Varii Europae euentus compendiarie descripti ab anno 1643. vsque ad annum 1659. Auctore Francisco Viliotto ciue, & medico Montisregalis

291쪽

168 Vari' Europa Mentus aspernans eo natus; deinde Coi bestium se recepit, & mutatione. locorum Principem fatigans aduersiis Exeicitum longe potentiorum inruger ιὸ in aperto stetit, donec it ex Parilios intrauit. lTunc Condatus sumnam rerum desperans, eas

Arces sibi desumpsit expugnandas, qus uberiora byberna spondebant. Sanctum Menoldum circumuallat , illumque sex tormentis assiduo flagellat , donec saepius ab impressionibus repulsus tertia obsidionis die, amissis mille ducentum mi- Iitibus , prssidiarios ad deditionem faciendam eo ulit ' Quod facinus alia minoris-momenti

subsecuta sunt: Expugnatio nimirum Retelli, is Mi um Castellorum s loca aperta pensitati ibus pendendis adig bant

Cardinalis Mazarinus summu intendebat stu- .dium in contra hedas talitibus , augendo Exercitu, ut a locis imparatioribus Condaeum dei,ceret R illi hyberna angustaret. Retellum etiamtcntauit Turena e Principis misibus exprimere 3 sed hic Hispanorum subsidio auctus nouos custodes oppido apponens irritam fecit oppugnationem. Exercitus diu aduersi steterunt sessi tamen milites plus egebant otio , quam pugna ,

R inhorrescens hyem, iussit quemque ad hy-- rnorum quietem decedorc in Finis LibrI marti.

292쪽

VARI I

B Anno millesimo sexcentesino quinquagesimo , quo Principes iri carcerem abstracti sunt , ad annum millesimum sexcentesimum 'Mnquagesimum secundum , quo Rex Patisios ingressus, illinc Principes eruit, commolliones Galliarum varietate successivum sibi coherentium adeo catenatae inter se fuerunt, ut nus-him intet uallum stylo permiserint ad notitias externorum bellorum tradendas. Uerebar enim, ne, si illarum filum abrumperem , turbarem potius , quam instruerem legentem . Ideo mihi aptius visum est horum trium annorum Gallicas turbas

293쪽

27o . Varii Europae Euentur tu ibas sine vita interpellatione: in conspectum dare ; deinde externasum rerum expositionem ad praesens tempus traducere . Certus seribendi continuationem, quae illis dilucidandis profuit , istarum cognitioni nocituram non esse . In Italia quartus ;a fluebat annus,quo Galli in Porto longon tu , Se Plombinu se intruserant,qus mora Meapoli , Sicilis , & Sardign euadebat infesta s eam unionem, quam Regionibus Hispanorum maritimis Italiae cum iisdem intermedium mare eonciliat, planὸ interrumperet. Dela reuerunt Hispani hoe anno , Gallia alib intenta a hune acutum stimulum ex suis calcibus amouere . Ioannes Austriaeus ε Sicilia, & Comes Ognates Neapoli eum suis Classibus soluur, nauibus triremibus tam amplis , quam consertis militibus . Multi Neapolitani Prinei pes validas manus in suis ditionibus fecerant z Ma ellio quoque Carassena Mediolini Gubernator varias cohortes de suo veterano Exercitu huic bello attribuit. Ab hac copiosa expeditione Italiae Principes sibi aliquid . sinistri timuerunt: In primis Genuenses , quorum maritima iurisdicticia commeantibus Finaleiasibus vexata , sicuti illos impulerat ad iura sua armis tuenda, ita Hispa,

norum amicitiam offusc.iuerat. In quam cum liquido no inspicerent ad tantae velificantis Clata sis minetum, A rcibus su S constituet ulni . .

Uidcbantur etiam ab Hispanorum gi alia Itali

294쪽

compendiarιὸ deseripti. Lib. IV. 27 IPrinespes decessisse, qui, quo tempore Galli Por- totonsonium oppugnarunt a neutros se dixerat . Abhorrebant quippὸ Hispani istis neutralitatis ducIarationibus illud senum remitti vinculum,huo alias Italiet Dinasts ab ipsis attinebantur . ted ei id haec dubia discussa sunt. Nam prudenter Hispani amissarum rerum recuperationem snon recentes hostes quaerebant. Classis ineontinentem Tusci littoris , & Insulae Helbae milite exponit, qui eodem tempore binis vaeauit obsidionibus, Plombini, Ae Portolongonis. Plom binum debilius debiliori, de promptiori oppugnarione superatur. Portolongonius maius f cessuit negotium aggredientibus . Cirea hanc arcem Galli externam quamdam munitionemi cui ex dimidiatae dunae figura, quam mentitur snomenclatura indita est, erexerant satis instructam. Hanc Hispani exeellentis machinatoris ope aggere ad areis fossam perducto j a reliquo eorpore secluserunt. Quod artificium arctauit obsidionem, εe mult' Hispanorum sanguini pepercit , qui in illius expugnatione serro , de aggressionibus tentata effusus esset. Nihilominus ad tres menses obsidio prouecta es , & vltra ex tensa fuisset; ni seditio militum deditionem ina

turasset nondum matura oppugnatione. Arx ad-bue illibata a Nouilliaco Gubernatore fido, de eximio viro tumultu militari adacto Hispanis tradita est .

295쪽

di a Vari' Europae Euentus ' ova rellioni Villae Cremonae interse sto sabati die Dux eo mitem Verrucae suffecit. Hic Cόmes Sabatia i et Equitatus Loeunt tenentem a pluribus annis agebat , ad quam amplitudinem per omnes militares ordines ascender t. Viro bellis in hii trito , & Varijs militiae experimentis probato ἡnihil in hae prouectione noui aceidit, cdiniam propiorem ad istam supremam dignitatem gra' dum obtineret. Erat tamen hoebel leum munus admodum' conspieuum , eur subbcrebsitur Miij vetera nor u m equ itu ni mill ia ot i ii te rriti ou ces diutisrng militit pignoribus elari; ita ut si e Sabaudieus Equitatu palmam tot frςliis pariatiletum quam hosti reliquerit. Et verὸ sub hoe tempus extraosdinaria viri usi sitit admodum opportuna lid Pedemontem tuenduin Gallorum auxit sis

Hoe anno millesimo sise tesimo quinqῆa gesimo Porto longoniti ob qdio ab infestatione Pedemoniij Hispanos subduxit . Marchio auteni

Carassona Astam inexpesam assultu internertere conteisderat; sed Padod gliscens , sicuti la'.

boriosum his stilibus , Ebp;ssa prςbuit transiimm ita expeditum Vrbix secie subsidium . Hispanilio e deiecti facinore , limites ' Pede mont ij abra serunt, Biellam usque proiiecti ciuitatem eiu ,

296쪽

Cap. II. Marchio Carastena Pede num expilat.

NNO millesimo sexcetesii ei quinquagesimo primo Hispanorrum vires nullibi dissipars Pederam teni una mole prsgrauarunt. Mar-ehio carassetia ipsam et qu*siui νiscera ad Mons sterium castrametatus . Hosp oppidum mollis fastigio clivi constructum ij Taurini yisinia , , quo tria duntaxat milliarria recedit , illine vallibuρ sensim decumbentibus , & stoli ibus ad one ut apdam ferii iam se is entibus delicios ἡ obsidetur: Hinc proximi Padi , & planitiei latὸ dio sy habet despectum Consuescut inibi Sabaudi Duse aestiuos ardo-xes iugi flantis aure spiritu fallere ι ideo ede

Regias in collis vertice pQsuerunt 1 speciem murniti Castri proeul exhibentes s cum vere hoc palatium ad una obtestamenta constructum nulla aliam habeat mundio'em, preter loci sublimitatem. Hic improuisu, Carassens aduentus coinmouit Prouinciam et affecit Quoque expilationi-hus. Visus est in principio tuorum motuum agyinarolum respicere , sed prudemissimus

297쪽

a Varii Europa ruentus isto. & belli, & negotiorum arte versatus huc

accesserat, ut eodem tempore , suoru validitate armorum ostentata, Sabaudiae Duce exterreret,

di occasione proximitatis usus secum iniret c5 positionis tractatus: nihil veres, si potuisset Sa-Daudiae Ducem a Gallis diuellere , ne tota Italia perquam facilὸ illos expungeret. Dux autem , Galliarum Regi tot necessit iidinibiis deuinctus, arma iniectis ab Hispano negotiationibus oppositit . Comes Verrues,& Marchio gaehi Andreae te onuuium Copiarum Gallicarum Pret sectus uniti in Hispanos iter sortiter ea pessunt, quoa multis' aduersis prst ijs afflictos usque ad Mediolanensis Dueatus limites insectantur. Per belli Galliarum Civilis tempora obseruo , Resi,& Reginae aded oppressis nullos ex amicis

ad opitulandum accurrisse. Galli tanta charit te Hollandos iuverant: Succorum gesta lyroue . xerant: Lusitanoru protectione complexi erat romnes Germaniae Principes fouerant , nullum autem ex iis grata stimulauit memoria vel minia inam aecepti partem referendi. Omnes equo animo laborantem spectarunt amicum, an ex seipso resurgeret. Quae auxilia eo alacrius suppeditari poterant , quo aduersus rcbelles destinata

nullam satis legitimam produxissent Hispanis

querelarum causam, Archaritas o mni culpa va .cno 3 mittentes fecim . Mautus Dux adeo

298쪽

Compensaru descript I, 1ἰb V. a smon appulit animum huic praestando Gallis ossi .

Eo, ut arma contra ipsos expediuerit .

. Vnius Sabaudis Dueis foedus cum Gallis inutum , nee altissima H ispanorum elevarunt pro missa , nec Galliae discrimina concusserunt snec propriae infirmarunt iacturr . Nullus ex torforderatis sanctius illo Galliarum micula'

excoluit.

Consilium Ducis Sabaudis constabat Marchia one Planitiaru Cosili1 Capite: Magno Cancellario Morotior Comitibus Philippo ab Alladio, ω Vbertino a Moreta, Abbate Philiberto scalia, Marchionibus Palavicinς,& Sancti Thomae

secretis, viris prudentissimis , Be impenetrabili erga suum Herum fide a quorum sententia eo semper spectauit , ut fortun4 Pedemonii, ab ill Galliarum non dissociaretur , Regis quoque cause in Italia studiosὸ vacabat. seruientus in Regio Consilio sedentis frater, apud Ducem Sabaiidie Christianissimi Legatus . Huic uni bellicae curae , & politica hqrebant ne sotia, Presidiorum in primis conseruatio in tato rerum omnium defectu non minorem sollicitudinem , & prouidentiam ςxigebat. Hic Durcissam morum suauitate promerebatur,& rara

per illud tempus fidelitate prouisiones bellicas

adeo accurate dispensabat. Vt earum tenuitate

distribuentis compensaret diligentia. Nunquam cessantes Hispanorum machinationes prudsiter

299쪽

cuseminum, Cafais in Hispanis e

. quamuis suas petitiones armi. everbera si et Sabaiid, tDux , non quide destitit tota hyeme Dueis. aures vellicare pollicitationibus, ut ea in Hi aniaruR is de deria perdyceret. Sed Ducissa sortiter ιtestitit, omnibu'qe votis rem communem iuuit, etiamsi se Pedemonte prope omnes Galliarucopi cu Sancto Andrea in C taloniam recessissent , & pen destituta maxime sibi timeret,a ςgrati delestum habentibus Flij panis in augedqExercitu de 1xis . Profecto iustus , &ex ratione fuit timor . Nam sub Maia initium anni mill simi se cetesimi quinquagesimi secundi circumstetit Carasiepa Tridinum, oppugnationem quo istiuρ forti stimi oppidi , Pedemontis Propugna

300쪽

comptassiarie deser ιι 1ib. . i7 obsidionis inauguratione Tahrini degebat , cuiue aures statim ae primus obsidionis nunciu/verberauit, euestigiti illue eontendit &lieeedimnes aditus hostilibus turmis obstru Ai essent/niihilominus inedios hostes praeteruolane in ur- 1 em se demisit, & milites prisidiarios ad oppidi defensionem aeeendit. Dux quoque Sabaudiae Copias in obsessorst eompulit subsidiuna ς quae

ad hostium conspectum aceedentes , ct altitudinem 'alli, & hostilem Exerei te rei speeulates auimpressione temperant; ne eam temerὸ saucia relier istimatiouem, tot sortitudinis pignori-tius fibi vindicauerant Praeter atir Fh d, si eo pies aduerso marte elisae fuissem y tota Regis Φictoris furori subiiciebatur. Catalanum desperatio ubsidii, tenuitas prael diti atqM Valida Hispanorum oppuenatici pacta fignare,& urbe

hosti tradere e gerunt', Hine Hispanus Crescentinum expregnat 3 d inde masini Castrum eam pedemonii, pistea modum amplain ρος inter Duriam , Ae Padum raeet, vastitate deformalis. Nam unus sabaudia: Dux illo non pol DBat Emei et tu, qui posset Hispano obfis e re . Μarchio Ca rastina, que in indemontio gesta ob valida propugnationem fatigas at, ratus illustriora faeinora, Ss'minoris dispendii tentare