De cathedra seu Primatu singulari S. Petri in Ecclesia catholica Apostolica & Romana libri duo, Isaaci Haberti ..

91쪽

go De Primatu Petri inguiari. Lib. I. ARATOR Subdiaconus R. E.

Primis Apostolico, paria depuppe vocame

Agmine Tereus erat, cuius qua gesserat hamum Ad Clavem Transata manus: mimadidit agnos cum passuisaluauit oues, totuque per orbem rarum au et Tastore Gregem , quo mumene

Rursus.

Fema quid mirum si redunt ostia Petro em Deus atheream dem deputat aula cclesiaque sua faciemsuperare CAC MENInfernum superare iubet FQuod ii comparabonem cum Paulo exigas.-qua gloria rerum

Contulit, ut Tetro PAVLVAggerat ordo SECUNDUM.fiui fundamentiae manet Architectus in illis.

VENANTIvs FomvNATvs Episcopus Pictaviensis eosdem Apostolos inter se conferens Petro Clavem dc celsiorem gradum concedit, carmine in eorum reliquias Nannetenses. oram

92쪽

Ex nius Perii. .XIL et Calorumporra, lati duo lumina mund , Ore tonaCPaulus, fulgurat arce Petrus. Inter Apostolicas radianti luce corona

Dolor hic monito, CELSIOR ILLE GRADU.

Et lib. ix. ad Chilpericum Regem Excellit cum claue Petrus , cum dogmate Paulus, Adduci posset Tretres Poeta Graecus Chi-

aliique permulti latinorum et sed recentiores Fortunato, qui saeculo sexto floruit, subucere, nec oth nec consilij nostri est. Ad maiorapro

peramus.

Ex hoc multiplici Scriptorum Orthodoxorum genere, perpetua sibique , ut & veritati constans doctrina Ecclesiae colligitur, de Petri CATHEDRA si NGVLARI , Ut vocat S.Cyprianus: De uno Petro Ecclesiae post Christum Capite et de Pauli secundo post Petrum loco, .rdine,consessu,dignitate,Potestate. .

93쪽

Auitus in fragm. edit Simmundi. aer. armas

s ' De euiari Petri primam Lib. I. EX NHLLIS SCRIPTORIBUS NISI

Heterodoxu hauriri potuisse sententiam illam de Pauli cum Petro paritate , in Car&Da-Primam Ecdesiae Catholicae Aposto ira et Romanae.

CAPUT XIII. U Cquid enim aliud sentire ac pronuntiare

Dpoisumus , post integram illam ac luc lentam Scriptorum Ecclesiasticorum de singulari Petri Cathedra, eiusque supra Paulum eminenti Grata & Potestate consensionempunde temerariam illam ac caecam sententiam haurire potuit Eranista, nisi ex turbidis & coenosis Haereticae colluuiei cisternis pridem dissipatis 3 Quis unquam Orthodoxus asseruit paulum fuisse Caput Ecclesiae uniuersalis 3 Pavilum fuisse primum Ecclesiae Catholicae & Romanae Epitcopum Paulum dignitate &pote- state fuisse Petro , Apostulorum hac est Principam Principi, ut loquitur Alcimus Auitus, in omnibus parem, aequalem 3 Nemo dixit Orthodo xus. Haeretici vero & Schismatici non semel id de omnibus Apostolis, nec tantum de Paulo

dixerunt.

Marsilius Patauinus, Vulalesus, Hussius, Lutherus, Caluinus, Bucerus, Illyricus Bren-

94쪽

Uem de Paulo, bertam hi est. Cap. XIII. astius, Bera , Iunius & alij, omnes Apostolos, quasi sortes diuinae ab iis penderent, pares fecerunt: atque inter caetera argumenta a Sui,

bus Paulum Petro gradu non osssisse videri posset, certatim obtruserunt. At nominatim 1llam Pauli cum Petro aequalitatem nulli pluribus verbis, nulli acriori studio & contentione firmare conati sunt, quam Ioannes Ralnoldus in Anglus,& M. Antonius de Dominis,Ex-Archiepilaopus Spalatensis: ex quo praesertim,Era- ictu,nistam omnia sua Epicheremata mutuatum eo se, eaque Gallicani solum idiomatis venustate fucauisse ut intelligatur ; annosam illam Vulpem e fouea sui libet educere: cuius postea rictus comprimemus. II. M. ANTONIvs DE DOMINIS , in opere de Liba. m. ii

Republica Ecclesiastica. O Huic Paulinae reprehensioni subnecto etiam : Tum quod reidem Paulus cum insigniores Apostolos no- A.de Dominat, Petrum aliis postponat: ut ubi primo loco ponit Iacobum, post illum Cepham ..& deinde Ioannem: de quibus tribus & non de Petro solo dicit, qui videbantur Columnae esse . . se. Iacobo igitur & Ioanni Petrum exaequat. i. Tum quod Iacobus, Cephas & Ioannes dex- . tras dederint Societatis ipsi Paulo & Barnabae: ut hi in gentes, ipsi vero in circumcisionem fer- ..rent Euangelium. Istae dextrae Societatis, Petri

95쪽

A. de Dominis. a. or. Ir. n. trX. r. II. Iren

i. De singulari Petri Primam. Lib. I.

summum imperium non admittunt. Tum de

.. mum quum Paulus dicat ( nihil minus fui ab iis qui sunt supra modum e postili. Quae verbata maximum faciunt Primatui magno Petri prae- .c iudicium. ct Nunc vero ex comparatione Petri cum Pauri lo , videmus an in solo Petro Patres agnoue- et rint positum Ecclesiue Principatum. At sane si Petro dicitur, Palae oves meas: unde ei Eccle- siue totius cura commissa intelligatur : Paulusu ipsemet fatetur se premi cura & sollicitudine omnium Ecclesiarum. Praestat tamen in his' comparationibus Patres audire: Irenaeus. Ip- sius, inquit, Dei Petrus erat Apostolus cuius &ta Paulus. Ubi Petrum reducit ad paritatem cumri Paulo : disputat enim contra illos qui solumes Paulum dicebat ex Apostolis veritatem cognota uisse. Non tamen eum praefert Paulo. Auctor tauq , AP Constitutionum Apostolicarum Apostolos L . c. i. omnes inducit,Petrum non Principis,supremi-

' que supra ipsos Monarchae, sed Coapostoli

duntaxat nomine insignientcsi: Aiunt enim: v Ananias & Saphira Petri Coapostoli nostri sem tentia, morte sunt affecti. Similiter & Gelasius V modo adductus, Paulum vocat Coapostolum Petri: & in Collecta Ecclesiue eodem modo Pe- v trum & Coapostolum eius Paulum. Et Coli gam petri facit Paulum Augustinus, & aeque , Principes Apostolorum vocantur non semel a

96쪽

Idem de Paulo, haereticorum est. Cap. XIII. 8 sIoanne Papaum. & Nicolao r. Nam & Augu- Anton destinus de Paulo loquens ait: Verum etiam In ip I. Pm so quoque Euangelio, ubi & tanti Apostolatus Hs s . meruit Principatum &c. Monarchia tamen Petri non deberet ferre ut paulus etiam Apostolo- pecimerae.3rum vocetur Princeps, & dicatur gerere Apo- Ustolatus principatum. Rursus Augustinus dei ic 'Paulo sic: Paulus Apostolus quamuis ex persere tacutore factus sit praedicator , abundantiorem re gratiam consecutus est in omni labore Aposto- .elico quam caeteri Apostoli. J Et tamen par fui set, Petrum , si totius erat Princeps Ecclesiae, Lib. i. reis. abundantiore supra omnes gratia donari. O ri- fgenes Paulum vocat fundatorem Ecclesiarum v post Christum praecipuum. NaElangenuS vero Petrum & Paulum ait Verbi & sapientiae guber- Mnationis gratiam a Christo percipere meruisse: G& numerans eos qui populis praefuerunt, in MTestamento nouo ponit primum Ioannem Ba- raptistam: proxime vero duodecim Apostolos. c. Cyrillus Hierosolymit. Errorem autem, inquit, Catech. H. Simonis Magi latius se proferentem coargue- runt duo boni viri huc perlati, Petrus & Paulus vEcclesiae praefecti. Ambrosius vero et sit Paulum

non faciat in gratia Petro superiorem, ut racit in Augustinus,eum nihilominus parem facit. Una taenim, inquit, gratia fulgebat in his quos spiri- ..tus unus elegerat: nec Paulus inferior Petro, taquamuis ille Ecclesiae fundamentum, &hic sa- ri

97쪽

8s De sngulari Petri Prim tu. Lib. I.

A. de Do- piens Architectus. sciens vestigia credentium fundare populorum : nec Paulus indignus V Apostolorum collegio, cum primo quoque tam D cile conferendus, Ac nulli secundus. Nam qui,' se imparem nescit, facit aequalem. J Quid clx-h rius neque mihi hic quisquain aequalitatem in D alio, de non in auctoritate regiminis ponat,exi- ilibus adhibitis demore distinctiunculis. Si enimi' Ambrosius agnoscebat Petri summum Prima-'p tum, cur nos decipit: de hic Paulum ei prorsus

'' exaequans, non monet aequalem quidem Petroia Paulum fuisse in alio, non tamen in auctorita a te regiminis. Dum tamen Ambrosius & caeteri primi Patres saepissune aequalitatem hanc po-3i nunt inter alios Apostolos cum Petro, & nun-

a quam distinguunt in Petro hanc ipsius sum-υ mam auctoritatem a reliquis rebus, in quibus ' toties ponunt paritatem: planum est eos veram

D dc perfectam intellexisse in substantialibus V Apostolatus aequalitatem. Unde&rursus Ambrosius : Beati Petrus & Paulus, inquit, emia ' nent inter Universos Apostolos, de peculiari ' quadam praerogatiua praecellunt. Verum inter ipsos quis cui praeponatur, incertum est. Puto enim illos aequales esse meritis qui aequales sunt sit . se V passione. J Leo etiam sic loquitur de Petro de Natal P ct Paulo: Quos gratia Dei in tantum apicem, inter omnia Ecclesiae membra prouexit, ut eos in corpore, cui caput est Christus, quasi gemi,

Ser. cc.

98쪽

Idem de Paulo, Haereticoram est. Cap. XIII. 8

num constitueret lumen oculorum.J Vbinam A . de Do- caput illud Visibilet si membrum tantummo ' do est Petrus ex aequo cum Paulo, nempe ocu- ' Ius in Ecclesia, Caput non erit.

Extollitur Petrus quod interdum, a Chry- 'sostomo praesertim, vocetur os Apostolorum: hi. Aextollitur etiam Paulus, qui ab Ambrosio dici- et, tur os Christi. Rursum extollitur Petrus quod vdicatur fundamentum Ac stabilimentum Eccle- Usiae: extollitur etiam Paulus ab Ambrosio, dum

Pauli vocationem Ecclesiae firmitudinem esse redicit. Extollitur Petrus quod Christum plus di- retexerit quam caeteri decem: extollitur etiam in re hoc Paulus vel ipsum Petrum superasse : de eo Chri s. D enim ait Chrysostomus, Paulus Christum di- eril lexit adeo ut nemo vehementius. J Extollitur Petrus quod fuerit Petra & firmamentum Ecclesiiq: extollitur etiam in hoc Paulus ab eodem tysostomodum dicitur Columna Ecclesiae,

Petra, ferro, & adamante firmior. Vocatur Pe- R. O is.

trusa Chrysostomo Coryphaeus Apostolorum:

eodem titulo ab eodem insignitur de Paulus. Petro dicitur Ecclesia commissa i Paulum vero . ait idem Chrysostomus et ectum a Deo, cui res orbis, mysteria cuncta, uniuersamque dispen- Ro. sationem concederet. Quid vero amplius sen- Utiat de Paulo in comparatione Petri idem v Chrysostomus, audiamus. Quemadmodum

igitur, iuvit, praeputij nomine designat gen- ..

99쪽

88 De singulin Petri Primatu. Lib. i.

tes, ita & Circumcisionis nomine , Iudaeos: V jamque se caeteris honore parem ostendit, nec

se reliquis illis, sed ipsi summo comparat: d ' clarans quod horum unusquisque parem sorti- ' tus sit dignitatem. Qui verum Ecclesiae Princi-V pem descriptum cupit legere , legat eumdem U Chrysostomum de Paulo variis locis scriben-

'' Ro. ho. x. ad Tit. ho. H. in Gen. ho. r. & 8. dera laudib. Pauli. Hom. x s. in 1. ad Cor. ubi eadem 'a munera quae maxime insignia Petro vidimur concredita, ex quibus trimatum eius eliciebant U Monarchici, Paulum etiam non minori, imo A fortasse MAioni PRIMATv obiisse comme- ' morat. Si Petrus circumibat Ecclesias, eas visib

A tando: idem Paulum praestitisse ait Chrysosto' mus, & Scriptura docet Ach. is. Si Petrus di- ' istus est gubernator totius Ecclesiae: Paulus '' etiam a Clirysostomo dustus est totius orbis ginU bernator. Si Petri nauis dicitur Ecclesia, in hac ' naui ponit in puppi Paulum Chrysostomus gu-U bernatorem. Si Petro iniunctum est ut seatres ' confirmaret, confirmabat & Paulus JHaec Marcus Antonius de Dominis, pro a serenda Pauli cum Petro aequalitate, in Primatu& regimine Ecclesiae Catholici et quae libro sequenti discutienda sunt. Quoad Romanam v Io Ecclesiam attinet, quatenus Romana est, s Uuen ta ex eius rhlibro iv. sic habenti

100쪽

M. ANTONIvs DE DOMINIS. lib. I v. de A M. t.

Rep. Eccles Cap. i. O Quamdiu Petrus Antio- rechiae praedicauit, si tamen ibi praedicauit, fuit c. Antiochenus Episcopus : & quamdiu Romae re Euangeligauit, fuit actu Romanus Episcopus. si Propterea etiam P AvLus quamdiu Romae ct praedicauit, fuit&ipse EPIsco Pus ROMANvs si nihil minus quam Petrus : quia uterque erat haeque plene Apostolus, & consequenter aeque replene Episcopus. Et si uterque Romae residebat: reta Romq utercis Martyr effectus est, uterq; pro- cul dubio aeque dicetur Cathedra Episcopalem re Romae habuisse. Paulo post. Si itaque fundatio ceRomanae Ecclesiae spectetur, eam aut magis, haut non minus Paulo quam Petro deberi affr- tamamus: Par enim fuit ut ciuitas, quae erat ca- reput G entium primum institueretur. Et de Pau- talo habemus quam anxius fuerit de Romano in rerum conuersione. Audi. His autem expletis Ast idi.

proposuit Paulus in spiritu, transita Macedo- niata Achaia, ire Hierosolymam,dicens:Quo- nia postquam fuero ibi, oportet me de Romam videre.J Cur vero tam sollicitus est de videnda Roma si iam Romae erat Petrus, ut uostri vo- lunt 3 Et certa illa est reuelatio Christi, ast ii constans esto ; sicut enim testificatus es de me in .

uerusalem , sic te oportet et mmcl testificari, Quod & praestitit Iudaeis, ac gentibus Romae si '