Philippi Beroaldi Libellus quo septem sapientum sententiae discutiuntur

31쪽

LIBELLVS ut inquit Plautinus senexruix uel cum etia caucri etiam cum cauisse rarus est:saepe is cautor captus est apud Liuium ait Philippus Macedonum Rex non omnium se fides credercaemcndi autem credendis No puta intellectiis multiplex est.Et ad multa protenditur. ram. uerbum illud uetusmon putaram an omni negocio turpe est.Cuius comitem scitote esse poenitentiam.

Rei dim: Subit hac in parte admirari Priscorum diligentiar: isso qui reos dici uoluerut eos: qui quid rmisissent spores. pondissentve.Caucamus ergo ne per sponsionem: in numero reorum habeamur:nc unius uerbi suetia

in dispendii scopulum illidamur.Thalctis & ills sententiae circunseruntur. Antiquissimum omnium esse devmipulcher imum mundum uelocissamum men

rem quae per uniuersa discurrat: sapientissimum tem Triuina pus:quo omnia inueniatur.Idem trium maxime rergebat gra rum causa fratias sese agere naturae dicebat:quod hotias deos. mo dc non Diluari uir dc non scemina:st graecus natus esse de non Barbarus. Sed iam peracto quarto cum cula:quintum decur Bias. ramus cuius quadrigatius ac duetor est Bias Prie nensis is olim silio ad Aegyptios proficiscenti precepit/ut Epo Nioμ meco Yκραρο idest uiaticum ad se nectute sibi c5hararet uirtute nimi ro uiat: coin teli A quae sola est cena ac uera possessio. Idem cupat iam Priena caepisset hostis caeteris multa de suis

rebus dum fugiunt abnantibus admonitus a quoi

32쪽

SEPTEM SAPIENTUM

dam ut idem ipse faceret:ego uero inquit satio nam omnia mea mecum porto.huius itas Biantis est illa sentenaret Iratio ita Minoi. latine dicitur plures sunt malus sit hoc uero ueti' homo nemo gnarus scius rerum humanarum' qui ambigat. Deterioru m gna natio est.ut inquit uetissime Cicero: boni uero singulareMomne rempus Clodios ut Senece uerbis utarmon omne Catones sertrad deteriora satiles s

mus:& Catilinam ut ait Satyrographus quocul in populo uadeas quocum sub axe:sed nec Brutus erit Bruti nec auuculus usu: Rara quippe boni numero uix sui totide quot Theba' portae uel diuitis hostia Nili. Apud sodomitas ut canonicae scripturae prodi derunt.Deccm boni inuenti non sunt: Quorum bonitare improborum uitiositas sustentari posset. M res boni ut inquit Plautus in trimino sunt intermortui. Mores ucro mali quasi herba irrigua succreuelut uberrime.Cum uidetis forum multitudine retarum& septa concursu omnis sequentiae plena: to illictant demesse uitiorum quantum hominu: omnia uitiis ac sceleribus plena sunt: ali inter malos uiui mus.Nobiscum biae agitur si inter pessimos nom .Quoties uisu bonum uidere cottingit illi assut-gito illi caput aperitosillum ut deum colito.uia uitibrum lata est id decliuisVc ideo metis per uimia uirtutis angusta: cliuosa semicosa: dc ideo paucissimis pates.Fimbria olim iudex elestiis in causa Pinthiae: Ola mea

mecum.

Mores boni in qtermoria tui.

Mesister

malos inuimus. Via uirtuus sentis cola.

33쪽

No liquere de uiro bono.

Mallimi periit.

lissimis.

qui sponsione secerat:quod uir bonus essetaudi, tu illo supersedit dicens non liqueti uoniam ut uir bonus aliquis sitica res innumerabilibus officiis eclaudibus continetur: ut dicere selebat Pittachus perindifficile est bonum csse:quidam malos interpretane imperitos ecbarbar Rui ius aequum sacros mores negligunt:tanu plures dixerit B ias esse imperitos ac iniquos:Quoa caedetissime planu est:quotuS enam quis p aut peritus aut peritiae est assectator quotus

quis p iuidet ingenuis disciplinis imperitia ait barbaria hoc tempore grassas dc uiget:explosa elimina tal eruditione ait humanitate Idiotis ludibrio suus qui sunt boni.Imperiti in honore sunt ali estimatione. nuprobro ali cauillis obnoxii tile cci irrui. Magna e ut dicebat Tuscillanus Cato uirtutis incu Na.Si mali imperire boni consequeter penti dicens: quis non uidet inter mille uix millesimum bonuhoc est peritum metito dies posse Malos ab antiquis pro uilissimis dictos esse docet Plinius sic scribras. Quonam modo inquit utilissime coluntur agri cExoraculo scilicet malis ac bonis.I taque cum abavi dicerent malos intelligere uoluisse uilissimos.Quod si mali ex hoc pliniano interpretamento pro uilibus accipi f:quis non uidet plures esse uiliores despoctiores:sordidiores.Quisquilias hominu oc retrimeta Ex plis res non eget:quae luce clatior est. Nos quoquomodo mali dicantur siue improbi:siue impe

34쪽

SEPTEM SAPIENTUM

nti siue uiles elaboremus contendamus enitamurine inter malos enumeremutaui sententia Biantis uanidica dc mendax comprobetur in nobis. Imo enixe curemus ut simus potius similes sacerdotibus aegypti quos Piromas uocant.Est autem rimmis graecalin Piromes .gua καλων καγαδε oo . idest honestus&bon .Hic qui idem Bias dicere solebat.malle se inter inimicos . dicare:q inter amicos.quippe ex amicis altem prorintis futurum inimicum. Ex inimicis autem sterum i amicum Idem interrogatus.quidnam se ita homo Lucransi delectaretur lucrans inquit. descistare Sexto curiculo prodeat ad cursuram Pittacus Mi vir. dismeus:qui Phrynone Atheniesiu ducem mono Pittacus machia hoc est singulari certamine cogressus inter mithyle . muxu instar Retiarii rete emisso illum implicasseti neus. huiusce Pietaci illa est celebrata sentetia mphi latine dicis notis lepuscites noris opportunitate Iiue tempestiuitate. mana uox est ueni in tempo Nosct tere.Inaerpretatio huiusce sapitassimi dicti saluberri' pestiuita

main:ut scilicet notimus in rebus agendis observe tem. mu'; opportunitaterat in tempore cuncta aggrediamur.Terentius rem omniv csse primum tempus astrreputent cuncti ut uerbis Ausonii utar quotus offen

35쪽

ec memorat Seneca in libro ad Albinam matrem de consolationePraecipit Plinius noster cauendum ne ex remediis uitia fiant: uod euenit nimia aut inte

pestiua medicina. Nolo commemorare q multi ita pereant dum intempestiua pharnaaca propinantur. In cibo quot dando o medice meos nosce quando tempestiuum est: Nam ut uetissime scribit Comelius Celsus optimu medicamelum est oppor tune cibus datus:qui quando dari debeat inter mediCiby I te eos non satis constar. Notum est illud ouidianum. pore me Ipsa leget tempus:medici quisl temporaseruant. dicamin intipolridest tempestiuitas tantum polletrat uinuiti tuna. quod alioqui noxium est lan mentibus in tempore datum mescamr.Quod Ouidius quot planissime significat illo uersu. Data tempore prostat

Et data non apto tempore uina nocent.

Asclepia. Huius rei obsinrationem probe callebat Asclepia' des de ui destqui primus uino opitulari inuesiit dando scilicet no dado. --καρπndest in tempore:qui unum de uino da do uolumen condidit. Hippocrates in Aphon is Calenus libro sexto simplicium dorent dolores

oculorum uino incraco solui:quod ita interptamur. G aT si tempestiuiter detur. qui aditus satiles ad prim i l dipem queris cupiui uoti compos euadere. γμι γ a inieπ notis oportunitatem:& quae mollissima sane

di tempora:Cuius praecepti gnarus Poeta sic cecinit.

36쪽

SEPTEM SAPIENTUM

Sola iam molles aditus d tempora noras. 1Plautus opportunitate innuens inicatissimam esse iiii rebus ait in Pseudoloripsa mihi opportu ius no , potuit opportunius aduenireat immemmis no

potuisti magisper tempus mihi aduenire u aduenis. Ita ego soleo comoditatis omnis articulos scio.Hsorici prodiderunt Vespasianum id temporis fuisse facillimum 1ndulgentissimini et quo in balneum triclinium transibat:eas momenta xl occasione domesticos ad aliquid petedu magnopere captasse. Consimiliter uostqui uultis apud principem impo Opporta trabiles esse captate id i 3 xl remissior hilatior nitas in indulgensior esse solet.Sestote plus pollere tepestiui p da in inrem hanc ad successus petitionum' adipem leo. principetasHsangvinem basiliscitu spondylon draconis: adeundo. anguinum drusearum ouum careerat id genus promissa magice uanitietis rContra no parum multi in tempestiue interpellates metito repulsam patiatura Quibus illud Nasonisdies potest. Non adiit apte

non legit idonea credo temporactatius probe calolens quantum Mue radest oppommitas polliat se stribit:N isi dextro tempore Flacci uerba per attenta non ibunt Caesaris aurem idem mittens Augusto librum monet ponitorem ut tempestiuiter adeat uidelicet si ualidus si letus eritisi denil poscetqui se bricam materiariam tractas qui contignationes d

37쪽

LIBELLVS

Qn cede mimis Miseni quado tepestiua sit ad cededa materi: materi Huam cedi rempestiuum ine luna se es ne pan Plinius Columella.Paladius Vegetius Cedat. tria tradiderunt.Praeterea te iuue matcnta ceditura ptimo autuno ad fauonium ut docci Victi uulusa solstitio ad brumanit pcipit Cato.p uer arbor into pestiue cedunt .cum id tempus lini pregnantes: et consequenter imbecille:sicut citam corpora muli

diem bHa cum concepe int iudicantur insimaa empestitiuiter re uita matrict sit firma ac durabilis minuehiris nosa strata ν que pandationibus obnoxia est.Conuenit autem in Matefies ter eruditos utilissime stemi in coitu lunae:que diems . alii interlunium:Alii intermem inralii lunae silen fis appellant:Quod si competant coitus in nouisti mam diem brumae illam et am futuram mate iaspondetapud Antiquos primo punico bello Clasess Duillii imperato is ab arbore excisa sexagesimo die nauigauit:secundo quot punico bello Classis' Scipionis quadragesimo die a secuti nauigauit:Tan tum t stivitas in cedenda male te pollet: Quiret sertasse curiosus auditor cur male iem tam sepe no minaue iminusquam lignum .siquis est qui id qus ' rat illestiat consulto me id fecissedc scienterratque ex latinitatis elegantia:Nanque ut ex libris iurisco sultorum didicimus re docet Vlpianus de legatis tertio lignum dicitur quicquid comburendi causa para

38쪽

SEPTEM SAPIENTUM

rum est:Matria uetodilus ad ediscandunt sulcien Lignund

dumque necessaria inrideo p lignis legatis arbores Materia materiae causa sumitas non deberi:Idem iurisconsuli quid ii titulo de tigno inhvusto dc timio de uerborum agnificatione docent appellatione tigni materiam omnem contineti ex quaedificium constat:De ma teria siue materie in hoc significatu scatcnt uolumi na eruditorum: Inde mate latio & materiatura Via Mates, clauuioandes fica male latia Plinio pro tignatia tura. Cuius inuentor suis D sdat .hinc ipse faber tignati M ateria us eleganti uocabulo dietiis a Plauto malinarius. Hus. Sed iam tempusest ut ex uia in semitam regredia mur. Qui emit i uendit i negotiatur ι noscat inleos tidest opportunitate.Emptor captet tempus ut at Vcndas

paruo uenditor ut uendat magno: Etenim ut pre cu ca ita cipit.M. Varro tunc uendas cum cistas est. ne AE est. gociator ut cum lucro mercaturam excreenrubeatique sera roeum uenalium. Amator amicam in tem

pore accedat cum tempestiuum est: Cum Iempus is mens dc animus ad uenosa propensior. Adic Ia omnem rusticationem καπα κ eos itast in aem pore exerceat.Nam ut inquit poeta. Frigidus Urseeolam si quando continct himber Multa forent ques

39쪽

sitae deesse sint in horreo grandescere.eontra assi

res ex intempesti calore aut gelatione sentire in dinem sideratio mi carbuncidationem . Denique ut summatim explicem omnis actioi omnis uitarsiam exposcunt tempestiuitate quam qui nouerit ille Fortunatius plerat omnia aget dc commodi ιPittaci dcillae tentiae sunt.Depositum cum a C peris redde . Amico noli maledicere . nec inimico quid .pietatem colito. Frugi csto. Veritatem cu

sodito.Quod saetiirus es ne dixeris equia si facere , , mequiueris rideberis naenogatus quid infidum retrinfidum mare inquit:Item percunctanti quid esset optimum respondit bene agere.. Superins timum nouissimums Curriculum: quodecurso ad metam prouehemur. Cursor autemmii deri progrediatur qui agmen cogit Periader Cotinthiust qui principibus summa ope enitendum suadebat ut . si tuto uellent dominari beniuolentia non armis in Mωita parentur. Ex eius penuatio promptum est penus m totum illud stitissimi saporis 1 λως παπαμ idest me dilationem esse totum:quippe is solus rei gerendae est efiicax r qui prius omne negocium miaitatur . Nam ut inquit eleganter Ausenius locare sedes. llam gerereraut pclleremiagnas modicast res etiam paruas quot apere uolenaem meditari decet. Se gniores omnes inceptis sumus meditatio sita gere

40쪽

SEPTEM SAPIENTUM

dae desiit: cogitare oportet in rebus omnibus quid gerendum sit. Etenim incogitantes sera non consi lium regit.Salustius dixit consulto opus esse: dc ubi consulueris mature saeto. Temeritas talia dcisse

Iix est,ut inquit apud Titum Liuium Fabius Maximus.Consultatio meditatio* rebus consulunt dc priuatis ecpublicis. Latinus Virgilianus incogitantia improbias:meditat nem probans se insto prestans animi iuuenis quantum ipse feroci

Virtute exuperasnanto me impensius aequum Est colatercrati omnes mesuetem expedere casus.

Illud Terentianum quis ignorat mnia prius coirsilio u armis expetiti decet:Romani annuos magi stratus:quom maxima seret potestas creavere:C sules' appellaueremimitum a consulendo inquam consilio dcconsultatione rectores administratores pRe .cunetii moderari debeant:Quid principi magis expedit 4 habere consiliatios prudentes ac circu spectos: quorum meditatione consilio consultata ne cuncta perpendati libret 1 examinet . Vt omnia stant ad libella dc normamme quid deliret amussis. Agamemnon hometicus optat non decem similes Aiacis qui seni tudine censetur.Sedconsilia io do . Temeri insitati. Latinus Maronianus.

Ne quia

deliret a missis.

Votum