent,comprobaresed tempus non pati,nscise iustam querimoniae causam rraderent. Ferinandus bis humaniter pro rempore pauca restondit. Hortatus

387쪽

ssa B ARTH OLO M aEI p ac I ivt tantum commearuum potestatemfacerent, eos a se dimisi. Deinde riderico in ca Ira cum parte copiaria Lyeurso nam reliquas Sigismussi Malarem metu, qui euvi cupitali odio Midebat praemio domi reliquerat' ii Fer dorandus Cortonam iter rapit, ct haud procul ab durbe castra poniti qua cum ob itfin loci naturam est tenim in edita montesta) aditu undique discili atque li' a stero, ac valido insuper praesto firmata, expugnari i ό non posse, nisi ame atqiu obsidione videtur strasenim tfine tormentis, ne operibiu omlato circa agro,vit irius progressistatuit. Discitu erat transitus. Nam etsi somnis ea regio ad lauam plania est, tamen quia pluris , imum qu actpalustris est , is ipsum montem tran

magna aliqua clades in ipse rean tu accepta est. Nao lata superiores erant, ct a Castelliono Eretino i quod oppidum havdplus quislior midibiis suu inde Moat ea militu manus, qua a Floretinis missi ero, eo conuenerat. Ferdinandustramissa equitum parte. impedimentis in medium agmen coniectis, Oectantiabus hostibus, quam procul a monte per paludes simit, iuersum exercitum sne detrimento traduxit. Cofestionums trans ejus,quina millia passuu ab Ar iis nobili atque antiquo Hetruria oppido , castrispositis, se aduenm,a sex castella circuniecta cepit,ac diar u:t. Erant in castris,quisiuaderent in vallam Arellianam ducendum extemplo exercitum,ibi multi castetiti cum magna praeda occuDri posse.ali, commeatuum penuria veriti Folianuvi potius petendum censebant. Quod cor lium cum magis Ferdinando placuisset, ea duxit mi is as εο ad Senensis qui commeatuum ,

388쪽

bant enim Florent mos commeatus concesserunt. Se mox uduitente ea factione, quae regi amica erat cla- anne Mailro VenZtorum legato, per quem societatenicum Venetis iunxerat, commeatus se quam exiguὸ

parce hinabitisimi, ath ad Lucinianu oppidum,D

tiano proximum, misit. Eo die quo polianum itum est. Simonem,quia plorentinis conductus fuerat; Aretiue cessises cum Hestorre Fauentinopi incipe,qui ct ipsi Florentinorum stipedia ciebat, coniunxit: ibi, permansiere. posthaec Folianum oppugnari atque obia, deri coeptuin multii de exercitu auidius ub muros iει

fossam progresit,ab oppidanis vulnerati Antiquise periculis osserentes,acper moenia di sto ti,nullo teloruηι ac machinamentorum genere, quo se defendi posse ambitrarentur abstinebant. ouod cum Perdinandus ani inaduerteret, turres ligneas erigi iussit tanta altituadine,pi oppidi muros aquarent:ex quibus oppidani sistitispetiti, multa vulnera acdetri eta accipiebant: Inter haec Perdinado nunciatur Hesiorum Faventini iper Valliave paludis ponte cum quingentis aut eo ampliuσ,equitibus in Montis Politi ni agru tra resui eo consilio, visumstatores regios inuadereri mini' is

fere cistotidie regibis et alii Ohabulari causa proή cisicebantur. Quo cogatio, Ferdinadus delectam pro tere equitatum manu classi eo mittit: iubetos inpro ximissi luis occuli, atque pbi hostes in ' Etatoresse se essundant, continuo edistis egre sos iu eos i eluvifacere. Quibus profectis ostridie cisi regiorumenti tores pro consuetudine stri exfaudi causa palati essent, IIestor confestim ex in dijsfrodit, atqste eos in

389쪽

sese opponere: quos cum illi cupidim inste Perentur,mini divi tractisunt. Tum regi, improuiso e stiluis pro Molat, ct in eos impetu faciunt. Illi: prim sm paucos rhri,audaciuι resistere mox ubi plures quam proprasior se cognouerunt, in dias subpicati,terga dat. Quos regi exsecsti,nonnullis eorum cos, omnes prope, ct is bis plerosique agrestes qui epra instituta consuetudina

magna pecunia redemerunt,comprehendunt. Centum fere equires lecti in ea pugna captisunt.Hestor paucorum quo damβorum ope, cum equus vulneratus esset, vix regiorum nitum euasit. Hac clade nuntiata,

dei territis, actiossunt hostium animi,ptpost eum ien quam cum regi, spraelio congredi aussur. Ac nisi Sigi simundus Malati ita, que Florentini Dipab. pypraefecerat, a uenusetirix sub Aret' mam burpe tutos existimassent. Qui cum caeteris copiis Aret' comactus, magno insuper agrestium delectu a Florentinis habito ad tredecim migia hominum esseserebantur: minia rari quotidie, sese Foliane1sbus auxilio renturum. Quod cum Ferdinando renunciatum esset, complanseri loca omnia iubet, se ad pugnam comparari. Crete: rum e mulatio illa fuerit, siue illam metuo con tu mutare compulerit ,sese in castris apud Arerismi co

tinMILInterim cum magna muri pars tormentis aeneis

qμ a sata esset,oppidani metu percus, praesidii incolu

mitatem atque ocio dieri; inducias petunt: intra quos, ns auxilium a Florentinis mittatur, rituros sese oppionis pollicentur. Quod cum stu ira ad eam diem expectassent, non ausis hostibus sertunam pratissubire,vcrri portis regios intromiserunt. Post haec Ferdina dis

390쪽

HI ST. LIB. L nsiliis relicto in eo oppido quadringentorum equitum, ac totidem peditumprinio ferar enim peropportune situm ad excursiones ru agrum Florentinum ac fretinufaciundas Recinium cum reliquis copist petit. Quo cognito , Se mundus cum omnibus copi)s ab Aretio diagressus , per Vallem Nubiam ad montem Imperialen, H nim vocant) millia passuum octo a Recinio pro- hcitur castras quanquam in montesita vallo co-

ninnit. Ferdinandiu fero tormentis aeneis adhibit9,1nuris parte di ecta, quiescentibin hostibus, septim

Ze m. intumis potestatem suam redegit. Quo prae di rmaro, cum omnibuό cvijs Castestinam id ei cos o est nomen liabest aut ea Florentia non plus deceni ct ocἰο milibus p suum 'profectiu est. Ibis ca tris postis, adsiex castella circuniecta capit ac diripuit: in queis viginti dierum sumetum repertum, magno usui exercitui fuit. Ea oppidi natura erat est enim in ε ito

montesitum in absique tormentis aeneis, atque operibus expugnari n on p4se videretur, quae ex Castediono vehi mandauerat: Itaque tantisper ab oppugnatione abstinebat ne milites temere periculo obseeret. Inter hac hostes excursone facta,haudprocul a regist castris. quasi ea invasuri, bis aduentitarunt . ceterum ut primum regi, in illos conuers sunt, arrepta fuga impetsi

non tulerunt. Tormento aeneo ex Castelliono aduecto,

murus appidi pulsari caepis. Seorimo luctu es ractu. animos oppidanis addidit. stra quidem res causa Dicine locus ipse capi potuerit. Dum castellam ob detur. cum accepisset Ferdinandus, Florentinos agrestes haκ procul ab psitan agris circuniectis, cum armentis oeptoribuι temere vagari, quὸUbi in tuto esse ridem