Joachimi poetae De uvae sive Gurgulionis usu ubi nonnulla scitu jucunda ad respirationem, artemque respirandi spectantia adjiciuntur. Liber

81쪽

animantIs haurire , atque expirare POL sint et quin immo non semel vidimus catulos illos, praesertim Bononienses , quihus pulchritudinis gratia , & ad mulierum nobilium solamen , magna adhibita diligentia , mandibulam superiovem , naresque frangunt , & os in su-hlime invertunt , ita ut narium foramina , mechanica necessitate , angustiora, ac stridit ora fiant; dissicili , ac laboriosa respiratione vexari : non secus aeii , quibus polypo , vel coryZa , Vel alia quavis causa, occasioneque narium foramina opplentur , infirmam , atque diminutam respirationem habent. Contra Vero , qui naribus sunt destituti . quoniam ludus aeris diverso modo fit , ac fieret si nares adessent . etiam respiratio assicitur . Sc in animantis Perniciem immutatur quemadmodum in harmonicis organorum cannis accidit, quarum si aliqua in longitudine dimidiata , vel magna ex parte diminuta fuerit, statim harmoniae ordo perverti . tur immutaturque in deterius. Et quoniam cum magna pars Urbanorum , ct qui cupidi sunt literar uim s

82쪽

rum saepe a vehementibus euris aed uturnis lucubrationibus , quotidie premuntur , lege , ac necessitate quadam architectonices statutum est ; ut diminutam respirationem exerceant et Damillos experientia non semel observavimus, qui magni S , ac mordacibus an iis mi pathematis , non aliter , ac navis ab

indomito austro , vel aquilone huc iuluc percussa , atque jactata , vexantur ἔlocis obscuris , vel parum lucidis se Committere , vel saltem hujusmodi loca ut plurimum amare ; quin etiam os semper , vel fere . semper clausum tenere , & magnam aeris quantitatemhaci rite minime studere 3 quapropter innumerae motiones , quae Ope pleni Oris aeris in eorum corporibus persolvehantur prorsus deficiunt . Hinc rarae,

Ec debiles cordis., ct arteriarum palpitationes evadunt, & ventriculi . & in-i testinorum adtio , ac vis deterior , imbecilliorque succedit . Iis itaque non sussiciunt ad valetudinem tuendam tantum nares , ut spiritum ad indigen, tiam sulci piant ; sed frequenter OS P/ttalum, atque hians, animo, aerem cO

Pio,e haurieddi , ut utilior fiat inspiratio ε

83쪽

eio . tenere necessum habent , vel ut me. I ius dicam, artificiosam respirationem adhibere, illis opportunum erit , scilicet aerem violentia inspirare, ultra Consuetum, di naturatum inspirandi modum ; ideo , qui a lipothymia, vel syncope liberantur, cum opportunitas in promptu est , naturae instinctu , statim os aperiunt, & strophiolum vel manus aqua ardente madefa- Etas ad illud admovent, ct aerem sortiter, ore patulo, inspirant. Hac eadem ratione Cornelius Culltis permotus , consilium praebet, iis, qui stomacho, aliisque asse. Etionibus laborant , ut claram frequentent lectionem , ut 'non 1 olum per nais res, sed etiam per OS, aer in pulmones in trudatur: & fortassis per aures , quod ab Aristotile asseritur probi. s.fues. 32. quem

admodum nonnulli, capras credidere m. gna e V parte per easdem aures illum. haurire aerem , qui incessanti earum res pirationi inseruit: & sollemne eth Al.

climaeonis Crotoniatae opus , quo rei piratus Viam per aures fecit. Ucruntamen in nostris auribus, ne aer sine propugnaculis extemplo in ipsarum cavitates subiens , organum auditorium laedat , sapietὶs natura', qu.

84쪽

omnia regit, gubernatque tanquam opus unicum , & singulare , & hoc veluti omnia sint , in limine introitus eorundem quosdam montes , di monticulos cartilagineos coagmentavit et canibus Vero praesertim venaticis aurium partes externas , quae in eminentiori loco ipsarum sunt, in topgum porrexit, & versus inferiora deflexit , ut , caeteraS Partes exteriores, & eorum foramina, integumentorum instar , cooperiant . Et si nonnulla animantia partes externaS aurium habeant , tanquam segmentum C O- ni cavi, detruncatique , quae e X tra vieinas partes capitis sere ad angulos reotos insident , & dum audire exquisite cupiunt illas flectendo magis sinuosas , & concavas reddunt ἔ tamen scimus ea , non exquisitum audiendi

sensum habere, sed inertem , obtusumque ; ideoque necessum habent , quantum ipsis datum cst , motum , & agitatum aerem colligere , ut majori , di enficaciori impetu , in ipsorum auditus organum irruat: quemadmodum cum nos gravem habemus auditum , saepius , ut mel Ius verba , vel sonos audiamus,

85쪽

pinnas aurium deoisum eorquemus. Non dissimilia machinamenta, licet pro diverso usu , in quibusdam aliis cot-porum animantium organis , observare' facile erit. Videmus namque totam externam linguae bovum partem, quae respicit palatum , innumeris conis membranaceis consporiam , qui supra ipsam non parum eminent . quos judicamus esse vasa excretoria glanduIarum sali- arium et quin etiam superficiem con-CaVam eorum ventrium , aliam cellulosam esse , aliam rugosam , ct aliam fere pilis indutam , ne escujenta , Vel Potulenta , tam faeiIe diffluant , ut melius possint praeparari , de cum aliis liquoribus , qui in suismet ventribus secernuntur , misceri , ut inconspicua, stant Et similam quoque usum , quem vivae . ct epiglottidi tribuimus. habent frondes stirpilam, plantarumque ad suos muniendos fructus , a circunfusi aer x injuria , atque impetu r immo quod mirum , ct insigne videri debet ei. qui solidis S purgatis cogitationibus vegetabilium proprietates. & commoda

86쪽

contemplatur . id , ni fallor , est , scilicet in arboribus , de plantis illis , quarum fructus Vere , di Autumno maturi fiunt , ideo mollioribus , tenerisque frondibus custodiri ; quoniam coeli status placidus , ct tranquillusin, flatus autem Favonii, poti ur arboribus , ct plantis , segetibusque salu-hritatem , honamque valetudinem tuetur , quam ipsis graviora damna tri.

buat . Sed ii , qui restate perficiuntur , cum tale anni tempus servidum , ct aestuosum sit , immo igneum , ct torridum , ct ambiens aer calore inflammatuS , arbores , ut suos custodiant fiuctus , crassioribus , ct duris . vel magnificis , ac copiosis comi natura exoris

navit , ut exempli gratia , in ficu . vel in vite conspicere licet 1 sed ii ,

qui Hyeme tempestive maturescunt, ut sunt fructus quercum , myrtorum , Olivarum , laurorum , aliarumque arborum , frondibus duris, rigidisque coo-Periuntur . ne in tens aer importunis suis motibus, aut a quibusvis aIiis inquinamentis , tempestatibusve eos Vi lentet inficiat : quemadmodum nos ab

D a iis ,

87쪽

t sal

sis , vel similibus rebus sorsitan edo. Et i , atque consulti . fructus vel cera obductos , vel in locis minime a Ven iis perflatis . & a luce perculus abscondimus, ct arma , sicut enses , Iaa- Ceas, ct similia , ut perpolita . & ab aeris molestiis tuta sint, pannis laneis induimus. Praeterea si quaedam testacea animantia , quae vel in maris fundo, vel hujus in littore sub arenis degunt, vel scopulis adhaerescunt, exquisite perpendamus, suspicari facile erit, ea ad infringendas illius aeris molestias , qui una

Cum marinis aquis miscetur , vel ad ea .rundem aquarum impetum coercendum uniforme , vel sere uniforme mechani cum opus habere , quo uos , & ianv mera alia animantia , Ob eundem pro. pemodum finem utimur . Et sane quam .

plurima illorum , ita capsulis gemina testa constructis, sorte nonnullis similia ,

quibus nostra tempestate ni cottanam in pulverem redactam servamus , sua tuen. etur corpora , ita ut possint eas ad in digentiam , nunc claudere , nune ape.rire , quod senus bivalve appellatur , ' qua

88쪽

quorum carnis altera pars ligata . altera soluta conspicitur , ut iacilius capsula concludi , ct exarari queat . Haec autem machina , his adminiculis adjuta, atque disposita , aquam , quae sine aere non est , modo uberius, ct large intus excipit, modo parcius , & sobrie , modo eam diutius retinet, modo eandem statim soras expellit , modo denique arctis sine clauditur, potissimum cum maiare tempestatum impetu , etiam ab imo ,

movetur . Quemadmodum nos nunc aerem cito e pulmonibus eXcludimus , nunc parum , nunc diutissime . eum Tetinemus , . ea prorsus lege, qua cori

Poris , vel morbi , vel artis spiranadi ratio nosmetipsos urget . Non dis similis . hi valvium est piscium indit-

stria ad aerem in eorum internis ..Vesiculis nunc detinendum , nunc ab eis dem expellendum , prout varia necessa.

tas ipsis insistit , nunc fundum aqua .rum petendi nunc supra aquas fluitandi , nunc in medio ipsarum degendi . quae spirandi , vel inspirandi rationes ι sine quibusdam . organis veluti u Va s. Sc epiglottis sint , quae aperire , . Vel

89쪽

elaudere ipsas vesicas valeant , fieri mi

nime possent.

Postquam rationibus , ct Galeno auis pice . ad inspirandum . exspirandumve aerem idoneam , ae principalem viam esse narium foramina demonstravimus, videndum nunc superest in nonnnullorum animalium naribus , quibus legi. bus, ct qua industrm mechanicum Opi fietum inspirandi , exspirandique aerema natura institutum si Ξ ct quoniam Elephas caeteris animantibus, quae naribus sunt insignita , nares majores habet . έmmo maximopere exporrectaSs atque prolixas , de uberrimis, ae foriatiis mis mustulis munitas; de his tacitum hie voeha sacere mihi cons lais neum videtur . Nares itaque Elephantis

Praeter usum , quem praestant . manuum snam cibos tam solidos , quam fluidos , his instrumentis excipit, in ori admovet etiam ad aeris Iussum , qui . vitae ipsius apprime necessarius est, comparatas fuere . Equidem non eodem modo aer ludit in tubis. brevibus , aglongis ; quoniam sonus ab utrisque non editur uniformi1 , nec eadem. - tione

90쪽

tions a tubis rectis , ae retortis eliciis tur ; sicuti non iisdem adminiculis. ae modis distillantur liquores ex phialis . eXempli gratia , cylindrica figuora praeditis, ac ex iis , quM 1 gura spi. rali , vel turbinata gaudeno . Quare in Elephantis naribus . Gedendum est . magnum , ct insignem fieri aeris I u. tum , longe diversum , ac si in relia quis aliis animantibus , qum talibus

Carent Organis.

Haec cum ita se habeant, VarἰIS . ac solidis rationibus satis commode demonias rari potest . in artificiosa narium Eleis phantis machina , quomodo spiritus reis cta in intima quaeque Pulmonum adἀducatur . & ab his statim reddatur :in quo maximum situm est anima natium omnium , quae respirationem exercent , Vitae adminiculum. Porro eum nares Elephantis Ion nissinue snt , aer inspiratus vehemenaeiori impetu pulmones subit, ac si Il. i palmares , vel hi palmares fuerint.& longo Graminia Itinere maius alisque maius momentum aequirit s quemadmodum pulvis pyesua in stlopeto