장음표시 사용
261쪽
Sectio quinta de Vi, nolo. quodammodo cognovisse ; & internum & ge. 'nuinum plane ignoravisse: imo in externo eliniam illo usu nil praeter crassam ejus materiam per unicam ad ultionem & ablutionem in topicas remediorum formulas concinnatam ad ministravisse. Solus fere & unicus Dioscorides ausus est id intra corpus exhibere, at erudum illud &.nullam praeparationem passum etiam ad pondus drachmae unius ex melle dilutum,
adlatas ventris tineas necandas, ad vomitum ciendum, atque adversus venena fungorum haustum, ut videre est apud eundom libri S.Cap. 74
Imo Andromachus famosae illius Theriacae aut hor vitriolum eidem commiscere nota, Veretur, partim ut sentiunt cum eruditissimoi Fuchsio plerique coloris nigri conciliandi gratia, qui color in Theriaca ab omnibus ne cessario requiritur; partim etiam ut inde desiccantem facultatem adipiscatur lassiciet tem: quanquam alia quoque de causa recentioribus & iis spagyricis medicis videatur adjici, de qua paulo infra, ubi de spiritu Viri trioli, quem crudi vitrioli loco suadent ex modernis Dogmaticis haut postremi in Theriacae
eompositionem adsumenduis verba sum facturus. A Dogmaticis,quorum crassior. par ut ab .
aliis fere omnib. ex mineralium familia petitias edicamentis abhorret, ita quoq; & vitrioli
262쪽
. Sectio quinta Ee Vitriolo. indeq; paratorum remediorum usam suspectum habet & noxium, sed citra firmam aliquam rationem; ab his inquam digressus ad Hermeticorum schola in & ergastoria ni e recipio inde mutuo assumturus quas ipsi vires medicinales vitriolo & inde paratis medicinis adscribant: quod tamen , ut omnis eviretur
confusio, ίς ων συνοψi breviter sic expe
Hi ergo, ne longis utar ambagibus duplicem vitriolo, sicuti omni etiam metallo, adsigna ne& attribuunt signaturam , internam scilicet& externam: hanc communiter viridem sta- ruunt, cum tamen quodque etiam siticoloris caerulei aut alterius semper nihilominus de viriditate nonnihil plus minus ut participantis. Sub hac externa delitescit altera interna, quae est gratissima illa rubedo continens summum quod quaerunt artifices arcanum medicinale: quod ipsum innuete voluerunt prisci sapiemtes ustato illo aenigmate quo a junis Visitabis Interiora Terrae, Rectificando Invenies occultum lapidem veramne dici narro. Quibus verbis non solum insinuare voluerunt in Vitriolo, quod literae initiales cujusq; dictionis conjundiae significant, esse & delitescere summam vim medicinalem; verum etiam quomodo quave ratione ea sit inde eruenda significarunt, videlicet non haerendum esse
263쪽
Sectio quinta de Vitriola. m externis illis nec susscere signaturam illam externam ; sed qui istam invenire medicinam desiderat, hunc oportere altius quid sibi proponere ,&interiora Vitrioli inquirere, scrutarique internum ejusdem rabedinem summa cum dulcedine conjunctam ἰ quam qua ratione quove artificio quis consequatur, in arcanis merito sibi asservant Chymici artifices, eandemque adipiscitur, cui illi liberali com
municatione favere non rect cibunt .
Atque inde facile est colligere propter hanc internam illam rubedinem dulcedinemq; tot&tantas attribui vires & virtutes medicinales a Chymiatris ejus gnaris, ut etiam in solo &unico Vitriolo tantam latere. medicinam a Dfirmant, per quam quarta morborum pars curari & averruncari valeat . Ne autem quid falso comminisci videar, ad universam communionem legitimorum Ch micorum me refero; qui idem omnes sentiunt & voce scriptisque contestantunia .
in specie lubet ex ipso Mysteriarcha Theophrasto nonnulla de viribus & virtutibus medicinalibus Vitrioli huc transcribere . Sic ergo inquit l. de oecon. minerat.c.I6. ex versione Dornati : ad gravisti mos stomachi dolores & segritudines ex in ordinata cibi potu Gque sumptione praevenientes vel ad ejus digestionem crudu exhibitum quantitate CometZ
264쪽
puta granorum trium debilibus in vino vel aqua, robustis in vino destillato radicitus omne vitium expurgat sursum atque deorsum pellens. Non helleborus non colocynthis neque Diagridium aeque vehementer purg nt aut perfecte curant, ut istud, nec vermes pellendi facultatem habent. Est etiam ad caducum inter curandum prae eae teris optima per vitriolum purgatio. Ejusmodi proprietates a duplici natura illi eontigerunt, aceto sita tis videlicet atque salsedinis; quapropter aliis est medicina multo nobilio .. Nam, ut in codice Germanico habetur, in vitriolo sunt duae naturae potentes ad pu gandum, una quae purgat ex natura sua, alte ra ratione salse dinis: Et se in Vitriolo est vix genuina purgatrix, cum una saltem sit in vege. 1abilibus. Ad haec salsedini Vitrioli inest vis & virtus specifica vermes enecandi omnes, quos modo attigerit: quae vis est in Vitriolo, nec in aliis catharticis invenitur. Ideoq; id notare praecipit, eam purgationem, quae praeter & juxta vim laxandi aceto si talis quoqi & salsedinis est particeps optime evacuare & expurgareta: quamobrem merito ubi opus purgatione, haec ex Vit Volo adhibetur. & aliis omnibus, caeteris tamen paribus jure praefertur. In primis vero unicE conducit ex vitriolo purgatio
265쪽
veni riculis preter naturam aggravatis &cibi sis; hominibus item caduco infestatis & vermibus divexatis', ita postulante necessitate, conditione aegrotantis admittente,&tempote morbi aliisq; non prohibentibus. Idem praeterea Theophrastus 7.Archi d. de specifico purgativo adserit verissime, Vittiolo hanc quoq; inesse proprietatem ut omnes putre actiones tollat, & ea omnia, ex quibus plurimi scaturire solent morbi, citra materierum peccantium discrimen; non enim vel phlegma magis vel bilem vel Melancholiam prae reliquis movet, & expellit, sed sine discrimine Omne id, quod pravum & impurum est,quodque damnum & noxam corpori, in quo ita bulatur, inferre potest. Alibi nempe tr. 3. para gran.idem Theophrastus de Vitriolo haec habet ; Quam notabilis est experientia Vitrioli sistius, quod in ore αmanibus fere omnium est, propter manifestas ejus virtutes & operationes: quod vitriolum etiam hic attingo, non ut impediam, sed potius ut promoveam operationem & virtutes illius. Hoc igitur primo praebet laxativum maximum, quod inter de oppilantia summum. est, nullum neque internum neq; externum praeteriens membrum, id quod de oppilando vim suam non exerceat,jam vero hoc primum
est ejus tempus. Alterum & subsequens dat
266쪽
Sectio quinta de Vlariolo. . 'constrictivum maximum, quo uti sub initium primi sui temporis de oppilando plurimum re laxavit, ita post non minori essicacia constringat. Neque tamen hoc ipsum est arcanum ejus;& nondum sese explicuit in surculos frondes& flores: quod si in frondes, quid in caduco praestantius ρ sin in flores, quid est quod magis .enetretὶ Mirum sane in uno Vitriolo esse contrarias actu vires, di luendi nempe seu relaxandi, & coagulandi seu constringendi. At non Icaret res haec ratione; quam Theophrastus tribuit acetosae false dini quae est in Vitriolo : cui subscribit Dornaeus hac de ea usa, quia stomachus acidis maxime confori tur & salsis admodum juvetur in digestione fienda per ipsumia. Non ergo mirum, si in vitriolo sit vis curandi morbos actu contrarios dissolutos scilicet& coagulatos, propter vim illam acido salinam, quae, suo tamen modo, juxta Theophrasti enunciatum causa est di lutionis & coagulationis. Et quis potest omnia transcribendo huc referre P
Illud saltem addere lubet, in Vitriolo esse
quid quod universalis medicinae vires aemula- tur, cum sit sedes & habitaculum omnium spirituum metallicorum. Cum enim ut Io-quitur doctissimus Quereetanus in Tetrad. e. o. naturae metallicae prima materia & tan quam
267쪽
Sectio quinta de miriolo. 'quam Ens primum habetur & sit, non est dubium, quin ejus spiritus nondum mole corpo- ris solidiore crassaque metallorum obruti, sed corporei adhuc spiritus, aut corporis spiritualis naturam retinentes viva activaque efficacia atque qualitate, hoc est immensa ac inexplica- . bili virtute, ut qui simplieitate & puritate, , elementari minera lique minus recedantJ praediti sint atque instructi: utpote in quo vitriolo omnes omnium metallorum spiritus, vires, ac proprietates potentia tanquam in sua origine delitescant ac contineantur. Ac inprimis vitriolati seu venerei spiritus , ut &martiales λ . solares Lunaresque: qui cum eo tanto consensu ac congruentia junguntur, ut in ipsum vel magna etiam copia sese transfundant & ab eo
Unde fit ut non tantum qui a Vitriolo extrahuntur spiritus solius cerebri affectibus tanquam Lunares conducant, sed cordis etiam, renum generationiq; dicatarum partium, Martialibus quoque ac venereis morbis tanquam venerei & Martiales opitulentur ac remedio sint: non minus quam aquae metallicae vitrio-, latae, ad quas invicti & deplorati morbi solent ablegari cum aegrotantibus ... speciales porro vitrioli vires &proprietates, operationes atque effectus, commodius
idjici possunt & subnecti praeparationibus;
268쪽
. ' Sectio quinta de miriolo. medicamentorum ex eodem; quae cum variae sint & diversae, varia quoque Ela diversa inde concinnantur remedia effectibus quoque ab invicem discrepantia, prout videlicet ad naturam vel salis vel Mercurii vel sulphuris &hujus vel illius metalli propius accedunt, &de his vel illis plus minusve participant. Sic quae crassiora sunt & ad salinam magis acedunt naturam, ea prae eae teris ad mundificandum expurgandum vacuandum aς expediendum ventriculum aliaque nutritioni inservientia viscera, aegritudinibusque Tartareis aerassiori materia genitis inserviunt: quae vero
mercurialia potius sunt & spirituosa, haec altioribus destinata sunt propriexatibus & viribus, plurimumque pollent adversus morbos astrales capitis potissimum, Apoplexias nimirum epilepsias & consimiles , sive primario
affectu de olomet hiκως sive secundario &συμπαύθμως contingant.
Que demum sulphurea & ignea magis sunt, ea absumendis morbis contumacioribus, & obliterandis tincturis morborum fixis destinata sunt & dicata, viribusque praedita sunt tantis, ut chronicos alias &contumacissimos morbos ad instar ignis consumant, dissipent& penitus tollant ; quod non dissilebuntur qui Vitrioli Anatomiam vere. sp agyricam in
269쪽
Sectio quinta de Vitνiolo. stituentes praeter illa duo salina & Mercurialia medicamenta,etiam sulphurea, rubedinem scilicet dule edinemque vitrioli nacti sunt αusum ejus felicissimum experti. Caeterum cum longe plures sintdescriptiones & praeparationes remediorum ex hoc vitriolteo minerat quam ut hic recenseri & adduei possint aut debeant, praesertim eum alias copiosi sint in hoc authores Her
metici ' ne plane sim αἰσυμ αλ , & ne
fastio dio & toedio sim lectori benevolo, ex multis quatuor proponam Grillam nempe , se a Gillam , verum acidum vitrioli spiritum, sulphur ejus anodynum , & Magisterium :de his qua fieri potest brevitate perspicua, α perspicuitate brevi agam subnecturus praeparationem, usum, vires & dosin singulorum ductu discursus exordio ab ipsam et Gilla, ut hoc nomine utitur Theophrastus libr. a.devi-rib. membr. interior: cap. . qui alibi idem medicamentum vocat Grillum seu Grillam l. do
incon. miner. cap. I 6. cum ait, in arcanis vocatur Vitriolum Grillus vel Grilla . Sive ergo Grillus vocetur, sive Grilla, siveailla , aut alio etiam nomine hic non morore 'o enim rem & vim medicamenti tollit, quo- unq; id nomine vocetur, placuit procul durio eius inventori ita denominare remedium hocν
270쪽
sectio quinta de Vitrio D. hoc, nec haut tum negocii id nobis facessit: no. minum impositio arbitraria est & libera; ideoque si quis id alio nomine vocari velit, Cum hoc eam ob rem non litem movebo. Potius ero solicitus, & id facere decet solertam naturae indagatorem quemvis, anquirendo qualenam sit hoc medicamentum, quaeque ratio id parandi legitima & salubriter utendi debita
methodus. A variis autem varie praeparatur hoc me di ea mendum. , Quidam vitriolum minerale accipiunt, illudq; aliquoties solvunt, & in crystallos rursus concrescere sinunt, quousque Optime a s ordib. sit repurgatum: hoc cum pro
prio suo phlegmate pondere convenienti per aliquot tempus circulando digerunt: si faeculenti quid separando subsidebit infundo ab illo clara solutio pes inclinationem diligenter segregant, cavendo, ne quid turbulenti aut
Crollius sic praeparat; ac pipit Vitriclum ex metallis, quae prae reliquis maxime sunt Vitriolica, marte videlicet & venere, illudque in crystallos pellucidos concretum resolvit in phlegmate acido quod primo egreditur e distillatione Vitrioli vulgaris solutum per oeu- duum circulando digerit,& post de hoc eirculato, quodi Gilla est Paracelsi, certam exhibet