장음표시 사용
231쪽
3 liere. ' Et ad tex.in e. Moyses.xxxii.q. ii. possemus dicere.quod tempore Diui Augustini, cuius est capituluillud Moyses,diuersa erat litera quae habebatur ab ea, quae communiter hodie legitur in testamento veteri,caverε nil sit descriptum in libro Exodi,de eo quod reja-4o tum est per dictum Augu. in d.c. Moyses. ' Difficultas est in interpretando text. in l. Cicero, tam in prima , uuam in secunda parte. & in d. l. si mulierem. & in d.li Diuus,quae per Glost.ibi concordantur per iam dictam di stinctione, ut in illis legibus intelligatur de partu noanimato. cum mulier non capite sed exilio corporali fuerit punita,ut in d.l.Cicero, in prima parte. & si partus no esset animatus.ideo ibi mulier grauiter fuit punita, quia mulier receperat pecuniam pro abortu facie do,unde aduertas quod text. ind.l. si mulierem. & ini.
Cicero, in secunda parte, possunt intelligi in eo casu, quando mulier vim intulit in visceribus suis, ut partu abigerer,& propter talem vim illatam non secerit aborrum. sed tentaverit velle facere, & ideo propter illud factum,& tentamen committendi abortum, fuit ad te-pus in exilium missa: & ad hoc faciunt verba illarum legum, dum dicunt visceribuis suis intulisse quo partu abigeret, & sic ut illud operaretur , non tamen dicunessit illa iura, quod secerit abortum, ' Text. autem in da. diuus,qui satis videtur demonstrare apprehendendo communem interpretationem suisse factam abortum , dum dicit data opera partum abegerit, & ibi Gloss.e pon it abegerit, idest abortum secerit, quia possumus alio modo intelligere verba illius tex.ut dicamus quod mulier ibi partum occultauerat & absconderat, ut frauot daret maritum filio.& in eum sensum accipitur' illud
verbum abigere . pro occultare & abscondere, prout est texi .in l .fin. supra de condi.ob tur.cau.& declaratur Per Barto. in rubr.ffide abig.& ita accipitur in toto il- Io titulo. &ad istam interpretationem facit ratio ap-
pstata in d. l.diuus, dum dicit, indisnum videri. eam maritum
232쪽
ma itum liberis fraudasse,& sie ob id quod fraudauerae maritu in occultando filiv. suit in exilium temporale data. & hoc modo iura iam Uicta possunt stare illa di-43 itinctione. ' Tex. etiam in d. l. Cicero .in princi. dum
dicit eam mul ierem fu isse capite damnatam, pro eo partum abegisset,non est intelligendus milia poena fuerit imposita. quia receperat pecunias, ut Barto. Videtur velle intelligere in d. l. diuus, quia alia & diuersa ratio datur. per Ciceronem in oratione pro Aulo Cluentio habita circa principium,dum dicit per haec verba. Memoria teneo, Milesiam quandam mulierem. cum esset in Asia,u, ab haeredibus secundis accepta pecunia,partum sibi ipsa medicamentis abegisset, rei capitalis esse damnatam, neq; iniuria quae spem parentis memoriam hominis,subsidium generis,haeredem familiae designatum,reipublicae ciuem substulisset,& sic ratio quae redditur per eudemmet authorem,est satis diuersa ab ea . quam tradit Bar. in considerando pecuniae traditione, unde hoc modo intelligendo praedicta iura. d. l. Cicero, in prin. ponit poenam mulieri,quq tentauit facere abortum, inferendo vim visceribus suis, non tamen abortu faciendo, ut dixi supra, & hoc modo lex illa determinabit duos casus, primum quando secit abortum, secundum, quando tentauit violentia facere abortum,
& non fecit. t unde putarem in hac q. sic posse distingui, quod aut quis percussit mulierem p rignantem ea intentione, ut partum abigeret, vel dedit medicame- tum ad abortum factedum, vel sumpsit potum ex quo partum abegerit,& sic abortum fecit. & istis in casibus
interrumpto partu,tenentur poena capitis. & ita procedat text. in d. l. Cicero,in prin.&in l. penu l. hoc titu.& in c. si aliquis, de homici. non habita distinctione aliqua.an sit animatus vel no, a maioritate rationis illius determinationis,quae habetur in d. c.si aliquis,dum putatur ille homicida qui prohibuit generationem & co-ceptionem dc voluit Alberi.hoc. di Signo. in locis iam
233쪽
dictis. Aut percussit mulierem rixando curri i ta obverba,vel ob iniuriam.& sic in pura rixa,& tunc aut ex tumefatione ventris apparebat ipsam esse praegnatem , S tunc siue percutiat armis,fuste, Vel pugno, vel pede, etenebitur, si constat illud atrociter secisse, ut fuerit ca4s ab Ortus, larg. text. in l. qua actione. g. sed & si quis seruum. Tad i. Aquil . ubi leuis percussio in aegroto potest
esse mortifera.& l. nihil interest .st. ad L Iul. de adul. Aut Venter non erat eleuatus, ita ν non apparebat si esset 46 praegnans. '& tunc ex modo percutiendi, ex genere armorum, si manu vel pede percusserit tenebitur, vel non tenebitur, secundum quod habetur in Li. g. diuus. ibi, cum claui, vel cucuma , & in I diuus .ffeo. dc ideo percutiens manu ,vel pede, no tenebitur. ita sensit Al- heri .in d. l. qui in utero, est in v. lix. in iii. par. stat.& in l. Muoniam multa. C. ad leg. Iuli. de ui. & per ea quae dicit Bart. in l. diuus. Teod. de sicar. Aut hic talis percutiens
mulierem erat in pura rixa, nec venerat praemeditatus causa delinquendi, & tunc si rixando percusserit mu-lierem praegnantem a casu, quae faciat abortum, extra ordinarie debet puniri.& ita procedat text. Exodi cap.
47 xxi.& dixi supra. i Aue hic talis percutiens, aut alio
modo tangens mulierem, aut ludens cum ipsa , fuit ciabortus, nec cogitauerat velle delinquere. nec eo tunc habebat intentionem ad delinquendum, sed tantummodo posset sibi imputari quod fuerit in lata culpa, in
non aduertendo id quod faciebat, vel ludendo cum ipsa, vel in alio, vel li forsam rem veneream cum ipsa ha hebat, isto in casu distinguedum est, an partus esset animatus vel non, ut si non haberet animam in nullo teneretur,& in hoc considerandi essent quadraginta dies . Aut partus habebat anima,& tunc extraordinarie deis beret puniri, pro modo culpae.& ita procedat text. in d.
c. sicut,de homic.& distinctio iam dicta locu habeat in 48 hoc casu. t Aut sumus in casu in quo quis dedit poculuad abortuini aut mulier intulit vim visceribus suis , ut abortum
234쪽
cibortum faceret, S tuc si partus non est mortuus, neq; abegit,seu abortum secit, isto in casu & mulier, & dans potum extraordinarie & sic exilio, vel alia poena consimili est puniendus.& ita procedat text. in d. t Cicero, in secunda parte. & in d .l. si mulierem, & in d. l. si quis aliquid. b. abortioni S.
x in FU RI O s V S committens homicidium, an de homici- χ
a. Factum a furioso perinde habeιur, aes casu aliqMo, Depersonafacto acciduset.
3 -riosui ignoranti aequiparatur. 6 Furiosus aequiparatur morius. os Furiosus testam non poteri ta o Delictum extra animiam commissum, enam non meretur . .Furiosus animum non habet. 8 Furiosus vi alienam rem inuade ns , parua nonpunitur.
9 Naturali vitio est parcendum. VI o M icto non est adenda affictio. Ir Furiosis an puniatur de delicto ante furorem commisso. v I 2 Furor quomodo ct qualiter probetur. 13 T Zibus deponent; bus super alicuius furore, non creditur , nisi suaescientia causam reddant . IMBECILLIΤATE Casus, ut in Furioso. I Ebrio, Dormiente & concitato iusto dolore; t Furiosus si homicidium in furore commiserit dicas, quod puniendus non sit,ex quo satis ipso furore punitur. ita dicit text. in i .diuus .st. de ossi praes .facit tex. in clem.Vni- Ca,extra de homicid.& in c. aliquos,cum seq. XV. qa.ita. ι tenent Docto. in d. l. diuus. Tde om. praesi. S in i .furiosum. C. qui testam . face. posi. Alberi. in l. si quis non dicam rapere.col. iii. C. de episcop.& cleric .Hippoly.qui multa cumulat in Li.nu. q. st.ad leg. Cor.de scar. pu
235쪽
ehram rationem reddit Glo.in d. clemen .unica , de ho-α mici. ' Nam illud quod per furiosum fit, habetur per inde ac si casu aliquo aceidisset sine facto personae. q. Vlti. infi. st. de administr.tuto. unde si damnum dat non renetur Aquilia. sed est perinde ac si quadrupes fecisset,vel tegula cecidi fletu .sed & si quecunque.f. ii. ad i.
Aquit.' Hinc videmus Q, furiosus aequiparatur ignoranti . l. filius familias,& ibi Bar. ff.de testam. et Nec non aequiparatur mortuo, ut dicit Bald. in l. humanitatis, in ,s Vtico C. de impube. & aliis substit. ' Videmus etiam quod furiosus non habet testamenti factionem acti Da , quia caret omni sensu &intellectu. l. is cui. l. qui testamento, lati. .nec suriosus. ff. de testa.l.furiosum.C. qui testa. face. post. Nec etiam ad pias causas, Barto.in l. i. in 6 i. q. C.de sacrosanct . eccle. Facit etiam pro hoc. t Nam quotiescunq; delictum non ex animo, sed extra anima committitur, poenam non meretur.Lia C. si aduers.delict. l. r. C. si quis Imperat.maledix .cap. si quid, xiiii. q. V.c.si quandoque, in fi.xv.q. vi. sed suriosus non ex ani mo delictum committit, ' cum animum non habeat. f. furiosi. instit. quib. non est permisi. face. testa. c. dile a ctus,desponsa.ergo etc. 'Hine videmus quod furiosus inuadens vi & violentia rem alienam non punitur poena.l.si quis in tantam, C. unde vi. ita Glo. Bar. Bald. ει Saly. in d. l. si quis in tantam, in vi. q. Glo.Possunt tamen circa hoc duae dare distinctiones.& non ita simpliciter procedere,prout transeunt omnes Docto. quaru prima est aut delinquens incidit in furorem culpa sua,& dum esset furiosus commisit homicidium, aut est furiosus a natura, primo casu punitur. c. si quis insanies, XV. q.I.Glo. in c. aliquo, ea.cau.& q. Docto. in clema.de homici.&istud potest exemplificari, quando quis est sanus mentis, attamen aliquod comederet, adeo quod ex tali comestione furiosus efficeretur, & delictum comitteret, nam tunc e fiet in culpa & succederet illud de
quo dixi supra. quod quado culpa praeces Oit casum te
236쪽
netur de culpa .c.presby terum, de homici. eum aliis de quibus supra. Secundo casu si est furiosus a natura nos punitur.'quia naturali vitio parce du est.l. i. g. haec autem actio. Ede aqua plu. arcen. & satis punitur ipso fu-xo rore, ut dixi. ' & amicto danda non est afflictio. l. tam
dementis. C. de episco.audi. Pen .de cle. aegror.
Secunda erit distinctio, aut delinquens est suriosus continuo serore,aut per dilucida interualla,primo casu non punitur d.clem. I.de homicid. & aliis de quibus a i supra. i Secundo casu subdistingue,aut delictu est comissum rempore dementiae & furoris,aut tempore sa- .nitatis, primo casu non punitur,ut dixi supra. secundo casu iterum subdistingue , aut pro tali delicto fuit captus S condemnatus tempore sanitatis, aut condemnatus tempore furoris . primo casu potest puniri. argv.l. i.& ibi Bartol. T.de poen. secundo casu potest puniri. vetenent Bald. Aluar.& Iaco . Rebusfin cap. primo,an ille qui interis .fra. domini sui. in usi. seud. Bald. in l. humanitatis, nume.M. Vertacu. tertiis quaeritur. Alex.in l. ex facto .nu. 33. Ede vulg. S pup. & ibi Iasiau. 3 o. qui. multa ad hoc adducunt.& Docto. in i .furiosum. C.qui
I x 'Ex iis quaero qualiter probetur furor. breuiter omissis disputationibus, dicas quod iudex ex offici procedere debet,& inquirere nunquid delinquens fuerit furiosus vel non.& quae secundum leges & iustitiam censenda sunt cognoscat, ut dicit text. in cap. horta i 3 mutatii. q. ix. 'Istud enim iudici constare potest per testes qui causam suae scientiae reddant,aliter eis no crederetur.ve dicit Bald. in d. l. furiosum, qui testam. face. Poss. quae causae possunt cognosci ex actibus S verbis, ex quibus quis praesumitur mente alienatus , ut dicit Bart. in I. ii.C.qui testa. face. posis& hoc per text. in l. is qui .si. i. ff. de iuro.& curato. dat. ab iis, &l. quidam, de condi. insit. In primis, si testes deponunt audiui se eum futura loquentem,ut dicit tex. in cap.legimus, in priu.
237쪽
ibi, saluus fatua loauitur, xciti. dist. cum concordant1 bus ibi adductis.& per Glo.& licet aliquando etiam sapienter loquatur, suriosum tamen esse non desinit. vetenet Excellentiss.Gramma. in cons. xvi.nu. 9. si deponunt op iulsit ossa sua in mari pretici .l. quida in suo te- ἰs amento. ff. de condit. instri si dicunt quod eundo per viam, iacuit lapides more insaniorum. Gloss. in l. si cum dotem. 6. si maritus .ff. lol. matri.& ita idem Gramma. ind.conLxvi.na. 2. si dicunt quod contra conuersum ad fi
dem satis irruit,ve dicit tex. in Lit. C. de iud sis, si depo- inunt quod sibilauit in ecclesia praesente populo, dum diuina celebrarentur officia, ut nota. in d. l. quidam in suo.& dieit Bal. in d. l. furiClam. C. qui testa. face. possiti Floria. in l. sed & si quaecunque. F. ad leg. Aquil . si deponunt quod consuetus est ostendere pudibunda in publicum, absque aliqua verecundia, multis personis inspieientibus, ut dicit Gramm .in d. cons.xvi. nu. 8. si dicunt habet memoriam inordinatam , quod est maximum signum dementiae. ita Gramma. ind. cons. xvi. nu. IO. si constat 91 a patre & consanguineis,& deniq; communiter ab omnibus eum cognoscentibus suriosus reputatur. ita Gramma. in d. cons. xvi. nu. xii. verum si signum
aliquod ex supradictis, vel quod aliud no constaret, ex quo iudex furere cognosceret. tunc erit consulendus medicus,vi dicit Bar. in d. l. ii. E. de testa.
et in E E RIV s an de homicidio teneatur O nu.'. O 23 2 Impetus quid sit.
3 Impetus in quo veriscetur . 4 maleficium in ebrietate commiFum est puniendum . Iutellectus ad i. respiciendum. b. delinquunt. f. parvis. O --
r Exempla non restringunt regulam . . Dolus ε
238쪽
g Dolus minor ines7 in facto impetu. et Iliebrians se, saltem venialiter eccat D ans operam rei illicitae,de homicidio treetur. 1 o Principi maledicens tumulentus non punitur . I i Ebri, apud sapientes iudices venia sunt digni . Ii Faria sunt loco vel ebrietate quid committere pro pace rem- penda . 1 a Poenin delicti ex ioco ct ebrietate non oritur . Is Intellectus ad Lomne delictum. 6 per vinum. f. de re milis. o
16 Ρoesia alia alios interficientium,alia se ipsos oceidentium. ai Intellectus ad Li. iuncta Glo. C.de Us qui Imperato. maledix. is Infans stipulari, nec delinquere potest.
Is Delictum ex ebrietate commissum, non ex toto punitur xo Delictum commi sum ebrietate , mitius punitur, quam bonis A
a sanae mentis puniretur. Fat Sciens se inebriari solitum,ὰ poena non excusatur. Rax Ebrietas magna delictum extenuat, non aut in totum excusat. 23 Ebrietatem incurrens,quando mortaliter peccet .
t EBRIUS ' si hominem occiderit, an teneatur poena legis Corneliae de sicariis. tex. in l. respiciendum. f.delinquunt. F. de poen. videtur disponere,' teneatur, dum vult impetu delictum committi exemplificando in ebrietate, ut par sit causa, si rixa sit commissa ex ira- να cundia, quemadmodum ex ebrietate . ' Cum impetu si sit perturbatio seu quidam motus animi nimius,ratio ni non obtemperans,Vt per Arist. lib. iii Ethi.& impetu i lappellat motum animi Iurisconsultus in l. nec in ea. ff. 3 de adult. ' unde impetus verificari potest tam in ebrio, quam in quocunque alio, qui calore iracundiae vel alia lperturbatione deliquerit .& Barto. ibi postquam de- 4 clarauit verbum impetus dicit, ' quod maleficium sactum in ebrietate venit puniendum per illum textum, nec exemplificatio facta de ebrietate restringere debet, illum textum, ut loquatur de eo tantum, sed debeeis. 4 etiam
239쪽
1 etiam intelligi in aliis consimilibus,' curi exempla no
restringant regulam .s.hactenus,instit de gradi.TFac Itetiam quod voluit Bald. in i .data,in ii .col.C. qui accia. post. qui dicit, quod est maior dolus, ut si ex proposito fiat delictum, est etiam minor dolus quando impetu aliquid fit est postea casus,cum ultra intentionem a II- uuid contingit, unde factum per ebrietatem non est ex proposito nec deliberate . sed impetu ex quo tenetur. Hoc idem sensit Dyn.in d.6.delinquunt, dum exponit verba text.dicens ex proposito,idest dolo. impetu, ο- est culpa, casu,idest,nec dolo,nel culpa.quod etiam le-7 quitur Alb.ibi. ' Praeteret iste qui inebriatur dat operam rei illicitae,riim ebriando se, peccet saltem venialiter,ut dicam,& est tex. iuncta Glo. in c.inebria verut, XV. q. i. ubi culpandus fuit Loth. Modo quando casu committitur liomicidium, si culpa praecessit calum .s et & dabat operam rei illicitae. tenetur de homicidio c. tua,& ibi not.de homici.&l.scientiam .g. h.Cad legem Aouit.& not. per Bar.& alios in i .i.de leg. Sc dixi supra, ergo hie ebriando se.& postea homicidium committe-do tenetur,cum sit in culpa . .
a in In contrarium quod ebrius nou teneatur de no-' micidio adducitur tex.in l.omne delictum .g. per vinu. Ede re milit. ubi extra ordinem punitur qui per V1-ronum hominem interemerit. ' Adducitur etiam text. iuncta Glo .in l. i. C.li quis Impera. maledix. In Ver.temulentia,ubi maledicens Principi si temulentus ruerit. 11 non punitur.'
ad litera dicit inimio vino indulgentes iacent sepul- ei ebrii apud sapientes iudices,venia sunt digni .led le- I xuitatis damnantur authores.' facit etiam quod volute Barto. in I.aut facta.*.i. T de poen. ubi aequiparat haec duo vel quod ioco,vel quod ebrietate aliquid lit com- 12 missum pro pace rumpenda. ' ex quo quemadmodum ex ioco, non oritur poena delicti, ita ex ebrietate Roma .in l. i.9.i.sside verbo.signi. dicit quod nulla lex ci-
240쪽
I uilis probat ebrium teneri aut noti teneri. 'Nam tex. in s. deliquunt, dicit bene delictum committi a ebrietatem, non tamen dicit quod poena sit imponenda, col robo hoc. quia delictum a casu poenam non meretur. oque do de eo casu quod quis venando interfecit ho 1 s minem,& tamen lex appellat delictum.' Nec tex. ind. Lomne delictum. g. per uinum probat, quia loquitur de eo qui sibi ipsi per ebrietatem mortem conscivit. x6 ' & alia poena est eorum qui alios interficiut,alia eorum qui seipsos occidunt .l.i. C. de iis qui mor.consci. ari Nec tex. iuncta Glo. in l. i. C.si quis Imperato. male di. proba t, quia loquitur in eo qui verbo iniuriam intulit,& longa est differentia aliquem in serre iniuriam verbo.& inferre sacto& vulneribus. unde dicit ipse 9, est melior tex. penes Cano. ind. c. sane,& aliis sequerer 8 tibus concludens ' quod quemadmodum infans non potest stipulari. nec potest delinquere, ut l. infans. T. de sica. eodem modo nec ebrius, cum ignoret qd agar. 'r' ' Saly. in l. nostra in s. dicit quod delictum per ebrietatem non est ex toto impunitum .per tex. in d.l. oe delictum. g. per vinum. quia non est culpa vini, sed culpa bibentis secundum Cy. Alberi. in l. si quis non dicam o rapere. C.de epis& cler. col.iiii. ' dicit udi delictum comissum per ebrietatem mitius punitur, quam homo sanae mentis puniretur. per d. g. per vinum, subiicies quod ex ebrietate magis punitui qui est magis faci-Σi lis ad inebriandum. ' Ang. in tracta. male fi .in versic. scienter,dicit in ebrio distinguendum esse quemadmodum & in dormiente,ut si sciebat ex ebrietate solitum esse delinquere & non abstinuit,tuc teneatur,aut ignorabat se ebrium solitum esse delinquere.& tunc no puniatur. ut in dormiente declarat Bar. in l. pen. F. ad i. 12 Pompe. de Parici. ' Bal. in i .data opera col.ii. dicit lebrietas magna delictum extenuat, non autem in totum excusat. sed parua ebrietas no minuit delictum equem refert Ang. in d.ver. scieter.Car in cle .i.q. viii.