장음표시 사용
471쪽
ad hune modum profecto , Coutignus literas Res
Emmanuelis Albuquercio legendas dedit, quibus continebatur, ut Vterque coniunctis viribus Cesecutium .excindere, & Regem opibus euertere niterentur, &i eo Albuquercius Coutigni sententiam sequeretur. Abbu quercius confirmat, se nunquam ossicio li 'minis aratissimi defuturum. Pergeret porro, di illius opera fidenter, perinde atque si gregarius illius miles essetivi retur. A mbo de bello Calecutiensibus inserendo cum Rege Coclii mensi deliberant. In primit placet, Coi bi quium is erat in Lusitanos egregia voluntate pre pensius, ct Calectit ij domicilium habebat classi arcessiri, Ut ex eo cognoscerent, qualis eo tempore Calecuti, status esset. Ex eo perceperunt, Regem Calecuti, tunc abesse, eo quod bellum cum Rege quodam finitimo gereret: urbem tamen esse&aritiis, hominum inubtitudine, & fortium militum rob0re munitam. Dum vero bellum summo studio & contentione parant, Vascus Sylveira appulit. Is a Lemio, qui cum classe Arabicum mare peragrabat, literas afferebat, quibus Pra torem admonebat; ut sibi milites Jc naues in suppi mentum mitteret. Esse namque copia Lmminutas, det classem ctiam fluctibus dc naufragijs magna ex parte. debilitatam. Respodit Albuquercius, id se curaturum, postquam Caleculi' rediret. Syductra se socium ad bellum illud libenter adi invix. Erat enim vir militari virtute praecellens, multasque res memorabiles in bellici, rebus cffecerat. Sub idem tempus Eborae natus est Emmanueli regi ex uxore Maria filius, quem Alisnsum nominauit, qui iacerdotiis amplissimis ornatus, & in Cardinalium collegium cooptatus,singulare specimen religionis. sic probitatis,& magnificentiae praebuit Hoc eo scin anno cum pirata quidam Gallus, nomine Mondragonius, nauem ex india vcnientem cepissct, dc Emmanuel per legatum suum de hac iniuria apud Galliae regem conquestus fuissici, &nauem cum opibus qua
in eam fuerant impositae, sibi frustra restitui postulassit, quatuor nauta parari iussit , quibus Odoardum Pa-
472쪽
tecum praefecit. Is vero qua celeritate potuit,in Mondragonium inuectus est: quem in ora Callaica, ubi finem terrae nomi nant,offendit, qui certamen minim Edetrectauit. Fuit utrinque acerrima contentione dimicatum.Paciecus tamen nauem unam piratae depressit, ει tres cepit, ipsumque piratam vinctum ad Em ma- . . nuelem traxit. Qui cum omnia, quae ceperat, restituisse set, fidemque dedisset se fore semper Regi Emmanu li deditissimum, neminique Lusitano iniuriam deinceps illaturum, custodia liberatus, in patriam reuersus est. At in India elasse summa industria intra breue te-
pus in structa, Cout ignus & Albuquercius Calecuitu profecti sunt, cum duobus millibus Lusitanorum militum, & Indis militibus sexcentis: classem in portu coctituunt, & de belli gerendi ratione deliberant. Hie Gutigni ad ' Coutignus ab Albuquercio primam aciem sbi assi- Albiuluerci, gnari postulat. Addit deinde, Tu qui es in India inter oratie. tam seroces gentes diu mansurus. satis amplam gloriae segetem paratam habes. Mihi,qui sum breui in Lusitaniam rediturus, non est, cur hanc laureolam inuideas, maxime cum tantis necessitudinibus implicati s mus. t nihil alterutri esse debeat ab alterius communione seiunctum Huic Coutigni postulato Albu quercius nolibenter assensus est Hominem enim norat acri quid cap imo preditum esse, sed mente praecipitem,& parum in rebus maximi momenti geredis,quid incidere posset,consilio prouidentem . Rebus autem omnibus ad egrediendum paratis, prima luce sequentis diei Albu-
quercius dc Coutignus in terram cum instructis cupijs descendere conantur. Hostes summa vi resistunt, stationes namquc munierant, validaque in eis praesidia collocarant. Aedes autem quasdam Regias, quae inde D. . hon procul extra ciuitatem aberant,&tor claris,dcte 'lis. ω militum multitudine compleuerant. inde dc exstation ibus densae glandes plumbeae, & ingentes pila: in noctros iaciebantur : quod ubi Albuquercius ani- 'maduertit, Fernandum Cout ignum admonuit, miri h ς tutum exitum in icitam sole,si coniunctis ita con
473쪽
sertim eopiis per medias stationes , e quibus nullum
frustra in nostros telum emitteretur, egredi niterentur. Itaque praestare,diuisis militibus qua quisque primum parte posset, terram occupare. Cum id Couti-gno placuisset,uterque eorum ab altero disiunctus, locum speculatur, quo posset commodius in terram descendere. Albu quercius cum se expeditum cerneret, scaphas Ic celoces remis vehementer incitari praecepit.& in terram ea parte, quam petierat, i gressus in hostes, qui illum aditu prohibere conabantur, irrupit, M acri prius praelio commisso, eos sudit fugauit si ,proximumque vallum dc munitionem, per medias flammas aggressiis, excidit: hostes in Regias aedes se trcpida fuga receperunt. Qui erant in aedibus, occurrunt,conferti nostros excipiun . Fit atrox praelium . multi cadunt, plures vulnerantur. Nostri tandem hostes in fugam pellunt, regia illa domus expugnatur & flammis tamdem absumitur. At Cout ignus qui multo lentius mo-urrat, cum iam in terram egressus fuisset. & vallum oppositum superasset, horrendo tormentorum strepitu de flammis admonitus intellexit, Albuquercium cum hoste conflixisse:quod molestissime tulit. Itaque dolore & ita cundia flagrans, Albuquercium maledictis omnibus insectatus est, perfidum altero quoque verbo nominans. nempe qui contra fidem primus in hostes i nuasi stet. A lbuqucrcius ubi id accepi Gad illum rem contendit. 6c se quantum potest oratione moderata purgat: dicitque bella multis in ocis non anticipato consilio. sed incidentibus inopinato rebus administrari. Se non potuisse milites continere, quin opportunitatem oblatam arriperent, & in hostes vi lenter irruerent. Qui si consistere uno in loco volui si sent, magnum fuisset eis periculum ab hostibus, illo
rum cunctatione ferocius incitatis adeundum. Praeterea nondum esse debellatum. Illud queuelitationem.
non iustum pranium fuisse. Integrumque adhuc bellurestare, ex quo posset insignem gloriam consequi. Seilli omnia debere, & idcirco minime conuenire,ut secus f
474쪽
cus de se existimarct, quam de homine maviniis illius beneficiis obligato,dc reserendae gratiae cupidissimo. Maius enim se dignitatis pondus in animo grato atque beneficiorum memore,quam in victoria collocandum existimare. At Cout ignus ira veli menter excaecatus nec ullam satisfactionem accepit, neque quidquam illo praesente de maledicendi contentione remisit. Tum
Gasparem interpretem inclamans,ait, Duc me i n vi beniregiam,atque adeo in regiasi saSα deS,quaS hodie flam- - . . mis exuram, ut intelligi pollit, quam vanus sit corum . sermo, qui Regum Indorum opes atque vires verbis ex. '
aggerant,ut ipsi aliquid gessisse videantur. Cupio cum viris in ipse urbe media decertare. Hos namque, qui tam subito victi sunt,adduci non possum, ut credam viros extitisse. Albuquercius conuitia patienter tulit, &temeritati repugnare non potuit, illumque, non quod
consilium probaret, sed quod hominem absque A
sitio deserere non posset, sequutus est . Ciuitas namque euerti alia ratione,cum muris non csset cincta, portuisset,arboribus ante praecisis, e quarum densitate maximum periculum militibus nostris erat intentum: agris antea peruastatis, & exercitu non raptim, sed explorato ex omnibus locis, in quibus insidiae latere poterant, ductos Coutignus tamen nullo, qui nomen
liquod inbellis obtinuisset consulto, duobus totai .en. caeca contetis, quae aciem praecederent, incurrus impositis, signa ni ιemeriια. protinus inferre iussit. Misit deinde qui Albiiquercium admoneret, sibi in animo csse in vi bem inuadere, regiasque aedes incendere. illi vero liberum cile, quidquid. . liberet,efficere. Habebat autem sub signis Lusitanos milites Soo. & aliquot praeterea Cochi mensium militum auxilia. Albuquercius quamuis homin cna cerneret in pestem ruere,illum subsidijs antea in littore c0nstitutis,& duce Antonio Norogna cum subsidijs r licto, cum coo militib. in eam viam quam fore i nfaustaec in selice augurabatur,ingressus est. Hostium tamen prius munitiones, &naues, quae in anchoris consistebant, incendi.
4 hostilia tormenta cum reliquis instrin entis bellicis
475쪽
in naues Lusitanas imponi, & scaphas c loces diligentissime custoditi iussit. Cout ignus duce Gaspare in regias aedes tandem non absque certamine peruenie Naires enim conserti in illum incursabant, deinde se summa celeritater esipiebant. Coglobati rursus impς-
tum faciebant ' deinde cum nostrorum viva minime sustinerent,sese praecipiti cursu a caede di exitio seducebant: aliquot e nostris vul nerabant,ex illis tamen multi cadebant. In regia certamen multo periculosus initum fuit. Multi namque eo conuenerant, ut pro regis nomine, quod ab ill .s valde sanctum babetur,pro illiaus opibus,quae erant innumerabiles,pro ciuitatis totius incolumitate,quae is dium illarum des eo sone contineri videbatur, praesenti animo dimicarent. Nihilominus tamen aedes expugnatae, dc milites ad praedam conuersi sunt Emmanuel Pagagna vir strenuus & iα bellis exercitatus,cum milites cerneret spoli rum c
piditate dissipat C'utignum admonuit, ut eos recipi ci in ordinem rursus cogi festinanter imperaret. Gr uius enim periculum immittere, quam ille suspicar tur. Nec enim hostes tam facile aedes deseruisse, nisi ea mente,ut in dissipatos oc oneribus impeditos inuaderent. Cout ignus ad haec respondet, se exploratum habete nec in Saracenis,qui Calecutium incolebat, nec in ipsis militibus Calecutiensibus,qui aetatem in armis ςontriuisse videbantur,quidqua roboris inesse. Se velle conquiescere tantisper,dum se a labore reficeret. Lu sitani interim dc ordinis & disciplinae piorsiis obliti arma deponebant,& in aedea irruebant,ut opibus on rati discederent, passimq; sine ullo metu per omnes vias dccppita vagabantur. At hostes undique confluebat eciam aedib Regiis appropinquabant,cu Albu querci' ad aedes accessit, in quas tamen ingredi noluit. Per nucium tamen Coutignum admonuit, ut receptui signudaret .magnum enim certamen imminere. Respondit Coutignus, ut is milites in ordinem reuocaret, atque
praecede et,st in liquo.ilini sequuturum, cum primum
476쪽
eriim regias aedes , quas incendere iusserat, fammis absumi perspiceret. At Albuquercius iam eo tempore Redintegra erat ab hostibus acriter oppugnatus, & multi ex acie it, tum praelia. lius erant vulnerati. Itaque in littus copias suas subducete confestim instituit. Vulnerati praeibant, sani atque valentes, vis bsidio illis essent, scquebantur. Coutagnus duabus horis in Regia consumptis, postquam om- Regia inremnia inflammari vidit, egressus est..Holus autem bis x sa. tiam diuisi , partim in Albuquercium; partim in Cou-
tignum impetum dant inultos conuulnerant, multo
gnum circunsistunt, qui quidem acri animo vim ho- riculum. ilium , ut poterat, in extremo illo vitae discrimine repellebat. Albuquercius ut opem illi a Scrret, enixe comiendebat. Sed milites metu perculsi, Ducis imperium detrectabant,& aditus erat iam ad Coutignum multitu coatigni di ne hostium, qui illum circunuenerant, interclusiis. Iiorumq; ni, Coutignus vero cum prius in crure maximum vulnus bilium c/- accepisset,landem concidit, & cum illo Emmanuel Pa- des. zagna, de alij item permulti: qui tamen ante, quam e tremum spiritum ederent, genibus in icrra nixi, hostcs
vulnerarunt, dc quosdam etiam interemerunt. Cum
uti gno non pauci viri labbiles a circunfusis hostibus interfecti sunt, inter quos Vasciis Sylve ira fuit, qui evallo, ut illi opem afferret, desiliens,priusquam vulneribus multis concisus occumberct, tres, qui illum aibdacius fuerat aggressi,nerauit. Albuquercius vero cuna
omnibus, qui ex acie Cou tigni ad illum confugerant, cedebat: ssed via non erat admodum lata: utrinq; posscsi 'sones erant fossa,& aggeribus munitae: hostes tela in hostros ex aggeribus intorquebat. Cum ita telum nullum frustra in aciem coserram accidere potui sici, factu est,ut multi vulneribus icti coci delet. Albuquercius sci lusita Acudum sinistrum brachium grauissimum vulnus acce- cisi Asir pit,&sagitta similiter in ceruicem illius tria missa , eum memin summum vitae discrimen induxit. Postremo ingenti saxo, quod quidam ex hostibus in pectus illius coimiecit, pacullus absque ullo sensu decidit. Tuit tamen
477쪽
continuo sublatus, oc scuto cum labore atq; periculis maximo delatus in littus, ubi subsidia fuerant illius opera constituta: quae cum hostium impetum repressio sciat, tutum nostris receptum praebuere. In hoc prae eaesorum nu- ho ceciderunt ex nostris octo &septuaginta milites,
ruri in quibus permulti viri nobiles, rebus gestis illustres,
numerati sunt. Hostibus tamen non incruenta victo
ita constitit. Mille namque centum & triginta ex illis cecidere. Et praeter hos, quingenti & septuaginta homines flammis in aedibus regiis absumpti fuerant. RG spirauit Albuquercius, Cochimumque reuersus. a m . dicis, quamuis de illius vita spem deponerent, curatus, pristinam sanitatem recuperauit. Deinde classes duas, quae erant in Lusitaniam rediturae ; diligenter instruxit, & militarem disciplinam constituit. Hic casus Coutignum virum animo cxcelso, non tamen si
D Atabida piente praeditum Vita priuauit. Sed longe funestius exitio exitium Almeidam sustulit. Antequam enim prom torium Bonae spei superaret, & ab illo non procul abesset, aquationem facere constituit. Quidam h nostris;
qui in terram egressi fuerant, incolarum consuetudiane familiarius usus, omni metu sublato, in eorum oppidum, si inde quatuor millibus passuum aberat, comSarbarorum cessit. Hi hominem bene acceptum dimiserunt, &in-
erga LWis, genti ariete in amicitiae signum donarunt. Is ad Alana hostisau meidam refert, gentem esse singulari humanitate&iari simplicitate praeditam, di multis pecorum gregibus abundare. Almeida illum cum alijs duodecim homi nibus in oppidum remisit, ut oves dc boues, quibus classis indigebat, coemerent, dc gentes illas barbaras muneribus, quae apud illos in pretio sunt, ad consuetudinem dc familiaritatem alliceret. Incolscos ad epulas inutiarunt, & muneribus, quae tellus illa fundit. assectos, cum gregibus, quos emerant, dimiserunt,&humanissime prosequuti sunt. In via factus est illis obuiam homo quidam cum arietibus,Vt eos cum mun
tibus, quae nostri afferebant, etiam ut alii fecerant.
tommutaret Hic quidam ex nostris, hunc, inquit, per
478쪽
vim abducamus ad Almeidam, ut cum humanitate Malum tam tractatus,& vestibus excultus ad suos redierit . eos no filium. bis arctiore consuetudine & familiaritate conglutinet, ut cum nostri huc aquatum venerint, secure de cuemolumento sese a labore & iactnione reficiam. Co-silium placet. Itaque in hominem insiliunt. Is clamorem ingentem sustulit: oppidani festinanter accura ut,
hominem e nostrorum manibus extorquent, eo que
saxis& lapidibus csdunt, maleque mulctatos ei j iunt. dc gregibus etiam spoliant. Hi reuersi, ne id eis fraudi esse posset, rem longὸ aliter atque acciderat. Almeidarietulerunt.Res consultatione digna permultis visa est. - . .
si enim crimen illud impunitum dimitteretur, fore di
cebat, ut nunqua eo possct qui squa aquationis gratia snaues appellere, quin male acceptus abiret. Gentem e. . S nim illam feram non nisi malo coacta officium factura. Itaque iniuriam vindicandam, dc gentem imposito supplicio coercendam esse, ne in posterum simile fa cinus moliri auderet. Contra quidam disputabant. noesse temere bellum cum gente fera gerendum. Iniuriam leuem esse, dc magis contemptu. quam ultionς dignam. Evictoria praemium nullum vel decoris vel utilitatis expectari: ex offensione magnum discrimen dedecoris imminere. Praeterea non constare, quorum culpa id,de quo nostri conquerebantur,accidisset.Credibile autem esse, ut incolae nostrorum insolentiare temeritate prouocati, non prius iniuriam intuli sient, sed illatam repulissent. Alij vero in eo perseuerabant, quasi in ea vindicta salus & dignitas Lusitanae nationis agcretur. Eoque rem adduxerunt, ut Almeidam ea grauitate di dignitate virum, annos sexaginta natum. rerum gestarum gloria circunfluentem, sine ulla gra. ui causa cum gentc,moribus di viti consuetudine belluarum simillima, bellum suscipere coegerint. Itaque D a L. de media nocte in scaphas desiliens. in terra cum cen- Almeidae tum&so. militibus egreditur. Petrus Barretus ecorgius Batretus, qui primam aciem ducebant, in oppi- m beris. dum ante lucem paucarie. Inopinatoque sentem adorti.
479쪽
brii, terrbrem praebuerunt. At oppidani continuo opem sublatis clamoribus implorant. Accurrunt undique permulti cum faculis e corio crudo confectis, in quibus vim lapidum congcserant, ut nostros,qui iam cum praeda redibant, obruerent. Gestabant praeterea iacula innumerabilia non longa, quibus erant cuspiades hamatae trium palmorum longitudine praefixae Haec magna lacertorum vi coniecta, nostros grauissiani e sauci ant. Homines sunt nigri, capillo, ut reliqui Aethiopes, crispo & adusto, facie deformi in bellis, go
stibus truculentis , Ut serocioreS appareant, Utuntur.
Tunc verb aspectu truculento,&gestibus horrendis. Jc dissonis vocibus metum incutere nitebantur. Nostri rei nopinata perculsi retrocedunt , & se ad Almeidam. qui Regio signo, ut opem afferret,explicato,in oppida
veniebat, recipiunt. Is non ulterius cunctandum ratus.
in littus se conserebat. At scaphae fuerant inde subdiuctae in locum alium magis tranquillum, unde conscensio facilior apparebat. Almeida in eum locum iter timstituit. Greges crant in agmine medio, reliqui qui aditiaen cogebant, hostes a tergo aegre sustinebant. Illi t men in principio non ita grauiter nostros urgebanti At ubi uxilijsvndique confluentibus copias suas amplificatas aspexerunt edito clamore greges viatina in to cum compuleriint. Sic enim pecudes & armenta assue faciunt, ut illorum vocibus aut moueantur, aut subsi-οant; aut eo properent, quo illi iubent. Itaque neque longius abibant, dc nostros interdum impediebant Hostes, gregibus ad hunc modum conseruatis, in nostros ferocius irruunt, & postreinum agmen carpuntiordinemque disturbant. Almeida cum cerneret mulis os adhuc in pecoribus abigendis occupatos, gregem dimittere, & e medio agmine confestim expellere ii bet. Dei inde copias illas exiguas in Vnum compulit, vicosertae facilius hostium impetum repelleret. Quod l6rge secus accidebat. Nam cum hostes in consertum a men lapides & tela convcerent, dc nostri inermes, eli
quod gentem coutempserant; prodijssent, illi vulnera
480쪽
grauissima nostris in stigebint:cum interim nostri ho-sibus nocere nullo modo possent Nam cum essent illi summa celeritate praediti, facillime poterant cursa sese a clade proripere,& rursus eadem celeritate in no- ros incursare Nostri erant summa lassitudine prsp diti: aestus enim eos adurebat assitudo conficiebat, ita ut vix plantas in arena ardentissima altius impressas Guellerent. Tantaque erat in plerisque debilitas, ut investigio consistere non possent. Multi sortiti di ne pers territi, dissipari coeperunt. Hic Georgius Melius, qui Melitemul erat unus ex Daecibus, di Albuquercij partes fuerat in Almeida A, India secutus, ad Almeidam conuersus, inquit;Vel sceptatis lem,ut hi, qui se tibi in India venditabant, hoc in loco
non innoxios criminado, sed pro salute tua capita sua in discrimen osserendo, amorem, quo te complecti si- 'mulabant, ostenderent. At Almeida, parum, inquitit ' tempestiua commemoratio Quin tu ista, quae tempus minime flagitat, omittis, & illud regium vexillu tu
i iis, ne si in belluarum istarum manus veniat, tegis cla-
. tissimi nomen ludibrio sit Z Nam quod ad me attinet, tot annis, & tot viti is coopertus sum, ut si mors hoc incertamine mihi oppetenda sit, ea nec immatura, nec immerita possit existimari. Haec dicens. vexillum M lio tradidit. Deinde cum rursus hostium impetum sustinere voluisset, hostis quidam coniecto iaculo guttur illius transfixit. Quo facto. is dolore vehementer Atarisa afflictus. & viribus omnino destitutus, ita procub' , mor ut genibus in terram flexis, di ocul is sublatis manus in coetum tederet. Itaque illo signo insitae religionis in e . tremo illo spiritu iis, qui cum illo erat, ostenso cecidit, vir probitate, Jc liberalitate, & rebus gestis immortalitate dignis admirandus: qui tamen, quod valde luctuosum fuit, nonnulla dedecoris macula actae vitae decus aspersit, cum tam temere scutum hominum
sermonibus inductus, in id se discrimen iniecit. equo minast franullum praemium vel dignitatis ad sui nominis glo gilitatis ex-riam, vel utilitatis ad patriae fructum polliceri vitara emplum.
tione poterat. Consili j poenas acerbissimo casu luit Aait c