Varii Europae euentus compendiarie descripti ab anno 1643. vsque ad annum 1659. Auctore Francisco Viliotto ciue, & medico Montisregalis

41쪽

ao Vari Europa Mentur 'superari non posse, ad Astam se conuertunt a

aqua Hispanos exigunt: dein . Villam nouam cingunt, cuius expugnationem Villa solus con sumauit' mox post: varias excursiones in limitibus Medi Flanensis Dueatus totus iterum corulecti. xxercitus circumsidet Tridinum . Pra mri .usidio munimenti quinquaginta dierum dedit oppugnantibus non exiguam Rui cuniculi aperto propugnaeulo,se tr- , cuius iactura Hispani i una excepta s. Agata non magni momenti oppido ὶ omnibus' exciderunt aequisitioniblis , quas bellum Civile

demontium illis contulerat. i. Hispanoru Rex hoc anno Madrito profectus Saragosam, petierat Aragoniae caput, in qu . Regno Galli Monaoni Urbem occupauerant adi valido imposito praesidio, quoque munitioni hus auxerant , durum Aragonensibus iugum . - adeo Rex, ut querelas Aragonensum supprimeret, istius iussit recuperationem Arcis , quod egregie a Marchione Moriarq patratii est . Exigua victoria in omen maiorum accipiebatur. Nam nunqua vincentes aliquando vicisse indi' cium est se conuertentis fortune. Torsten scinius relicta Fribergiae obsidione. 'ferruminatus Copiss pragam versus dirigit iter , hanc ampli inmam Civitatem tenta f. tu rus contra quam nihil proficiens in Mor

viam se dimisit ad dissoluendam obsidionem , qua

42쪽

compenssiarιὸ descriptἰ. Lib, I. 2IImperiales Olmietium premebant . Imperiales. aduentu Suecorum percepto , se in Arces recipiunt , ne numero impares pugnae aleam experiri cogerentur. Torstensonius prospero rerum euentu inflatus , omnes explorauit vias ad traia mittendum Danubium , sperans illam Austriae partem ad eam diem bello intactam opulentas praedas sibi collaturam esse . Imperatorem Viennae periculum vehementer mouit ad euocandos Exercitus,nobilitatem, di magnam subitariorum militum manum eo m- pellendam quibus subsidiis obuiam iuit attentatis Suecorum , qui a transitu Danubi; prohibiti Brinam Morauiae Ciuitatem inuadunt , aqua nequiequam multis mensibus oppugnata et mox Galatia oph recenti conssmata praesidio, re infecta,magno Peditatus intertrimento recesserunt; quorum Dux Chonix marchius insidiose potitur Albest ad io , & maiora meditantem p dem in Pomeraniam reducere coegerunt Impe

riales , qui in illam Prouinciam inopi Iatb irrumpentes,Stugardam, stoipiamque receperat. B 3 Clitiles

43쪽

aa Europae Euentus Cap. IIII. clades Duilingio. Illatum a Suecιν contra Davum bellum. Cause,operationes Bal arorum pes . . victoriam . Detentis Ducis Bosortii.

des , quae inter Rhenum s Danubiumque, exeunte Autumno,cottia

gerunt . Ea AE state nihil egerant Vaimarrenses , quia Ioannes Uemtus potentior limites illis praescripserat, quos suae conscia debilitatis transgredi non aude bant: quare Galliarum Regina numerosas, Seveteranas illis destinauit Copias , ut hyemales stationes in hostico facerent , suosque subditos euantes , inimicos praegrauarent. Dux Anguianius iussus partem illius Exercitus , qui Theoni suillam expugnauerat , in Germaniam ad Gubria um adducere,exequitur mandata. Tanta fretus accessione virium . Ciuitatem Rotu illae aggreditur, & capit Gubrianus, cuius oppugnationem sua morte funestauit, praesagio Exercitui infausto, qui, du Duilingi incaute,&sine excubiis moratur, a Mercio, Ar Uerto Baua,.rie Generalibus incipi nata inuasione funditur, Hr intra Ciuitatis moenia quasi vinculis irretitus

capitur, excepto Equitatu Rosae, qui se Rotuit- lam

44쪽

compressiariὸ descripti. Zib. I. 2, Iam reeepat . Universae Copig cu suis Legatis ad

v num , vel eaeduntur , vel vinculis obligantur . Haec clades Parisios delata summopere exagita . Dii administranti una animos. Marescalco Tu-ren ς dissicilioribus casibus ob egregia virtutem

reseruato ardua demandatur Prouincia 3 & PIesus Beransonius per dispositos equos confestim mittitur ad illuc impellendas omnes Copias,quae in Lotaringia , Burgundiaq; hyemabat. Duilingica pernicies eb acrius exercuit Gal-Ios, quo importuniori tempore successerat3 nam paulbante prope omnes Suecorum Copiae, re- Iicta Germania, clam Daniae Prouincias hostiliter inuolauerant , Hollatiam , Dit inarsiam , Iuliam diripientes. Danica gens imparata bello , & longo octo , socordiaque marcescens nusquam obsistebat veterano militi ex Germania aecito, qui tyrocinium inter csdes , sanguinemque deposuerat. Daniae Rex inopinato , &repentino bello excitus in penuria militum delectum euocatorum habuit, de hosti opposuit, qui uix aspectum , nediim Suecorum arma sustinebant: est si , fugatique suadebant Populis ,

ut prompta deditione victoris iram, ferociamque lenirent . Preterquam quod Dania attingit Suediam , &inter finitimos bellorum causς deesse non possunt, Sueci varias , &propiores praetexeban t . Danos videlicet in se occulte conspirasse, & iam B εο II

45쪽

couenisse eu Imperatore de mouecto belloreotagisse Suetieas Naues immunes,& nequaqua obligatas ad pendendum Daniel freti portorium enormiter auctu simulates onerarias Batavorti esse: Duces Nauium ad Aulam: Regis Daniae de iniuriis questum euntes male habitos disce .sisse, additis insuper minis aliquando Danos in βu eeos arma districturos esse. Quibus iniuri- suspicionibus permoti Sueci deliberaue

runt inimicum Regem nouandi auidum, ant quam vires assumeret soccupare . Hoe bellum, etiamsi partem Copiarum Imperatoris ad se traheret, ut Dano adminicularentur , Gallos tamen angebat , conspicientes. Germaniam amicorum armis vaeuam, &verentes, ne Sueci, libidine perciti Danicas Regiones suo iungendi Imperio, negligerent Germaniam, ut Dan iam lucrifacerent. Florentes

quoque , imbelles Danie Prouineis minus dissicile , & compendiosius alebant bellum , quod auidis militibus magis arridebat , quam

illud 'exesar Germaniae plus vulnerusquam auri pollicetis . Unde copia fieret Imperatori expu-gc di aerumnas,& Germania exoticis armis liberandi . Bavaris post Gai Iorum Exercitum ad intesnee ionem deletum vi floria plene non satis secerat 3 eam enim omnibus viribus , &assiduis incrementis prosequebantur et RotuitIam receinperant

46쪽

compendiariὸ descriptἰ. Lib. I. et sperat : Vbertingam clauserat: nec hyemis rigor ab oppugnatione ninnitissimae Vrbis eos

deterrebat .

Licet haec armorum sulmina extra Galliani detonarent 3 non tamen Parisiensis Aula omnisnd tranquillὸ agebatuenam post electionem Car dinalis Maetarint, eui uniuersa grauiorum ne ogotiorum moles iussu Reginae demandabatur , Dux Bosortius , qui multa ex Reginae beneuo. lentia sibi prom iserat,& plura sua mente eonc perat , quam Reginae prudentia permittere illi posset, in Cardinalem incaluit, occultὸ pr parans arma ad patrandum aliquod graue laetis nus. Conspiratione Reginae , de Prineipibus delata , extemplo carcer illi decernitur, & ad Vicennas captiuus ducitur, multique alii illis insidiis permixti in exilium acti sunt . Non po test sine rigore clementia diu stabilem exerce-cere dominationem. Haec deliberatio ad multii temporis confirmauit Vacillantem tranquillit

tem σ

47쪽

Cap. V. - paratus militares Galila. Transiluanus in Ume gariam mos et . Sueci Damum premunt . 'Uberilaga cadis . Mota ab Hypanis funditur . . Lerida capitur . MXIERAT Annus , & licet rigor hyemis anni subsequentis

iuberet armis temperari, attamen nullibi quies. Principum, &Mianistrantium animi in varia distrahebantur, videlicet, ut secunda promouerent s& sarcirent aduersa . Quoad Galliam attinet mon paruar eurae regimen stimulabant, ut sup- plementis integrarentur vetet re S , S nouae conscribetεtur Copie ad implendas iacturas,& reti nendas victorias. Expeditiones anni praeteriti videbantur adhuc a desumsto Rege pro fictae, qui tunc perierat, cum omnia ad belli administrationem iam

erant comparata: nunc inteiada animos , ut obseruarent quid, vel magni, vel humilis hoc anno ex nouo GaIliarum erumperet ministerior hinc stimulante necessitate, & gloria, tota hyems bellicis strepebat apparatibua .

48쪽

compeηHarie descripti. ZIb. I. a Interea Transiluanus , ut liberaret fidem, quam Suecis oppignorauerat Fcbruarii mense Ca uiam occupat , Ar alia Vngariae Castel-Ia, Regionemque expilat. Qui noui motus trahentes e Germania Imperialium manum ad Ungariam tuendam, Cesaris extenuabant Exercitum : exonerabantque Suecos, Vt magis e X-

pediti in Danum incumberent , cuius Regiones penitus intrauerant, & hyem alia fixerant. Marescalcus quoque ornus ex Suedia Scaniam in ..uehens, fere totam Regionem hostiliter erat emensus . Daniae tamen Rex ad hanc diem naualibus opibus potior , Suecos ab Insulis arcebat ,& praestantiore sui Regni portionem illibatam tuebatur.

Cecidit Ubertinga sexto obsidionis me se, magis fame, quam armis edomita , quo temporis cursu omnia Bauarorum attentata evanida fe

cerat .

Primum , 3c egregium istius anni facinus ab Hispanis prodivit. Rex Saragosam appulerat , iniunxeratque Filippo de Silua Exercitus Praetori expugnationem Leridae . Silua Exercitum Vrbi circumfundens fossa, atque aggere cingit . Mota Generalis Gallicus in Urbis subsidium cum inferiori Exercitu festinans , magis ad prsteritas victorias , quam ad prs sentes vires rejiciens pugnae copiam facit et filius , fugatusque in interiorem Cataloniam se recipit . ' Alio ua

49쪽

28 Varῆ Ehiropae Eventu'Aliqua Gallici Peditatus portio in ardore pu gns obsessam Vrbem ingreditur,que intra duos

menses plus fame consumpta , quam tormentis disturbata, deditione Hispanorum victoriam insignivit . Pendente obsidione Mota terra, marique Terraconam pressit felici auspicio , ω pernicioso exitu et parte enim Exercitus obsidionis incommodis obruta , & ab aggressionibus cum strage propulsata ab incepto destitit stum Hispani BelIaguerium eum alijs Castellis recipiunt: &Mora Reginae iussu a Prouincia discedit . Cap. VI. Dua Gallica Expeditiones , altera Dueis Aureli inensis , Grauelingam expugnat, altera . . condar, qui Filiniburgum capit . 164 obilissimas hoc Anno expeditiones exeruit Gallia, opibus,politice, ac prudentia in strii 'as.Inter caeteros binos collauit Exercitus,quo rum imperium binis Principibus assignauit , clim ut virtute , Re auctoritate animarent victorias, tum ut gloria militari insati euocarentur a turbis, & Resis causam suae

50쪽

quodammodo permixtam,ardentius fouerent . Dux Aurelianensis tripartito in Flandra amduxit , ut hostem de omnibus mun i mentis anxium haberet , coactusque copias diuidere, ipsius destinata interii ertere fi eqyiret. Mox praeter hostium expectationem terrestres Grave lingae aditus intercludit dum Tromptus Classis Hollandorum Presectus maritimos accessius custodiebat, ne hinc Hispani Urbi subuenirent: nam, hoc anno precibus , & promissis Gallorum Onerati Bataui communem causam strenue iuuarunt. Castrum Philippi prope mare locatum ab Hispano deseritur, redue a in Urbem manusqliae illic excubabat metu, ne ab hoste excluderetur; cuius aecessio, licet parua in penuria militum , pro temporis ratione pluris d licebatur,

quam ipsius Castri ad paucos dies conseruatio . Αrx hostiles impetus diu sustinuit; nam praeter fortissima propugnacula , fossa aquarum

mole demergitur. Attamen virtute , pertinaeia, industria , & sanguine Gallor una duo concrepuerunt furni, unus, qua parte curabat Ga L.

sonius modica labe , alter, ubi operam faciebat Meileraeus , patentius ostium aggredientibus aperiens. Gadraginta milites inter illas ruinas sedem sibi stabiliuerunt , & Urbem adege runt in pacta. Picolo mineus Dux Armorum Moderator ineribus cum

Hispano obsidionis seruore obsidentium a s