장음표시 사용
381쪽
A Lignum sex cubito, longum latum duos erassitu clinia nouem gigitorum. B Quatuor ligna pedem longa extremis partibus rotunda. C Axes habentes in medio clauos, & in extantibus capitibus manubriola ductaria. D Fossae quarum altitu3o tres gigitos aequat. L priapisius superius teres demissus in medium lignum alte in quadratam figuram excavatum. p Duo postes G Transuersum lignum in speciem gradus. scamnum Hippocratis. Post haec lignum quod renuenientem latitudinem habeat & longitudine usq; ag talum perueniat eruri subiici edum,sie ut ultra eaput femoris qua-ium potest seratur: crurique alligangum,quot locis opus esse viseb1tur. Lignum alligandum esse ad totum erus supra etiam ostendimus, sed nunc superrore signi extremitate superiorem capite timori, collocassam existimat,
adiiciens orationi quantum potest si quissem quod utine seri iubet diis cillimum est, nisi ea pars longi huius ligni, quae inguini haeret, humilior struatur,
382쪽
a quae spectat in exteriorem partem sibi in or . nam s aequalest paremque altitu sinem habeat, siὐcile aὰ modii fuerit ipsius si inmitatem smul in angiti ne stabilire,& superiorem timoris capite demittere., Vo facto 3um crus intenδitur Vel per lignum quale pistillum est vel per , aliua ex iis quae iJonea ag extende sum sunt,smul oportet erus cum al-- ligato ligno super grasum Aeorsum compellere S ad coxam ab aliquo homi
ii nem continer hac enim via femori caput intentioni xi e regione sui caui su M perius collocab tor,& smul ob impulsum in suam sede trudetur quae eogen giri ratione; validae sunt:&s recte admoueantur,vitium superant. sed quemas 1 o modum ante flictu esto articulus hie imbecilliori vi,& plarianque qua uis prae M paratione in suum locum reuertitur. Femore supergra tu extento prolapsi ς articulus humilior rega turrique resag resiliten tu aptim ma est. nam se ora eatii humilior femori capite cotine tur. sed quum elapsus articulus, nis caui ora superior si reponi nequeat; ubii blimior fuerit optimum erit humiliorem collocare atque ita extendere. Ceterum laquei quibus crus extenaitu religandi sunt,uel ad lignu,quale pistiliu cuiu; tina pars lirmiter in pauimento oppostae morae obiiciatur: vel 11 hu iusnodi ligno uti a i intendendum notas, lori capita ad axem qui in scamno apEdibus est vincienda. id enim sibi voluit quum ait, vel per aliud ex iis quae 16 1 3onea ad extendendu sunt ex iis intellige; quae proposita sunt diuersa a ligno quale pistillum est,qua subiicit in hae oratione manifesta sunt.
.nΤ ubi in exteriorem partem semoris capiat exciderit,ab utraq; parte quo .. ix modo ante diximus eYtendenὰu est: sed ampelleaum perlatum vectem, ,, smul ; dum intentio adhibetur ab exteriori parte in interiore urgendum ve- ,, iste ad clunem ac paulo supra accomodato, & ne corpus cedat, aliquo integrar,, partis clunem repellete, vel manibus vel alio huiusmodi vecte superimposito ., qui cauo Illi quod magi, in rem erit obiiciatur semori; ite luxati quod 3 ge- ,, nu est ab interiori parte leuiter in exteriorem cogendu suspendere tamen ubiis articulus in hac partem erumpat alienum est. qua3oquidem cubitu; illius qui 3o appenditur articulum a suo cavo reduceret: impulsus autem per subiectum si ,, gnum videbitur alicui ad hoc genus luxati pertinere , in quo casu ab exterio- , ri parte accommossanssu est quia plura's commode recteque exte3amus: re- ,, iste item impellamus quis artaculus ita luxatus non reuertetur si cruς valenter extenJatur non necesse erit per lignum impellere manibus enim prehendentes femoris caput totum iuxta clune cogere, ab exteriori par te in interiorem poterinius Aonec e regione sui caui collocetur. Patet ante te retem vectem ad huiusmodi impulsum inutilem esse. quum S latus etiam nosuseiat nisi qua elunem a :tingit, talis struatur quale strui voluit capitulu ro tunaum ac leniter cauum super eam spatham quae ad reponedum humeri ca- o put aptatur, is dicitur. Ipse autem ad verbum seripsi s urgendum vestie ad clunem ac paulo supra accommodato . resimum autem hunc esse necesse est qua clunem complectitur,non ex toto reetiam. quae sequuntur in hac oratione omnia clara sunt. - A T s in posteriore partem semul estigerit exicgere oportet S in diuersa ,, IA J13ucere eo modo quo diximusti mponereq; super lignu, vestem multi ,, plice ut molle admodu st,& homine prono extendere eodem aute mometo, i, quo eraeditur,per asserem cogedum,non secus atq; , ubi spina gibba est,ita,vt
383쪽
is asser e regione clunis, seu supra seu infra co&a magis colloeetur. cauum in pa- 1ὰ riete e restione asseri, non si, seA magis deorsum pectet ad pedes . haec repo aia nendi ratio articulo in posteriore partem luxato maxime secudum natura est .. ac simul etiam valentis ama. satis fortasse suerit alique pro assere insigere, vel - manibus urgere, vel pedibus repete cos stere, attolliq;,quo tepore intelio ad hibetur nulla aute alia restitue si ratio semori ita luxato secunὰu naturam est. Haec etiam, quae de femore se luxato tradit, iis, qui eorum, quae proposita sunt meminerint in aperto omnia sunt . egi cit enim, ne hos ut priores resupinemus, sea in ventrem conuertamuh. hie siquidem est habitus pronus. Valen ii ergo intentione adhibita a posteriori parte in priorem compellere articulum a ci portet. na,cum homo ita iacet, ut praecepit, posterior pars sublimior colloea tur prior subiicitu quocirca necessie est ut qui restituit femoris caput georsum
compellat quoa commodissime praestat impulsu; qui per asserem adhibetur. idem esiiceret, qui qua prominet femoris caput insiaes magna vi cogeret. sed, nisi clunis eminentia iuvato capiti haereat nihil hominem iuuabit. Haec igitur curatio virum summae diligentiae ac prudentiae postulat. SI in priore parte venerit,idem conuenit exten3edi mossu, i sed aliquis manu admodu strenua,& maxime petitu sublimiori unius palmae parte in-- guen assurgeat eandemq; manum altera coprehendat, smutq; quoa exeessi, - in inferiorem partem trudat, & versus priorem genu subigat. hie extendensi 1 oi, mo3us, hi femur sc Juetatur maxime nature conueniti sed & ille qui homineri suspendit prope etiam naturae aptatur in quo necesse est,ut i qui appengitur, ,, no ignarus sit ne brachio articulti impellat: sed inter partes naturale; & antim- iuxta os, quoδ sacrum gicitur,appendatur.
Ad quartum genus luxati semoris aggressus est, de quo euidetissime omnia prodidit iis praesertim qui in memoria habeant, quae antea dicta sunt. Quare nihil est Mod nugas hic agamus... I Nuenias etiam lati3e si sine vire artietitu huc restituas: sed quocia noui, qui - I eum prae inscitia.& Vbi in exteriore, & ubi in posteriore parte eruperet re - ponere per vire tentarer neq; intelligere hae via expelli magis uin sua sedem jo,. restitui primu vero auctore costat utrem a3hibuisse, ubi articulus in interiorei, partem elaberetur,scire tame licet alia multa ex usu magis esse quirem. Datur - ergo inter semora uter no ingatus se ut quantu maxime potest sublimis interia anum & naturale collocetur tum femora inter se vincitatur habena quae a patella orcliatur,& usq; ad dimidia femoru parte intedati post haec inctatur uter ., AisteAiturq; demissa aeneu sistula in unu eti pedibus, qui solutus sit, & aeger in
- latus cubat, vitiato erure sursum spectate.praeparatio igitur huiusmodi est sed ,, pigrique hane adhibent deteriore quam ego gixerim .cum non alliget bonam ,, semoris partem ut proposui sed genua Auntaxat.agde s intentione quς ma-- vime necessaria est omittunt. nonulli tamen luxatu iam restituemur ut qui rem o. Aellem nacti suerint,sed huiusmodi impulsus no magnopere tolerabilis est. svigem instatus uter qua maxime tumet,eam regione no artingit in qua pro .. lapsum femoris caput iacet qua potissimo impellenduest:sed infra illud ut qui
.. in meaio femoru,vel interius etia contineatur. ad haec femora naturaliter sunt
curua a superiori enim parte carnosa sunt,& spe inter se iungutur ab inferio ri tenuatur quare & femoria natura vire expellit ab ea parte qua praecipue ad mouedus esset,ita,ut si paruus uter inseratur,cu vim ex1gua habeat, nullo modo urgere
384쪽
t - do urgere articulia possit. Oportet ergo s utendu vire si, se mora ag magnamia parte inter se leuincire &vtrem irsare eodem omento, quo corpus exteAitur, is cruraque extrema parte inter se colligare, ubi hae ratione articulus 1 eponitur. Docet qua ratione quis viatur moao restituendi per utrem, quamuis eum non probet. cuncta autem plane explicat.
I N tota arte medietnali id in primis dare operam oportet, ut quod male ha - , I bet ad sanitatem perducatur. quod, ubi cotingere possit pluribus modis, ille .. elige gus est qui omnium minimo negocio comparatur. hoc squidem magis .. osse tum est probi viri,& plu, habet arti scii nisi quis in popularem auram in io cumbat. 63 quod ad hunc locum attinet, quidam modi ex tengensi corporisia per ea quae domi habentur, parari possunt sic ut ex iis, quae praesentia sunt, inta. uenire liceat per quae prompte curatio aὰhibeatur. Oratio hee postrema est in qua iubet ut in iis exerceamur prompte ad curationem acc5moὰatur, ita,ut quamuis nec scamni copia sit, neque alterius
ex iis,quq proposta sunt excogitare per te aliquid sinite possis. sed de his euita
lentissime ita sequentibus tractauit, ut neque breuissima expositione opus sit.
omnia enim perspicua sunt ijs qui meminerint quae proposita sunt explicabo tamen si quiὰ mini obscurius este vi fleatur Uod ii vineala ees loris non stit mollibus,& quae sicile tractetur seg tan Lo tum vel catenae, vel rusentes vel funes necesse est ante fasciis vel panni is culis e lana eam partem inuoluere, qua potissimum iniici vinculum debet. &- ulteriorem quoque postea deuincire. Navium rugentes graeci vocant d is quo3 Poeta indicat in eo carmine,
rudentes disti gixit eos senes intellexisse, qui in nauibus habetur. nam eos,qui
in urbibus, & qui in agro communi senium vorabulo appellauit AD haec super lectu qui ex iis,quorii copia est simissimus si & maximus recte homo extenὰatur lecti aute pedes, vel qui a capite vel qui a pedibus,, sunt vel ab exteriori vel ab interiori parte suleiatur, ita ut fulcra limini firmi-3o ter haereant: sed ad alios pesses collocetur lignum quadratu transuersum quo g, perueniat ab uno pesse aὰ alteru ae s tenue si ad pes es lecti deligetur, s crasta
sum, sine vinculo relinquaturipost haec vinculo tu capita tam eoru, quae versus -- caput processunt q eorum, quae versus pedes utraq; ad pistillii vel ad alitia lata is te lignum vineiatur. vincula aute vel recta iuxta corpus porrigantur, vel paulo etia superiora conuenienterque a pistillis inten3atur qus erecta sint sic ut unu. limini obiiciatur alterum ligno quod adiectu est, sic igitur per pistilla ag se at tracta a Ahibere vim oportet. satia aute esset loco limini; & ligni apposti sca is la,quae grasus firmos haberet lecto subiecta, ut pistiliis hine de inde admoti
vincula exte serentur. Reponitur item hoc modo femoris arti e ulu siue in in- o teriorem sue in priore partem eruperit. scala de ditur, eui homo in s det in ,, tegro crure leniter exteto & qua como de poterit alligato vitiato eruti vas fi ,, ctile append itur squae plenia, vel calathus in quem eoniecti lapis es fuerint. Estes alter reponendi moὰuq a 3 eos, quibus semotis eaput in interiorem partem ., luxatur transuersum lignum inter duas columnas seu incitur, quantum res postulat sublime,& ab una parte ererra columnam cubitu porrigitur, Geinde ho - mo vestimetis pectore obuoluto super eam partem transuersi signi quae extat, Q collocatur ae pectus per latam habenam ad columna deuincitur, integru crus
385쪽
ri ab aliquo tenetia ne subuertatur,sed asiecto appenditur res aliqua,quae graui- ri, talem habeat coluienietem, ut supra quoq; dietum est. Ante omnia igitur sei - ,, re licet omnium ossum commisi iras picei unque situ de capite contineri 3c in , alijs sinum cauum esse & oblongundi in aliis parum des aetem.Semper autem , reui uere conuenit omnes articulos qui exciderat protinias quum adhue cali- , di sunt, vel certe quam celerrime. nam qui reponit faciliuς & citius reponit 5 ., eger minore molestiam sentit Ubi priusquam Ioeu; intumuerit articulii; resti . iuatur perpetuo item, ubi reponendus articulus est emolliri ante Gebet & di ,, moueri, se enim promptius reuerti consueuit . ubicunque autem reponitur,. imperanda abstinentia est maxima ubi maximus fuerit & di Reillimus ad reia i ori ponendum ninima bi exiguus,& facile recondatur.
Oh Aigiti; luxatis., Vog si digiti articulus edicidat seu primus qui ad manu pertinet, seii se-- cundus,seu tertius,eadem est & aequalis reponendi ratio maximi quide , articuli semper aegrius restituuntur exciaunt autem an quatuor partes, vel sursum vel deorsum, vel utrinque ad latera, sed maxime in superiorem parte im-- nune a n latera quod accisit, ubi vehemeter moueantur. , si a latere prorupat, ,, ab ea parte,in quam veniunt,quasi capitulum rotunaum conspicatur,& leniter - eauunm: si in superiore vel inseriorem partem prolabatur quilin hic locus leuior o
. st quam qui a lateribus,simulque proca3etilina articulosii excessiis paruus, Actiari littis reconduntur Reponensi ratio se habet .summus digitus faleaa vel aliqua ,, tali re inuoluitur,sc,ne dum inteditur extrema parte prehensus elabatur. quo is inuoluto unus eam regionem,quar siper prima palmae partem est, alius inuo-- lutam partem a3 se uterq; valenter attrahat,smutq; exeedes articulu, in suam sedem compellatu si a latere exee lat ratio extendendi eaclem est.namq; ubi ., videbitur loeo excessiti sinul dum intentio adhibetur protinua in sua segem. cogendus est:sed interim alius ab altera parte debet digitu repellere,caues, ne
., in eam rursus piolabatur. Comoge quoq; restituuntur per digitorum tegme-- ta ex palmis inteata quae a lacertis diti, vi graece nuncupatur: ubi in Aiuersa di- hoo gitum extenderis prehendens altera manu prima palmae parte, altera tegme-- tum osto articulo debes quam citiissime deuincire fascia tentussima inuncta ., cerato quo i nec nimis molle fit,nec nimis durii sed moderate, cum quoa dii ,, rum est,a gigito recedat; quod liquidum & molle digiti calore tabescat & re .. soluatur Soluendus autem est 3igiti articulus tertio aut quarto quoque Gie .at ,, que in uniuersum si infamatio locum occupauent,srequentius solliendus est,ia sin miniis rarius quod communiter de omnibus articus1ς intelligi volo. costia , matur autem digiti articulus decimo quarto die. eadem vero euratio est digi ,, torum manus ac pe lis. Quicuque articulus recondatur, debet homo inessiti ue, tenui victu usque ad septimum diem vii. ae, si in summatio si frequentius re- , solui alioquin rarius. semper autem quiescere vitiatum articulum conuenit,&,, quam optime figurari.
si Nis COMMENTA Rii Qv ARTIGALENI IN HIΡΡOCRATEM DE ARTICULIS.
386쪽
' alens m Hippocratem de officina
Ρus hoe ad meδi eum pertinens inseripst De ossicina messitaeil satis autem fuerat De iis quae in omeliij medici sicut notantilli Dioeli; philotimi & Mantiae opera inscribui. nam cum singuli horum de eadem te libros consecerint,legitur quisem in ps aerisque in seriptio sine praepostione, atque pronomine OHeina medici : in paueis autem praepositis illis Desis,quq
eq. sed eoiu volumina praeceptis plena sunt: Hippocrates vero ubi in suo libro ea recensuit quae messicinam manu curatem persciunt, se scianai rationem exequitur,cui voluit medicum primo assueseri que res in litagno, quod in homini; speciem esculptum si, vel certe in puerili eorpore fieri potest. Hare liber ipse priusquam singularum partium explicationem aggre deter praesari me coegit:iam venio ad ea, quae me impellit non liber sed qui
cunque maiorum scripturam prompte immutat, ad quamcunque sententasmabo voluerit,ipsam traducens. Quida igitor conati sunt vetustissima volumina in uenire trecentos abhinc annos scripta,quae partim habent in membranis par
tim in titit libris sicut pergami apud nos videre licet constitui ego omnia estimare quae tragita a primis expositoribus fuerui, ut de plurimis ae maxime fi de dignis germanam scripturam eo perirem, quod mihi longe melius cessit,
atque putaueram.nam omnibus fere tum exemplis tum expositorum comentariis,animaduerti inter se conuenire, ita,ut admiratus fuerim audacia eorum, qui vel nuper exponui, vel suo iure omnia Hippocratis volumina edunt,que
agmodu Diostorides & Artemidorus, qui Capito cognominatus est, qui co plura in vetustissimis scripturis innovarunt.Sed longius labi mihi videor ex-3o plicando,s scripturi cuiuslibet feeero mentione. melios igitur duxi antiquas solum adscribere paucis quibusdam,quae immutatae paulum fuerunt adiectis de quibus praesertim conueniat inter eos qui ante libros enodauerint. qui cum quatuor sint, suo Zeuxis & Heraclides omnia Hippocratis opera explicavit: at non omnia sed obscura tantum Bacchius de Asclepiades. Ae de his quidem hactenus. quo tamen clarius exordium sit, a principio repetentes breuissime agemus quas nihil praefati. Liber Hippocratis, qui De ogeina megici inscribitur primo totius artis commune prooemium habet, ut mox indicabo atq; ea de causa nonnulli ante omnes libros iure legen3um esse existimarunt, quippe qui tale docendi viam 4o polliceantur qualem in suis libris, quos primas institutiones appellant, recen tiores aliqui tragiderunt: proxime a communi prooemio subij et quae medicinalem artem nunc primum addistentibus utilissima sint,eti sis. quae in om-einci meὰici fieri possunt Quam rem ita esse liquid3 eonstabit si ad verborum
ipsorum enoaationem animum adiunxeris.
AN similia uti dissimilia prineipio a maximis, a facillimis, a quibuscuque,
Sive quis bene valere, siue bonam valetudinem, sue alitig quia tale me9i-
387쪽
nalis artiue finem constituat hunc ipsem propter se student,qui in hac arte ver- 1santur.Neque ulli dubium est quin contemplatio quaedam si cui operam da re oporteat eum,qui restituere velit naturalem nostrum siue habitum,tiue a luministrationem seu structurana leti quod est aliud verbum quo placeat nominare: at non propter se caetera omnia quq ad artem spectant adaisclinus docemus aut deniq; audimus sed quo ὁ aa finem singula eoru con3ucant. Quem admodum in proposto sermone eam partem quae ag indicia pertinet recentiores graeci αμ gro situ dicut tractari necesse est quibus recte messeri propos tum est,antequa eam quae curat aggre3iantur,ut quum simile quid na elu fue rint morboru 3iscrimina acl unguem in egrotantibus teneant.Nihil autem in iosequentibus intererit habitum nostrorum corporum naturali administrationi contrarium morbi vel asseetias vocabulo nuncupare sicut graeci omnes cosue uerunt,interdu*:ram, interdum rider genus hoc uniuersum appellantes. Nunc
igitur docet partis quae ad indicia spectat maxime generale propositu,quem admodum fit in parte quς medetur nam sicut 1n hac curationis cuiusque comu ne eonsilium est contrarii, per eotraria subuenire: ita in illa posse cognoscere
quatenus ea quae in affecto corpore conspiciuntur bene admiau valentis sunt
similia. Quod Hippocrates ipse in prognosticis indieauit cum inquit Maxime ad rem pertinet intueri,an sibi quis ipse aliqua eY parte simili, stJ idem in
libro quoque de articulis proposuit, quum vitiatam corporis partem ad eam, roquae integra est conserti iussit ubi smiliter voluit non simpliciter comparari, seu assecti hominis 3extram partem eum snistra conferri, nihil alieni articuli hoe ess aliorum hominu inspectis. Quod etiam nune faciedum Auxit cum
ait An sinitia an dissimilia principio a maximi, a facillimi Jae s ita dixisset,
laborantium corpora ab initio protinus inspici debet quatenus similia sint satanis quatenus disimilia.quam rem quum agemus ex iis quae maximi mometi sunt,& in quibus expessita admossum cognitio est, morboria notas intelligemus. quandoquidem nos ignorare non oportet, non esse alia maxima, alia facillima sed iisdem fgnis eontingere potentia inaesimis esse,& cognitu facillimis.huiusmodi sunt quae in prognosticis satim a principio traduntur his ver- 3 obis, Nares acutae oculi concaui collapsa tempora fle quae sequuntur . Namq; haec maximi esse momenti in pramotione eorum, qui medioeriter in medici nati arte fuerint exercitati nemo est qui nesciatre se vero cognitu facillima omnes sane vel artis etiam expertes intelligunt, quilin nullam corporis partem prius facie protinus vigeat qui ad cubantem aceedit. Ergo ipse cuban, si eum serpso conferatur ut praecepit)certiorem quoque notam est,ibet. atque hae ratione ab iis quae facillima de maxima sunt initio sumpto iam potesti quod ad artem attinet aestimari. Forte autem interdum set, ut decipiatur quis homine,
qui natura habet nares acutas oculos concavos collapsa tepora sed s laborata
tis corpus plaerisque hominibus smile comperiemus nullo pernicioso morbo o aut assectu detineri homine facile intelligemuι. ubi quod ab Happocrate scri hitur notabimus si reliquae totius corporis notae salute denuntiet, consit eam esse naturalem hominis faciem ut rem magis perspectam habeamus de iis,qui ante ipsum nouerunt, percontabimur, qui ubi idem asseret nostram pramolao nem confimabunt.non perinde tam a sciemus ac si ips homine nouissemus, atq; adeo si us familiariter essemus. eo enim quoil bene valetem saepenumer3 viderimus,in signis quae in ipso apparent, nunc ubi aduersa valetudo est sis criminis
388쪽
COMMEN T. 1. 3 si criminis modum certius depresedimus. Ut enim audiuerimus, coiecerimusq; hominem acutis naribus esse concauis oculis familiaris duntaxat mo3ti intelia ligit quae res medico in primis nectitaria est. non enim id solum nouiste ope-rspretium nobis est quod corpii; a naturali habitu recessit,sed quatenus nares acutiores sint oculi magis concaui tempora collapsa & alia singula qui deinceps exequitur e quibus,quod simili maxime eontrarium est, non simpliciter graue diesit sed grauissimum, est autem maxime contrarium, quod a naturali habitu distat longissime ergo quemadmodum quos maxime contrarium est non simplieiter graue sed grauissimum posuit sc graue magis minusue 3 ixit,1 o quatenus plus minusue contrarium se ostendit. Notae igitur,quae in facie sunt, nullo negotio percipiuntur,& plurimum ponderas haben tum quas a princi pio protinus recesui tum quas de oculis subiecit. Complura autem ex iis,quae in prognostieorum libri, tractauit s mentem adhibeas, intelliges partim non maxima esse, partim non facillima partim quibus utruque abest vis sellicet &faeilita quae in eorum libroru expositione latius persequuti sumus, persequemur & nunc exempli causa nonnulla. Nam quoa aeger supinus cubet brachiis eruribusq; similiter taeentibus ut resolutis non modo ob grauem assectu eueianire potest sed ob mollitiem quoque hominis delitiasque ultra modum. qua ronisi mores aegri cognitos habeamus facile Aeeipiemur. At seri minime potest,
zo ut quos curamus,omnium nobis mores innotescat.quamobrem percontari lio;
oportet,praeterquam in paucis.comperimus quis e aliquando non magni mota menti rem denunciari vi in iis quae ad cubandu pertinent interdum maximi, vi in viro ornato, ubi trucem vultum habeat,aut vocem. Spiritus itis em cum
crepitu dolorem aut mentis alienationem signifieat,s in eo st, quem id face re audiente aliquo puderet: sed s nullam praesentium rationem haberet, nihilis prorsus ostenὰeret. Quocirca hic etiam nouisse, hominis mores conuenit
non secus atque consuetussinem in ventrem cubantium, eorumque naturam,
qui per somnum dentiboes strident, vel quorum palpebrae non committuntur. namque haec ubi cubantis mores, vel naturam me3icus nouerit, aut ab alteros o quiseri qui eos cognoscat,indicium faciunt idq; modo bonu moclo malum. In urina vero nigra, nigro ite sputo, tum in atra bile morbi initio maxima vis inest & expedita cognitio, sciit e cotrario in acutis morbis summam securita
tem pollicetur facile spirare,subsidere in urina albu leue & aequale. Haec de iis
quς a3 cognitionem pertinent posuisse voluimus,ut sint exempla eorum quemaxima vim habent & eognitu facillima sunt tum quorumcunq; quomo3ocunq; nobis innotestant,seu experimeto,seu ratione quanqua non latam vim habent,nec aeque sicile percipiuntnatinis egri usus natura mores,vel sciantur,
vel quaerantur. Deinceps mihi sermo erit 3e iis que attinent ad chirurgiam ut autem res magis in aperto sit; quo33a exemptu apponemus, quod habetur in 46 libro de articuli; inter initia protinian, ubi de prolapso humero agitur. in quo, idem quoa maximum est nullo negocio comprehenditurinam,si quid rotun gum ae durum sub ala se ostendat, ig ibi esse nulla ratione potest, nisi humeri eaput suo loco motum in alam exciderit sed frius in ea parte quς humeri iuniacturae superiecta est comune indietum est & humeri prolapsi, & lati scapula
rum os s quatenus summum a iugulo recedens attollitur atque i3circo Aebemus assemna partem integrae comparare quae ubi non suae naturae Aeprehendatur, etiistimare licebit humerum excidisse. In hoe igitur signo, non aeque
389쪽
magna vis inest & eYpedita cognitio atque in tumore sub ala.imbecillius adia illuc est, quod ex motu colligitur humerus enim sursum non porrigitur,& xbi huius partis mi asculi atteruntur, tenduntur, infaminantur: & ubi aliquar ip . solum sbrae altius abrumpuntur. Ego autem huiusmodi casum aliquado nata istus sum. latum scapularum os summum ante a iugulo reces it: deinde alteriit; brachii humerus loeo suo motu, est, quo1 aeeidit in paldistra. intuitus
autem medicus segem iunctura humeri superiectam ab utraque parte aequalem ineonliderate dixit eum ipsum locum plagam accepisse, de iure homi nem dolere iuncturam vero illaesam esse. quocirca precepit,ut in balneum iret
quam celerrime, & multo usus oleo in solio moraretur atque ubi exiret lana iotincta in oleo cui paulum caerae adiectum eset, ictam partem obteges se con tineret in lectillo quiesceretq;. His factis homo quum totam nocte dolore vi geretur, mane eundem medicum,& quociam alios accersivit ex iis, quos non
resto sed sola sustinent experimenta. Qui pridie ob temeritatem deceptus,articulum bene se habere protulerat, ubi ad aegrotantem aceessit, videns duos alios medicos se ignobiliores, vi qui parvipeὰeretur iniquo animo tulit id ramen dissimulas promptius a3hue ob indignationem Aixit articulti nullo mo do laesum esse quum utramque panem iuncturae humeri superiectam similem inueniret, cumque insammatio iam ictum humerum occuparet . persunaens igitur hominem multa aqua calida subinde oleum copiose immisces iussit, ut Lolana rursus circumssatus eadem ratione conquiesceret. At quum per haec nihil prosceretur ego tertio die a 3hibeor, cospiciensque partem iunctura superiectam magis cauam esse ab eo humero qua dolore vacabat quam ab eo qui do Jebat,nimirum insummatione aucta humero qui integer videbatur diligenia
ter inspexi, visumque est mihi ab ea parte summum lati osss seupularum in sti periorem partem recesssisse. Hoc igitur aὰductus, di eo quod per idoneam curationem homo nil il leuaretur sub inflammati humeri alam digitum demit
tens ibi humeri caput inueni.quo tamen res certior esset, animastverti alterius
humeri alam in qua, ubi nullum suiusmogi tumorem repperi pronunclaui humerum qui iem sutiatum esse medicos vero id latuisse eb quoὰ ignorarent solatum os seupularum in altero brachio summum a iugulo recessisse, compara rentque percusiam loeum ag illud peringe ae s in statu esset naturali Nobis inquam 3iscere lieet eq homine pereontantibus, num ab altero brachio, qua eum iugulo latum os scapularii rungitur aliquado plagam acceperit. ille principio non habet,quoil dicat dein quum sibi in mentem veniret,se quonda ex vesiculo deeiaetem percussum suisse fatetur; sed paruo negocio liberatu lana oleo tincta tribus aut quatuor diebus super ictura parte imposta.sed quorsum Laee ut ostendam quantum gignitate inter se gissent indicia per quae innot
sciant morbi manus curatione requiretes. Non posse enim assectum brachium sursum porrigi multis quoque aliis communeritium de chordae musculorum, oqui ea parte sunt & saepenumero ipsi quoq; musculi,ubi indurati aut infamiamati sunt tum contus ahit alte abrupti, vel ubi aliquae ipsorum fibrae perrumpuntur, sursum ferre brachium non sustineant, neque solum sub hoe sed sub
omni etia motu indolescant. sinus vero ea parte quae iuncturae humeri superiecta est & ipse communiter recedentis quoque ossi facit opinionem. At ro tungus, durusque in ala praeter naturam tumor abunde humerum loco suo motum testatur. quare is minime decipietur,qui ei tantum confidet.quid quoa &
390쪽
3 7 1 ipsum cognitu saeillimum est,solumque oportet tumorem contingere digitis in alam coniectis, qua humeri caput euidenter se ostedet. Sed musculoru asiectus sub quibus neque sursum porrigere humeru possunt neque catin dolorem
mouere, evercitatam rationem, summamque animaduersonem exigunt. Has
igitur notas illis annumeramus que plurimum valent & facillime comprehe-duntur,sue quis rationale, sue in experimentis positam medicina pro steatur. Empiricus enim inspicies qua emis appellat,quae nihil aliud sunt Q cocuriasus eorum,quor morbis superueniunt, ubi sepius eadem notauerit,atque omniusmul in tempore memin1t: dein quum ex hac obseruatione multorii concur-ao suum usu habet tunc ex iis,quq morbis superueniunt,qui nain multis concursibus viderit,& que in uno duntaxat dignoscit: atq; hoc pacto communia in telligit & propria quam rem sequitur rursus notitia fgnorum, quatenus inter se viribus distet nam quod in multis vel omnibus concursibus suerit anima.
uersum longe ais cedit quae notatur an uno tantum quod autem in paucis mi nus vincitur. ac praecipue quod 1n duobus. medicus autem qui spectat experitamenta communia perinde ac propria intuetur & in memoria habet. cum ti e quotcunq; sint, & quocunq; modo cognoscantur, una cum propriis venientia
obseruauerit. Qui ratione nititur,multo magis celeriusq; singulorum morborum ingleia comperit & ubi comunia sint,& ubi propria nee Empirici modo Lo diu moratur; sed ne diem quide aut horam. concipiens enim humeri caput in alam eYeiὰisse id simul intelligit primo quadem quod rumor ea parte non naturalis apparebiti dein Ae quo 3 snus erit super humeri comissura,eum humeri caput ut quo A in alam venerit,inde abst ubi esse cosueuerat:tum quod ceruix lati scapularum ossis humero superimposta sursum porrigi brachium non itasne & quoa musculi aὰinodi1 3olebunt quum vehementer extendantur ubi
attollere humeria conentur, quodque non ab sinite tormentum sentient, cum
ad latus tentant assectum membru adducere. Atque ita quaecunq es quomo tiocunque cognita nec,quae magnam vim habet solum seg cstera etia intelli ger.quoniam hae una via cuncta inueniuntur,quum altera in obscuro snt,quieto non sunt facillima, sed indieatione comprehenduntur. Numeri quidem caput in ala magna vim habet, & nullo negocio cognoscitur: at musculoru affectus maiori egent cogitatione sed & a tumore, qui in ala conspicitur utroque viribus se licet & Deilitate stiperati eadem eontemplatione artiscioso medico in noteseunt. Merito igitur Hippocrates ante alia artis opera id est,ante prceno tionem & curationem,eam parte, quae a3 morborum 1ndicia pertinet iuniores offititio 3 nuncupant intelligi ex similium ae dissimilium notatione voluit merito etiam eti valentissimis,& cognitu facillimis, item tertio ex quibusctin que, cum his quomodocunque cognitis, dignitate vero & eos noleendi facitalitate inferioribus Hactentis itaque praesitus a quibus vitia anaicentur,nempe
4o ab iis,quae recte habentibus smilia sunt aut Aissimilia deinceps euiui odi aliala snt, ea nunc persequitur sis verbis.. Vae & videre contingere atque audire licet. utim voluerit eam medicinae parte, ut ae morborum notis est,per ea exereeri,quar in assecto corpore ad exemplum sanora smilia sunt aut alvi
milia item quaedam mavima esse & sacillima qu 3a eum ipsis necessario percipi nune iam quod supra commemoraui quaena illa snt exequitur inquies, Quae & videre c5tingere, atque audire liceti. Videre quidem licet quae con-