장음표시 사용
131쪽
ut solueret ea perptiuae castitatis religione omnes uia res Lusitanos, qui deinceps alicuius religiosae militiae Lacramento tenerentur. Illi nam trie, qui ian: erant soletinis voti religione constricii, fieri non poterat.Vt saltia ipsius religionis fide eandena licentiam impetrarem. α' iacessit id Regi Pontifex, atque deinceps licuit omnibus, quilia aliquam religiolani militiam ait criberentur, uxorcs ducere, exceptis soli in Holpiralensis ordinis equitibus, qui in quibuscunque partibus sint cadem perpetuae castitatis religione constringuntur. Haec autem Regis prouidentia, q'a ut vidcbatur, sceleribus occurrebat' suos magno incontinentiae periculo liberabar, a multis laudari solet. Fgovcro statuere no' pos- Lixataesa su iri, utrum sic multo maiorem peccandi materia sui. crorum n. ia tulerit illaiysa, quam subtrahere summo itudio con- Ilium cou- cupiui Primam enim nunquam ullius diiciplin*laxa- ιiu,ntiae re-mcntum potuit csse salutare. Quocirca ca, qua buunt, prahesio. sevcre deuinciendastini, deco, unde dociderant, reducenda, si volumus, ut quae laudabilitet institiua sunt, cundem semper fructum &utilitatcm tineant. Deinde propter nuptiarum curas,cernimus, illum antiquum zrdorem,qui crat in relictoas militibus ad dimica dum cue iam magna ex parte restinctum . Minus enim expediti, & minus alacrco sunt, ct clim breue aliquod tempus bellicis in rebus intum p ei int, citius&libet i-titis, quam decet, otium amplestiriatur. Dcinde tunc. . . ' cum erat illis matrimonium interdictum, credibile est multos fuit se, qui non tam utilitatis& emolumenti cupiditate, qua pietatis studio religionem aliquam susciperent. Nuc vero postquam de religione detractum cst. quod nimis a spei itin mi illis c sic vidcbitur scis picati no
abi'. ratione postumus. omnes qui, ut in a i quam eius in odi militiam ascribantur, claboran cupiditate tantum & ambitione ad ibidium militi et illius impelli. P.
stremo, hoc cupiditatis introitu malto latius, lumna n- Atea, patefacto, paulatim co dcuentu eit, Vt quae erant op
ti m fundata abere imit dirueretu. Cum mus cnim fidem datam Chri: o contemni, res sacrosanctas violari,
132쪽
aera vectigalia ab hominibus audacibus & flagἰtiosis
occupari:eos, qui nunquam hostis vultum aspexerunt, opibus ad sanctos usus destinatis asiluere,illisque ad luxum de vitae lasciuiam intemperanter abuti. Sed haec, quae curare non possumus, lamentari desinamus. De Iuleis SUSCEPIT deinde Emmanuel ret,quae tunc in om-ybitaniae- nium ore versabatur,deliberationem,de quam ita multi tetidis cp. tis in consilio in contrarias palles disputatum. Venie sui:Mis. bat enim in consultationem, utrum Iudaei, qui fuerant a Castellae Regibus expulsi, dc in Portugalia morabantur, essent expellendi continuo, ut suerat Ioannis tempore costitutum: an potius, ut in sedibus, in quibus hoc in regno considcbant, habitarent, benignitate Regia permittendi. Castellae Reges Emmanuelem perliteras admonebant, ne gentem sceleratam, & Deo & hominibus inuisam, cosistere in Porrugalia si neret. Em manuel rem maxima considi ratione di*nam esse statuit. Fuere deηtentia qui dicerent in consilio, non e se gentem illa mei cien- pr. Iώιcii, da m. quam Pont. Max. in Romana ecclesiae ciuitatibus habitare permitteret. Quo exemplo etiam dicebant a multis Italiae eiu iratibus, a multis praeterea Christianis
Principibus, non solum in Italia, sed in Germania, M. in Pannoniis.& quibuidam aliis Europae regionib esse
Iudaeis habitandi A negotiandi facultatem tributam. Praeterea illis expulsis, non continuo perfidiam ex corum animis expelli: ubi iunq; enim impia gens pedem poneret .ca cm sceletis vestigia relinqui. Non cile autehominis sapientis, magis scelere uno in loco, quam in alio constato permoveri. Deinde, si Iudaei in Africam quod fututum nemo dubitabat. si suissent a nostris fi-- nib.eiecti traiiceret: omnem spem,quae de eoru salute haberi potuis et. incidi. inter Christianos enim, multi ex illis. Christianorurn familiaritate & cxemplo, atque disciplina allecti, sese ad Christi nomen adiungebant: quod inter homines Mahumetana superstitione contaminatos fieri haudquaquam poterat. Non cffc praeterea utile Rcip.vt h. aec gelis pecuniam, qua multi ex illis abundabat,ad Mauios asportaret: dc artibus quas a nostris
133쪽
I eeeperat,hostes nostros instrueret,quibus possent no-uris non mediocre damnum inferre. Alij contra disse, Sententia rebant, non sine causa fuisse gentem illam expulsam e contra sa- Gallia,& e multis Germaniae locis, & ex Aragon 'ae& daeos. Castellae regnis: sed quia fuisset a Principibus, qui non pluris vectigalium amplificationem, quam religionis integritatem fac icbant, explorate cognitum, tentari ab ea simplicium hominum fidem , Christiq; nomen sanctissimum indignissimo conuitio maculari, multoru-que animos ex eorum consuetudine pestiferis erroribus contaminari, luemque ad rusticanorum hominum . perniciem serpere. Prsterea non esse sapientis, quidqua illis credere, qui hostes Christiani nominis sunt, nullaque religione impediri queunt, quo minus omnia a cana, quae in uestigare possent, hostibus nostris indi cent, salutemque nostram pecunia prodant. Quod si de di .
commodis agendum esset, multo certe commodius e GD, gentem ad fraudem natam,antequam manus vecti- galium visceribus afferret,cum illis tantum bonis,quae tune habcbat, expelli, quam possquam omncs regni opes in potestatem suam redigerer, tanta praeda locupletatam dimitti. Tunc cnim ca tantum asportaturos, quae aliunde conuexerant. At si diutius in regno mansrent, fore, ut multos mortales bonis omnibus, fraudibus & dolis,qu1bus multum valebant,eucrterent Hanc Emmanu sententiam sequutus Emmanuel, statuit, ut omnes Iu- Iu de Iudaeis, daei atque Mauri. qui Christi religionem pro steti nol e 8stendistent, e regni finibus excederent; diemque di X:t, intra decret . quem omnes, qui in illius regno fuissent inuent l. liber talem amitterent. I NI TI O sequentis anui. qui fuitis a Chrillo nato, M. cccc. xcvij. Rox Fcinandus N is abela, cum esset inter illos & Carolum Galliae Regem bel Aors Ium acerrimum, legatos in Portu gaham mittunt, qui i η 97 foedera cum Ioanne facta, cum Emmanuele consit castessanament, Samico postulent ab illo contra Carolum auxi ad Emmalium. Foedera quidem summa Regis & omnium, qui nuclem M'in consilio aderant, voluntate confirmata fuerunt.
134쪽
nuel. sbi csse cum Carolo pacem. foreque sibi turpim
muna, cui a nullam a Gallis i niuriam accepisset,sceduo ictum violare, maxime cum bellum esset adcblongi quum, nec Hispania Gallorum armis peteretur . Quod ii Gallus in Hispaniam ligna conuerteret, tunc se proconiunctione, quae sibi cum illis erat, auxilio futurum. Apro parte sua Gallorum impetum omni contentio- ne repressurum. Fuit ab illo Castellae Regibus,ut prae tulerunt,egregie hac respo isione satisfactum. Instabat interim dies, quo Iudaei, qui Christiani fieri nollent,erant in e ilium ituri. Omnes igitur se ad nauigandum summa ope comparabant, cum Rex Emmanuel indi- gnissime ferens, tot hominum millia in sempiternum. exitium detrudi,ut saltem filio u saluti prospiceretirem Iudaeorum excogitat, facto quidem iniqua&iniustam, animo i liberi per men & proposito fine laudabile. Iussit enim, ut Iudaeo madcML rum filii, qui nondum decimum Sc quartum annui aetatis excederent, a parentibus abstracti, & ab illorum pertracti, conspectu remoti, inreligionis Christianae disciplipam prid indVe- traderentur. Quod non sine magnis animorum motbeatam. bus fieri potuit. Erat enim res visu mirabilis, ac0mple xa matrum filios auelli: patres liberis affixos raptari.& sustibus etiam contundi, clamores ingetes biq, totili,omniaq; mulierit plangore dc eiulatu compleri. Fia .re, qui rei indignitati perturbati,filios in puteos ab ijc rent. Multi etiaco progressi sunt amentiae, ut sibi mo tem propria manu consciscerent. Accedebat ad grauiorem gentis miserae calamitatem, quod illis, qui tantis iniurijs affecti in Africam transmittere cupiebant, facultas minime praebebatut . R ex enim adeo flagrabat
Vis dolus cupiditate gentis illius ad Cliristi religionem perduce-
Iudaeis illi dae, ut partina praemijs alliciendam , partim malo cos D. dam esse iudicaret. Quom uis igituc nauigandi potcuos est Pt Iudaeis ex pactione facienda id tamen de die in die differebat, ut mutandi consilijspacium inter ederet. Itaque clim in pri icipi ci fuissent illis trei in riugalia iportus assignati, unde conscenderet; interdixit, nc qui nquam ex illis aliunde, quam ex Olylipponensi porru
135쪽
iolueret. Quo factum est, ut innumerabilis Iudaeorum ira ultitudo Olysipponem conflueret. Interim vero di odi ita praeterfluxit, ita,ut esset illis necesie, qui nondum emigrare potuerant, libertate spoliari. His tandem malis pletiq; victi, Christianam religioncm aut ex animo profiteri, aut saltem callide simulare maluerunt, quam vitam in tanta acerbitate traducere. Clim fidei igituet i Christianae consessione, sontibus iacris abluti,& filios, Eclibertatem recuperarunt, multis lite a Rege praemiis clementer inuitati, in Portugaliae regnis satis commode vitam exegerunt. Fuit quidem hoc nec ex lege, nec ex religione factum . Quid enim: Turcbelles animos, Regii in Dianullaque ad id suscepta religione constrictos, adigas ad daeos faciss- credendum ea, quae summa contentione aspernantur ris reprehem& respuunt idque tibi assumas, ut libertatem volunta- m. tis impedias, & vincula mentibus effraenatis iniiciast At id neque fieri potest, neque Christi sanctissimum numen approbat. Voluntarium enim sacrificium, non vi mala coactum ab hominibus expetit neque vim menti- buς inserri, sed voluntates ad studium verae religionis allici & inuitari iubet. Porro autem, quis sibi id atro-vare potest. quod solus diuinus spiritus ei licit in corum animis, qui non ad extremum vitae spiritum illius he'nignitati repugnare conrendunt ite namque solus est . qui mentes illustrat, allicit, &inuitat:&eos, qui tantum munus fion animo pertinaci Ic ingrato repudiat, αd Christi confessionem & sbcictalcm perducit. Postr amo quis non videt, quam indignum sit, homini biis in reIi ionis nudio suspectis, tot Hysteria, tot res acrosanctas, tantam rerum diuinarum rationem committere : Et scelcris occasionem iis qui Christi discipit narri ludibrio habenr, inconsidcrate praebere Z Et ita reli et ioncm per religionis simulationem indigni linie violari 3 Regis tamen animus multis merito laudandu'eL Eaec aer se xidetur, quod id religionis studio, ut ea ratione Rem gentis Hebraeae salus cons it ii aliquando possct, essu re maxime cum viri 'religionis & docti inae opinione praestantes id licere 4:ccrent. & sudie lauii a plincipibus
136쪽
Christianis olim factitatum. Nunquam enim desuere, nec unquam deerunt,qui d Principum gratiam aucu- .
pandam orationes accommodent. Fructus tamen eximios ex hac Regis actione,quamuis parum iusta, efferri quotidie videmus. Eorum namque fili i,qui,ut suspicio erat multis iniecta, fidem nefarie simulabant, usu, consuetudine.&disciplina, paternique sceleris obliuione. Christi religionem sancte colunt,& vitam ad disciplinam illius instituunt . Hac ratione Iudaei partim in exilium migrarunt, partim Iudaeorum nomen amiserunt Mauri vero omnes. qui noluerunt a Mahu- metis pestifera secta discedere. in Africam se contule runt . Neque fuit eis aliquod incommodum illatum. quemadmodum Iudaeis ne Christiani, qui in Africa, vel Asia sub Saracenorum ditione vivebant, aliquot
1lellae Reges poterat,communicauit. cum operam
suam esset Emmanueli ad eam rem pollicitus , in Castellam rediit. & inde lite as ad Emmanuelem dedit, quibus significauit, Regum voluntatem minime ab eo matrimonii foedere, quod ipse appetebat , alienam. His litetis excitatus Rex, loannem Emmanuelem Regio cubiculo praefectum, virum singulari prudentia, ad Reges Castellae legauit . . Fuit haec legatio Regibus admodum grata , matrimoniumque pactionibus lite confirmatum . I sabela iunior solum summa vi matri monio resistebat. partim namque ex dolore, quem cxobitu Alfonsi perceperat, in ea aegritudine vel sabatur, ut sanari vix posset: partim quod bis nubere, parum honestum iudicabat, adduci non poterat, ut in hod matri monio parentibus morem gereret.Sed tandcm parentumonitis dc precibus victa, di hominum religiosorum orationibus inducta,qui illam admonebant, eo coniu-
137쪽
gio pacem dc otium totiualis paniae confirmari, parentibus obsecuta est. Interim dum ea quae ad is abelae in Potiugaliam aduentum erant necessaria , parabamur, Emmanuel negotium magnitudine clarum, sempiternaque gloria dignum suscepit'. Quod ut rectius cxplicari pollit, est totius rei initium altius repetundum.1OANNES hoc nomine primus. Porrugaliae Rex, qui RES AFRIregnum, magna cum gloria, hostium incursione li- cANAA rauit, & clarissimas victorias conssequutus est, ne acrin senectute quidem quidquam de studio gloriae remisit. Itaque maximam classem instruxit, qua Septa vi be
Mauritaniae maximam,& opulcntissimam, atque munitissimam, in ora maritima Gaditani freti sitam expugnauit Inde fuit oblata occasio Lusitanis. qui in illius urbis praesidio constituti fuerant,aimis latius evagandi Henricus deinde Ioannis filius, cuius in expugnatione Scptae virtus admodum clara fuerat , hoe institu ' )tum longius persequi voluit. Cla sses igitur aedificauit, Jq- Τquibus Asticae littora,& cas Mauritaniae regiones,quae 'Hiar extra fretum ad Austrum pertinent, infestas redderet. gis filius se Deinde cupiditate incensus teria S ignotas explorandi, regrinarsi adedit operam,ut ij, quos classibus prsficiebat, muliolo nauigationilgi iis progrederentur. Quo sudio facium est, Vt partim ahihor hominum follium industria, partim variae tempestatis euentu, non sollim bona pars Africae, quae ad AEthiopiam pertinc bat, vel lina & insulae permultae in Oceano sub Imperium Lusitaniae subiungerentur . Quo autem terrae,ad qua S nostrae naves appellebant, erant 'Vectis magis longinquae, maloiaque in illis monstra versari-- dicebantur, eo magis animus Principis optimi flagra 'ruin susce bat studio remotiora peruefigandi . Fuit enim Piciari sitae. cus,vir animi maximi.&religionis sanctitate elatissi mi. Neque ta nium claborabat, ut nomen suum clarum redderet, quam ut Christi religionem propagaret : ad quod nihil magis utile sere putabat hac nauigatione,ut posset Chri sti nomen apud Barbaras nationes a situ nos rodisiunctissimas,ad omnium salutem pro di. Vt au
tem id commodius cssiccictii n ea Lusita niae parte,qua
138쪽
dipim. abest a promontorio sacro passuum quatuor milia,co sedit. ut inde classes mitteret, quae viam in oras ad sole
orientem sitas aperirent. Ne autem, quo intendcbat nimus. Omnino perueniret. suit morte prohibitus. Obiit aut canno a Christo nato. M cccc. ix. cum csset natus annos septem & sexaginta. Nullum autem filium reliquit. Nec enim uxorem habuit, imo per omne vitae
spatiu totius libidinis expers fuit Illo mortuo. Rex Al- fonsus, Odoardi Regis. qui fuerat Henrici frater,ii Iius. non potuit propter bella grauissima. quibus fuit exercitus,vltra id,quod fuerat Henrici opera lustratu, classib.
explorare. Peruenit tandem regnum ad Ioannem Ai-
fonsi silium,qui tanto studio, tantisque sumptibus huic Aethiopula negotio instuit . ut nostrae classes il lius auspicio maxi-
strata. iva parte Aethiopiae perlustraret eoque perueniret, quo
viri doctissimio Iim suspicati sui, fieri no posse,ut quicquam penetrarct. Neq; suit colentus illius regionis co-
Circribuo gnitione, quae equinoctiali circulo subiecta est sic . n. . inoctialis. appcllant Astrologi illum coelestis plagae terminum. qui signiferum olbe in partes squales diui t: eo quod ubi Sol, eam caeli partem attingit,aequinoctiit far sed
cffecit, ut nostri logius pro uesti, ultra illam regionem, in qua ab extrema ex australi parte Solis conuerso fili incognitas terras tot sit me perlustrarent. Itaque suit illis necesse, cum essent a conspectu Septentrionis remotissimi ut alia sydera in coelo notarent Septentrioni contraria, ad quae cursum dirigerent Sic autem citra illud certamen fuissct institutu, ut quilibet alium nauigationis longitudine supelaret, & vltra terminum, P montori quein reliqui attigerant, perueniret factum est. vi borisspei inciderent in promontorium , quo nullum unquam i*Henthm,e- maius ii; terris apparuit. A parte namque, quae spe- q; laturi ciat ad occasum Solis , latus illius incipiens, in Au c. idtas strum adeo longo tractu procurrit, ut viti mus illius fer
139쪽
in quas omnes caesi aeque terrarum plagas tribuunt. Ab aequinoctiali vero rcgione ad sinum, ex quo promin ortum inchoatur, Septentrionem Versus, quat uotci citer gradus intersunt. Hi triginta & novcm gradus e sciuiit sit pra duo millia de septingenta miliaria . Haec est illius terrae, quae promontorium discit longitudo. Ab ortu vero latus illius multo longius est. lneo ve- . hollectendo, nostri eiusmodi tempeIiatibus iactati de afflictati stini, ut is penumero omnem spem salutis abiicerent . Quo factum cst. vi Tormento sum illud promontorium appellarent. Tormenta enim apud nos, cst idem, quoil tempedas aduersa. Flexu promontorijhuius explorato, Icuersi sunt. Cum a uicin libanni huius promontorij sirum dc longitudinem demonstrarent, tanta laetitia assectiis est, ut existimaret,esse sibi iam aditum in Indiam patefactum: dc quasi sclicis euentus augurio commotus, promotorium illud, Bonae spei, nominare iussit. Homines interim partim Hebraeos, pamtim Christianos, quos industrios 5 sagaces esse cognouerar, Alexandriana misit, qui inde in Aethiopia, quo supra Aegyptii est, se conservent,& inde in Indiam nauiga rent, Vt qua ratione commodius ille cursus, post illum promontorii flexum , in Indiam confici posset, ab Eominibus peritis intolligerent. Classciri praeterea parare iussit, qua possct itcr illud, quod tanto opere explos re cupiebat, haberi. Hos interim tantos loannis conatus, mors oppressit: qui tamen cum Regni patrimonio , hanc ei iam nauigationis explorandae, imperij-que propagandi curam Emmanueli quasi haereditariam reliquit. Multi fuere ex illis, quos Emmanuel in consilium adhibere consuerat, qui eum ab ea cogitatione conarentur abducere. Dicebant enim, spem incertam esse, pericula certa & ingentia : nauigationcm sore dissicillimam , Indiamq; esse a nostris sedibus maxima regionum longinquitate distantem : fierique non posse, vitam immensi laboris fructus damna, quae caant in tam periculoso itinere facienda,compensaret.
Cogitaret praeterea,sibi cum Aegypti In ruratoic,quem
140쪽
tia procederet,esse illi grauem inuidiam apud Christianos principes cum magno discrimine subeundam. Si gloriam quaereret: satis magnam gloriam ex Africano bello. si in id totis viribus incumbere vellet, paratam esse. Si utilitatem sequeretur: utilitates innumerabiles ex illis Aethiopiae partibus,quas partim imperio su b tectas, partim foedere deuinctas habcbat, percipi posse.
Hsc dc alia multa dicebantur a Consiliarijs, quae tamen Regem ab instituto auertere minime potuerunt. Vid bat enim eiusmodi consiliis nunquam Henrici aut Ioannis mentem prohiberi potuisse, quo minus iter illud.-i ,ς θη in .fluctibus ciperirent, ex quo tam multae Lusitaniae Iebus utilitates illatae fuerant. I ntelligebat praeterca, dissidentiam esse comitem animi pusilli di angusti: spem vero maximam perpetuo cum animi ingentis altit dine atque singulari virtute coniunctam . Itaque maluit finitium Principum exempla, quibus erat coniun- , et1ssimus, imitari, quam hominibus minus cautis omniaque pericula metuentibus assentiri. Mouebatur pra terea augurio quodam a Ioannis mente di consilio ducto , quo illum vivens admonuerat, Vt pro viri usis
insigni, quod regi is insigia; bus adiungeret, sphaeram,
in qua sunt caelestis regionis circuli descripti, gestaret. In quo quidem poclen d bat futurum, ut Emmanuelis, quem iam ut haeredem intuebatur, opera incognita sy-dera, ultimeque Solis orientis & occidcntis regiones ad nostiorum hominum cognitionem cum maximo fractu,& nominis sempiterni gloria peruenirent. Postre nio ard ns studium, quo tenebatur.Christianae religi nis amplificandae. eum hominibus timidis ausculiare nullo modo sinebat. Fernandum igitur I aurentium, Vost 3 c virum impigrum, dc authoritate non mediocri praedi- mapri με tuai, accersit, eique,ut classcni, quam celerrime possit,
Indicae clas ornet, & omnibus rebus instruat, praescribit. Vasciam iis proe -- praeterea Gamam, hominem nobilem, di sinsulari a 'μι nimi robose praeditum,cui multum fidcbalicuocari iu:
Indicanduigatio ab Em. manuele pro