장음표시 사용
461쪽
Melius negligentia magistri sui non continuo subsecutus fuit. i eliqui omnes eo ordine, quo i uis fuerant, inuehuntur. MelichiaZius cum nostros prouehi certicilesie muris, dc e turri tornacati8 2mnibus Lusitanam classem verberare praxepit. Tormenti autem unius ictu decem viri, qui in naui Peretrae veli maximi sinum ut vento vehementius impleretur, contrahebant, occisi sunt. Nihilo tamen secius Perei ra progreditur, ut in navim Mirhoccini manus ferreas ini jciat. Id Mirhocemus animaduertens, nauem, quam alligatam tens ibat, laxari tu ilit, victim Peretra eius nauem adortus es set, illum altera ex parte aggrederetur, ut ancipiti proelio distentum sacilius opprimeret. At Peretra cum id cesneret, ingens tormentum, quod erat secundum aquae summam faciem collocatum, in hostilem illam n vim, quae se a praetoria disiunxerat, cotauertere praece pit. Quo facto, globus tanta vi coniectus in hostilem nauem suit, ut utrunque latus parte infima perforaret Quo facto, hostes, dum, ne nauis ςa parte, quam Vulia
rari conspexerant, aquam admitterct, metuunt, omnes
in alteram se consestim conscrunt, dc coniectis carcinis aliquantum deprimere conantur, ut eius lateris inclinatione, periculum lateris aduersi declinarent. At cum ea pars, inquam propendebant, non minus laboraret quod illi prorsus ignoraban factum est, ut nauis subito mergeretur. Iacobus Petreius, ut erat ab Almeida costitutum, triremi prouectus, Peretram praeibat, ut fiat dum exploraret. Cum vero periculum a vado impcndere perspiceret, dato signo Perciram admonuit, ne ulterius tenderct. Peretra velis dem isss substitit. Quod cernens Mirhocemus, in illum ferociter in uast. Nauibus ad hunc modum harpagone deuinctis, nimis atro- citer fuit utrinque pugnatum. Nostii tamen in nauem hostis ingressi, eos paulatim cedere compellunt. Hoc Henrici in certamine Henricus Machiadus vir egregie fortis o Hi dica, cubuit. Haec in nauis foro gerebantur. His per densos
462쪽
usosium gerebatur. Nostri enim maximo cum labore Lusitati eo conscenderant, quibus hostes acerrime resistebant. et his Interim nauis nostium rostrata a reliquis diuulsa in y '
aliud nost&unaui latus inuecta, auxit vehementissime Iaborem, in quo nostri versabantur, & periculum multo grauius inuexit. Peretra cima id cerneret, multo a dentius dimicabat, Ut cum ex ea parte, qua hosti resisto Dant, impetum hostilem reprimeret, ad alteram partem se conserret. Sed clim, ut aliquid laxamenti capcixo, buculam sibi detraxisset, fuit sagitta guttur illiu, g.
transfixum. Victoria tainen adhuc i ii neutram partem tur transflLinclinabat. Franciscus Tatiora periculum, in quo no- xam. stri versabantur, animaduertens, iii Mirhocemi nauem inuasit, α latus alterum acriter oppugnans , milites qui in funium retem scanderent, immisit. Pondere porro factum est, ut reti perfracto, omnes, qui e superiore loco dimicabant, in forum deciderent. Quo facto, piis narecruduit. Hostes tandem partim caeduntur, partim sese in mare dei jciunt. Qui erant in naui rostrata, quae secum Mirhoccini naui coniunxerat,cum milites 'M nautas maxima ex parte caesos,&ipsam nauem multis in locis laceratam ,&armamenta conuulsa perspicerent, se in fugam dederunt: & cum nemo iam esset' qui nauem gubernare posset, a his ipsius impetu iii littus eiecti sunt. Reliqui duces Lusitani, di im haec ocixuntur, non inimis impigre rem gerebant. Nam Petrii, Barre iis aliam Mirhocemi nauem pugnando cepit: simili ter oc Antonius Campensis nauem rostratamen pugnauit, &Georgius Melius ubi primum se expedire . potuit, in naves Cambaienses impressionem fecit: &Pemis Canus in aliam rostratam nauem tanto impe tu invectus est . ut antequam eam iniectis manibus se reis alligaret, in rctis ipsius contignationem cum tri-
sinta&octo militibus insiliret. Qui in foro versaba tuti nostros ex inferi ore loco vulnerabant: nostri vero reticulatis illis funibus impediti, gladijs uti non pol rarit. Quod Canus animaduertens, desilire cupiebat; vGn nauis solo cum hostibus manum conserere P
463쪽
LIAE RItaque cum per ostium ingredi vellet, caput i nam i sit,
quod uno ensis hostilis ictg praecisum repente fuit. Navis alia ut nostris in maximo periculo constitutis opem afferret, accelerauit. Cuius aduentu nostri liberati, & hostium nauis capta, & omnes hostes ferro c. cisi sunt. Almeida pretiit spectator aderat, &, quid opinesset factu,decernebat, & tormentis interim rem ace Iime gerebat, ita, ut Unam magnam navem.& aliquot Ionoas naues, & parones nonnullos deprimeret. Melochia et ius copias identidem h terra submittebat, ut cumsessis integri succederent, nihil de praelii contentione a suis remitteretur. In littore praeterea ense districto concursabat,& quem e praelio fugientem viderat, aut occidebat,aut vulnerabataeliquos in certamen redire morte proposita compellebat . Nostri tandem hostes maxima contentione profligarunt, tantumque eorum numerum interfecerunt, ut fluctus in sanguinis colorem verterentur. Qui primi effusa fuga sese ab imminenti clade proripueriit, Calecutienses extitere,qui in altum prouecti repente sunt. At Melichiazij naves lo-oae cum Mirhooemi triremibus sese in intimum po tus illius sinum, atque fluminis ostium receperui. Eaa insecutus Rodericus Suarius qui humilioris cuiusdamnauis praefectus erat, cum duas triremes coniunctas aspiceret, cursum per angustu illud inter utranque spatium interiectum tenuit, & in earum medio constitutus. ex utroq; nauis suae latere anchoras demitti in eas imperauit, & ita alligatas cum primum hostes aut occideret, aut in mare desilire cogeret, remulco ad AI meidam traxit. Vna tamen nauis reliqua erat, quae a huc expugnata non fuerat. Erat enim altissima.& muniti stima, &corijs crudis, ut si nostri in eam ingredi vellent, eorum vestigia labarent,obducta. Et similitet si faces coniicerent, in endium excitari no posset. Milites in ea dispositi erant permulii , & ad periculu pro
pulsandum viribus. & animis, & armorum exercit tione paratissimi. Vtrunq; autem latus erat tanta crata
464쪽
ct ibus vulnerari posset. Tandem clim nostiae naues
illam circum si sterent,& diu atque vehementer oppugnarent, demersa est,& propugnatores se in mare dena iserunt. Nostri eos nantes celocibus insecuri,in fluctibus occiderunt, ita ut pauci admodum euaderent. Praelium a meridie in noctem protractum fuit. In quo caesi vi feκ hostibus circiter quatuor millia ceciderunt, in quom mei m. tum numero fuere illi Sullani milites, quos Mamalut hos appellabant. Ex octingentis enim duo tantum atque viginti cladi superstites extitere. Mirhocemus, Milinocemirum , ne Melichi azius voluntatem cum fortuna com- fu nmutaret, & illum Almeidae proderet, anxie formidaret, ad Cambaiae Regem se incredibili celeritate consulit. Tres naues ingentes cum multis paronibus atque Praeda. longis nauibus depressae: duae naues rostratae, duae triremes, dc quatuor aliae magnae naues captae sunt. Erat in captis nauibus magna tormentorum vis, magnus pecu niae ex auro dc argento conflatae numerus: vestes
praeterea, stragulae partim aureae, partim bombycinae
fc gos spinae pulcserrime factae. Praeda fuit militibus diuisa, e qua Almeida nihil attingere voluit. Ε nostris
in praelio duo & triginta ceciderunt, tercenti aute Vulnerati sunt. Naues autem Lusitanae tantis locis dissi- atae atque conuulsae fuerunt, ut esset necesse multum diripus in classe reficienda consumi.Victoria fuit prae lara. Quam tamen Paulus Iouius, cum de Sullani clas prata Io.' se hac in Indiam contra Lusitanos delata narraret, si . Mius notasAAlentio suppressit, iratus videlicet, quod cum Lusitanae historiae scribendae munus Ioanni, huius nominis te tio, Lusitaniae regi venale proponeret, rex optimus no illum muneribus Indicis ad res Lusitan olii virtute gestas monimentis illustradas inuitauit. Erat aut exerci. Exerestustus hostiu ex tam diuersis gentibus costatus,vi in classe hostilis. multi libri Latino de Hetrusco,& Dalmatico, de Gallico, & Hispano sermone conscripti inuenirentur. Tria etiam Sullani vexilla capta sunt. Almeida . quavis res illi exanimi sententia procederet, ne tamen classis ea
nocte aliquid incommodi pateretur, eam ab Vibe lon-
465쪽
Itaque cum per ostium ingredi vellet, caput immi sit, quod uno ensis hostilis ictu praecisum repente suit.
Navis alia ut nostris in maximo periculo constitutis opem afferret, accelerauit. Cuius aduentu nostri liberati, & hostium nauis capta, & omnes hostes ferro co-
etsi sunt. Almeida prstii spectator aderat, &,quid opus
esset factu,decernebat, & tormentis interim rem acerrime gerebat, ita. Vt unam magnam nauem .dc aliquot longas naues, & parones nonnullos deprimeret. Melis chlagius copias identidem E terra submittebat, ut cuna sessis integri succederent, nihil de praelii contentione a suis remitteretur. In littore praeterea ense districto concursabat, ec quem e praelio fugientem viderat, aut occidebat, aut vulnerabat: reliquos in certamen redire morte proposita compellebat. Nostri tandem hostes maxima contentione profligarunt, tantumq; eorum numerum interfecerunt, ut fluctus in sanguinis colorem verterentur. Qui primi effusa fuga sese ab imminenti clade proripueruli Calecutienses extitere,qui in altum prouecti repente sunt. At Melichiazij naues lG-gae cum Mithocenti triremibus sese in intimum portus illius sinum, atque fluminis ostium receperui. Ea ainsecutus Rodericus Suarius.qui humilioris cuiusdamnauis praefectus erat, cum duas triremes coniunctas aspiceret, cursum per angustu illud inter utranque spatium interiectum tenuit, & in earum medio constitutus. ex utroq; nauis suae latere anchoras demitti in eas imperauit, re ita alligatas cum primum hostes aut occideret, aut in mare dc silire cogeret, remulco ad AI- meidam traxit. Vna tamen nauis reliqua erat, quae adhuc expugnata non fuerat. Erat enim altissima.dc munitissima, &corijs crudis. ut si nostri in eam ingredet vellent, eorum vestigia labarent, obducta. Et similite si faces coni j cerent, in endium excitari no posset. Mi lites in ea dispositi erant permulti, dc ad periculii pro
pulsandum viribus. & animis, & armorum exercitatione paratissimi. Vtrunq; autem latus erat tanta crata
situdine sumitate praditum , ut nullis globorum ictibus
466쪽
ictibus vulnerari posset. Tandem clun nostrae naues
illam circum si sterent,& diu atque vehementer oppugnarent, demersa est, di propugnatores se in mared miserunt. Nostri eos nantes celocibus insecuti in fluctibus occiderunt, ita ut pauci admodum euaderent. praelium a meridie in noctem protractum fuit. In quo caesoram nu- ex hostibus circiter quatuor millia ceciderunt, in quin merimium numero fuere illi Sullani milites, quos Mamalu- hos appellabant. Ex octingentis enim duo tantum . atque viginti cladi superstites extitere. Mirhocemus, Marbocemi cum, ne Melichiazius Voluntatem cum fortuna com. IV, . mutaret,& illum Almeidae proderet, anxie formidaret, ad Cambaiae Regem se incredibili celeritate contulit. Tres naues ingentes cum multis paronibus atque Prada. ongis nauibus depressae: duae naus rostratae, duae triremes, ta quatuor aliae magnae naues captae sunt. Eratia captis nauibus magna tormentorum vis, magnus pecuniae ex auro & argento conflatae numerus: vestes praeterea, stragulae partim aureae, partim bombycinae
digos spinae pulcherrime factae. Praeda fuit militibus diuisa, e qua Almeida nihil attingere voluit. E nostris
in praelio duo dc triginta ceciderunt, tercenti aut e Vul- . nerati sunt. Naues autem Lusitanae tantis locis dissiparae atque conuulsae fuerunt, ut esset necesse multum tempus in classe reficienda consumi. Victoria fuit praeclara. Quam tamen Paulus Iouius, cum de Sullani clas Padita u.' se hac in Indiam contra Lusitanos delata narraret, si- uius tutasAA lentio suppressit, iratus videlicet, quod cum Lusitanae historiae scribendae munus Ioanni, huius nominis te tio. Lusi tantae regi venale proponeret, rex optimus no illum muneribus Indicis ad res Lusitan olii virtute gestas monimentis illustiadas inuitauit. Erat aut exerci- Exercitartus hostili ex tam diuersis gentibus costatus,vt i n classe hostilis. multi libri Latino & Hetrusco,& Dalmatico,& Gallico, dc Hispano sermone conscripti inuenirentur. Tria etiam Sullani vexilla capta sunt. Almeida . quavis res illi exanimi sententia procederet, ne tamen classis ea
Δρει aliquid incommodi pateretur, eam ab vibe lon-
467쪽
gius abduxit. At Melichiagius postridie ab illo pacem
per literas peti jt, crimenque suum in casum atque fortunam transtulit, cuius vi fuerat in tantam fraude impulsus. Errati vero sui veniam suppliciter implorabar. fidemque dabat fore, ut deinde nemo vel in ossicio di- ligentior, vel in amicitia tuenda constantior erga Lu-
litanos inueniretur. Se namque cc eorum in armis vir
tutem expertum esse, dc in societate consseruanda fidem ex testimoniis multorum cognouisse. Itaque minime commissurum , ut mallet cum suo danino atque ded core virtutem deinceps experiri, quam fidei cuni utilitate & dignitate constantiam. Deinde commemor bat, quanto usui posset Lusitanis esse, si amicitiaria illius non aspernarentur. Has literas attulit Saracenus, nomine Cidi alle, natione Granatensis Almeidae valde notus iam ex einem pore, quo is in Graiiatensi beIAlo sub Rege Fernando militauerat. Almeida respondit, se pacem non daturum, nisi & Lusitanos captiuos. dc Mirnocemum cum Sullani militibus, dc naues histium,quae ex praelio euaserant,sibi traderet. Melichi zius vero per eundem Saracenum respondit; se Lusita- . nos quidem 5c naues sine ulla cunctatione traditurum. Mirhocemum vero fugisse, neque se,ubiis esset,expliratum habere. Et quamuis eum tum in potestate habe ret, nullo tamen modo in se tam immane facinus ad
missurum fuisse, ut homines, quos in fidem receperat, hostibus eorum proderet . Nec enim id officium esse hominis in armis educati, qui facile turpi vitae honesta mortem anteponeret. Almeida libenter assensus est. Lusitani redditi, dc hostium elassis tradita, Equatri romes Almeidae iussu plotinus incensae sunt. Nec . n. crat tunc is militum, & nautarum , dc remigum numerus apud illum, quo posset eas triremes instruere. Pacis somdere firmato, Almeida misit inde Antonium Noro gnam cum duabus nauibus,& multiplici commeatu in Zacoloram,ut arcem praesidio firmaret. Tristanum autem Agaum in illo portu cu duabus hostium nauibus Gliquit,cui negotium dedit , 't commeatu ec tormentis,
468쪽
iis, quae e erat, &alijs munitionibus in eas impostis, iter Cochimum susciperet. Ipse vero inde prosectus,o- Tributam am illam omnem, quae inter Dium & Cochimu inter- victis imp ecta est,ita peragrauit, ut omnibus Regibus atq; Dyn situm.
istributum imperaret, & perfidos coerceret, omnestrio Regis Emman. impertu atq; ditionem subiungeret. retro aute Barreton Garsiae Sousae, atq; Martino Co lio naues assignauit, quibus mare Saracenis infestum redderent. Cananorem deinde petiit, dein arcis conia Aruleio inspectu facinus barbarum dc immane fecit, quo magna e imo. 3- partem dccoris sui bonorum iudicio deformauit. Nam Sullani milites, quos iure belli ceperat, qui tanquam
fetui illius non solum dominatu, verum etiam patro cinio tenebantur, parti m suspendere, partim tormentis
dilacera e iussit. Ibi tum . dum suos a labore reficerct, dc urbis statum firmaret, diebus paucis commoratus es Inde Cochimum delatus, a Rege, &a Lusitanis omni-hus cum ingenti laetitia, & gratulationibus exceptus 1 .Lit Interim vero perditorum hominum opera factum es, ut d ij sem inarium, quod inter illum dc AlbuqueNcium institutum fuerat, adolesceret. Nam qui Almeidae factionem sequebantur, illum hortabantur & ad- rosii omnnonebant, ne Indiae procurationem homini temer, de Albiniuerrio&iniano committeret. Esse quidem illum nimis ciο querela. Wrem, sta illius furore & amentia fieri posse, ut omnia parta decora de manibus elaberentur. Illi autem pra xipue qui eum in Armualens bello deseruerant,ut pro-ytium flagitium hominis indigna vituperatione de
aderent, illum accusabant, quod regis iniussu bellum inutile& periculosum sumpsisset, quod gentem, a qua
in in modum nullum acceperat, armis euertendarix
scepisset, quod cum parua admodum classe,cu classe maxima δc instructissima sine ullo consilio rationis . moderatione conflixisset,qubd Regis Emman. dignitat m& hominum,quos imperio continebat, salutem in
maximum distrimen intulisset. Dei quidem benesim vos actum fuisse, ut periculum illud, quod intentum Rivibus illius Wa Gitate fuerat, euasisset. Perillum
469쪽
vero omnibus, qui ea classe vehebantur. fuisse pestem./ ec exitium comparatum. Non enim esse rerum exitu
sed consilio, quo res instituebantur, de Ducis aut sapi- entia. aut temeritate iudicandum.Quod si fieret, nemini dubium esse, quin Albuquercius eo munere, quod illi rex Emman commiserat,indignus haberetur. Si regis, inquiunt, offensionem times, m gis metuere de- pes, si sciens homini temerario, quod Rex ignotabat, prouinciam tanto sanguine partam commiscris. quais si continuo funditus euersurus. Rex, si illum perliteras admonueris, consilium tuum, ut coni jcere licet.
comprobabit. Quod si non fecerit. non est animi magni magis iniussam regis indignationem , quam indugnum Lusua ia ae gentis exitium,cum ipsius regis detrimento & dedecore pertimescere. Ad haec, hominis infatigandis hominibus immoderationem criminaba itur, & iocis etiam immodicis & maledictis absentem. Ibuouεν vexaba 't.Ηsc omnia Albu quercius per homines no cimeοηιra minus ad se redas discordias natos intelligebat, qui il--Imeliam segnitiem obiurgabant,quod tantam contumelia Minquisiis tym molli animo pateretur, & non ut ius suum obti- lachaian neret, summa ope contenderet. Homines inqidia rerum,quas ille gesserat,insanire, v sq; eo, ut etiam regis imperium contemnerent, &contra leges di instituta patriae, & reuerentiam Regi debitam, stellis supplicio dignum machinarentur. Iret porro, di publice ab Al- .meida contenderet, hominumque fidem imploraret, iusq; suum modis omnibus persequeretur, armisq; et- , iam, si ita necesse esset,Almeidam Indiae possessione, itaquereb quam,ut apparebat,occupare nitebatur,expelleret. His eum Almei dictis stimulatus Albuquercius, cum Almeida in arcedarentem. se reciperet,& illum ad epulas inuitaret. Almeidae co-tio. uiuium aspernatus, magnis vocibus arce sibi cotinuo
tradi p0stulat, illiusq; postulati publicum testimonii,
multorum nominibus consignatum, quod ad regem deferatur, si Almeida non praescripto Regis obtempe' Al μPer' taret, a scribis sumere contendit. Almeida cum sepa-
470쪽
hlius sedare conaretur, seque frustra in eo cotendere
cerneret,& ea de causa, ne tumultus fieret, vereretur,
Albuquercium Cana norem duci, dc in arce diligenter custodiri iussit,ita tamen, ut omnes ei debiti personae .l illius honores haberentur. At Emmanuel cum ijs in-iterim curis excubabat, ut Indiae possessionem firmo praesidio retineret. Cum igitur intellexisset di Campsonis Sullani potentiam. & illius in Christianum nomen odium, dc opem, quam Sullani ducibus Rex Calecuti j dc literis dc operibus ostendebat, classem non mediocrem parauit, qua in diae praesidia stabiliret. Ea clisse rus
autem erat nauium quindecim, inquam ille dc quin, laudisn genti milites Lusitani vehebantur. Classi autem pra, nitiminis- fecit Femandum Cout ignum, virum dc nobilitate do diam miscvirtutis opinione praestantem, qui Regis castris metandis praeerat. Huic autem negocium dedit,ut AlbuqueNeio Indiae prouinciam moderandam traderet, &Almeidam in Lusitaniam redire cogeret. Is autem sol. Ferit naruit Olysippone duodecimo die Martii, Anno M. D. cομtentiuis. Mense vero Octobri in Indiam peruenit, dc naues In imo 'ad portum Cana noris appulit, cuius aduentu Albu- quercius laetitia incredibiliter elatus est. Erat en im eici sanguinis propinquitate, dc amicitiae non vulgaris ratione comunctus. Inde prosectus Coutignus, secum Albia quercium Cochimum perduxit. Fuit autem ab Al meida valde honorifice dc amanter exceptus. Is au. Pax inter Atuna dedit operam, ut inter Albu quercium dc Almei- mentim indam pacem conciliatet: quod non illi admodum dis A bμquese scite ibit. Repulsis enim malis utriusque partis suaso ci muribus, necesse erat, cum urerque eorum esset probitate non mediocri praeditus, dc idem sibi quamuis sententia Ac ratione dissimili proponeret,Vt non grauate alter cum altero in gratiam rediret. Itaque instructa classe, quae erat in Lusitaniam ventura, Almeida provinciam Albuquercio tradidit, de nauem conscendit, nec in terram egredi postea voluit. Albuquercius aute Almeidae vi omnia, quae ad illius commeatum dc usum pertine- India dipe f