장음표시 사용
21쪽
EX mandato Rιuerendissimi Patris Ma Psri F. caroli camilli Inquisitoris
Generalis . ontifregalis, librum, qui inscribitur Vari' Europa Euentus copendiarie de scripti Auctore P. Francisco. Viliottos Ego Ioannes MIichael Grane Soc. Jesu Tbeologus, accurate legi, cum qin bis in eo a fide orthodoxa absenum, aut sanis moribus non co- sentaneu imo plurimu india millitaris legetibus emanatur uaduerterim , imprimi poste censeo. Monteregali 13. αDy 1667.
Fr Carolus camitas de ML Dquisitae Morti regalis
Ioannes Ioseph Mallianus Iudex.
22쪽
'mus quadragesimus tertius decretorius fuit LUDOVICo XIII. Galliarum Regi et diuturna tabes putrido ergastulo eum liberauit .animu m , qui supra anteactos Reges , vel in turin bido Imperio vota sua plenissimὸ saturauit . lippὸ qui vix pubertatem egressus impotentε Matris dominationem compescuit et collectas Principum manus, recidit , obedientia sibi apud Λ refra-
23쪽
ZA Vari' Europa Euentus x efractarios parauit; mox ad uitiis in ipso adolescentiae flore Rupellam deflorauit nouo obsidionis gen gre , ante illam diem nondum viso Primus in ri habenas imposuit, ut intelligerene Hs reti i , cum elementa ,se num 3cciperent a Iupatum sibi admittendum esse
mox in Fratrem arma vertere ςoachus Auto.
res belli puniuit in uno Memoranti; capite spe
suorum inimicorum decollata. Nam hunc Regem tarditas procreandi opportunum faciebat Insidiis, cum nullum successorem patern auς toritatis vindicem turbatores inspicerent. In testinis tumultibus compressis frauctorita. - te Regia ab ude vindiςata eum euestigiis euocarunt externa 3 Contra Regem Hispanis Imperatorem bellum administrauit quam stlicitasime . At satiam ctim arce Brisaci subegit . Perpini atrum , Sr Ruscinonensem Comitatum e pugnauit . Cataloniam in tutelam primum a deinde in deditionem accepit. Atrebatium cum meliori Artesiς parte suum fecit .-. Luceburg um , Mediolanensem Ducatum, Ac Comitatum .. Burgundiae in i culcauit a plurimis arcibus in potestatem redactis neς. non Lotaringi aDuce exploso potitus est . Casile propugnauit , & prosidio m liniuit , antiquos Galliae limites ad Il erum, Padum, de , Rhenum pro .
Nec Cardinalis Richriij ductus huic osscere gloriae
24쪽
comρeηd a πὸ descripti. IIb. I. glo ris potest s nam satis est Regem prudetulo -- res piobare ministros, sanioribus hqrere consit is , se ducem agendis praebere, deliberationes , vel imperio , vel manu ad exitum perducere . Eluceba mpensius haec praeclara facinor in animo nulla labe tentato , qui non odio , non, ira , nec ullo voluptatu ea cessu commouebatur.
A dcd opportune utebatur dia mulatione , yt Iillam Regiam virtutem faceret: Nam dominan- di ars multa exigit, quae cum a virtute videantur aliena, Prs yirtutibus tam pii bellissime usurpantur νδε monitus a Confessario naturam conce- dere mox bo , ' supremum instare diem , noluit In test axu abire. Instilliat Reginam Delphini ubernatricem,& Rectrieem Imperis, cui ad- nxit Ducem Aurelianense fratre, Principem , Condarum, Cardinalem Ma arinum, Cancellariu , Quaestore, Chauigiatos Patrem, de Filium , decrevixque ς unista per consilium horum omni- 2um lanciris ita ut maior calculorum . numerus minorem excluderet, de singuli Consiliarij paritate votorum cum Regina concurrerenis tan-
pique ponderaret votum subditi, ac Imperantis. Hoc decretum proiicbat arcanum ImperiI, vimque Principatus dissolliebat. Hic Rex, qui tantum pro Monarchia stabilienda vivens in- sudauerat, moriens Rempublicam instituebat. quia Monarcham nondum Imperio factum A a relin-
25쪽
Vartit Europa Estratus crelinquebat, Monarchiae maiestatem in multos
imperantes dissipatam eneruabat . . Conter nendum non erat hoc decretum, im d necessarium , si Regina presens non fuisset, sed in Mona re hieo Imperio, quando unius humeris imponi aucto itas commodὸ potest , perniciosum est in plures deflectere. Nam in multos distributum verὸ nectitur dominationis robur 3 praeterquamquod aerumno sunt multotiὸs fuit,
sibi , Principi subditum assuescere Imperio. At quid ultra Infirmit Er agebat infirmus: ad-eb verum est a corporis aegritudinibus frequentissimὸ ipsum infirmari animum : licet adhuc
hqream , an haec d liberatio ab ipsa Regis men- te , vel alterius impulsu emanarit . Expirato Rege nemo ex legatariis ausus est tam opulentum legatum adire r videbatur sibi 'unusquisque Regiae auctoritatis partem subditum nimis praegrauantem stibi re, si hoc prodigum donam v lurpasset . Erubuere omnes devoti paritate cum Regina contendere , ideo quisque onerose renunciauit hgreditati. Placuit quidem eunctis sententiam sitam de rebus agendis proferre , sed deliberationes ἡ nutu Reginae iubentis haurire .
Haec ultima Regis valuntas omnino antiquata est. Vna Regina ad supremam adm ni strationem Parnmenti Decreto , Principum consensu, contrant tente nullo euocta Aurelia nensem
26쪽
nensem Ducem Locumtenentem Generale Regni , di Armorum dixit, post quem Prinei. pem nominauit Condaeum . Histe suleris egregiὸ videbatur firmata Re- gis auctoritas , &.nullus relictus seditionibus Ioeus, dispensatis honoribus ad aequitatis mensuram. Nam Condaeus Princeps, nec non Aurelianensis Dux satis abundὸ ruperant nimbum suum, & iuuenilibus aestibus indulserant , qui iamdudum deserbuerant in Condaei etate iam .graui , & laborante valetudine . Aurelianensissimultates cum Richelis morte perierant , & insilix praeteritorum motuum
euentus pacaverat animum, nihil magis anhelantem , quam manum quoquomodo regiminis
clauo admouere, & exercitus in hosticum due lare, palmas colligere, & armorum strepitu bellieos spiritus enutrire . Nam filiorum virilis sexus desectus,nee ad Prouinciarum petitionem, nec ad obtinenda arcium prpsidia, nec ad facis, tionem ampliandam stimulabat mentem sola auctoritate abunde saturam . His accedebat Regins Maiestas, o prudentia, A benignitas, suae, si in tam constanti serenitate congregari nubes potuissent, eas extempl5 dissipauint . .
optio supremi Ministri dili cunctantem Re .ginam habuit,& vere, si qua in re,potissimum in Ministri promotione debet Principis erotari prudentia . Cardinalem Mazarinum Cardinalis
27쪽
6 Varsi Europ. Euentus. Richelius staccesso reni sibi destinauerat, ex in suo Testaminio Richelii iudicio incurrerat ἀeumq; Reginae commendauerat. Insuper Ca dinalis Mazarinus ijs ornabatur dotibus , quas etiam pro temporis , & loci conditione minister ij culmen poscebat: dignitas non inseri cirilla Plincipum , eum quibus agendum ei quotidie erat, &' respectum sibi , 8. auctoritatem sub is limi illi ossicio comparabati dexteritas in solemni oribus promou dis neg6rijs f capacitas digerendi , & coquendi ardua : externus, . ideo nulli suspeetus r nullis in Galliς Regno consanguineis adductus ν quorum agmen , inopia. so licitudo , odia , amicitiae a recto deducere Ministrum possunt , vel benignum vnis , alijs dinficilem reddere; ideo Ianx omnibus aequa , in istius exaltatione promittebatur . Praeterea interioribus Regni euris sim gi ἄinsertus , in prςcipua Monarchis secreta 1 Risei, Elio inductus , fidem, ingenuitatem . constitiam, & aptitudinem in toe eximiIs , R ponderosis negotiationibus approbauerat Gallis Exinde factum erat , ut Cardinalitiam amplitii dinem , S: in praeterit oxum benefactorum
praemῖum,& in futurorum aut horamentum Regis commendationibus referret acceptam, qui porro voluerat , ut ad sacri Fontis ablutionem x elphino assisteret, & hoe necessitudinis vin.
28쪽
compendiary descriptia Lb. I. 7 Ex his videbatur male sibi consulta Repina ,st tantum ho in inem despexissὸt. Quare cum diutius Iudenti φ oculos hinc inde coniecisset, eos nouim me ad Cardinalem defigens, electione quasi necessaria in ministeri, apice collocauit.
His veluti quatuor elementis , nimirum Regi na, Aurelianense Duee, Condaeo Principe, & Cardinale Mazarino administratio Regni Gallici componebatur , qui sese inuicem moderatione quadam adeo refrangebant, ut initio grata , di leta excitaretur temperies , cuius ope alimen ii coneoctio , distributio , & digestio in vastis. simo Galliarum Corpore ad miraculum procedebat s quaque parte suum adamu m munus obeunte , prster omnium expeta alionem crescebat in Imper ij viseeribus robur ,& negotio- tu facies nitidum, vividuque colorem ostentabat. bo modo se gesserit Regina cum raderatis, qκκsent opes Principum Europa 4
lens,& Regno compendiosum fui texentere a foederatis formidinem , quam Regis mors inuexerat is Nam Galliae sociorum mentibus timores A non
29쪽
8 Vari Europa miretur non leues obuersabantur 3 ne scilicet FraneIa- pensiones imposterum malignὸ praeberet , aut 'an euria , aut illiberalitate regnantium, vel defectu pecuniae populo in laxo Imperio detrectante tributa. Verebantur etiam . ne Regina muliebri imbecillitate abhorreret ab armis,malletque pacis leges a Fratre ,& Imperatore accipere , quam dare se ac foetos belli trieis ine
Iam haee opinio Hispanorum artibus dibatur , ut socios abalienarent,quos etiam opimae pacis eompendio implevissent , si eos a foedere cum Gallia inito potuissent diuellere, inquam& ipsi j & Imperator auidissimὶ ineubui nisgrande enim emolumentum pupillaris Regis aetas ijs pollieebatur , si unIuersam Germaniam bello vaeuam ν praedis inhiantem in opulentam Galliam coneltassent . Sed Ministrantium prudentia maturauit huic malolqthali , & publia
noxio , antequam serperet, buiam ne . Densi nes solvis, obfirmata foedera , nulla paeis metio , nisi ex commodo , S rvoluntate foetorum
auscultata; viriliter in hoc , &summa fide eum amicis egit Regina , summa quoque prudentia rNam si paeis mentio elam inita fuisset , earn maximo cum Gallis dedeeore , & iactura prodia dissent Hispani , ut foetos disiungerent 3 eum nec Suediam, ee Hollandiam Hispanorum M narchia Armidet r haee sub uno uisumbentis
30쪽
Quia ad id loci peruenimus; consonu est Sa liarum socios in se ieere, mox vastissimos Imperatoris, & Hispaniarum Regis dominatus Percurreres ut clarior procedat Historias 'ne eoacti simus semel dicta refricare s offuscatis
enim principiis tenebrosa euaderet rerum cognitio , morareturque legentem . Germaniam inundauerat Suetica gens, are
io,& inuiolato foedere Gallias associata , iam inde eum Gustauo Rege percusib. Germanipvires attriuerant , euocatisque ad se melioribus Imperatoris copiis , armorum pondus , quod in Galliam euolui potuisset , auertebant . Imperabat Suecis Christiana Gustaui Filia,studijs,Donis artibus , pietati, & Religioni plus addicta, quam seroeitati bellorum s sed pater opulentissim g hqreditati insertum bellum reliquerat,
quod Christiana ad arbitrium exuere nequibata nisi meliori parte haereditatem fraudare voluis sit . Nam illi iam Pomerania cesserat , & arceri portusque Michelburgensis Ducatus , Bremen- .sisque Archiepiscopatus, quae adeptiones sera integram prabebant marissaltici possessionem, , di vastas Prouincias illius adnectebant Imperita comercio diuites , vectigalibus uberes , miti ris Coeli, quam Suedia, terrae fructibus affatim prouenientes, gentibus suis accediissimas.