장음표시 사용
291쪽
nem facilis, dc vadum militibus non valde impeditum fore videbatur. Illuc igitur Calecutiensis cum classe reexercitu se contulit, ut expugnato vado, dc copiis traductis. Cochi menses&Lusitanos opprimeret. At P eiccus ut illum eo transitu prohiberet, omnes animi neruos intendere cogitabat. Vt tamen interim ost-deret,quantum Calecuti j opes negligeret, Una nocte - .
in Repelinum copias traiecit, & oppidum ingressus, d. - , hinc. partim graui somno consopitos, partim semi Iς
somnes ferro concidit,& locum flammis exussit. Ae. y φ' currunt multi milites,&cum is re gcsta receptui cecinisset, illum vestigiis insequuntur. Eorum impetus a nostris egregie susti netur: itaque omnes, octo dunta- txat exceptis,qui saucii rediere, incolumes euaserunt. Cum vero Calecutiensis ad vadum accedere pararet, paciecus hac ratione Lusitanos distribuit. In maiore si intemnaui viginti quinque reliquit, eisque nauis Magistrum ercitia par- nomine Iacobum Peretram praesecit. Erat aurem nauis tuis. armis, e tormentis, & bellicis munitionibus instru- stissima. Illis autem hoc munusas lignauit, ut urbem dc arcem ab hostium incursione defenderent. In arce V m triginta & nouem hominum p r sidia disposuit, eosque Iacobo Fernando Correar dicto audientes esse iussit In Cata uelam autem viginti & sex homines ingredi iussit eisque Petrum Raphaelem ducem constituit Et quia altera Carauela reficiebatur, illius loco duo parua nauigia instruxit, quorum unum Iacoboretreio cum viginti & tribus militibus commisit. Alterum sibi reseruauit. in quem viginti di duos homi- 'Mnes imposuit: inter quos erat adolescens nomine Si-mon Andradius, qui iam eo tempore magna virtutis militaris documenta dederat. Itaque omnis cXercitus,
qui tribus illis nauigijs vehebatur, erat hominu unius 'st septuaginta. Qui tamen prius, quam e terra di scede I, bomi'LNnt,omnes iligitiorum confessione atque detestatio sis cne de more sanctissimae religionis expiati sunt, de epulo caelesti,quo fan issimi. Iesu Christi corpus Christianae nationi porrigitur, mirifice confirmati. Dei
292쪽
de omnes se sacramento obligarunt, ne ullum in se dedecus admitterent. ne pedem ullo timore reserrent. ne alii pro aliorum defensione mori recusarent, neve se capi permitterent, neque postremo suga salutem p terent: sed aut honeste decumberent, ali victoriam d um cum honestate summa reportarcnt. His cohortationibus excitati, atq; fiducia pleni nauigia ingrediuntur,ab arce autem digressi, ad locum accedunt . in quoi excos in littore expectabat. Qui cum Pacie cum tanta alacritate in hostes innumerabiles ire perspiceret, summa laetitia assectus suit. Paulo tamen post cum cerneret omnem 1 pem suam esse septuaginta hominiabus innixam, conturbati ec amictari coepit. Accessit deinde misericordia, qua dolenter admodum ferebat, illos homines in pestem ante oculos postam ruere. Et quo magis eos acres & animosos, & nullum periculum recusantes animaduertebat. eo magis miserandovexistimabat. Indignum enim esse statuebat, tam cxcellentem virtutem,tam funesto exitio consumi . Itaque cum multis lachrymis Paciecum orauit, ut ab incepto desisteret se namque de regni defensione Om nem spem prorsus abiecisse. Ne vellet igitur morte sua dc aliorum Lusitanorum,quos ipse fraterne diligebat,impendentem cladem,quae vitari non poterat, cumulare. Sibi iam ab illo egregie satisfacitam esse. Cerstebat enim. illos neque morte quidem proposita a fide de officio
deduci potuisse. Non minus igitur dolenter se talium hominum casum esse laturum. , quam regni iacturam Paci ecus quamuis animo maximo fuisset, Regis oratione mollitus,vix lachrymas tenuit. Illum tamen bono animo esse iussit,& admonuit, ne oculoSin pereXiguam clasiem, nec in hominum paucitatem, sed in numen caelcste coniiceret. Neque enim se viribus humanis confidentem, sed diuinis tantum nixum, in bo'stes ire. Fore namque ut C H RIST V Sqummi Dei filius, quem Christiani caeli atque terra: Dominum confitentur,praesentiam suam in praelio declararet. ει hostcs pqtanti K suae nutu perverteret. Quid deindc λ
293쪽
T E R T I V s. . strRege seri vellet exposuit.Rex eo tempore quinq; Un- Exercitas tum millia militum habebat. Reliqui enim, cum bellu cicbime,sic
comparari cernerent , ad hostem transfugerant. Ex his paci eco quingentos assignauit,quorum duces erant ij, Candagora,&Frangora, qui viri satis sortes habebare. tur, dc duo praeterea Dy nastae Palm lcnsis atque Darraulensis,quibus Rex imperauit, ut omnia, quae Paciccus illis praescriberet, sine ulla recusatione coniicerent. Cu Patistiis his copiis profectus est Paci ecus de nocte io die Mar culicutiem.
iij. anno a Christo nato M. D III l. Et aestu secundo sem Regem per flumen i nuectus. quod in Cambalami portum in xheditio.
fuit, in vadum ante lucem peruenit Nondum Calecutiensis aduenerat. Visum autem est illi, interim dum hostis aberat, aliquod detrimentum illius scederatis inferre. Repelinum igitur ca de causa contendit. Erant
in Repelini portu sagittari j cilciter octingenti, cum aliquot hominibus, qui ferreis etiam fistulis uti sci bant. Hi ut nostris aditum in insulam prohiberem,ac- currunt, dc fagittis atque glandibus, di missilibu acςx aia arime pugnant: sed tormentis facile repelluntur. No - siti in terram descendunt. Hi, qui sugerant, postquam
nostros in terra longius a nauibus semotos animaduertunt, conserti in eos inuadunt. Media hora fuit v-ttinque magna animorum contentione dimicatum.
Hostes tandem pulsi,& in fugam coniecti sunt: multi tamen prius in praelio ceciderunt. Locus, in quem nostri ferebantur fuit confestim incensus,&linde multi boves ad commeatum abacti: quos cum Nai P. qui mirumsu cum nostris erant, occidi vidissent, non mediocriter perstum. offensi sunt Est enim illis nefas.bouem caedere: vesci vero carnibus illius, sacrilegium. Nostri vero cit mul- . to magis famem, quam illorum offensionem pertimescerent, de ineptissima eorum religione minime laborabant. Eo die misit Cochimi Rex alios quingentos milites ad Pac tecum, quibus tamen omnibus ille parum fidebat, omnemque spem primum in Christi prostia caecutisπ- iidio,deinde in Lusitanorum virtute collocabat. Poste D exerci-ro die venit Calecutienslcum exercitu cuius haec sum it imo u . M 4 m
294쪽
cumplicato, ne possent ferro praecidi, cum nauigio colligauit, & illud idem nauigium cum tertio similiter astrinxit: disic omnem ferme latitudinem fluminis occupauit Interim classis, quae per mare, quo insularum partes ad Septentrionem pertinentes alluuntur.
nauigabat, appropinquauit. Hostes & multitudine, &tubarum clangore,dissonis vocibus,& armorum, quaesulis radijs percussa micabant, atque vibrabant splendore. & post temo crebro tormentorum, quae tcrram tremefac icb.int stirpitu, tantum Cochi mensibus horrorem incutiunt, ut omnes repente diffugerent. Soli frangora &Candagora duces inuiti erasat enim in na-u; remansere. Hos Paciccus, non ut quicquam opis asscrrent. .d ut praelium spectarent, retinuit.Praeliu fuit ab hostibus magno impetu commissum,& terra atque mari pilas atque tela iaciebant: omnia videbantur in cendio conflagrare: fumus lucem cunctis eripiebat.: Nostra neque quomodo classi resisterent, neque qua ratione tela a turri frequenter iniecta vitarent, proludere poterant. Non tamen animus illis vel ad resistendum, vel ad honeste moriendum deerat. Quo enim maior erat hostium vis.eo magis videbantur ad contemnenda pericula confirmari. Atque primum aliquot ex paronibus disiecerunt: ctim tamen illi viginti, quos dixi.
muscatenis reuinctos sit iste, propius accederent, mul to grauiorem laborem Lusitanis militibus attulerunt. iCrebris enim glandium ictibus ita ccitabant. Vt nullunostris respirandi spacium concederent. Nostii a uicinerant ita pugnando desciit, ut vix consistere possent. Cum iam praelium aliquot dura si et horis, Paciecus in .gens to rmentum in hostcs conuerti, & globum ira magnitudine in parones intorqueri semel R iterum iustit: quo facto parones dissoluti sunt, &quatuor ita
dilacerati, ut secedere cogerentur. Succcdunt rc liqui. dc praelium redintegrant Sed cum nostri octo paron cedes' timerent, & tredecim dissiparent, & hostes reliqui tardiores ad dimicandum suorum casu redderentur,
Repclinensis Dynasta, qui erat in iubsidiis, cum clasi ebi , in no- Cothimensia
295쪽
Stupenda Listianorum victoria.
in nostros iam nimio labore de fatigatos inuehitur,&Rex Caleculii instructa acie vadum transire,& nostros
armis obruere contendit. Fuit tune multo acrius, quam antea dimicatum , ita, ut fluuius sanguine fuere vid Tetur. Repesinensis clamabat,ut naucm harpagonibus alligare n. t. dc in nostros acriter irruerent: dc partam cohortando, partim minas iaciendo, ut reincqnficeret.lat borabat. sed frustra. Hostes enim tandem, qui e terra pugnabant,fusi fugatiq; sunt, di classis retrocessit, praeliumci,suit sub vesperum cum magna omnium admiratione finitum Ex nostris nemo desideratus fuit, sed aliquot vulnerati. Ex hostibus supra mille & trecenti homines cecidere. Praelium en i m, ut Paci ecus futurum confidebat,diuinis viribus gestum fuit. Con Rutenim, multos ex nostris ferreis pilis acerrime percul sextia tisie,qui tamen non aliud ex illis incommodum acce- p unt, quam contusionis leuiter inflictae notam: ut appareret, nullis telis eos opprimi posse, qui caelesti praes io muniuntur. Hoc exitu praes ij nunciato, Rex Cochimi incredibili laetitia affectus fuit,tnisatquest tim Principem regni successorem, qui Pacie code par ra victoria gratularetur. Lusitani quamuis essent eximio labore fracti,ab opere tamen se minime remouerunt. Nauigia enim continuo resecta sunt, & altera Carauela, quae erat in pristinam integritatem restituta. ad reliquas naues adiuncta fuit:& cum de augurum sententia Caleculii Rex pugnandi diem differret, P ciccus quietem pati non poterat. Itaque in Cambal mum traductus, vastitatem frugibus & arboribus, ici flammationem pagis, necem hominibus inferebat, Gepraedis non mediocres faciebat:& quamuis aliquot in Iodis illi fuisset ab hostium praesidi j soccursum . sem per tamen victoriam reportabat. Ad quas res faciem das, non modo celeritate di industria,sed etiam consilio optimi Ducis utebatur. Calecuti j Rex quamuis vindictam ardenter expeteret, non ausus tamen fuit, ante constitutam ab augurabus diem, rursus praelium inire.
Accedit autem, ut dies ab illis dicta esset ea, qua Iesu
296쪽
Christia mortuis excitati memoria ,cii summo totius rei p. Christian e gaudio& celebritate renouatur. Classis, qua hostis rem illa die gerendam esse costituit, erat multo maior. Centum enim parones, dc centum lon- stilla bost, Soau s&octoginta praeterea minora nauigia coli. bsasot in bat. Supplementum enim Calecutio crebro sub- Lium: Milites mittcbatur Numerus militum, qui classe vehebantur cd i oco. fiat i tunc Cupra quindecim millia. Vt autem Rex saci, classe vecti lius possctrcm totam conficere, umim c ducibus suis cum septuaginta paron ibus Cochimum misit, cui na-Dem ad vi bis custodiam relictam expugnaret, a saltem Pacie una ad illius d sevisonem eliceret. Sic enim oz:. ractis nostrorum vi i ibus existimabat, multo citius
bellum profligari posse.Parones per angustum a fluarium. quod in fluuium excurrebat, nocte, ne sentiri
poticias. in urbem nauigauerant. Erat autem aestuariueius modi, ut per illud facillime tota classis inuchi Cochimum possct. Sed Calecutiensis, vel quod aestuarii
ongustias metueret,uel quod loco cedere minime digo uatis c se putaret,uel, quod magis reor, Christi bene sui O, qui nostris praesens aderat, consilio orbatus exti, . terat, id facere noluit. Cum paroncs in nauem inuaderent, Rex Cochi mensis nuncium confestim ad Pacie- cum misit, qui ei demonstraret, in quanto periculo nauis illa versaretur. Paciccus hoc nuncio valde conturbatus est. Intellexit enim, in qucm finem ea Oppugnatio fuisset instituta Sed necessitate coactus, illi ita, iidium afferre constituit. Itaque cum una ex Carauelis, ta paruo nauigio. quanta maxima potuit celeritate,aestu secundo Cochimum inuectus est. Hostes au
vcm Vbi illum conspexere, repente diffugiunt 3 in Re N i. 'Pelinum se contento cursu recipiunt At Paciccus iace η'M ID eos insequi voluit, neque nauem ingredi, nec 'ur mi iam alloqui: sed cum iam aestus accessione ventus si . Dii liter,ut saepe sit,immutatus suisset . eadem celeritate, qua venerat, redire sestinauit. Cum velo ad Cain Lusitam balami transitum peruenit, res erat in ultimum dis di crimem
crimen addusta. dani Carauela, quae in tran sitiis
297쪽
custodia remanserat erat crebris ictibus perforata, it i lius armamenta dissipata,bombycinae moles disiectata Parua similiter nauigia perfractis scutis.& munitioni. bus dissipatis,in maximo periculo versabantur:hostes
mari atque terra Lusitanos acerrime premebant. At
illi nihil de pugnandi studio remittebant: imo quo acrius undique petcbantur, to vehementius repugnabant In hoc statu Lusitanorum reserant, cum Pacie-cus ad suos reuersus est,qui continuo in hostes a tergo nimis acriter inuectus,eos re inopinata perculsit. Li
sitam utem qui a fronte pugnabant, clon fuisset illis
Hostium fu- animus additus, multo fortius institere. Hostes ancipi-gβ. L si ti prplio distenti, fugae se mandant Prius tamen, quam ranari ui νι euadere possent, decem & nouem parones anas Serc. ctoria in se Ducenti vero e nonaginta milites interfecti sunt,cumnis, eryaπὸ ex nostris nemo cecidisset. Et ut clarius cerni posset, diuias. totum hoc bellum suis ope diuini numinis admini stratum,hoc plane compertum fuit multos ex nostris fuisse pilis secundum caput, aut pectora, aut brachia, aut reliquas corporis partes vehementissime si nevilius interitu percustos. Raae tamen pilae tanta vi contortar ferebantur,ut cum e corporibus, in quae pri miri acciderant. elaberentur,ingetia scuta perfringerent,& moles obiectas facillime dissiparent. At Rex Calecutietis cum tantum dedecus pati non posset, classem in ordinem redigi, ut nostros rursus oppugnaret, continuo praecepit. Pacie cus vero suis imperat ne telum vibrent, ne tormentum colliment, ne vocem mittant vllam.
antequam ille pugnae signum det. At hostes cum silentium nostrorum animaduerterent, existimarunt cosiam vulneribus coniectos. dc metu exanimatos spem diutius repugnandi prorsus abiecisse. Itaque voces in caelum tollunt.&incredibili celeritate mari atque ter- aliud hi ra line ordine ullo ad naves accedunt. Cum iam approdum. pinqu/re inciperent, Paciecus signum dedit. Nostii repente prosiliunt, clamorem tollunt, tormentis & omni genere missilium certant . Multos parones deprimunt: complures etiam dissipant , atque dilacerant: mul-
298쪽
multis etiam mortalibus vitam eripiunt. Reliqui,ctim homines,quos ipsi concisos vulneribus existimabant, Lanos atque valentes tam acriter pretiari conspicerent,
Vehementer exlcrriti sunt. maxime veto cum tantam
stragem edi cernerent. Itaque quamuis in Regis conspectu prstium feret nullo tamen vel pudore,vel metu impediri potuere, quominus se in fugam darent. Quod animaduertensDynasta Repelinensis,fugientes recipit.&rursus instructa classe, in nosti os impetum
sacit, ita tamen,Vimon propius accedere . uderet, sedeo 'longinquo spatio certandum statuerct Quod Rex fieri
vides, hominem multis asperis vel bis accipit: ignauiaci timiditatem increpat, di graues in illum contumerias intorquet. Naubeadarimum euocat,ia adhortatur. ut sine ulla cunctatione in Lusitanos irruat, hominenque tantis iam laboribus afflictos,acri atque vehementi impressione prosternat Suscipit negotium Naubea-darimus. & in vadum contcndit, nosti osque periumpere conatur. Nostri vero tam acriter illi restiterunt,ut non modo impetum illius reprimerent, sed omnes infligam compellerciat quos nostri insequuti, magnam
illis cladcm intulerunt Nam supi a Viginti p. Onς dς' rosilinia presserunt,& plus sexcentis hominibus interfecerunt, lictoriaca
Rex cir ira transitum eo vado despcrarit, rotirenta in
turri disposita detrahi de castra mouera iussit. At Paci cus illius classem longo spatio perisequutus, tande consitit, & in terram descendens. duos mali imos pagos exiissit. Ad vadum deinde redi it hora decima: ad illud enim tempus pratium, quod ptima luce suerat initu, diarauerat. Paucis deinde horis ad quietem sumptis,cu. e X speculatoribus intest cxisset, opp: dum csse non pro m h cul inde si tum , multitudine quidem hominum fre quens, sed imminutum, cos ne mola coni dit.& ho D mines secutos di inopinantes aggrcssus cst Multi sue runt occisi, di Oppidum cxcitato incendio dc fiagrauit Cum veto se Pacie cus recipcre veller,hostes, qui erant dissipati,coeunt,& conscrti in illum inuadunt Is vero magna corum patre vel occisa vci vulnerata. rc liquos fudit.
299쪽
nisi lis nec cat fugauitque. In quo quidem minime victoria; as,
te ita, . di miror, sed duritiana,&celeritatem, &diligetiam homi Iebntia Pa nis Obilupcico. Ncc. n. vllo labore frangebatur, neq; vlla dissicultas eum morabatur, nec ullum vite pcriculi ima perterrendis hostibus auertebat. Cum vero ad vadum redi i siet, multos satellircs atque ministros Cochi mensis Regis offendisicum multis dapibus & fructibus ex illis, quo, regio suppeditat,quibus tam ille, quarta milites r creati sunt. Eo tempore iam Calecuti citi instituti belli poenitcbat, de cupiebat, di mistis maxima parte copiis edet lien, in urbem redire. Hoc consilium Naubeadatimus max sium debel- me probabat. Sed Repelinensis Dynasta,&Arabcs, qui Iopro seqMen in consilio aderant, dc Mcdiolanenses etiam contra di s do consutia, putabant, iam Regi non esse integrum id omittere, intis. quo non modo dignitas illius, verum etiam salus agmbatur. Si enim re infecta domum redijssici, sore, Vt pro ter ignominiam , qua nomen illius notari necesse erati hostes seroces di infestos redderet, & cum dissicultate summa eos postea a Calec ut ij finibus reprimeret. Rem non inchoari abib; masna dignitatis imminutione potuisse: at institutam deieri, ii ne maxima dedecoris & Lgnominiae labe non post Prsterea transmissionem noesse desperandam, cum alia loca nondum tentata sui Osent, per qus exercitus multo facilius traduceretur. Non longe ab eo loco erat aliud vadii, nominePalignarium, μm νψ μm adeo lutulentum,ut qui id transire conaretur, no facile pedcm in profundo cccno demersum euelleret. Ripa vero ulterior dentis vcpribus, ta dumetis erat obsita. Eo tam e sperabant trasitum no ita dissicilem futurum,' propterea quod naues propter breuia eum in locutii penetrare non poterant. Inde vero cogitabant idem vadum petere, quod Rex transierat, clim, vidi mina es, Trimum prid in oppressit. Considebant enim illae se multo culcrius, quam Paci ecus opem afferre posset, i . rupturos. P utabant en i m Paci ecum falli posse, neque ulla praesidia comparaturum, quibus Regem trantita prohiberct. Hoc ita constituto, castra mota sunt. Sp culatotes primo iuspicati sunt, Regem Caleculium victo
300쪽
. victoria desperata reuerti. Sed cum eum petiisse Palignarium vadum animaduertisscnt, nuncium Pacie co . ν-m confestim pertulerunt. Per alios deinde speculatores . Picertior factus est in Arraulen si insula quingentos mi lites Calecutienses versari, qui sylvas laeti concidebant,quod est apud illos victoriae signum. Et quia insita non longe aberat, cum ducentis militibus Cochi. mensas Regis iam enim multi rc dierant, di flagiti; --siam impetrarati t) & paucis praeterea I usitanis, coproficisci maturauit. Duplicem vero aciem instruit: ν nam Petro Raphaeli attribuit, alteram ipse re Diruit. 'Hostes autem cum resistere conaretur, maxima ex parte concisi fuere:quinquaginta tamen capti, dc ad Cochi mensem Regem perducti sunt Et quia nec opus ciat, ut Paciecus diutius in illius vadi prassidio rem an ret,neq; periculi magnitudo patit batur, ut is transitu quem hostis petebat, liberum illi permitteret, ad alium
opportunum ad transmissionem locum, nomine Pa in niuitium,qui duobus millibus passuum a vado distat, naucs matur Econuertit. Ibi cum in anchoris coti, ste- ret,certior factus est. Regem Caleculii delibet asse,poscio die, qui erat Halendis Ma ij, vadum transire. Atraciccus statuit cum minoribus nauigiis eo contendcre, maiora vero cum Ducibus in vado, in quo tunc se reaeba relinquere. Nec enim dubitabar, sore,ut hostis utrunque simul vadum tentaret. Sc d antequam inde eiscederet, in ea insulae parte, quae crat nauibus Oppo
albores succidi dc incendi iussit, ne possent hostes illarum praesidio tegi, atque quati obiectis munitionibus occultari,ut a tormentis. quae crant in nauabus, minime laederentur. Naues autem statuit, ut modico interuallo disiunctae permanerent, ita tamen , ut inter se rudentibus ad mutuum praesidium necterentur,
di vadum occuparent. In his autem dissicultatibus, hoc commodum inesse conspiciebat, quod utrumque vadum simul transiri non poterat. Cum enim actus se ex alto incitabat, ita vadum Palignarium flu-