장음표시 사용
11쪽
& maxima quidem : nam ἱ principio ipse solus exercebat totam iurisdictione. bost vel Jeo illo
Iethro quadam partem eius commisit aliis iudicibus. sin paruis causis, retinendo tibi ciuile . arduas. Sic patet eo .cat. Quidquid autem maius suerit referant ad te: ipsi vero tantu: do mi. nota iudicantes: δe pollea sic faciebant. Na ibi concluditur, quod illi iudices constituti consi holethio iudicabant populum omni tempore, quidquid autem maius erat, referebant ad Moysen, ipsi faciliora rantummodo iudicantes. Iudices aute, de quibus hic agitur, non habebant aliquam potestatem spiritualem, in ciuilibus quoque solum illam iurisdictionem habebant, quae
consensu populi deserebatur in eos: ideo Moyses non debuit vocari iudex. e .i 1s- debet vocari nil cum Mer. VI.
QVAERETUR. vlterius , an liber Iosue debeat vocari liber Iudicum. Et videturq, sh, na
ipse iudicauit Ilrael post mortern Moysi semper quandiu vixit. Respondendum, 'Iosue
non fuit iudex, ideo liber eius non vocatur liber Iudicum: differt aut Iosue a Iudici bax multipliciter P imὁ ex institutione in principe. Nam iudices instituebantur a populo, ut iudicarent: Iosue aut a Deo sine petitione populi, sed proprio motu institutus est, ut patet Noer . Disset tetia ex mas nitudine potes fatis:quia Iosite accepit potestatem a Deo amplissima stuper Israel sicut Moyses. Na licet no haberet pote itate in spiritualibus, esset mere, laicus, de tribu.s Ephraim, iustitia Deus, ' totus Israel,&ipsi sacerdotes mouerentur ad imperiti tuum,ut patet Nu. Σ7. Dedit qum, Deus illi, si aliqn super aliquo dubitaret, socium, per que consuleret dsim ad inueniendum relponsum in dubio. Eleazarum si immu sacerdote eo cap. de O magna solennitate institutus es in principem perimpositionem manuum Moysi: de lecto coram toto populo mandato Dei, eo. ca. Vnde quandiu life viueret non poterat populus auferre ei iurisdictionem: quia no acceperat illa ab hole, sed a Deo. Iudices vero,quia solo populi consensu iurisdictio in eis prorogabatur,tandiu illam tenerent,quandiu populus vellet. Vnde magis is si per modum consilij, mprudentiae qua iurii dictioia is agebant. Item differt Iosue a iudicibus ex causa institutionis in principem:quia ipse
institutus et , ut introduceret uraelitas in terram Chanaan,&acquireret eam de manu hostiu,ru druideret eam postea Israelitis sbrte,ut patet Deutero 3 i. mpl. Iudices autem non assumpti fuerunt ad hoc, sed ad libet andum Israelitas de manu tribulantium. Nam aliquando peccantibus Israelitis Deus tradebat eos in manus hostium, i cum clamarent, suscitabat eis iudices, qui liberarent eos, ut patet insta 2 .cap. Scd aliquis dicet, quod tanta debuit esse potestas Iudicii, sicut Iosue: quia sicut Iosue a Deo institutus cst princeps, ita quoque iudices a Deo mittebantur. Nam dicitur de quolibet iudice,quod suscitavit Deus Saluatorem talem, vel talem, infra 3. 5 4. cap. Respondendum est, quod maior debuit esse potestas Iosue: quia licet viroruinque potellas aliqualiter a Deo esset, non tam cia aequaliter. Nam potestas Iosue fuit directe a Deo: eo quod i ple expresse iustit, quod vivente Moyse constitueretur ita principem: constitutus est. Dixitque, quod i loyses daret ei partem gloriar,& subiecit totum Israel potestati eius tapopulu, quam sacerdotes, ut patet Num. 27. Ita iudicibus autem non fuit sic, quia Deus non iussit de ali- uo iudice, q, sumeretur in iudicem,sed populus sola voluntate sumebat eu. Dicitur in, ' Deus suscitabat illum: eo P Deus comtatiens angustia: Hebraeorum, dabat alicui viro prudentiam,&animositatem, atque virtutem, ut ille Posset eripere pollulum de manu hostium : incipiebatque ille aliquid agere contra hostes , quali propria auctoritate, que Israelitae videntes prospere ag re, putabant per manus illius posse liberari: ideo sumebant eum in iudicem. Non ergo tantam potestatem sortiri debebat aliquis horum, quantam ille,qui expresse a Deo instituebatur. An bberRegum vocari debeat Iudicum: fis in quo reges disseruant a Iud ciItis.
κ'. VII. QV AE RET VR ulterius , an liber Regum debeat vocari liber Iudicum. Aliquis dicet,
quod non, quia illi erant reges: de non iudices. Sed ad hoc dicetur, quod sorte isti in lo-
12쪽
loliomine disserunt: in re autem nulla diuersitas est, scilicet in P,testate, S iurisdictione: ideo liber ille poterat liber Iudicum appellari . Respondendum, quod liber ludicum non debuit vocari liber Regum: nec liber Regum liber Iudicum, quia illi nimis disserunt. Est aute di Di ,αι,
feretia illorum in potestat c,& iurisdictione. Arnplis lima enim potestas erat regum. Nana dices selum agebant,ut agentes ex consilio,& populus obediebat cis,quasi ex libertate, cum videret, quὀd recta praeciperent atque consulerent: Reges autem utebantur potestate. Unde Iudices non vocabantur domini Istael , nec aliquorum de Israel: sed solum ad iudicandu constituti. ita ut haberent iurisdictionem, sed non dominium. Reges autem domini erant: nam vocabantur domini Israelitarum secundum consuetudinem aliarum gentium. Item Iudices non suscipiebant tributa, nec faciebant alias impositiones super poeulum, solum vivetes de rebus suis sicut personae priuatae. Regcs autem imponcbant tributa , & multos in dos collectarum. Unde primus rex, scilicet Saul, quamquam bonus effeta principio, tamen
omnes Israelitas sibi tributarios effecerat. Sic patet Primo Regum i 7. Vbi cum David intem rogaret , quid daretur viro pugnanti contra Goliatia, responsiim est, quasi pro magno benescio , quod faceret rex domum eius liberam a tributis in Israel, 5 daret ei filiam suam C teri quoque reges postea tributa imposuerunt. Nam Dauid habuit collectores tributorum in singulis locis Israel, qui vocantur praepositi thesaurorum per singula loca: ut patet primo
paralipo. 2 6 .cap. Salomon etiam constituerat Aduram super tributa regni, infra tertio libro, cap. 4- κ. ια. Caeteri quoque reges sic tributa accepturi erant, ut patet in assumptione R
boam filij Salomonis: nam petiuit populus, quod minurret aliquid de tributis, quae imposuerat pater suas, ut patet praeallegato cap.& sic volebant vivere sub tributo, in seruire, dum tamen non grauarentur nimis. item dominium regum super populum patet, quia quando Iudices erat in Israel, Deus dilabatur Israelitis, de nullus hominum dominus erat: deinde incipietibus regibus non suit Deus dominus, sed reges isti, ut patet primo Regum octauo capi. sci-
Iicet. Audi vocem populi in omnibus, quae loquuntur : non enim te abiecerunt, sed me, ne regnem super eos. Et sic videtur, quod antequam acciperentur reges in Israel, Deus erat rex, di dominus: ast amplo autem rege priuatus cit Deus potestate regnatiua,&dominio, quantum fuit ad intentionem Israelitarum. Sic etiam patet i . Reg. t x. cap. scilicet: Videntes, quod Naas rex filiorum Ammon venisset aduerti ina vos, dixistis mihi, nequaquam, i cd rex imperabit nobis, cu dominus Deus vester regnaret in vobis. Videtur ergo, quod maior valde erat potet has regum, de dominium super Israel, quam potestis iudicum, cum tempore iudicum dicatur Deus regnasse super Israel, d. non tempore regum. Item patet, quod iudices non d minarentur inter Israclitas, sed solum praeessent iurisd.ctioni. Nam cum Gedeon liberasset
populum de manu sortissimorum hostium, Ilraclitae volentes ei benefacere pro hoc, volebat euin constituere dominum super se,&dixerui: Dominare nostri tu & si ius tuus, & filius fili j tui: quia liberasti nos de manu Madian. Quibus ille ait: non dominabor vestri, nec dominabiturin vos filius meus, sed dominabitur dominus. Ex quo apparet, ' nec populus intelligebat iudices csse dominos, nec ipsi hoc arbitrabantur: alioquin non dixistet totus Israel: Dominare nostri& t. quia iam erat iudex,&erat nouiter constituendus in iudice. Etiam ipse non dixisset: Non dominabor in vobis, sed dominabitur dominus, quia poli hoc fuit iudex quadraginta annis, Ut patet eo. cap. sinsta 8. Ergo quamqua esset iudex, non putabat se esse dominum. Item ad rationem proprie domini j requirebatur, quod non solum aliquis praeesset
alicui genti : sed etiam quod ius praesidendi transmittere posset ad posteros: hoc autem non poterant iudices, quia non veniebant per successionem, sed per solam electionem populi, ideo nunquam filius alicuius iudicis factus est iudex, praeter Aoimelech filium Gedeonis,
qui per seditionem, & violentiam quandam rex constitutus eis, ut patet inf9. c. Regibus atius erat relinquere filium successore in principatu, sicut lolitum erat apud oes gentes. Hunc principatu transferre volebant Is raelitae in Gedeonem, cum dixerunt ei: Dominare nostri tu,
ω filius tuus , & filius filij tui: infra g. i. s de progenie tua dominentur nostri: sed ipse non acceptavit hoc. Item bene intellexi populus Israel istam diuersitatem potet talis, .quando
Alph. st. in Lib. iudicum Α 4 petiuit
13쪽
petiuit reges. Nam habebat prius Iudices:& non contentus hoc genere principatus, tanquarneYillens ciae capite,&domino,qui haberet speci idein curam de illis, sicut de rebus suis, petiuit regem dicens: Constitue nobis regem, ut iudices nos sicut uniuersae nationes habent: priino Reg. 8 cap. Item Deus voluit facere magnam differentiam inter potestatem regiam, & iudicum. Nam ut copesceret Israelitas a petitione stulta regis, iussit Samueli, ut exponeret p opulo magna iura regis: eode ca. Hoc erit ius Regis,qui imperaturus est vobis: filios vestros tollet,& ponet in curribus: & faciet sibi equites,&praecursores quadrigarum suarum: S colhiruet sibi tribunos,¢uriones, aratores agrorum suorum,&meliores segeturn&caei. Si tamen ista fuissent iura Iudicum praecedentium, non secisset Deus illa exprimi ad terrorem Haetareorum, ne regem peterent: ergo videtur, q, iudices nulla litorum hasebant. Item reges ungebatur oleo sancto, ad signandum plenitudine potestatis,ut patet de Saule primo rege Israel. 1. Re
gum io. cap. De David etiam r. Reg. I 6. & 2.lib. cap. 2. dc s. De Salomone patet 3. Reg. ca. r.
&se fiebat de alijs regibus,&imponebant sibi diademata regia, ut patet de Saule L. Reg. cap. 1. Cum adolescens Amalecita attulit ad Dauid de bello diadema Saulis,& Armillam: nutilus autem Iudicum vnctus est, nec diadema habuit praeter Abimelec situ Gedeonis,quivsuse pauit sibi regalem principatum super viros Sichem. infra nono capi. Multum ergo disserunt reges, & iudices, & consequenter non debuit liber Iudicum vocari liber Reg.nec e cotrario.
uot fuerunt Iudices in Isiaret, de quibus tribubus, sty quilus temporitas. Edist. VIII.
QVAER E T V R ulterius, quot fuerunt iudices Israel. Respondendum, quod accipiendo proprie iudices,ut distinguuntur a regibus,& a Moyse,& Iosue, qui maiore habueriint potestatem, erunt iudices lG. de quorum i . habetur in hoc libro historiar de aliis autem duobus habetur in i . Reg. Primus aureolum iudicum fuit Hothoniel frater Caleb de tribu luda,qui factiis est iudex,ut liberaret Israel de manu Cusam rasaiahin regis Mes pota iniς,ut patet infra 3. Secundus iudex suit Aod de tribu Beniamin,& vocatur filius Iemini. Iste liberauit Israel de manu regis Moab, insta ca. 3 . Fuit tertius iudex Sangar filius Anath, qui contra Philisthinos pugnauit,& occidit sexcentos viros vomere infra cap. . Fuit quartus
iudex Barac filius Abinoem, de tribu Nepthali, de urbe Cedes, qui pugnauit cotra Sisara principe militiae Iabin regis Asota infra .ca. Quintus iudex fuit DebSora prophetissia uxor Iapud th, ad quam totus Ilrael conueniebat ad audiendum iudicium,& sedebat sub quadam palma in monte Ephraim,inter Rama & Bethel Infra . cap. Sed isti duo iudices pro eodem co- putantur. Sextus iudex fuit Gedeo de tribu Manasse, qui magnifico bello liberauit Israel de manu Madianitarum: insta 6.& .de 8. Septimus iudex fuit Abimelec filius Gedeonis de tribu Manaste,qui per seditiones non solum iudex, sed etiam rex fictus est: sed quia iniquus erat,
eeleri morte correptus est, nec inter cςteros reges nomen meruit: ut patet infra v. cap. Octa
uus iudex fuit Thola de tribu Issachar, cuius facta nulla leguntur. De hoc infra io capi. No-nu; iudex fuit Iair Galaadites de tribu Manasse. Hic fuit potens nimis habens 3 o. filios principes 3 o Ciuitatum: de hoc infra io. Decimus iudex suit Iephte Galaadites de tribu Manasse, qui pugnas egit contra Amonitas: de quo infra i i. Vndecimus iudex fuit Abesan de tri bu Iuda de urbe Bethel lem, cuius gesta nulla leguntur: de hoc infra i L. capit. Duodecimus iudex fuit Ahialon de tribu Zabulon, cuius nulla gesta legunturiinfra i 2. Tertius decimus iudex fuit Abdon de tribu Ephraim,&huius quoq; nil, i magnificu legitur: infra c. I L. Qua tui decimus suit Samson de tribu Dan,qui pugnauit contra Philisthinos: infra cap. 13 .vique ad 1 . De his autem solis iudicibus res gesse narrantur in hoc libro:alij duo tatnen fuerunt. Quintus decimus namque fuit Elide tribu Levi de sacerdotibus similiae Ithamar. De geltis
autem tempore huius habetur I. Reg. a capi. i. vique ad s. Sextus decimus iudex fuit Samuel
de tribu Levi de familia Caathitarum, qui suscepit principatum post Eli. Gesta quoque huius
habentur primo Regum a primo capitulo vique a a nonum. Iste fuit ultimus iudicum, cui
uiuenu duo fili j eius subivinistrabant gerentes vicem cius : potuitque eos iudices in Bersa
14쪽
baeae, ut patet primo Regum octavo, huius tempore unctus fuit in regem Saul primus rex
lirael: sic cellauerunt tempora iudicum. Quanto tempore durauit Iud cumpi incipatur. Pinest. IX.
QV RETVR ulterius, quanto tempore durauit principatus Iudicum. Respondendum, quod in enarratione temporum Iudicum magna varietas sub apparet, eo quod nunarri replicantur in multis, Sc non apparet, an quilibet numerus superaddenJus sit in alium vel iam in altu d numeratus sit; diceremus quoque maiorem annorum numerum esse, nisi nos urgeret id, quod habetur tertio Regum cap. s. scilicet,quod anno quadringentesimo octogesimo ab exitu de AEgypto anno quarto regni Salomonis sundatum est templum, ideo tempora deserti, Iosite,& lu)icum,& Regum prς dentium usque ad Salomonis quartum annum debemus reducere ad annos 8o. de quibus correspondent Iudicibus anni quasi 38 o. com- vis ista putando tempora eorum a morre Iosue, a primo iudice Hothoniel, usque ad principium re-: 1gni Saulis, in quo finitus est annusio. principatus Samuelis, qui fuit ultimus in Iudicibus. raseam sciendum tamen, quod iudices non praeerant continue Israelitis, ita quod mortuo uno, illico succederet alius, sed cum moreretur unus, si Istaelitae erant in bona dispositione extra potestatem hostium, non curabant eligere Iudicem, sed manebant,quousque exigentibus peccatis suis premebantur ab hostibus: dc tunc accipiebant Iudicem,qui liberaret eos. Totum tamen tempus illud medium, quod manebat sine Iudicibus, computatur sub Iudicibus sequentibus: ut si inoriente aliquo iudice, terra mansit sine iudice Lo. annis, deinde iudex assuinpt iudicauit a o. annis, dicet scriptura de isto, quod iudicauit quadraginta annis : icta sic nulla
tempora intermittuntur. Quod satis constat:quia enarranao annos iudicum,lc deserti, de regum qui fuerunt usque ad Salomonem, inueniuntur tot anni, &plures, quam ponuntur 3.
Reg. 6.ca fuisse ab exitu de Aegypto usque ad tempus illud. Aliqui autem falluntur nimis
in computando, quia computant omnes annos, quos repetiunt in si bro isto tanquam distinctos,ut cum dicitur infra 3 .quod rex Mesopotamiae afflixit Israelitas 8. annis: d postea suscitavit Deus taluatorem Hothoniel: Qquieuit terra quadraginta annis. Volunt enim co- putare o. annos sub Hothomele: sed 3. quibus oppressus est Israel ab rege Mesopotamiae. non computant in o. annἰς Hothonielis. Sic etiam dicitur, quod morum Hothoniele oppressi sunt Israelitae 1 8. annis a rege Moab,& postea suscitatus es Haluator nomine Aod, &quieuit terras o. annis. Unde non computant i 8. priores annos sub 8o.M hoc modo sunt 1 o. anni sine Iudice, quibus rex Iabin oppresssit Israel, ut patet insta A. etiam ponuntur quadraginta sine Iudice inter Abdon, d Samsbii: insta 13. Si tamen nos distinxerimus annos istos ab annis, quibus dicuntur iudicasse iudices, non soldm reperientur inter exitum de Aegypto, & ardificationem templi Salomonis anni o. ut habetur 3. Reg. 6. cap. sed erunt circiter 6oo. Non ergo sunt computandi alij anni, nisi illi, quibus dicuntur iudicas te Iudices. De quibus primus, scilicet Hothoniel iudicauit annis 4o .computando tempus praecedens, quo Israelitae fuerunt sine iudice a morte Iosue usque ad mortem Hothonielis: licet etiam aliqui v lint comprehendere annos, quibus praefuit Iosue sub illis quadraginta annis. Secundus Iudex praefuit annis octu.iginta, computando in eis annos 18. quibus oppresti fuerunt Israelitae a rege Moab : infra 3. cap. Iudex tertius, icilicet Samgar, & quartus, scilicet Barac,& quintus, scilicet Debbora praefuerunt annis o. de quibus infra quinto, copulando viginti annos in Samgar, & Barac,quibus oppressit rex Iabin Israelitas, infra . Sextus iudex, scilicet Gedeon praefuit o. annis: infra g. computando in eis totu tempus, quo Israelitς oppressi sunt alii dianitis, non habentes Iudicem: infra s. capi. Septimus iudex , scilicet Abimelec tribus annis praefuit: M inter eum &Gedeone non intercidit aliquod tempus: na mortuo patre suo illico petiit a viris Sichem, quod facerent eum principem, fecerunt, ut patet infra '. cap. Octauus, scilicet Thola praefuit annis 13 .& inter cum in Abimelec non videtur intercidisse
aliquod tempus. De hoc infa io. Nonas, stilicet Iair praefuit annis: a. & tempus situm vi
15쪽
detur continetatum cum tempore Thola: infra io. cap. Decimas iudex, scilicet Iephta praefuit annis lex: infra i i.& manent inter eum & Iair anni i8.quibus oppressus est Israel ab hi, stibus, qui non posiant reduci ad annos Iepte:ad quos autem reduci debeant, infra io m. declarabitur. Unciecimus iudex suit Abesan iudicas annis .infra i L. Duodecimus iudex Ahialon imperans annis Io. eodem cap.Tertiuiderimus iudex Abdon imperans annis 8. eodera. inter istos tres iudices non videtur intercidisse tempus aliquod medium sine iudice.Quartus. decimus, scilicet, Samson iudicauit annis ΣΟ. infra i 6. inter Samsola tamen & Abdon manent
anni o. qui videntur sine iudice: & non possent reduci ad tempora Samionis. Quomodo autem reducantur infra ΙΣ .declarabitur. Quintus decimus suit Eli, iudicans annis o .ut patet I. Reg. . .In his Ao .intelliguntur coprehensa omnia tempora, quae fluxerunt sine iudice inter Samson & Eli: & hoc tempore affrmatur a plurimis accidisse historia Ruth. Sextus. decimus, i. Samuel imperauit annis Σο. sub quibus computatur tempus, quod inter imperiit suum& mortem Eli accidit, & sic perueniet sumina annorum consorinis,quasi ad 3 8 o. R liqui autem anni, qui desunt de 48 o. sunt,qui fluxerunt ab exitu de Aegypto, usque ad tempora Iudicum: oc a principio regni Saulis, usque ad Salomonem. Quare Iudices inter I paelisas sint consistiti: m cur non potius aliud genus maioris principatus
V t. X. QV AE R E T V R ulterius, qu re iudices inter Israelitas constituti sunt. Responden-
dum,quod Deus volebat habere populum Israel nimis familiare sibi, ita quod ipse Ω-lus videretur dominus, rector illius, &ob hoc a principio Moysen instituit, veprincipem illius, ut erudiret Israelitas in lege Dei, dc medius esset inter Deum & populum , sicut ipse dicit Deu. s. Mortuo aut Moyse, quamquam populus in lege Armatus esset, tamen indigebat introduci in terram, quam possessurus erat. Ideo dominus instituit principem, qui pugnarer contra hostes, de acquireret terram de manu illorum, diuideretq; illam inter Israeliatas: hoc non poterat fieri siue principe, ad quod magnam potestatem tribuit Iosue Hoc aut mortuo Iiraelitae possidebant terram sua secure, ideo nullo principe indisebant. Neta valet si dicas. v indigebant principe ad defendendum eos ab hostibus, S tuendum terram is Nam si Iiraelitae vellent manere in cultu Dei, nullus hostis auderet insurgere contra eos: eo PDeus incutiebat timorem mentibus hostium, & non audebant insurgere: sicut suit de Chananaeis, qui volebant persequi Iacob: Z 'Deus incussit timore super eos,& non ausi sunt persequi recedentes: ut patet Gen. 3 s. imo saceret Deus, q, nullus de hostibus desideraret insurgere contra Iudaeos. Sic enim faeiebat Deus quolibet anno in terra Chanaan,qn omnes ascendebant viri ad locum sanctuarij,& nullus omnino manebat in urbibus ad custodiendum eas:& hoc sciebant hostes, in non audebant, nec volcbant venire ad occupandum loca eorii. Sic
patet E O. 3 4. cap.Cu enim tulero gentes a facie tua,& dilatauero terminos tuos, nullus insidiabitur teriae tuae, ascendente te&apparente ter in anno in colpectu domini. Hoc namq;
ex tempooribus Iudicum apparet,quia licet Israelitae non haberent iudices, hol es no inquietabant eos,quousque peccabant:&tuc mittebat Deus liter illos aliquos acti gentes, ut patet infra Σ. cap. Si ergo voluissent obseruare lege, nunquam indiguissent aliquo diao,M protectore : sed solus Deus esct rex, bc diis illorum: & tanto specialius Deo subiccti essent, quant magis a potestate temporalis subiectionis liberi forent. Me enim patet i. Reg. g. cum dias dixit,l Israel aiae abiecerunt eum, ne regnaret super illos,quando petiuerunt regem. Ex quo apparet, P prius ipse regnabasicu non haberent temporalem regem. Illo autem habito,Deus no poterat est spetialiter lex, S dominus illorum. Sic patet etiam i . Reg. ix. cum dixit Samuel: Videntes, i Naas rex filiorum Amnaon venisset aduersum vos, dixistiscitequaquam, sed rex imperabit nobis, cum dias Deus vester regnaret in vobis. Hoc aut modo volebat Deus, q massent semper Isi eluae. f nullum habetes tam, sed ipsum solu:quia in peccauerunt conuertendo se ad idola, Deus tradidit eos in manus Gentium, tunc indigebant aliquo liberator .
16쪽
Suscitabat aut tunc Deus aliquos liberatores inter eos, & illi vocabatur Iudices, qui S dominabantur luper populum: Se erat tunc populus habens Deum specialiter in il sim, in tantuni quod usque ad tempus Regum dicitur diis regnare super Israel,ut patet 1 .Reg. t Σ .ca. Si aut dias dedistet Iudaeis hoc tempore alitru genus principatus,no fuissent tibi ita directe,& immediate lubiecti. I5 non dedit alios principes, nec et istos dedisset, nisi populus declinans ad vitia indiguisset illis. Omodo Is duae loe tempore aluuando Idant iud res, oe aliquando non cr quomodo Ddboracum est smina sit iudex inter caeteres. Quae t. X LOV AE R ET V R ulterius, quo Israelitae hoc tempore aliqn habcbant iudices, S aliquando
nomquia hoc modo videbatur inconuenieter ordinata politia eorum, cum nemo esset, qui
post et in causis quotidie emergentibus ius reddere. in qualibet in politia id , quod maxime est necessariu, est iudex, siue distributivus iusititiae. Vnde Arist. Polit. 3. in prin. dicit, in politiis neces lariu eskiudicem sicut pane. Respondedit, φ Israelitae poterant esse conuenienter sine iudicibus istis, de quibus in hoc libro agitur,quia illi licet vocentur iudices, non erat principale ossiciu suum iudicare dissiliendo in causis Israelitarum, sed liberare eos de manu hothiu,&pugnare pro eis. Nam ad diffitiendu litigia alios iudices habebant, quia habebat domu cos iiij,quae erati es magna iudicii, ad qua deuoluebantur ad extremum causae per appellatione:&in hac iudi
cabatur de rebus arduis, & erat maximus iudex in ea summus sacerdos, de quo Deu. I7.ca. Erat
quoque per singula loca iudices costituti habentes secum Levitas tanqua assessiores, eo q, illi erant Ieriti in lege,& per hos dissiniebantur oes caulae: δ no erat necessari j iudices, de quibus agitur in oelii, ad hoc. Et dato 'cessarent iudices, de quibus habetur hic, n5 cessabat ordo iudicum institutorum a Moyse,de quibus declaraci est Nu. i t. p. Ideo nihil nocebat ad dissinitionem causarum esse iudices, de quibus hic dicitur erat iudicare in causis: quia nome suum no ianiter positum est. Ite patet, quia Debbora mulier fuit iudex Israel,& copulafinter istos, in s. 4.& in ipsa se per iudicabat in causis, conueniebatq; ad eam totus Istraei,ut patet inf. c. Rndendum, i liti v dicati sunt iudices non a iud.cando, sed quia accipitur iudex tanquam nomen cuiusda parui prin- φcipatus. Est enim differentia inter tam,& iudice quia diis dicit illum,qui simpliciter habet potestate:&qd vult, hocpoteli,et si iure cautum non sit. Iudex aut cst qui non habet aliqua libertate ad mandandu, sed hocsbiu potest, quod iura imperant: & tradita est illi auctoritas dissiniendi secundu ius:ideo ille, qui ilibeth iudici, non est subiectus viro, sed iuri. Qui vero domino subiectus est, est subditus viro. Et quia sic erat de principatu illorum respectu regsi,vel alioru dirorum, lipsi no poterant aliquid agere ex voluntate sua tanq dui: sed quidquid ro,& ius dictaret, vocati sunt iudices: quia similem principatum iudices habebant. Hoc aut patet, quia si istorum ossicisi fuisset iudicare, non fuissent sumpti in iudices, nisi viri prudentes,&maturi aetate, sumebantur inviti indocti interdum, Ouuenilibus passionibus deseruietes,qui nihil nouerat de statu carum: sicut Samson, qui iuuenis erat,& lasciuiae deditus. Et sic suit Iephte,qui erat princeps latronii: infra ii.& i Ergo non erat ossicium is horum causas distinire. Cu aut obiicitur de Debbora: Re spondetur, ' illa non proprie copulatur inter iudices quam qua aliqui eam copulent sed Barae. qui fuit tempore eius. Aliter dici potest, q, dato, Q Debbora esset iudex, non habebat ossiciu iudicandi laquam illud pertineret ad iudices, de quibus agitur in hoc libro,quia tu erat prophetissa.
conueniebant ad eam oes viri Israel ad inquirendum super dubiis, cu putarent per ea responsu in a Deo suscipere. Ita enim erat deoibus aliis prophetis: quia oes Israelitae concurrebant ad eos su-lser multis interrogantes: licci illi non essent iudices. Sic enim de Holda prophetissa uxore Seluum erat. Nam ad eam mittcbant reges, & alii viri ad quaerendu de dubi)s,ut patet q. Re 2x .c. Euanta erat potestas issorum Iudicum: . an eius potessas esset a Deo vel ab homine. Luaeli. XII.
QVAER ET V R ulteri aes, quanta erat potestas istorum virorum,qui vocantur iudices. Responden d um, quod potestas istaru iudicum parua erat.Ptimὀ,quia potestas illa erat volun
17쪽
tarie collata toto populo :& quantum volebat 'potestatis, tantum transserebat populus, S non erant sicut reges, quorum potestate male limitata ipsi pollunt Oia,quae contra ius non fiant. Astii inebantur aut illi iudices ad pugnandu cotra hostes populi. Et quamqua illi vincerent bella,&postea opus eorum non esset necessarium Israclitis, manebat tu in principatu illo quandiu viii Danti Sic fuit de Iepthe Galaadite, ad que tueriit Israclitae orant , ut pugnaret pro eis cotra Alrimon.&factus est princeps illorum: in f ii . c. Alictuis obiiciet, q, potestas Iudicuno erat ab homine collata, sed a Deo. Nam dr inf. 3. suscitauit eis saluatore note Hothoniel. Et iterit ibide, fuscitauit eis saluatore note Aod. Riadendit, ' iudices per electionem Israelitariam erant, & ab eis ha-rni stile bibat potestate limitatam. Quantu ad assumptionem in sua varie fictu est, quia no fuit ide modus in olbus. Quida enim facti sinat iudices, quia ex parte Dei iubebatur eis, P pugnaret pro populo. Sic suit de Barac. Na Debboraprophetissa ex parte Dei dixit illi, i, pugnaret aduersum Sudo iudices tua: ins .ca.&tia facta pugna nonduerat iudex,&princeps Israelitaru : sed quia ipsi videbant.
0 Deus volebat per manum illius liberare eos, acceperunt eu in iudicem. Sic etia factu est de Ged *h- leone: ni Angelus mi apparuit ei,&iussit,st iret ad liberadu Isi aci de manu Madian inf. c. Cuaut egisset magnificii bellu , Iiraelitae eu acceperunt in iudice, nec solii in iudicem eum volebant accipere, sed etia in diam,vt patet in s. 8. Alij aut sumebatur in iudices, Deo non iubete, sed incitate. saa qn Israelite erat in his calamitatibus, S indigebant liberatore, Deus dabat spiritu suu aliq-bus viris, ut essent aiosi, S: prudentes,& ab bella aptissimi: quos Israelitae videntes accipiebant in iudices: & tunc dicebatur Deus suscitare illlis saluatores. Sic intelligi ede Hothoniele,& Aod in f 3 Alij aut iudices sumebantur sola populi voluntate. fctuia cu essent in angustiis, inquirebat quis esset niter eos aptus, ut esset belli dux: dc interdum eligebant aliquos, qui non erant viri virtuosi, solu quia erant exercitati ad bellu . Sic suit de Iephte Galaadite, qui erat princeps latronum: Israelitaei, quia viderunt eu dispositu ad bellum,orauerut,ut esset princeps eorti,&iudex rin f ii. Aliqn aut iudices sumebantur ex solo fauore, de quasi per violentiam: de sic suit de Abimelec filio Ged ius: ins V.Cu aut arguitur:siuscitavit Deus saluatore:dicendu,q, no intelligitur, v Deus iuberet de aliquo, ' esset iudex instituens ciridans'; illi certum modum potestatis, sed vincitabat Deus Israelitas per modos supradictos, vel aliquos corum ad accipiendum aliquos in ita dices : α tamen postea a voluntate populi pedebat accipcre, vel non accipere illos, de quantia potestatis vellent concedere illis. Secundo dicendum, ' potestas Iudicii non derivabatur per suci cessione ad posteros, sed manebat in potestate populi cligere mortuo uno iudice aliti, vel nullum accipere. Ad magnitudinem alit potestatis pertinet poste derivare illa in posteros, sicut ille profi, mo . priae res nostrae sant, in quibus alios h redes instituere valemus, in ceteris aut potius sumus admiri ' η' nistratores, vel procuratores,qua dni. Disserentia huius potestatis ab illa,quae per successione tras. mittitu patetiquia cum Gedeon esset iudex Israel,volentes Israelitae exaltare eu ad maiorem honorem pro magnifico bello, 'degcrat, dixerunt: ditare nostri tu,& filius tuus,& filius filij tui, id est sae posteritate sua. Ipse aut contentus principatu iudicis ait: Non dominabor ego vestri, nec dominabitur in vos filius meus,&tame voluit principatu iudicativum : quia illu semper tenuit quandiu vixit. Ideo non trasmittebatur principatus iudicativus ad posteros. Tertio dicendu.2Ahόν. φ tuaices non poterant imponere populo tributa, nec alias impositiones ficere, quia non erant: ' cini, sed vivebant de proprios scutyriuatae persbnae:praeter iura illa, quae habebat in bello: quin populo. semper inter oes getes fuit, v in bello proueniret certa pars specialis predae principi. Sic patet in
decretis dist. 3 . ca. ius militare. Hoc aut apparet,quia qn Israelitae petierunt regem, Deus dixit Samueli,ut denuciaret eis ius regis, qui imperaturus erat: ut audita duritia cius, desilieret a petitione, ut patet i .Reg. 8. Et inter c tera posita sunt tributa. Si tamen iudices ante reges consueti foret ponere tributa, dc alias collectas populo, non exprimeret tunc Samuel ad terrendum: quia co- sueta non terret, ergo tempore Iudicum non erat consuetudo soluendi aliqua tributa illis. Ite patet, quia Samuel iudex erat: qui fuit ultimus de iudicibus, ipse in nihil accepit in Israel, ut pateti. Reg. ix. Si tamen iudices Laberent de iure, vel consuetudine imponere tributa,& collectas:
necepisset aliquid de his aliquando Samuel,quia iuste accipi poterant, ergo non poterant iudices imponere tributa. Quarto dicendum, ', iudices non erant domini, nec habebant potestatem
18쪽
su per aliquem de Israelitis, sed soldm erat dux quantum ad illa, quae pertinebant ad ossiciu suu
de quo infra dicetur. Et erat disserentia in hoc inter reges, de iudices. quia reges erant Gi populi lirael: d ' habebant de iure potestatem ad faciendum quidquid vellent, quod contra ius no viset. Ideo ipsi vocabant Israelitas seruos suos, ut Saul vocavit David seruum suum, primo Reg. et L. Et David vocavit seruos suos Israelitas 2. lib. Reg. p. Eo. Scriptura quoque vocat ipsos Ista litas seruos regu inmunquam tamen vocatus est aliquis Israelita seruus Iudicum : nec ipsi vocabantur diri. Quod paret,qn Israelitae dixerunt Gedeoni: Dominare nostri tu, & filius tuus , filius fili j tui: respondit. Non dominabor ego vella nec filius me' dominabitur in vos, sed doaminabitur in vobis dis Deus. Inquantum dixit:non dnabitur in vos filius meuς, exclusit trans missionem potestatis ad posteros . Inquantum dixit, non dominabor ego vestri: exclusit magnitudinem potestatis lilae dum viveret: quia noluit tenere illia gradum principatus, secudu quem principes vocantur donum. Si tamen alii iudicevsuissent domini, ipse non recusasset dominari: noluit in nouum, . quasi Urannicum introducere principatum. Quinto dicendum, quod OLficium Iudicum ad quod asumebantur, erat pugnare pro populo contra hostes. Quod patet ex institutione Iudicum. Nam infra L. dicitur, 'quando unque erant Israelitae in manu hostium, suscitabat Deus iudices,qui liberarent eos. Ite patet ex singularibus institutionib' Iudicisi. Nam de Hothonise, qui fuit primus Iudex, dicitur,l cum opprimeretitur Isiaelitae a rege Mesopotamiae, suscitauit eis Deus saluatorem nomine Hothoniel,infra 3. simile patet de Aod eod. cap. Simile quoque de Barac, infla .idem de Gedeone infra c.de de Iephte, infra ii.& sic dec toris. Quantum ad hoc habebant illi iudices plenam potestatem. Nam quaecunque ad bellu spe, harent, ad dispositionem corum pertinebant,d in noc omnes Israelitarum obediebant ei, sicut in Oibus bellis duces habent hanc plenariam potestate ad disciplinam militare. Finitis aut bestii manebant isti viri quasi priuatae personae, s. q, non habebant domini u aliquod, sed semper erat nimis honorati a populo, de aliquando committebatur eis regimen ciuitatum, ut ipsi disponeret quasi principes.Sic fuit de Iair,qui habuit 3 o. filios principes super 3 o. ciuitates, infra io .ca. Iudicare autein iii causis non erat officiu istorum directe: led aliquando comittebatur ess: Potissimum qii erant vi i prophetae,aut prudentes. Sic fuit de Samuele, qui fuit ultimus Iudex Israel, deipie dii currebat per totum Israel quolibet anno, budicabat populum in locis tribus, ut patet primo Reg 7. cap. Filii quoque sui fuerunt iudicantes : quia erant viri eruditi, licet postea ad
auaritiam declinauerunt,ut patet primo Reg. octavo.
Ad quod genus pol tici principatus pertinuit flatus Iudicum: m defex principalitas politicis. 2 A. XIII.
OV AE R E T V R Vlterius, ad quod genus principatus pertinuit status Iudicum. Responde-
dum. ψ secundum Arist. 8. Exhi .suius ex genera principatus δε politiarum.s Monarchica, s , ici sue Regalis, Aristocratica, Thimocratica, Tyrannica, Oligarchica, Democratica, quarum n 3p0j 'I rimae tres sunt bonae: tres secundae corruptae sunt, ut dicit ibidem philosὀplius. Non potestas-' '' ignari hic aliqua de tribu speciebus corruptis principatus. Nam non cst hic principatus tyrannicus,quia ille est,qui per violentiam introducitur, vel cum princeps non principatur ad utilitate subditorum, sed ad suam, diripiens bona illorum, vel duro dominio premens. Sed nullum istorum erat in iudicibus, quia illi paruam habebat potestatem, ipsa totaliter erat ad utilitatem populi,& non ad suam. Non potest etiam dici, i principatus iste sit obligarchicus, quia oli- osi et .garchia est,ubi principantur,qui diuitesin potentes in populo sunt, respiciendo solii diuitias, d potentatum. Iudices tamen non erant huius odi, sed magis eligebantur illi, qui essent apti ad uberandum populum de manu hostiu m, siue essent diuites, siue pauperes: unde interdum assumebantur viri pauperes,&paruae dignitatis, ut Icpthe suit,qui erat princeps latronumcinfra i I. cap. Non potest etiam vocari iste principatus democraticuS,ssa democratia est principatus PQ- o- pularis, s .quando quilibet de populo habebat potestatem dominandi, etia in si sit rudis & inexper ta ' 'tus : & prouenit iste principatus per sortes,vel per tempora determinata, Vt patet a.& 3. Politi.
19쪽
sed iudicibus non erat sic, quia ipsi eligebantur, Zet non principabantur nisi illi, qui erant apti ad eruendum populum de manu hostium. De tribas aut rectis principatibus non potest poni hic tertius , scilicet Thimocratia, quia ille principatus est ubi est aequalitas praetiorum: se) est principatus popularis,ut patet 3. Politic. pertinet simul ad multos: sed in principatu iudicati
uo semper unicus erat iu)ex: manent ergo duo principatus. s. Monarchiesius siue Reg ilis. 5 Aristocraticus'. non pertinet totaliter principatus iudi in ad aliquem illorum. Non quidem ad principatum Regalcm, vel Monarchicum, quia in monarchia tota potestas in unu translata est Sc licet ei agere quod vult: ideo est iste principatus periculosus, ut patet Politicorum 3. Iudicibus tamen non erat commissa tota potestas . Nam ostensum fuit magna esse differentiam Asstoeta. inter regalem ae iudicum potestatem. Non est quoque totaliter Aristocratia, quia in principata M' tu Aristoratico sunt plures principantes secundum differentiam virtutis, & magiis virtuoso maior committitur silmina resenda. sic enim dicit Aristo. Et hic. 8. Quδd inter virum & uxorem erit Aristocratia, cum quilibet illorum in aliquo principetur. Si tamen vir in se transferat torum principatum domesticum erit principatus tyrannicus. Dicendum tamen, quod magis similatur principatus Iudicum principatui Aristocratico,quam Monarchico, quia totum habet similitudinem ad Monarchicam, vel Regalem inquantum unus erat principans. Essentialius ta .men est in monarchia: quia tota potestas sic trallatast, vel si alij sunt principales,quὰdstat stab- ordinati ei. & rei pectit illitas sint lubiecti. Iudices tamen non habebant totam potestatem P puli. Ad Aristocratiam autem habet iudices maiorem similitudinem,eo ψ Aristocratia est principatus electivus. iudices autem eligebantur. Aristocratia quoque perquirit virtutem, magis virtuoso tribuit maiorem principatum : sic facicbant Israelitae ad iudices, quia eligebratilialos, quos aptiores ad principatum belli putabant. Possiet etiam dici, i iste principatus erat tot liter Aristocraticus, quia multi erant hic principantes. Nam licet non essent multi iudices si mul inter Israclitas , erant principes circa alios modos regiminum, qui non pertinebant ad iudices : sicut circa distinitionem litigiorum potiebatur summus sacerdos, S domus consili j: Sc
alij iudices per omnia loca . DRendum igitur, quod iudices pertinebant ad pruicipatum Ari
20쪽
OST mortem Iosue co-Λ da Ierusalem,c perunt eam,&percusserunt suluerunt filii Is ael Do in ore Gladij, tradentes cunctam incendio iutu esui talem. Et pollea descendent Pugnδ uerant contra Chananaeum, qui habitabat in montanis, & ad meridiem, Z in campestribus.
Post mortem. Hie incipit Liber Iudicum,in quo euε- tuum teporalium sub ipsis iudicibus hiltoria texitui. Et diuiditur in duo, primo ponitur civ dam materiae
suo: Ascende mecum in sortem meam &pugna contra Chananaeum a Vt - ςg pς o es tu. sciendum autem. quω caula tuicitando tam tecum in seriem tuam. Et abiit cum p tum iudicum, ut tangitur mminum, dicentes: Quis
tra Chananaeum, gerit dux belli: Dixitque Dominus. Iudas ascendet: ecce tradidi terram in manus eius. Et ait Iudae; Simeoni fratri suo: Ascende mecum in seriem meam, &
eo Simeon. Ascenditque Iudas, Z tradidit Dominus Chananaeum, ac PhereZaeum in manus eorum : & percusserunt in Beetecdecem millia virorum. Inueneruntq; Ad
iubore in Braec, inpugnauerunt contra eum , ac percusserunt Chananaeum ,
t.o capitu. Sciendum autem, quoia cauis Avise in
rum iudicum, ut tangitur insta vit,quod populus cedens a Deo in poenam delictorum tuorum a gentihus amigebatur: ideo ponuntur tria. Primo ponitur trant gressio, Se do tranigressionis reprehensio, Tertio materiae libri huius praelibati secunda in principio sequentis capitu.tertia, eod. capitu. Di m ergo Iosue Duuia oppotita iuxta se posita clarius cognoi -- im, i, im monuit Prosectus laudabilis, secum
LM , ponitur primo populi prose flaudabilis, secun do eius desectus euapa ilist. Mi e. Prima timo ponitur Iudae profectus,secundo
Pherezaeum . Fugit autem Adonib ec . aliarum quarundarum tribuum successus ibi 'u' tε Quem persecuti comprehenderami, cch Ss summitatibus manuum eius a ac praum' eidi. bi. pisi .e rudis. Cito primum dicitur. PonDixit ue Adonibezec : septuaginta reges C m. iEM In hoe ostenditur ordo libri huius ad
amputatis manuum, ac pedum summit ' PHINI Miosue. Nitibus collicebant sub mensa mza ciborum si Visisset Iosue non consuluissent Iitaelitς dominum,
Adduxeruntque eum in Ierulalem, ec ini
mortuus est. Oppugnantes ergo illis Iu-
si vixisset Iolite,non conuuuiue Quis deberet praecedere eos ad pugnam. Nam Ioliae erat princeps eorum: ipse quippe ingrediebatur, Megrediebatur ante eos: M ad verbum illius mouetid bcbam omnes Iuae : ut patet Num 7. L