장음표시 사용
181쪽
funt, clementiaque tua abuti volunt ad multorum perniciem, dc ea de causa fictas tibi literas attulerunt: aut Rex,qui eos huc misit. nimis ambitiosus est: nec ieos misit,ut tecum foedus ferirent, sed ut vibis huius situm diligenter explorarent. An non hac eadem arte Lusitani Reges in urbes Africae complures i nua sciuiri An non bonam Aethiopiae partem h:s fraudibus o cupauerunt An parum liquet, quam multis gentibus isti latrones in hoc cui su graues iniuriasin tui crint: Moetambiquc marmis aggressi sunt: Momba Zae portum sanguine repleuerunt: naues cum multis hominibus in via ceperunt. Qui modo, cum tam tenues opes illis sint,conti'eri non possvnr, quin immanem importunamque naturam factis indicent: quid facient, cum mulio maiores vires collegerint f Quare si regni opcs tueri vis, homines sceleratos extingue: si piratae sunt, tanti sccleris meritas poenas luant: si a nege potentissimo missi,ut horum interitu reliquis Lusitanis sper' huius tentandae nauigation is incidas, hos,quos in potestate nunc habes, interime. Facile malum nascens resecatur atrobustum & inue ratum , non nisi cum maximo labo te comprimitur. Nunc igitur, dum tem. pus est,occurre sceleri, rescc a dominandi libidinem. statumque tuum praesidio confirma. Vt autem nihil est crudelitate regnis infestius: ita nullum propugnaculum poterit esse ad depellenda pericula sagacitate αdissidentia salutari munitius. At quas merceSaduex re: Adeo tenues, uti una 'r est, ut exiliis possit intelligi, cos valde egentes csic. Quomodo igitur sper udum est,ut ii rei familiaris angustia labora ni, regnum tuus mercibus ingentis preci j locupletenti Quid dicam d muneribus tibi nomine sui Regi Soblat: si Iudicare pr' fecto non possum, utrum nobis maiorem risu acigrauiorem offensione tu attulerint putabatne Rex illla, cuius potentiam isti in cae iam fictis laudibus effosunt,se dona Aethiopiae tegulo cuidam mittere, qui crat propter inopiam & stultitiam leuissimis rebui inflaudςm alliciendus Itane vero: ludibetio habit-m
182쪽
Riv potentissimi Regis amplitudinemὶ Tentari ma-
suetudinem: Contemni sapientia miSed dices fortasse. hanc a nobis criminationem, propter odium, quod nobis cum gente Christiana est. confictam suisse. F.
reor cile nobis perpetuum cum pente nostris rebus i festa dissidium. Sed in hoc rerum discrimine, arbitramur non esse tam nobis de nostro statu, quam de tuo laborandum. Nobis cnim , si Christianos ad tuam amicitiam aggregaueris erit hinc necessario semigrandum,ut alias scdes quaeramus, in quibus non incoin mode negotiari possimus. Illa interim uti querim nia poterimus apud Reges alios, quibus non erit ingratus notier aduentus, quod ignotos homines notis, an nos domesticis, suspectos spectatis, antetuleris. Quod tamen ad rem augendam attinet,ubicunque fuerimus, non cum minore fortasse lucro de compendio negotium geremus' ibi vero. iii si mature opem rebus tuis attuleris.valde vereor quod Deus omen auertas ne siet atra paucos annos non modo de statu regni & imperio. sed etiam de salute cum gente nimis auara dc ambi tiosa.& bellicis in rebus acerrima, maximo cum periculo dimicandum HIS,&alijs eiusmodi orationibus Arabes illi pugnabant. 5ca Rege contendebam, ut nostros perderet.& naues, si post et, interciperet. At Gama interim,cum haec & alia multa contra vitam suam in tera patrati animaduertisset,& Catualis fraudes A calliditates, quibus eum circumueniebat, perspexisset,
diutius minime cunctandum ratus est, de ante lucem Pandaranen versus iter suscepit, & tantum quantum potuit,accelerauit, ne a Catuale post et iter illius impediri. Praeceperat autem, antequam in terram descenderet, ut quotidie sibi praesto scaphae ad littus essent, ut posset sibi aliquod periculum a Saracenis intentum subterfugere.Illi interim nihilo secius instare, di arma etiam comparare, di omnes apud quos aliquid gratia
poterant, i a nostros incendere. Tantoque odio flagiabant, ut cogitarent nostros armis adortii. Cum velo
intellexissent, Gamam abesse, id molestissime tulei ut,
183쪽
ec cum Rege egeriit, ut eum ab illa fuga retrahendum curaret. Rex igitur eorum sermonibus inductu ,Catua mi, ad bolem misit,qui Gamam remotaretur. Catualis igitur imperata conficeret, Pandaranen summa celeritate uente deus. contendit, Gamamq; summa vi retinere cc pit', pci ius simulationem ossici j, ut illum omni praesidio spolia ret, laborabat. Dicebar enim sibi summae curae esse, ut is omnia a Rege. quae vellet,impetraret. Id autem feri non posse, nisi is Regis animum sinistiis opinioni hus
exul ccratum sanaret,ut ii uelligeret,quo animo nostii ii in eas oras accessisient. Proinde iuberet classem pro .p:us terram constituere, sibique & vela de gubernacula traderet, ut illis pignoribiti posset Rex certusesse, illum in fide mansurum. Quod quidem Gama nulla se conditione facturum ostendit quamuis esset tibi ob id acer irimum suppliWym cum interitu vitae subeundum. In- ,
de porro ad fratrem literas misit, quibus ut ante prα- ceperat, eum admon coet, ut si videret, eum diutius 4 gente perfida detineri, vela faceret, &in Lusitaniam Ieuerteretur,atq; Regi. quomodo via in Indiam aperta suisset, indicaret. Se de vita minimὶ solicitum esse: ne autem fructus tanti laboris interiret, anxie formidare. Interim vero summa contentione Catuali repugna bar.omnesque illius fraudes constanter eludebat. Variis altercationibus duo dies fuere si ne ullo fluctu consumpti. Tandem fit pactio inter eos,ut merces , quae Grant in nauibus in terram exponerentur cum homini feldobiar
bus qui eas viderent. Mercibus traditis, Gama di mi sus Catuale se in nauem contulit. Inde huncium Regimisi qui Catualis in se perfidiam criminaretur,& do. ceret. fraudibus illius coactum suisse ita discedere. Ad haec Rex se de causa cogniturum promiser,& si Ca-iualem aliquo eiusmodi erimine alligatum deprchenderet , eum ita puniturum, ut deinceps fidem seruare disceret. Quod vero ad merces attineret, se eum adro in Exploratu rnere,ut Calecutium convehendas curaret. ubi pluris a Gama
vaenire possent. Assensit Gama, mercesq; Rrgis ipsius Iecatiun sumptu Calecutium importatae sunt. Intarim Gama
184쪽
pauibus propius urbem deducitis. singulis prope die,
hus binos aut ternos homines in urbem mittebat, sic tandem possct ab omnibus situs animaduerti. Nostra nullam iniuriam ab incolis interim accipiebant.
3 Gama vero sc. quoad seri poterat,pacis ἴc amicitiae cu
pidissimum e ste demonstrabat. Postulauit deinde
Rege per nunc: os,ut liceret sibi ad maius foederis vim culum, relinquere hominem Lusitanum Calecutit. qui Regis Emmanuelis negotia procuraret. Rex sue quod non intes ligebat, quorsum illa procuratoris in urbe perin an io pertinet et, siue quod suspicaretur,Gamam sine portorii solution lis cedere velle, non mediocriter offensus est res potis mcl; dedit stomachi plenum. Gama cum cerneret, responsum longe secus qua' postulatum flagitabat. datum esse, ne verbum quidema. Lusitanim Vnum,quod in rem esset, cum Rege te issimo commu- nactim mei- tandum existimauit. Rex hoc .mae silentio 'multo arisma Rege crius irritatus.duos homines Lusitanos, quos Gama capti. cum mercibus Calecutium miserat, in custodiam de- Te i calicu dit, mercesque diligenter asi eruari russit. Gama a Rege ite issis, flagitabat, ut sibi homines cum mercibus redderentur.
Rex in in uaria nihilominus perseuerabat. Hςc animaduerso, Gama,utius suum obtineret, viribus utendum putauit. Primam igitur nauem,quam in portum intrare perspexit. arm is expugnat:inde sex viros primarios, cunis mulis undeviginti .vinctos abduxit, reliquarii aut e turbam dimisit. Deinde vela fieri iubet,ita tamqn, ut a conspectqterrae non procul abscederet. Sperabat enim, Rcgem, ut suos reciperet, Lusitanos cum merci- Regis ad Gai bus continuo redditurum. At Rex misit ad illum nun .
cium.qui dicerer, se factum illius vehementer admirari, quod homines nobiles ex suis domesticis sine ulla causa in vinculis deli ciet, cum ab illis nullam iniuriam accepisset Lusitanos enim, quos secum habebar, se non prius dimittere voluisse, quam ad Regem fratrem suum literas daret: seque illos confestim cum bonis atque literis dimissurum. Hoc promisso indu
ctus Gama,tuisus ad Vibem p. ius accessit. Post ridie
185쪽
veniunt Lusitani cum literis ad Emmanues em seriaptis Misit praeterea, qui Ga me diceret si vellet aliquem
in ea viberesinquere,qui Emmanuesis negotia procura ret, se Operam daturum .ut id cum magno illius commodo fieret. Merces velo se ideo non remittere, qLDd peraret fore,ut per manum illius, quem Garmis ei negocio praeficeret, venundari cum maiore lucro pol sent. Respondit Gama , se mutasst' consilium, nequa velle quemquam in ea vibe relinquere. Proinde si vellet,ut is illius domesticos missos faceret, morecs confestim restitueret. Sequenti die venit in nauem Zaida animo pertu ibato, narratque Saracenos tumultuari, insidias comparare, vati js calumni js animum
Regis in nosti os incendet e. icque fuisse propter illo rum dicium usum, qui tibi cum nostris sue: at, in maximum vitae discrimen adductum, vixque corum manus effugisse. Se nullo modo possie quandiu Caleculii maneret, vitam ab hominum perditorum insidiis de fendere. Proinde illum orare dc obicitari i se in Po iugaliam ducat. De rebus su quas Calec ut ij relinquo bat, parum cise solicitum: vitam solum conseiuare velle. Recepit illum in fidem Gamalibentissimὸ, in portu galiamque peiduxit: ubi ad Christi nomen adiunctus in omni vitae ratione boni viri atq; vere Christiani otiicio persancius est. Eadcin die Rex septem
lembos misit in quibus merces, quasGamaicquirubalieran impositae. Gama cum malici vinctos in Portug liam duces e. quam merces recuseera re, ait, se, cum tot
mendaciis ad illum diem titulus fui ct, nemini iam
fidem habcre . .Sibi exploratum cile , non omnia quae suciant Calecutium i ii uect a. reportari. Otium vero sibi non cite. ad ea, quae deerant, inquirenda . idcirco seMalabares illos minime dimisi urum, sea in Pol tug liam ductu tu .ut illorum testimoni j sopud Emmanue, lem v teretur, ut possct intelligere Rexesarissimus, qui
186쪽
I B r Rrore omnes sese in fugam darent. Rex hanc contumescabeutacta liam indignis lime tulit. scd eam ulcisci non potui c. eo ιI adduis quod omnis illius classis esset propter anni tempus iasia I lilii subducta: Veruntamen cum venti Gamam de-' ficerent, neq; posset ca celeritate, qua volebat, ex illis regionibus abduci, Rex sexaginta naues actuarias instruxit. Jc acinacis hominibus compleuit, ut in nostras . naues incurrerent. Sed excitata subito tempestas classem la ostium disiecit.& vento minime nostris aduerso naues nostras a Calecutiensu conspectu celeriter ab-s xit. Gama tamen ex eo portu, quem primum subi se
potuit iteras ad Calecuti j Rege dedit, in quibus,quot insidi is appetitus a Mali uinetanis. quot dolis proditus
a Catuale fuerat,etiarrabat. Eam l rationem fuisse dicebat.cureum minime ante suum discessum in luta siet.
Attamen se fore semper illius studi sissimum, operamque daturum,ut Rex Emmanuel omnia quae ad dignitatem illius pertinere viderer, studiose atq; libenter euiceret.De viris autem illius domesticis, quos coperat,no esse cur solicitaretui: fidem namque dabat,securat Dum,ut salui&ornati in patriam redirent. Has litteras per unum ex captiuorum famulis, quem in libtore constitui iussit perferendas misit. I S. D E vero di gressus,ad paruas quasdam insulas delatus est Sed anteo uam ad eas accederet,octo naves longar in illiu ς ii ucs inuehuntur: quarum septem fugauit, & unam copii multiplici comeatu, variisq; fructibus onust Erat autem es assis illa piratae cuiusdam, cui nomen erat Timota, hominis acris, quc in omnes, qui inare illud nauigaba,ir,valde metuebant. Ex insulis illis in itisu lam, Anchediuam nomine, quae abctat a continente circiter quatuor passitum millia . cursum direxit, ut in ea quomodocunque pollet, naues diuturna iactatione quaslatas res eret ibi cum undique multi illius videndi gratia confluerent. Venit inter alios vir familiatis atq; domesticus Dynasia: cuiusdam, qui insulam non longe ab ea rcgione sitam. dominatu premcbat. Iris
coa iis da iam appellant Goam, Di uastam Zabaium nomina
187쪽
c bant. Erat autem Zabaius vit animo magno praeditus, ad ali mai militatibus di imperatori is artibus instructus, multos- Dynastae,iaque milites alebat,dc omnes, quos acres in armis cog- Gamam ἰ
nouerat. ad se magnis st i pendiis inuitatos aggregabat. rarisso Illius vero familiaris quem diximus, ad Gamam adiit, lotia. eumque Italo sermone nomine zabati honorifice admodum salutauit. Dixitq; praeterea Zabatum illius fama commotum, mnia curaturum, quibus illum indigere perspiceret. Proinde siue illi commeatu, sue ar- tim,siue pecunijs opus esset, omnia sine ulla dubita- tione postularet. Illum namq; minime boni principis
& amici ossicio defuturum. Admitatur Gama dc viri speclcm,de orationis Italae venustatem, dc ingenium. quo ad omnia.de quibus illum percunctabatur. ac ut in sine respondebat Quaesiuit unde esset oriundus. Nar rat se in Italia natum. Cum tamen Graeciam versus Produlae cum parentibus nauigasset, in piratas incidisse .civa, ies ,riis casibus in tantam miseriam deuenisse, ut sine vi da spe reditus principi Mahumetano scruire cogere-rur. Clim deinde multa solerter inquireret, dc curio ius, qua par erat, indagaret . di quasi res alias agere videretur. a proposito saepe deflecteret. dc rursus ad institiatum sermonem redaei. Gamasus icatus estesie proditorem, neq; salutandi, scd speculandi gratia eo secO- , itulisse. Ita lica suspicione tactus, hominem corripi,&vcheme istini e torqueri iubet. Is doloris magnitudine coactus,se natione Sarmatam, religone velo Iudaeum
es e confitetur, in Zabaiiq; famulatu versati , ab coque amisium ut nostras nam S specularctur : dc quot milites in illis essent, de quibus armis uterentur,inspiceret. Illum namque in animo habere, comparata classe, nostras naues opprimere. Hac re intes lecta, Gama cum Primum potuit, inde pioscctus est. Iudeum tamen mi Litim facere noluit. Hic postea Christianus cffectus. Ga
sparis nomen obtinuit, Regiq; Emmanueli e rugiam inpexam multis in rebus nauauit. Ex ea insulamgressus G abra clama, institutum cursum tenuit, ita tamen, ut pro thivia r inici Vcntotum nimiam lenitarem talec ci incommo- ἐum.
188쪽
de nauigaret. Pelago illo ingere transmis .in Aethio piae,quae supra Aegyptum est. oras ad Austium periὶ-nentes dolatus d cruriai cm nomine Magadaxum per uenit: quam cium accepisset a Saracenis possideri, tot,
mentis acerrime verberauit,maximamq; moeniri pa Turna inmtem dinurbauit,& ues, quae erant in pol tu, aut de-
pretiit. aut crebri illibus,quo minus cito nauigare possent;irnpedivit. Inde proiectus, in octo Saraccnorum nauigia incidit . quae in illum impetum tulerunt. lnea Gama conscitim inuectus cst, paruoq; certamine Omnem illa in classem sugere compulit:quam tamen insequi non potuit, eo quod ventus deficeret. Tandem in ' Melio densem portum ingressus, fuit ab amico princii Pe satis aman tei exceptus, multisq; rebus ad milites ex
labore di irioibo grauissimo reficiendos adi utus. ibi
qui nq, tantum dies commoratus verebatur enim, ne
tempus flecten d 1 promontorii propter hyemem, quae aduentabat, Taerct vela pandere statim iussit. Inna. . Hes tamen prius legatum Mel in densis pet incipis acce PVη ψ hm pit quem is ad Emmanuelem mittcbat. Et quia nauis em Pauli Gamae ex vetuitite nimia laborabat, A dissolutis aliquot in locis compagibus, aquam immodicam accipiebat, de natatae atque milites ad tres naues diri gendas atque tuendas defici bant, incendere eam tu Diit, fratremque in nauem suam recepit. Milites vero atque nautas cum Nicolao Coelio ita diuisit, ut illi. partem attribueret, part cm ipse retineret. Tertio Kal. Tam ibatris Martii pellicit inita Iulam nomine ZamZibarim, fer in uiae de- tilern ει opimam. fontibus crebris, densis nemori brhriptio. amoenam, multisque gregibus abundantem; a continente circiter pastu uni viginti quatuor milibus dis iunccam: in qua, praeter alias arbores, altissimae Mali medicae in sylvis sponte nascuntur. c quarum floribus cum ventius leniter spira in loca etiam log aqua sua. uissimi odores a silari dicuntur. Insultari inceps quamuis sectam Malium eti sequeretur. Gamam tamen benigne complexus est,illumque commeatu de fructibus onerauit. Mozambiquea deinde prateruictus, ad a-
189쪽
quationem S. Blasj naues appulit. quo in loco aqua- Gamae 'μtioni, & lignationi, dc venationi operam dedit.Ventis iugalium
cxclusus, eos portus, in quibus exules remanebant,fulta versu na-
ire non potuit. Promontorium Bonae spei sexto kalen. uigalio. Maij superauit. Inde ad Insulam S. Iacobi ventis secui dis naues appulit. Inde vero duces adiicrsa tempestate dispulsi sunt. Nicolaus Coelius Olysipponem recta contendit.Gama in insulam, quam appellant Tertiam. Tertiat 1inauigauit. Erat enim frater illius Paulus Gama diutur 1 μια no morbo oppressiis, atq; tabe propcmodum consumptus,ita, Vt maris iactationem serre nullo modo pos Iet. Itaque ubi vita functus est, Vascus Gama exequiis PMili rite persolutis, ut quod reliquum erat itineris, contico
ret,indὸ profici sci maturauit, Olysipponisque portum Voci Ga
subluit Anno a Christo nato, M. cccc. xcix. QVO qui- mae in Imdem tempore iam B ex omnia, quae cis in nauigatione, si ariam odie: in India, dereliqui γ partibus acciderant, e Coelio cognouerat. Homines interim admiratione quadam de- ω .iixi, eos, qui ex India redierant,quasi ab inseris excitatos intuebantur. Multi tanacti dcsidcrati sunt morbis prauissimis absumpti . Centum di quadraginta & mcto profecti cum Gama sucrant : quinq; & quinquaginta tantum reuersi sunt, & hi maxima ex parte labore Emma die M i nualetudine debilitati. Gama fuit a Rege cum mul- ta iam tis laudibus acceptus, dcinulis, dc ornamenti,, dc mim mammaneribus ob tam praeclarii in facinus perinde atque m cri- Coelium tus erat, illustratus. Et Coclitis item fuit auctus hono- atq; furios tibiis, di reliqui deinde omnes pro cuiusque meritis Zc munificen
digi late remunerati. Hoc aurem tempore Emmantin tia.
eli visum est, ossa Ioan Regis,quae erant Sylvijs Algar-bii civitate, in templo maximo eiusdem ciuitatis con- RES EGdita . in oppidum, quod Bataglia nominatur, transsc ROPE Asire obtinuit autem oppidum id nomen,propter praeli- Batsilia uim illud acerrimum, quo Ioann. Porrugaliae Rex, hoc Lusii tantie
nomine primus, Ioannem Castellae Regem, Henrici oppidum. Regis filium, non longe ab eo loco superauit. Perspicuum est enim, Batagliae nomine praelium significari Extruxit autum Ioannes primus eo in loco templum
190쪽
in honorem Sancti illinae Virginis amplissin ini: sta tuitque,ut in edibus quas in cum finem Cilificauit,tcim .plo coniunctis, religiosi viri, qui Diui Dominici insti tutum sequerentur, habitarent, ut sacra conficerent,dc vicinos populos sanctis disciplinis instrucrent. Eum On Reg*m autem locum sepulturae suae delegit Nee ille solum, ted Arua se eam. illius si ij dc Rex Alsonsus,& Alsonsus Ioannis secundi filius multi ii praeterea Lusaani principes codem intemplo sepulti sunt. Emmanuel igitur ut eodem etiam in loco Ioannis reliquiae conderentur, in Algarbium cum Georgio Ioannis filio, & multis praeterca Viris no- πω - bilitate & virtute praestantibus proscctus cst . Aperto 1M co autem sepulchro, Ioannis coi pus i ntcgrum inuentum Gopcii est, ex quo suauissimum odorem diffusum fuisse me
iacta Nara morant, cum ingenti omnium admiratione. Nam supra quatuor annos in eo sepulchro constitutum iacuerat. Addebant permulti . suille illi editis in eo loco miraculis, e Meoiae sanctitatis tcstimonium a Deo tribu-
tum. Fuit autem tam oleiani pompa delatum, & tanta hominum frequentia & celebritate, quae illud prosequebatur, ornatum sque co,dum in scpulchro coiid retur, ut nihil omnino fuerit ab Emmanuele prictermissiim,quo post i, quanta fide Ioanis memoriam coleret, aperie signiscari. Qui tamen interim India studium non intermittebat, de classciri, quam rursus in Oxientis Solis regiones immitterct, aedificabat . Sed cum est et ca mente, ut nihil unquam agitaret animo, quod non castissimae religionis auspicio instituendum arbi- traretur in eo loco, bi l emicus templum inho xorciri sanctissimae Virginis a di scarat, ut dictum est,arliud te-Plum multo amplius, dc magnificentiis aedificare i n-sti tui t cui us liat: in fundamen ta iecit, ei us cm ue di ui- me Virginis, quam lingulari pietate colcbat, memoriae cons crati: t. I ocu illum Beth hc appellari voluit, nomine abca ciuitate sumpto, in qua Christus ad hum ni generis salutem natus cst. Asciuit autem homines
singui. iii religione, qui se Diui HIERONYMI institutum sequi profitebantur : quos dii illi templi