Cyrilli Franchi seruitae Bononiensis ... De anno Iubilei commentarius. Ad illustrissimum, & excellentiss. principem Iacobum Boncompagnum, ..

11쪽

deliae rein medium protulit. Cuius cum elegantiam , utilitatem cum pietate coniunctam, grauitatem cum decore, caeteraque omnia eximia, & praestantissima fuissona contemplatus, Exorare cc

pi, ne Rempublicam Christianam , hoc praestantissi ino opere, M ditissimo Iubilei theseuro defraudaret . Quare & mcis , & aliorum praecibus excitatus, in publicum edere decreuit. Grato igitur anim a grauissime, & praestantissime lector pium, veri pis uiri, de docti accipe opus , non minora accepturus, ubi plurima alia, nunc in Theologia facultate parat nam uigilias eius in Philosophiam, & alias disciplinas liberales consulto praeterinitto & prae- Tertim ad illustrandum Petrum Lombardum , sententiarum Magi- strum, in communem literatorum omnium utilitatem, & comma dum publicabit. Vale Bonon. Quarto Calend. Ianuarij. ni ut .R tuo

12쪽

MCyrillum Banchum, Theolog. Venerandum. Antonius Distinus.

Lux denis oritur lustris voluentibus alma, Atque Ah a fert gaudia magna uiris: Labitur ecce horis felix felicibus annus Et coelo in terras gratia larga fluit. Summa patris ,summi poenas Clementia laxat Et sit coelicolamplenior alta domus. Hac dum qua fiant monstras ratione, Ostrille, assuis tibi diuinum numen adesse neget t

13쪽

CAPIT A QVAI IN TOTO OPERE .

SIA v s A, cur annuslubilei annus Sanctus dica ur.

. . I.

Annus iste a quo primu annus Iubilei fuerit dictus , pag. . . . ω quo Iubilcus originem duxit. 'pag. 3. Iubileus antiquissimns cst. ' Pag. q.

Indulgentiarum usus in Ecclcstra antiquissimus

Indiligentiae cur nobis necessariae. pag. I.

pag. P. De i Ioilius redemptIOne,aut Agri Domino consecrati. paΠ.62.

14쪽

CYRILLI FRANCHI BONO N.

IN COMMENT ARIUM,

s EPT. Infinitus thesaurus est hominibus , quo qui Uisunt, participes facti sunt a nititia Dei.

V L r. Α res in sacris literis uideri potest, in qua perquirenda inuestigandaq; non maxima certe, si recta animi ratione attenderit, afficiatur quis, uel admiratione,uel utilitate: na cum per illas cogn scamus nos ipsos Deo Opt. Mav. iimiles factos, formatosq; esse: uideamus nostra causa ab eodem curia ei se procreata: cospiciamus citam,quod non minimu eit, nos seruitute graui oppressos in libertatem, qua parentum no trorum culpa ainis eramus uindicatos; Haec qui conceptetur, no poterit certe non nisi summe admirari, summe obstupescere, atq; ad ea, quae non indigna se, eos, qui illum talem effinxit, gerenda inflammari; Praesertim, quod ea ijs proposita sint, qui recte proficiscantur, excurso huius uitae spatio praemia, quibus maiora exoptare certe non possimus. Quae cum saepenumero cogitauerim, solitus sum non mediocriter in hac cognitione mecum ipse admirari,Cur, cum hec ita sint, quaeda tamen in sacris sint literis, quae & plurimum sit uti nostrae conducunt, tam diu abdita in tenebris latuerint,& uel a nemine, uel a paucis, aut conquisita, aut pertractata sint. Quorum in numero Iubileus est, de quo, qui uberius, dilucidiusq; ha ctenus egerint, quam pauci sint, ea quae extant de illo scripta declarant. Atqui dignitatem praestantiamq; eius maxima cum utilitate coniunctam, nemo iure optimo nogabit: nam de a Deo opti. Maxi. initi tuitis, a Sumna , Ponti . Christi Domini N 3stri Vicario solum ren diuo iatur & saluti, ac felicitati nostrae ita expedit, ut non modo a Peccatis sacramento poenitentiae mediante) sed di a peccatorum,

quae nobis subeundae fuerant, poenis per illam Pic sanctaeque, is quod

15쪽

isqnod decet adhibeatur, eripiamur. Verum id postea desii mirari quod onus,idqd quisq; hinc animaduertere facillime pol, opinioe

grauius est. In sacra.n.Theologia primum studiose, diuq; uel situ esse oportet , cum ab ea quomodo Iubileus hic inuolucribus quasi quibusdam tectus, nobis fuerit ignificatus , ottendatur; Deinde cum Religio Christiana quamplurimis, grauissimisque procellis iactara, atque agitata fuerit, & ad cam uel reparandam, uel l labi- Iiendam conuentus plurimi, quos Concilia dicimus, uarijs in i cis facti fuerint, eorum omnium decreta de Indulgentiis enim scin illis agitur, de quarum numero Iubileus est cognoscenda sunt.

Postremo, reliqua ut omittam, res tractanda ea proponitur, quae saepius immutata cum sit, tum nostrorum, tum ueterum temporum historiam nouisse, annorumque seriem notasse Opus fucrat. Quae cuin ita sint, id si non ea omnia in me esse persuali, tamen admonitus, uel quodam ossicio, quando hic Bononiae publicis in scholis

multos iam annos secram Theologiam prosteor, uel ipso tempore, quod Iubilco Sacrosancto huic nunc dicatum est, addo, quod non insuaue hoc si equo animo, non ab inuidia exulcerato, id ,u. usquisque degustaverit suturum existimo. natura enim nobis quasi insitum est, quae cognoscimus, acrius aut appetamus, aut diligentius uitemus) Quae igitur diuersis in locis iparsa erant, in unum coacta,& quatenus per me fieri potuit explicata, huic libro, Se commentariolo mandare uolui. Vbi quanta Iubilei praestantia sit, a quo , de quando institutus, quotiesque immutatus, de omnia quae ad ipsam rem commodius cognosccndam pertinerent, demonstrare studui. Et cum liber in capita sit distributus, in unoquoq; capite quid agatur quo scilicet 8c quod, de quantum sibi quisque uoluerit legat subscripsi . Qui non ingratus labor Piis , S: Christianae

Religionis, uti opinor futurus est.

16쪽

CYRILLI FRANCHI,

CAP. I. Causa, cur annus Iubilci annus sanctus di catur. N v Μ quintum O vigesimum, Sanctu ideo dicimus, quod maiorum nostrorum imitatione, quotidianis operationibus, o ciuilibus,quae ad Reth:one,ac Pietatem. cr adsalutem anima pertinere uidentur, praponere debeamus: Hoc est diti inae legis decretum; auia Iobelest, ct quinquagesimus est annus,non seretis, neque metetis sponte in agro nasientia, ct primitias Mindemiae non colliciis obsancti Mationem Iubiles,sed flatim ablata comedetis. Sanctus est annus; quia sanctas in eo actiones operamur : ct in quo bac auctitas consistat docuis D. Hieron.de uita Clericorum ad Nepostanum; Nec immolemus agnum, nee rusticum Pasiba celebremus: quia bac absqVe templo feri lete prohibentur . Figamus βptimo menst tabcrnaculum, O solemne leti vium buccina concrepemus. Quod si haec omniaspiritualibus stiritualia comparantes, silentesque cum Paulo, quod lex spiritualis est , ct David uerba causulis Reuese oculos meos, ct considerabo mirabilia de lege tua . Sisintelligimus ut Dominus quoq; uoster intellexit, O interpretatus est sababarum,hec Usanctitas coplectenda.SaMctκs est annus quia nos ob sanctas operationes, sanctos reddere potest; in hoc enim eapiari possumus a quacunq9e nostra improbitate: ita D. Hic v. qui sancti dicantur declarans ait; ex Monetamia Tertuliam; Sanctisunt fidelium filii, quasi candida tisint fidei, O nullius Glatriae sordibus polluantur, ita legimus uasasacrafaisse in tabernaculo, ct catera, qua ad ritum carimuriarum perti-uent cum utiqu/ sanita esse non possint, visi ea, qua sentiunt, O neu rantur Deum: id ma erit scripturaru es, ut interdum sanctos dicamus pro mtindis, O expiatis dita Bethsabeae sanctificata est ab immuditiusvis o te inplum sanctum dicimus,cum in eo sanctis actionibus operam demus. Hac ratione annus sanctus dicitur,quod ab Omnibus crimiuibus, impietatibus,flagitiis in eo emundari studeamus. Non nisi cavsa est sanctus amnus,sed quemadmodum D. cit stum ad fratres in Eremo scus non facit sanctos, sed operatio bona locum sinctificabis, ct nos. Sanctus igitur annus est quia sanctὰ operari βμdemus: Sictus,cu sancta tractentur, Sanctus, quoniam in eo sanctitatem omnium sanctorum meritis omni statario perquirimus . Sanctus,quia a Deo sanctificatus cst pila legimus; Sammmabisque annum quinquagesimμm, oe uocata remissionem cuictis habitatoribus terra, Sanctus dicitur, quia tutus ad cultum Deisanctum, A referendus

Di ilig

17쪽

referendus esse uam θ-ἐβυαν sanctitatem dicimus, reserentes ad eu cultumque Graeci λατἐMLyrari ollis dixere,quo Deum adoramus, B.Virginem, ac fructos uencrainur.Sanctus etiam dictus quod uobis Deum propitiamfaciat; in antiqui Latini tractum propitium esse dixerint: iis uiatur causis banc annum. MDL xX V. appellabimussanctum. C A PL I L. Annus iste, a quo primum annus Iubilei fuerit diei iis.

NNv S praescriptus, annus Iubilei dicitur ex Dei instituti s .iubet Deus Moseb; Sauctificabis annum qui quagesimum, edi uocabis remissionem cunctis habitatoribus terrae tuae, i e enim est Iubileus. Vox Hebraeorum est propria,quibus accepta re erimus: Iobel est. Hanc eapticauit in Gi ego ius Iuper Iobgib.I.ωρ.Iχ.Ἀbileus,hoc est plena rei ιies, in quo plena req ies confulvatur,ues exprimitur, ρptem hebdomadibus consummatur e cui monade addita, nostrae adunationis Ilimnia impletur. Iobel Dia tem significat,uel arietum cornua , sed uerius a uiris linguae sancta petitis, Iobel, dimittens interpretatur: ideo in hoc anno cunctis datur dibitorum dimissio r qua de ca D ὰ Maguo Gregorio plena requies dici- tui : Vocis huius explicationem, quam e mologiam dicunt nonnulli, is tubarum clangore arbitrantur aliqui deductam esse, quibus mense septimo , Dei Opt.M. .iussu, nus Iubilei promulgabatur cunctis habitatoribus terrae: quam interpretatiouem damuare non auderem: minus tamen

cum nodam meo iudicio dicam esse, quod illae tub.e a Deo sint ordinate ad Iubilei promulgationem, ac etiam ροβ nau ante quam Iubileusin. stitutussierit: unde illae propγr Iubileu sunt insitatae, no Iubilaus pro- ip er illas,dicendu erit. ec desierunt alis, qui arbitraretur uocε deductastisse a uerbo Iubilare. Iubilare autem docuit D. Lugustinus tu Psal. 8o. est alicuius ex a9audantia gas Loruin, i uerbas icere non possunt,eruptio in laetitiam, clanore, vel alio quonis mado. Huius opiniouis quidam Stepbau: s ratus fui, q u inin s eradita modum loqueudi quotidiana re-tiurus, ratioues ociues abiecit. Iu vac re igitur ρatius dicerem,voce pro

18쪽

extorq'ere uoluerimus Idioma, ita dicemus Iubileum,quemadmodum Io-bileum, quamvis Iobaeum dicere, uti sis accommodathm uidesthy Doci Io-hel, Iubileum autem etiam dicemus , cacophoniam gratia ecitandi, nolis enim commodior erit pronuntiatiosi Iubilaum dixeriinus, Ograi cr notis explicatio: quarums Turrecrematus, aut alis etiam plurisii, illicrius fuerint sententiae in expositione Decretorum: res autem cum nullius sordsu momcnti, adgrauiora me confero.

CAP. III. A quo Iubileus Originem duxerit . ADEO Opt. Maa.originem duxisse testantur apcrtae sacrae litera.

Iubet Deus in Leui. annum quinquagesimum sanctificari. institutionem etiam explicat dicendo: ipse est enim Iobel. Et quod ab eo fherit Imbilei institutio, haec res persuadere poterit; aiiod apud sacras literas nulti fiat de Iubilao commemoratio,nisi ab eodem Deo, ca sipius sit Ihbileusnowinatus. Primu quando est a Deo infiitutus. 2 s .cap. Levit. Ipse est I bet,aut Iubileus sc in toto etiam illo cap repetit eade uoce,in uill simo et iri septimo cap.de uotis Dcofactis,praecipit quid cicndusit usiq; ad annu Iubilate semel tanta nominaturin trigesimosexto Num. a ijs Machei, O Manasse destirpe filiorum Israel,qui tamen Deo refersent Iubilei institutione. Iosue aut i . Deus de Iubilao loquitur; Diritq; Dominus ad Iosue Eece dedi in manus tuas Hrericho, Regem eius, omnes l . fortes hiros. Ci

culte urbem cuncti bellatores semel per diem . sic facietis sex dubiis.Septimo autem die sacerdotes tollent septem buccinas,qμarum usus est in Iubia leo, O praecedent arcam foederis. Septiesique circuibitis ciuitatem, cerdotes clangent buccinis, cumque insonuerit uox tubae longior, atq; conrisior, O in auribus uestris increpueri conclamabit omnis populus uocia stratione maxima, o muri funditus corruent ciuitatis, ingredienturq; guli per locum contra quem steterint: alio loco uerbum de Iubileo factum esse,uidere non possumus. Quod etiam potissimum crederem argumentum

esse probans,ὰ Deo ortum duxisse, O nullo modo ab hominibus fuisse e

cogitatum, eo pacto, quo nonnulii impiὸ docere uoluerunt. R eum adeὸ

manifesta est quod alio pacto illustrari non egeat. Et consideranti uocis uim quae est uox remissionis: a quo uero prccripta est lex revussionis,msi a Deo' Iubiles igitur origo in Dei Pietatem referre debemus,quam mari rem insequentibus illustrius explicabimus.

19쪽

CAP. IIII.

Iubileus antiquissimus est.

Λ In vis si MuM esse Iubilium, facilliis ex iis qua praec

donti capite diximus intelligere possimus,s.n.ὰ Deo Mecreto a liqua legis praescriptus inter alia legis praecepta Mos . In cuius rei consideratione no possum non,maximὸ admirari. Clarissimos uiros alioquin docti, imos Iubiles instituta primordiis huius orbis tribueres,cu res ita illustis sit, O maiust sta ea diuinis literis,siveriori capite commoratisint dubitari de illius institutione noli possit. 'a quida fora Iubileum septimo diei a Deo sanctificato tribuebant, cum in eo die quieuerit ab omni opere suo quod patraucrat. Alii coepisse docuerunt Koab temporibus ex horutθorumsuperstitiosa quada confideratione. Eiusdem sententiae ct adii nonulli fuere,ut Historiaru magister,'o Turre crematus, namus, et plurimi alii dicentes; Iubileu temporibus. abrabam coepi se, cu dimicasset a uersus quinq; Reges,qui Loth agnatu fusi seruitute oppresserante quibus Et teporibus Melchisedeta sumus sicerdos, D. .humanitatEprastfercs, pro sicrificio pauri oe vina Deo Opt.Max.obtulit. Loth uero eo tepore aurium quisquagesima agebat, cuius gratia Abraba Iubilati instituisse dic bat. iij et bac docent ratione in intutufuisse. a. ebraba,cu motuastellarum peritissimus esset,coguoMissetq; in quolibet quinquagesimo anno φιlara τας ἀνασοὐας quae plurima essent ijs quae sub sensium cadat comodia raris,huc instituisse ann. Iubiles,obseruatioue digna, sied quis no e maret haec puet ilia , ridicula, comentitia I; prorsus esse e Etenim quid illustrius es in I.antiqua ista Iubilei institutionePDicamus igitur anna Iubiles ordia natu fuisse anuo ab orbe terrai a coditione bιs millesimo quadrigentesimo quinquagesimo tertio,altero mense post tabernacula erecta, aut secudam alios anno bis millesiino quadrigentsino quinquagesimo quarto,ante a norum redemptionis plenitudinem MD VII I. ante mortem Do mini nostri Iesu Chrili. MD LI. CAP.LU. Causa, cur in Quinquagesimo anno sit Iubileus institutus.

vis si Met, O sanctissimi patres,numeri naturam vi curatὰ cosiderauerat, O cu aperte cognouit ut, plurima tu esst Ii ad diuinam reta vera cognition&mpria. Praeter o Phil00ρbos, Pythagoria naturae uires in nVmero conte plantem, Platonem Mutinam uumerum facientem: ac etiaci Arisoresem de nuru

20쪽

Hpraestantia plurima docentem. Nam diuina,nobis lege conscripta, ill Iriori lumine ut cognoscantur agent, cognitionesensuum ; Ad patres igitur recurrendum est numine diuino illustratos. D. Augustinus de lib. arbitrio cap. r. 'Numerum Dessapientiam esse testatur. Insecuta de Trianitate numeri admiratur uirtutem, O eos reprehendit, qui Assue -- merorum peritis Dei scientiam inuestigare ludent, ct occulta literarum

sacrarum gloriantur scire miseria. Magnus Dion'. maxima numer rum obseruatione, omnia Dr/ declarauit. D. timens, Tertulia nus, sebrus D. Hierony.in apolog. aduersus Iovinianum, at ii omnes E cliniae catholicae Patres, inter alios numeros ab eis consideratos praesertim contemplandos nobis tradiderunt quinquagesimum , O quadragemmum numerum, O inter omnes septenarius numerus est propter sui perafectionem celebratissimus; conflatur enim ex pari numero , O impari ,

pari diuisibili,impari indivisibili: propterea in sacris literis numerus senenarius excellentia rei alicuius femper ostendere uidetur, quod etia domu D. Greg.in lib.Iob lib. I s.cap. 6.cuiussiunt baec verba; Septenarius numerus apud Sapientes huius seculi, quadam sua ratione habetur perfectus, quod ex primo pari, ct primo impari consumitur. Primus enim imparrernarius est,primusq; par quaternarius,ex quibus duobus septenarius cosat,quieiisdem partibus uis multiplicatus., in duodenarium surgit, nam

si tres per quatuor , seu quatuor per tres ducamus, ad duodenarium pem uenimus, quo numero, O anni orbis consonantur. Ex septenario igitur numero Iubileus est constitutus propter numeri huius latentem, o cultam uirtutem, qua nobis declarat laborum nostrorum perfectam requiem per Iubilaum nobis promissam. Ita Deus septimum diem sanctia Gensi uis, quo nobis futuram requiem polliceretur septenario annorum eurriculo absoluto. Seprauario igitur hebdomadarum numero Iubilaus constitutus est: Numerabis enim inquit Deus tibi si rem hebdomadas anm- rumides septies septem, quae simul faciunt quadraginta nouem: ct clanges buccina mense septimo decima die mensis propitiationis tempore in uniuersa terra uestra. In septimo nussiero institutus es Iubilaus, ut septe narius numerus in se multiplicatus , nobis reddat quadragintanouem annos,quibus elans, tilis oritur expiationis, O remissisivsso licissimus annus. Quod reinui l . Gregor. super Execbiclem homil. II. per q/i quagesimum num arma requies aeterna designatur, i se autem septenarius perse ipsum multiplicatus, ad quadraginta, ct nouem ducitur, cui si monas additur , ad qγinquagenarium peruenitur, quia omnis nothrape, mio in illius unius contemplatione erit, in cuius nobis uisione

iam minus aliq'id salutis, O Saudi, non erit . Hinc etiam IAH-