장음표시 사용
281쪽
VUlgatus mos est, Etymologiam,monymiam, Polyonymiam, quibuscunque tractationibus immiscere. Quis
quis vero hisce delectatur M. Edrovandi Mu GMet. L. II. adeat, qui illi studio plurimum tribuit: Cons. quoque Cluverit German. tiq. L. 3, 44. qui inprimis crPlinio & Tacito glessum antiquis Germanis dictum explicar. Gentarum a Prussis dictum plurimi asserunt. urifab. c. I. Sudavios ita appellasse, juxta quorundat opinionem quae est: Gobelii c. 3. conjectura, illud nomen ab Italis , Pompeum ac comparanda succina huc locorum mittentibus , inditum ) quasi genitum terra: quae tamen ex Latino derivatio ipsi nolarridet. Vngandin de Succino Prus. f r. b. Sudavienses sivesudini vocant Genitar, qua genitum terra , propriissima appestatione
bitumen scilicet in terra natumo concretum. Non autem dissuto unde hoc nomen acceperint
282쪽
rint Sudatiensis, non utantur Latinoidiomate. Nam constat, c loca non omnino ignota fuisse Latinis , quia in veteri Uu ac pretio fuit apud ipsos quos sa gemma , ct facile olim fieri potuit, quod aliquis perituso, doctus hoc isti lapidi nominis , apud ipsos imposuerit, quod etiam vulgus sed non nihil
corruptum , posea in usu retinuit, ut etiam in aliis gentibus interdum in variis appestationibuου rerum contigit. H. I. Sunt quibus Geruarum quasi aurum genitum nominatur, eadem nimirum licentia conjecturas
consectandi. Quod si meam quoque ausim hisce addere sententiam, satius purarem illius vocis originem , si modo i
usu unquam fuit, ex Prustica antiqua lingua deducere 1, sed cum haec jam diu loqui desit,cum eadem tacere malui. Egregie autem VI. Alisov. l. c. pag. 4o . sin. fallitur , quando , quod Prussis junioribus VocCtur gentarus, asserit. Neque enim nunc illo nomine hic locorum alicui venit, ne colonis quidem succino colligendo addictis, quos tamen ex antiquissima lingua multum retinuisse vero simillimum probari posset, quae res aliam sibi vendicat operam. Sunt quidem adhuc inter colo
283쪽
184 COROLLARIA.lonos Praediorum vastarnicD N Diri fiscinio I serte & aliorum, grandaevi
Prussicae gnari, ted ex nullo aliud, quam alblud Curonicum Sintre , quo Curones succinum appellant, addiicere contigit. Donec Cl. M. P. Prussicae, Curonicae, δ&Litua nicaegnarus , Lituanis gintars, vel gentars dici, &usitata immutatione , quod indu
ctione probabat, hinc Curonibus Sintre: Veteribus quoque Prussis itidem ut Lituanis dictum probat, quod alios hae linguae
dialecto saltem differrent. Originem autem vocis Genlars nullam noverat, primi-
tivam enim ferebat. Electrum vero dicii tur succinum, Auctoribus Poetis Graecis. Ita enim Plin. L. 37, a. Occasio est vanita. Graecorum Hligentia: se eiecisum appella- tum, quoniam sol vocitatus sit Elecror, plurimi Poetae dixere, primis ut arbitror, AE- schylus , Philoxenus, Nicander P Euripides, Satyrus. H. I. Qui porro ex Orientalibus linguis derivationes vocum scire amat, illi
Bochartum Par. II. Hierozoἰ Lib. , G. Id
Electri derivationem singularem daltat. Idem etiam prolixe exponit, quod Persis Karabe, Syris Ketaph, Coptis succi num dictum fuerit &c. Peculiaris quoq; V , iuc-
284쪽
succini ex Hebram etymologia apud Fus rum Miscesi. sacr. Lib. M, st. Quam etiam
Bochartus i. c. tangit. Pomarius , ex Mathesii Sarepta, vocabuli ex fonte Hebraeo derivatiohem indicat. Cum quo cons. Peuceri de Succ. Pris Prop. I. Placet etiam Homonymiam apud Libavium observatam adjicere et Lib. 7. Ρntag. arcan. C m. cap. ao. M. Apocal. Herm. Par. I. c. H.
Insensu GFmico pro vitro, quod ex busro antimonij e GMercurio vita praeparatur, en nonnulli ob colorem succinum antimoniunoisinant: ex quo unt calices purgatorii, annuli, nummi , o ε. Verum Lexico rum haec opexa foret, exponere primas origines vocabulorum, &ostendere quot quibusque modis , cuilibet gentium res quaevis ruit appellata; itaque sciens, ne in αιδυHαν quandam inciderem, hoc studio in ipso tractatu abstineo, & corollario tradita sufficere credo.
285쪽
SCriptores ex Antiquitate sapientiae ma l
gistra consulens, Potetas primos omnium succini memsriam posteris reliquisse invenio. Fuerunt quidem, qui per Ga-bjsch Iob. 28, 18. aut bed allium Genesa, Is. sive etiam Hlia schmal E ech. Ι,4.2T. 8, 2. in Scriptura sacra antiquissimum succinorum monumentum exprimi assererent: De prioribus locis, inter alia, Mathesii Su- repta disquirit , in EZech. Bochartus Par. II. Hierozo. L. 6 , I 6. Interpretes prolixe adducit: sunt & qui Exo. 28, 19. Inter lapides, qui Pontificis habitum ornarunt,succinum intelligunt, hujusq; rei Patronos ac bducunt, qui Lyncurio Hebraeam vocem reddiderant. Verum solide illud adstrui posse, neutiquam crediderim, dc Bocha tum legenti illud planum fiet. Inter Poetas vero quis primus fuerit, antiquorum nullus praetor Plinium scriptum , reliqui , qui Lib. 37, a. ci chylum illum allegat. Verum in dubium quis auctoritatem Plinii vocaret , quod apud Homerum non una vice electri nomen occurrat: N Electrae, quae Juxta
286쪽
juxta Hesiodum Oceani filia fuit a Thau mante ducta) nomen in Iliade innuere videtur , Homero succinum cognitum. Eustathim quos in . Odyssi. v. 73. prolixius edisserit, quod hes. per electrum non metallum , quam succinum indicetur. Sicct Hesiodi insuto Herculis v. I 2. elCctrum, succinum erit. Sed ut ingenue fatear, i certi nihil ex hisce locis licet colligere: quin contextus illis, qui metallum electi umi C. exponunt, favet magis. Post Poetas vero Historicorum princeps Herodotus succini cognitionem scriptis testatur: Illum Ctesias Cnidius aemulus, sed aetate inferior excepit atque Graecorum Scriptorum deinceps alij. . Demum Philosophi, Aristoteles inprimis , successores Academiae &l Peripatus, succinum Physicis operibus inseruerunt. Romanis quis primus succinit notitiam monumentis Consignarit, incertum ; forte etiam Poetas Italia priores suc-ni admiratores habuit, quamvis Ennii ct Plauti poemata illud nomen legendum non offerant. Neque ex Philosophisi Lucretiim hunc naturae foetum in lucem eduxit: inventus tandem , qui uberrime succinum exposuit, nius. Historicorum
287쪽
vero Latinorum Tacitus ejus memoria Lliteris credidit,&qui ii Ogusteae Auctore
Historia illo Taciti, & proximis seculis l
xum labentis Rcip. annotarunt. Subsquentibus autem temporibus, utut barbries Graeciam S Italiam ita involverat, lmonumenta eruditorum obrueret, succitamen memoria peri Culum oblivionis evsit, teste apud Camodorum Neoderici R. Giorum Epipola. Hinc communi liberaliuartium fato , ubi ad Arabes rerum inclit evit scientia, si iccini quoque contemplar apud illos locum invenit id quod Avice ct Averrois scripta edisserunt. Post lisbertus M. fugientem succini memoristitit, & ab oblivione asseruit liber: miscentim Bestiacensis quoque , qui in lculo Hisoriae naturaia c.IN. Io . Ioi. CXCpta ex aliis Auctoribus, inprimis ex Ano mi Lib. de natura rerum, quem alia S Cberrime exscribit , plurima congc. Patres quoque variis seculis: in omnitiquitate succina posteris exposueti Ambrosius, Passius, Isidorus, oc. Proxiautem abhinc, & quo vivimus seculon jori cum Conatu rem aggressi, plus PScriptores cognitioni succini effudί AI
288쪽
Aiatesignani Historici Trantalus , Olam Magnus, Mynsfertu, succinum vulgata via,
inter monumenta rerum consignarunt.
Sed accuratius multo Historiam simul &scientiam succini Viri in Prussia degentes
cruditi , qui praesentes rem oculis hauserunt, aut a fide dignis relata sedulo annotarunt , fere absolverunt. Ii sunt ordine aetatis sibi succedentes, Andreas c urifaber, Severinus Gobelim , Illustrissimi Ducis Prustiae Alberti Medici, rogatique ab Illustribus fautoribus illud opus susceperuns,di vernacula, Germana, typis exprimi curarunt: ambo plura Erudito orbi se data occasione exposituros promittunt ἱ quam- .vis nihil illorum praeterea lucem aspexerit in Latinum tamen ex Germano scripta sunt translata. ITigandus vero Theologiae
Doctor&Episcopus, titulo verae Historiae de huccino Dorussico , Latino Idiomate Ο-pusculum conscripsit, in quo Aurifabrum Gobelium allegat , idque post humum Jenae prodiit. His tribus Prulliae Eruditis
palmam tribuo , fuerant enim succinorum gnari istini. Ddocvj mulichi. Prussus itidem fuit, sed jam a teneris extra Patriam constitutus. Ante hos autem codem se-T 2 culo,
289쪽
culo, quamvis non in Prussa agens, belramen de hac regione edoctus teste epila ad V os garium Meurerum anno IF Opta me hanc rem Geori Agricota expandi huncque ipsi Pruiliae Eruditi memoi
semper magni fecerunt merito. Au; ber Valerium cordum refert morte quo minus tuam sententiam script
proponeret, scd extat, Commcntario Dioscoridem inserta , &is rerum Prussurum gnarus fuit. propositiones quoi Cast. Peuceri parva mole , sed magna vitute dicam. Alii vero, Anselmus Boe de Boot, Caesalpinus &c. ad illorum Prus, Eruditorum laudes hoc in passu non aC dunt : Nec ex sequenti2Scculo ulli Schista, Historicus ex Gobelio in suum tulit pleraque omnia. Ita & Conrai unrath , Iimul δc ex Auri fabro hausit. Libavit quoq; exacta iuccini his
Da, uti apud A.B. ABoot commendatur dem debetur. I t. quod MIoh. Pomarius ri fert belli erunt. Vidis Ariovandus metallico Museo , egregios locos commines edidit. Rircherus in Mundo Abier=neo , quam Arte magnetica, praeter attracvim nihil egregii de iuccino er