장음표시 사용
301쪽
λ nauibus autem paulo maioribus neque aestu accedcnte, neque decedente, aditus per illud patebat. Vadum Vero, in quo naues consistebant, aestu accc dente transmitti poterat nauibus, decedente vero non poterat. Ita eueniebat, ut cum Palignarium vadum pedibus tians-ri possct, Palurtium nauibus transmitti non posci. Contra vero,ctim Palurtium sacilem transi: una pedi tihus praeberet, Palignarium aestus velic metis accisi Onerransitum miluibus impediret. Hoc cum Paciccus animaduertisset, utrique vado, diuersis temporibus subsidium diligenter asscrre statuebat, ut aestu augescente, Paliartium; minuente vero, Palignarium tuere tur. Cum igiturPalignarium petere constitueret, Ducibus, quibus Palurtium custodiendum perinis r , quid ab illis fieri vellet, ostendit, de quo signo, si illis opus
esiet auxilio, id significarent, demonstrauit. Tum o m. nes ad honestatem dc dignitatem, di ad studium religionis excitauit, dicens, eam dimicationem,quietat ibi is oginibus subeunda sore multo acriorem atque dissi. ciliorem. Scire se, quibus hominibus loqueretur,nempe quos nulla periculi magnitudo perterreret, sed quo grauius periculum imm merci,co vehementius 'mnes animi viros excitarent. Confiderent porid, idem Claristi nuincia, quod illis tam praesens reliquis in praeliis adsuerat, illis in eo, quod instabat, minime dc futuris. Dei namque summi potentiam nec ullis terminis definiri, ncc x llis hominum viribus impcdiri, inque innumerabili multiaud inerctardari.Tum illos,ut cibum sumerent. admonuit. Die namque sequenti dubitare se, an liceret eis alijs epulis fiui, quam ijs, quae virtutis inuictae fructu continerentur. Faciunt illi quod iusserat,dc sumpto cibo,& vigilijs dispositis conquiescunt. Lusitanora Non tamen opem Dei implorare, quoad scri poterat, militi mpie, intermittunt. Prima luce Paci ecus in vado constitit, &tas. in ripa vidit Cochi mensem Principem cum sexcentis militibus, qui iussu Regis, ut vadum etiam tueIetur, aduenerat. Expectabat autem Paciecus, ut Calecutien
sis in vadum se dare vellet . Sed cum nihil ab illo in
302쪽
- ueri cerneret,& aqua iam aestus reciprocatione locum Paciet compicret,& vadum tueretur,ad naves rursus se contu gilantia.. li de inde in omnibus circumquaq; locis, in quos ini- pctum ferre poterat,caedes faciebat. Hoc autem siue nocte,siue die,siue serenitas esset, siue tem pcstas omnia co- moueret, factitabat, ut cum aestus decessisset, in Palisnario, ciuia rursus acccssasset, in Palurtio cernerctur. Nunquani tamen alterutrum vadum incustoditum relinquebat. In profundiore namque maiores naues, in altero, nempe Palignario, minora nauigia collocauerat. Cum veso ex exploratoribus intellexisset Rogemcqnstitutum habere die sequenti vadum paturitu suminis viribus Oppugnare, ad illius dessensionem omnia, quae videbantur nec saria, summo studio compar uit.Ante lucem vero veniunt ad illum Christophorus Ius artis, & Simon Andradius, qui cum duobus paruishauigijs in Palignario collocati fuerant, ut praesto intcreitcnt.Vado namque aquis opplc st,diccbant, non es
curtam praeclaram occasionem decoris dignitatis amitterent.se,cum aestum imminutum cernerent, continuo in Palignarium reuersuros. Cum primum diluxit,hostes,qui iam adueneransi e littore tormentis clas
sem Lusitanam acerrime verberabant. c lassis item bo- molis e stium se in conspectum dedit. Erat aulcm ducentarum sis aueo. nised quinquaginta navium. Sed cum adhuc procul abeLaium. se visum est Pacicco aliquid interim moliri, quomi- Stratagema horc cum periculo tanti praelii impctum sustineret. I- Pacieci. taque minora nauigia remis in littus impelli; di mili- sies,quos ad rem gerendam educcbat, in terram continuo descendere iussit,&cum illis in hostium munitioncsinuasit illi acriter initio restitcre. Sed tandem patatim caesi, partim in fugam pulsi sunt Tormenta vero, , quia in naues trahi non poterant, ne quidquam noce repossent, clauis perforantina, quibus prope basim ignem accipiunt,adactis, impedita. Hac re celerrimc g ita, in classem euestigio reuersus in . lam vero classis Psigrano appropinquabar,&crebris tormentorum ictibus naues in.
impugnabat, ec horrifico telorum omnium fremitu
303쪽
Uerstrepebat. Pac ecus imperauit, ut omnes se adiice
rent.atq; silerent,donec ipse pugnae signum propono cet. Hostes id meta atq; desperatione fieri suspicabantur. Praeccdebant autem quadraginta parones catenis, ut nostros obruerent,inter se deuincti. At cum Paci covisum est, lignum sustulit. Continuo clamor militum, sc clangor tubarum tormentoru fragor quinta esset in militibus Christianis alacritas, indicauit.
Cum acerrime utrinque tormentis aeneis certaretur, horrenda caligo ex tormentorum fumo profluens,G-mnium oculis ostula, tam densas tenebras attulit . ut conspectum caeli,atque terrae,& mari S adimerctia Nec
nim aliud cerni poterat, nisi horrificum incendium.. cx innum crabilibus tormentis erumpens. ParoneS tamen nostium primi tormentis dissoluti atq; dissipati sunt. Illis autem fra ctis, Dynasta Repelinensis alios
integros continuo ibini sit. Interim victoria ancepAcrat. Hostes propio accedcbant, neq; iam pilis tantu, sed isto illis atq; iaculis, sic omni missilium genere pugnabant. Sed cum nullus e Lusitanis caderet, &ingens hostium multitudo cecidisset.&aquae multo sanguine cruentae fluerent,hostes cedere incipiunt. At Dynasta Repelinensis,ut in Regis conspectu aliquod facinus ederet, quo gratiam illius adquireret, bis vadum transi-xe conatus est: scd fuit a conatu cum ignominia &suo-Tum caede repulsus. Dum haec geruntur , Candagora
Venit ad Paciccum cum nuncio ingetis,Vt apparebat,
discriminis: Naubeadarimum cum manu firmissima in Palignarium properare,&Regem vestigijs illius insistere,ut vadum summa contentione superaret. Paciecus illum bono animo esse iussit. Adhuc enim vadum tantis fluctibus operiri, quatis opus esset ad hostili impetum retardandum. Se in tempore subsidio occursu.-xum Itaque in pugna tan diu perseuerauit, dum aquam transitum impedituram animaduertit. Cum 'eris magis imminutam cerneret,continuo properauit, Vt Naabeadarimo resisteret. Ibi vero tanta , i hostium imp
tum repressit, ut quamuis Naubeadarimus Rege i - spectant
304쪽
pectante,& verbis ad praehum acritar adhortante, in ulteram vadi partem erum praecon arctur, fuerit tamC retrocedere compulsus. At I ex hon)imm increpabat, ει contumeliis onerabat. minimc et, dis nuna citi. dice- bat,qui Principis pcisonam fusi incrit. Esic namque Repclinensis Dynalis ignaviata timiditate simillimia. Senamq; spectati te, licistibus utrimque inutioq; Vadocessisse,ssc e praelio turpi si modi sci si ite . Naubea darimus hoc sibi conuitio ab avunculo facto vehemetius
irritatus, statuit, ionccptam illam dc dccoris maci1-lam proposita etiam mo: te delere. Rursus igitur am- .plius duodecim millibus hominum stipatus, in vaduirrumpere conatur. Ivit aliquo temporis spacio sortissime utrinq; pugnatum, donec tandem hostes multis incommodis affecti, in sugam coniicerentur. In his r fanora utriusq; vadi praelijs quot naues, di quot homines ho issignis vi. stis amiserit,incertum cst Complures fu si e constat: ctoria.
naues tamen nostrae perforatae, multaeq; munitiones
dissipatae&disiectae sunt. Sc e Lusitanis aliquot etiam vulnerati Interim pestilentia castra hostili vehemen, Pesiuine ter opprcsit, quae Regis animum tantisper bello in pru caleon feliciter instituto auertit, dum malum illud finc ni in iiensiba . temnendi faceret. Quae res nos is magno usui fuit.
Naues enim rcsciendas curauciunt magnu ui armor rintque telorum numerum compat auctum: atque ut citcnt
rebus omnibus ad bellum niuith acrius gerindum cxpediti, summa vigilantia prouideiunt. Antea Vcio Pa ciccus ferreos stimulos, palis infreos in luto vadi ipsi' infoderat quibus schostes. si vadum transire conarcatur, induerent.Sed cum stimuli pio pter luti mollitiem altius quam conuenicbat. sui cnt in vadum d cpr sit. nullum hostibus nocumetum ari ulcrc.Tunc vero Pa-t iecus praeustas sud cs praeacutis acuminibus . cu astus omnino decessi sit, subter lutum abdidit & ab intima cparte rc uinxit, ne conuesti possent, ut liostes via; netibus.& acei bissimo dolore coficeret. nc ut i ingredi, clvcstigio haerere possent. Calecutientis inter mi Baachmanas euocat,coiq; monclivi dcos consulant.atq; ob
305쪽
Histhmo i sciscitentur,quo die praelium iniret, ut de hostisuqὰι xet. d. dcbitum pro tantis iniurijs supplicium sumeret. Erant pristi, dis c. autem Brachmanae irati regi, eo quod illos multis in suun ledictis confixisset, atq; mendaces di scelestissmos appellasset, Victoriam enim illi de nunciarant,dc is pro
victoria innumerabiles clades acceperat. Respondent Brachmam a Brachmanae, Dcos illi iratos esse. Antequam vero illorum respon xum mina ina placarct, omnia illi deterrime casura. O-
sum. pus igitur esse,ut fanum aedificaret, in quo possent homines religios illorum sacra procurare. Rex se id factarum vovit. Hi deorum nomine victoriam pollicentur, Spraelio diem praestituunt. Interim multi ex illis, quia Trimum para desecerant, bonis illius successibus inuitati,serursus ad illius nomen adiuta uni, dc Pacicco inuito veniam impetrant.Calecutiensis,cum illius diei fru tu,quem Brachmanae portenderant, nullo modo
priuari voluisset, religioni diligentissime paruit. Hoc ealecutiensis autem ordine ad nostros accessit. Tria millia sortium
aciei docti' hominum praeibant, qui triginta tormenta mea curribus inuecta custodirent. Deinde prima acies sub di ctu Naubeadarimi sequebatur, quae duodecim homianum millia conti nebat. Totidem Dynasta Repelinensis milites educebat. Postremum agmen, in quo in rant ad quindecim hominum millia, ipsorex agebat.1 hania Paciccus eo tempore in Palignario vado,in duobus na via. uigiis, cum quadraginta tantum hominibus Lusitanis has tantas copias expectabat. Calccuti classes,qui antecedebant, in loco naitigiis opposito tormenta disponunt,ingentesq; globos cmittunt, ut Paciccum e vado propcllant. A tille paululum se continuit, ut eos scCuriores efficeret. Tum repente nauigia propiuS terram incitari,& tormentis rem acerri nae geri praecepit. Quod
tam scienter&diligenter effemina fuit, ut hostes metu. Perterriti,sic in densam syluam abderent. Cum ad hunc' modum initium pugnae fieret Naubeadarimus in va-j dum irruit, idque summa vi transire contendit. Nostri
glandibus plumbeis,densisque telis serreis in cubi speciem figuratis, quae fistulis serieis compacta α inclu-
306쪽
si vi tormentari j pulueris intorqvcbant, multos co- rum grauissime fauciabant. Maioribus etiam tormentis non paucos' interimcbant. Aestus autem adhuc de cedebat. Metuens vcro Paciecus, ne nauigium, quo vehebatur, i ii vado haereret, paululum cestir, & Christophoro Ius arti,cb, quod nauigium illius breuius esset,&ad vadum excipiendum conuenientius, ut in loco, quoad possiet, insisteret,i mperauit. Se,ctim aestus, ut fi ri neccsse est, motum reciprocaret, continuo reditu- irum.Inde vero pugnandi ardorem non intermisit, sed non minus acriter, quam Iutartes, qui propius aberat, hostes ab ingressu vadi xcpellebat. Erat locus, in quo milites a Rege Cochi mensi in auxilium misit, se tenebant, ut hostes si forte vadum transirent, inde reprimerent,&naturp&vallo egregie munitus. Ij ubi copiasi Regis vadum ingressas animaduertunt, repente diffugiunt,Cochimensis Princeps non aderat. Muerat ille quidem a Pacicco per quendam Brachmanam accersi tus Sed Brachmanae icelere dc improbitate factum est, pςrmis. ut non posset ad tempus venire. Ncque enim quidquam illi significare voluit, antequam Calecutiensistam exanimi, ut sperabat, sententia conficcret. Maxi- ma vero eorum pars, qui in eo praesidio erant, sub uno ex proditoribus, qui a Cochi mense defecerant, dc suo. rant in illius gratiam restituti,militabant. Ea auic in decagla Paciecus,quod illis minime fidebat, principem suturae pugnae certiorem facere voluit, ut cum firmiore prauidio Veniret. Nam propter belli intermissionem in urbem redierat.Desertorum autem flagitium Iusartes Pacieco maxima voce significauit. Sed tantus erat armorum fragor, sc hominum clamor, ut Paciecus. audire non posset. Eo iam tempore Repelinensis Dynasta Naubeadarimum sequutus , in vado consistcbat. Rex eorum etiam vestigiis ingressus, Vt Vadum supem αυραιπυraret summa nimi contentione laborabat. In eum Pa tu distri
l ciecus sillum enim ex regiis insignibus agnouit tor ,
mentuni dirigi iussit. Globus emissus, ad illius pedes, nos ex intimis familiaribus repente dilaceravit: quo N 3 metu
307쪽
metu Rex ipse pertilibatus, pedem retulit. Et tamen Naubeadarimum δε Ri pelinensem adhortari .ut acriter instarent, minime desisti bat Il li sustibus cos, qui
praecedcbant ut in ulteriorem ripam euaderent, impellebant, & gladijs etiam . si non impigre quod erat
imperatum conficercnt, acerrime minabantur, & ali- quos etiam vulnerabant. Itaque alii alios vrgcbant, tan ipsos praepedic bant. Climvero ad sud reruentum est, multi plantis pedum grauissime sauciatis cadunt Fit clamo i & luctus. & bique lamentatio a Gmodum lugub: is audria batur Alii supcr alios procumbunt. Interim tormenta, quae erant in nauigiis disposita, clim in multitudinem adco confertam & impli citam pilas emitterent, magnain stragem faciebania Ingens inter bosscs tu ibatio secuta cst, cum multi dolore vulnerum regredi frustra contenderent: multi, quamuis metu perterriti ccdcrevellcnt, suorum gla- idiis ulterius festinanter progredi cogerentur. Dum a ct hunc modum res geritur, multi alia ex parte cum securibus in vadum prouolant, illudque sine offenso- inetrat jciunt, vallumque rescindunt, di locum a Cochi mensibus dc scitum occupant Quod cum Paciecus animaduertisset, rem perd tam esse credidit. Anima tamen minime demisit Ad Ius artis aulcm nauigium propius accedens, in id se coniecit δε Ius arti impcravit,ut in illius nauigium desiliret. Maius enim nauigium terrae appropinquare non poterat Sic aulcm caad vadum propius ac ccderet, hostes e loco repellere telis atque tormentis instituit. Sed interuenit Naube darimus, qui proelium ita redi ni egrauit, Vt tunc videretur incepi sic. Hostes autem acriter instabant, &. ut nostros circumsistcrent, coducbant. Multi nauigii remos manibus retincbant, ut sc commouere non poλυμ Orst set. Hic Paciecuscum se fund1 tuscuersum cerneret .disum umam opem maximis Votab implorauit, DEIQUEdi' Dimen. praesentissimu numen sibi adesse persensi: sstus en uri Au tuo ist vehementius incitabat, di vadum aquis operiebat. Nostias animus augetur nauigiuaocmis agere , Se
308쪽
T E R T I V s. ων Propollere nituntur. Res iaculis,& hastis,&missilibus. in Lodibus etia praeustis gerebatur. Sed quo magis flu-
iis vadum operiebant, eo nostri maiores animos assa Triebant, dc acrius,& vehementius, visee inedijs hostibus eriperent, certabant. Aestus tandem cum maxima , iam aquarum copia redundaret, illud praelium, quo nullum eo in bello acrius extiterat, diremit Itaq; Pa Iciecus hostium multitia ine liberatus ad ius artem se contulit,qui in eo certamine praeclara facinora militaris virtutis ediderat. Tum cum nauigia facile nauigarent,Vterque tot mentis utendum censuit. Non enim exant ii, qui vellant vllam oblati temporis occasionem Praetermittere. Itaque in eos hostes, qui prope vadum ita terra cosistebant, globos intorquent, multos occidui.
reliquos in sylvam sugere compellunt. Calecutiensis . eo die fractus desperatione, dedecus suum acerbasiime lamentatus est, quod cum tantis copijs quadraginta itantum homines vado pellere nequiverit Cum vero e Ioco illo discederet.&lectica sublatus, in locum, quino procul a profundiore vado distabat, perueniret,Petrus Raphael in illum non mediocrem globum into mes 'queri prs cepi licuius ictu tres illius familiares ad illius is
pedes dilacerati sunt,&ipse eorum sanguine consper- - γα sus Iust: metu li perturbatus, in terram lubito desiluit, , si
ci pedib. sc se ab eo loco cum celeritate subtraxit. Hoc y . praesium cum prima luce incepisset, ad nona circi ci ci hi se
horam perductum fuit In eo autem Calecutiensis tam aram S,mi multas naues atq; milites amisit, quam multos nullo,
adhuc in prelio cum nostris initio amiserat. EX nostii uinitae autem,cum sagittis, iaculis, hastis, & infinita pilarum ἡ-.
multitudine. N acerrima immanissimorum hostium contentione peterentur, nemo tamen cecidit. Ex quoesicile consta totum hoc bellum suisse numine illius. consectum, qui nutu potest sui nominis hostcs eue icre,neq; suos unquam praesenti ope destituit. Quod si alicui incredibile visum fuerit, is non hominibus, sed Deo gloriam detrahit: atq; demonstrat, se, quantas vitas vera teligio habeat, ignorare. Ij vero, qui minimῖ - ,
309쪽
sunt verae pietatis ignari, & experti sunt in se praeseq-tissimi numinis beneficia, intelligent plane, muli maiora facinora posse ab illis fieri, qui firmam spem
in Christi praesidio reposuerint, maxime vero cum pro illius gloria certamen initum fuerit. Id autem co praesertim tempore fieri conueniebat, quo nondum Christi nomen a gentibus illis celebratum extiterat, nequc imperium constitutum fuerat, ut illis signis facilius homines ad Dei notitiam peruenirent,& Lusitani confirmatis viribus fundamenta iacerent im perili, cuiuS ope xa possent gentes, quae ad orientem Solem pertinenti
radi js disciplinae caelestis illustrari: quod factum postea
fuit,ut cernimus, dcclarius in dies futurum speramus. Paci ecus autem cum se tanto periculo liberatum,&hostes fusos animaduerteret, ingentes Deo gratias egit. interuenit autem Cochi mensis princeps, quem Paci
cus auersatus est, & quasi hominem timidum, &G-sertorem, & parum in fide custodienda diligentem ii dignum colloquio suo reputauit. Quod Princeps indignissine tulit,& se purgauit,atque iureiurando consi mauit, non sua, sed Brachmanae sceleratissimi culpali raelio non interfuisse. Non enim illum euocare vo-uisse, nisi postquam nomen Lusitanum fuisset opera Calecutiensis exti nctum. Accepit fatisfactionem P ciecus,& auunculi culpam esse dixit, quod scelestissimos homines in fidem recepisset. Nunquam enim sapientem fidem ci,qui semel fidem prodiderat, habitu rum. Principium autem fugae ab illis factum esse coim stabat, qui stipendio Principis Mangatensis, qui a Cochi mense per summum scelus& flagitium descis erat, alebantur. Principe dimisso, Paci ecus si se ad naves conMligatensis tulit, ubi illum Rex Cochi mensis inuisit, eique cum Princeps pro summa gaudii significatione de tam insigni victoria inratulatus est. Paciccus vero de militum iuga & pro
ditionc conquestus, omnem illius sceleris culpam in Mangatensem contulit, Rcgemquc admonuitivi iure regio uteretur, & hominem profligatum atque perditum,si nolici occidere, a se dimitterct, ut Calecutiem si ope
310쪽
si operam daret. Nullum cnim periculum esse magis ti-xia cndum co,quod a proditore comparatur. Ese nariique malum occultum & intestinum, quod priusquam uxo uideri possit,interimit. Itaq; regias opes nunquam sceleratorum hominum praesidio sabiliri: frcqucnter' iamen cuerti. Idcirco se vehementer optare, ut Calecutiensis talium hominum praesidi js sepiatur, ut facilius possit de flatu conuelli, & sic dicrum poenas exolucre. Hisci alijs sermonibus, curn dici bonam partcm consumeret,i ex in urbem reueisus cst,& Paciccus, ut se atque suos ab immenso labore rcficeret, curauit. Calcch ticialis autem suos probris omnibus maledictisque vexabat , dc per corum ignauiam stetisse diccbat, quo minus nostri funditus interirent. Repelinensis ut ei aliquo pacto satisfaceret,qtiando viribus non poterat, Vt fraude Lusitanos de medio tolleret, operam dare styluctat. Primum igitur Cochi menses aliquot pecunia Repelinei scorrupit, qui fontes, cx quibus nostri aquam haurio in Linianos
bat,mortiferis venenis inficereiar. Deinde, t vencnum technae, G
in pane illis daretur,summa scdulitate constituit. Haec quomodo e- cum ad Paciecur delata fuissent operam dedit, Vt sin tutatae. gulis diebus putei foderentur,e quibus omnes I usitani biberent. Est enim tellus humilis,& aquis abundans, ut sunt serme omnes, quae mari sunt finiti mae. Ne autem quidquam cibi vcnderetur, quod non venditor, praegustaret, liligentissime prouidebat. Clim hae si audes Repelinensis minime proce s sient, ut exercitum noctis silentio Cochimum nauibus ducerct, cuius pars urbem inccnderct,pars autem nostros in os nantcs Opprimerer, cogitauit. Sed etiam omnibus istis insidijsyacieci vigilantia diligenter occursum fuit. Paci ecus Pacisci mminterim vadum fossa municbat, oc turres cxcitabat, & nitiones in chinamenta comparabat, quibus se exitium Cale- . . cutiensi allaturum minabatur, & hostibus icrrorem frequenter incutiebat, ela in continentem saepe traiiciebat,& detrimenta quam pluri ima hostibus importabat Neque flumina de aestuaria intacta relinquebar.Na- luci enim aliquot cum tormentis cepit, quas Cochi-