De peste, dysenteria et ophthalmia Aegyptiaca

151쪽

13 opinionem meam de charactere generali hujus ophthalmiae enuntiavi,' transeo HUNC Bd enumerationem ejus specierum. Jam initio monui ei quandoque astheniam universalem antecedere ; et alias languorem totius Corporis , Sequelam ipsius ophthalmiae e SSe; qUandoqiae nec unum, nec aliud locum habere; hinc existimo, cum ratione tres Species ophthalmiae

quente a Stheni a. Mea quidem Opinione non e St nece Sse , Ut hae tre8 Species Separatim describantur; immo e contrario utilius fore existimo, si morbus hic pro diverso gradu intensionis con Sideretur. Secundiam mea S ob ServationeS, quinque gradus

hujus ophthalmiae distingui possunt, quos hic dese

scribere operae pretium erit.

Primus gradus OPhthalmiae.

Unus, vel Uterque oculuS repente, leviter tamen rubescit, et conjunctiva e longinquo roseum riaborem offert. Consuete tunc nec dolor, ne C lachrymatio adest, et AegrotuS lucem perbene ferre pote St.

Quandoque rubor hic post paucos dies, absque ullo remedio evanescit. Hic gradus ophthalmiae Aegyp tiacae levissimus, nec magni momenti est. Secrandus gradus οPhthalmiae.

Malum se celerrime manis e Stat, cum Seri Su quodam doloris, ac si granum sabuli sub palpebra late-

'3 Si in orbus tantum in uno oculo incipiat, SemPer metuendum otiam alterum ab eo adfectum iri; et quam . vis id non semper eveniat, certum tamen est, id saepiuS accidere.

152쪽

ret, et cum ardore in toto bulbo oculli, qui aegrotum cogit, ad oculum plus minusve frequenter periri Caridum. Rubor oculi sat conspicuus, et simul lachrymatio adest; brevi post, aegrotus lucem amplius

ferre non pote St. Malum in hoc rerum Statu Coritinuat pro ratione, ut oculo parcitur, Vel pro ratione remediorum, quae adhibentur. Frequenter observavi, aegrotos nonnunquam intra 3 - 10 dies sponte sanatos suisse, etiamsi nullum remedium adhibuerint, si modo oculum ab actione lucis custodie harit. Morbus hic consuete periodum nimis regularem p e CHT-rit. Credidi initio hanc observationem indigenarum, esse fabulam, sed experientia me de ejus veritale plane convicit. Morbus hic ut plurimum, VerSus diem octavam imminuitur. Aegrotus in primis a die quarta , ad Octavam HSque, maxime affligitur. Denique decursus ophthalmiae Aegyptiacae simillimus est decursui coryrae, quod ex completa de Scristione hujus morbi patebit. Tertius gradus οPhthalmiae.

Alteruter, vel uterque oculus repente rubore

suffunditur, quandoque cum, quandoque ab Sque la-Chrymatione; -- aegrotus in hoc Statu, quod Sane mirum, nullum dolorem persentit, et libere laboribu8 Suis operam dare potest. Varii gradus ophthalmiae , de quibus huc dum locutuS Sum, POSSunt Sensim in pejus ruere, Si non congrue tracter tuo; adeo ut morbuS quandoque, Celerrime in quartum gradum, quem mox de Scribam, tran Secti.

Quartus gradus ophili tam lac.

Interdum morbus diversos gradus, quoS descrip-Si , percurrit; quandoque autem secundUS ejUS gra

153쪽

dus, celerrime in quartum tranSit; atque tunc morbus hic tam ob violentiam, quam ob dolore S, quibus

aegrotuS excruciatur, permultum e St metuendus. Interdum is instar fulminis comparet, et Begrotus in toto bulbo oculi, vehementi8Simum dolorem perser tit. Si lachrymatio per plures die S Continiant, non raro lachrymae in partes vicinaS, ut materia corroden S agunt; Secunda, tertia, Vel quarta die morbi, lachrymae abunde fluunt, et palpebrae tantopere intume Scunt, ut e RS aegrotuS operire non posSit. Tu mor hic mox est oedemato SUS , mox erySipelato SHS, ex quo magna quantita8 materiae purulentae destillat, simillimae illi, quam in medorrhoea et Coryza Ob Servamu8.-Aegrotu S doloribus plus minuSue vehementibus assicitur; aliquando interdiu nullos dolores pati

tinuat. Observavi etiam permultos casus, ubi dolor hic certa hora redire solebat, et quandoque adeo VehemenS erat, ut aegrotu8 ad desperationem adduceretur. Curavi quendam aegrotum, qui ut mihi suos dolores exprimeret, dixit: sal Sque haesitatione mih1

oculum evelli sinerem, si scirem me per id a doloribus, quibus discrutior, liberatum iri .a- Vidi alios homines, qui semet ob animum fortem, et impavidum, pluries distinxerant, et qui tamen Ob do .lorem similem, per totam noctem, instar infantum plorabant. Interdum dolor non solum bulbum oculi Occupat, Sed aegrotuS eum frequenter etiam in capite accusat, qui quandoque interne in cerebro saevit; et alias per totam Superficiem cranii extenditur. Tolus bulbus oculi persimilis est carni crudae. Aegroti tales consuete adhuc aliam permole Slam SenSationem habent, nempe persentiunt ii perfectam Ob-

154쪽

lurationem narium, quae simillima illi est, quam Cory a laborantes sentiunt. Sub initium hujus mali humor destillans. aquae similis est, sed sensim muCOS HS , tenax, et ultimo puriformis sit. Quando- quo vidi in tali casu , subsequi haemorrhagiam narium , quae multum aegrotum sublevavit. Denique in hoc rerum Statii; saepe post Ophthal

Quintus gradus OPhthalmiact.

Aegro US a quarto inde gradu ophthalmiae plus minusve afficitur; ejus vehementia Sen Sim CeSSat, et nihil aliud remanet, nisi nimiuS turgor palpebra- Tum, et albi gineae, conjunctus cum copiosa lachry- In Ilione, 'IUae eX parte cata Sa QSt, quod aegroti Ciam dis facultate objecta distinguere possint. Aegroti tales in eo flatu per plure S menses manent, nisi initio morbi Congrua remedia adhibeantur; atque tunc morbus Donaeo Ophthalmiae Chronicae meretur.

Postquam ophthalmiam Aegyptiacam descripsi,

i adseram adhuc quasdam animadversione S, anteqUam ad examen caussarum hujus morbi transeam. Jam Superius, adnotavi, ruborem oculi interdum esse in ratione ruboris , internam faciem palpebrarum occupantis ; vel potius hunc esse in ratione ruboris oculi. Aeque certum est, ruborem palpebra- Tum in ea ratione evanescere , ut rubor oculi dissipatur. PAUCOrum Ca Suum recordor, ubi solus tantum oculus adfectus suit; et e contrario multos CASMS Vidi, ubi interna superficies palpebrarum rubra et turgen8 erat, interea dum oculuS Conditionem suam

8i ophthalmia aliquantum vehementior e St, ὼsh-

155쪽

cit ea quandoque per conSenSum organa quoque digestionis ; quod facile explicari potest, si intimum

Iae X iam, quem nervi oculorum et ventriculi inter Se habent, consideremus. Turbationem digestionis, indicat quandoque lingua impura, nausea, interdum vomitus biliosus, anorexi a etc. Errare S tamen, Si Crederes, haec Symplomata e S Se CauSSam primariam ophthalmiae ; et si ad successivam evolutionem horum Sympto malum aliquantum adtent HS fuer1S , facile perspicies, id, quod alii pro causa habent, nihil aliud esse, quam effectum morbi principalis.

Quamvis ophthalmia interdum occasionem det perturbationi in organis digestioni S ; tamen neque certum est, Saepe homine S ophthalmia adfectos, non solum nullam perturbationem in ventriculo sentire, sed potius durante morbo, optimo appetitu Ciborum gaudere. Denique obSerVavi, unam e CauSSi S moralibus, nempe metum amittendi visus, in com- Pliare S meorum aegrotorum potenter egisse. Aliquid etiam iribuendum hic defectui exercitationis corpori S , quae interdum occaSionem dat obstructioni alvi. Quemcunque gradum, vel vehementiam ophthalmia habeat, rarissime tamen ea cum febre Conjuncta est. Si haec accedat, originem Suam ea debet cauSSis accedentibus, et debilitantibus; nunquam autem observavi ophthalmiam Aegyptiacam cum febre inflammatoria conjunctam fuiSSe. Consuete pulsus arteriarum, apud eo S qui Ophthalmia adsecti sunt, nullam mutationem ossert; tantummodo in quibusdam singularibus casibus eum lentiorem ob Servari, aciS COI

De cauSis Ῥhthalmiae Aeg Ptiacae. Plurimi auctores, qui de ophthalmia Aegyptiaca

156쪽

Scripserunt, causam ejuS in SequentibuS rebus quae vendam esse crediderunt, nempe: l. In subtili pulvere, qui continuo in atmosphaera per totum annum diSperSUS e St. 2. In summa lucis claritate, quae a continua coeli Serenitate pendet.

3. In noctibus frigidis et humidis, quae facile cutis

transpirationem Supprimunt. Ante omnia hic investigandum habeo, in quantum hae opiniones sundatae sint, quare omnia adducam , quae pro iis , et contra eas dici possint.

tiaca c.

Si perpendamus magnam oculi sensibilitatem, irritationem et dolorem, quem vel minimum Corpus peregrinum, in eum delatum excitat, et si conis sideremus impossibile esse, semet ab omni impre8sione pulveriS Plane custodire: primo obtutu eum pro una eX Potenti88imis caussis ophthalmiae habebimus. At mihi rem hanc penitius examinanti videtur, caUSSam hanc e SSe nimis dubiam. Verum quidem e St, quandam quantitatem pulveris per diem Super oculos praecipitari; sed aequa certum est, etiam in ea ratione adfluxum Iachrymarum, quin id percipiam US, ctia geri, et ab ii S pulverem hunc sensim elui, hinc nec ve peri sub decubitu, nec mctne, tibi homo electo Surgit, quidquam hujus pulveris, in oculis reperitur. Nonnulli crediderunt, pulverem

in athmoSphaera natantem, e S Se naturae nitro Sae λalii existimant eum esse naturae alcalinae; alii denique Contenderunt, eum e SSe naturae calcareae, et

non quantitate, Sed qualitate sua organon visus afficere et irritare. D. Savaresi, ut de hac re certior fie-

157쪽

ret, applicuit oculis canum terram 1 in pulverem re da clam, atque animalia haec die subsequente visum penitu S a mi Serunt. Ignoro autem qHBntitatem teMrae, in hoc leniamine adhibitae; at id Scro, eum terram hanc ope fasciae oculis canum adligasse. Vix necesse est. Ut hic moneam, linia C experientiam nullam Similitudin0m cum eo liti here, quod naturalite v evenit, et hinc nihil plane demon Strare. Praeterea magna est differentia inter terram in pulverem MellaClam, et pulverem Subtilem, qui ubique subsidet, et

praesertim in fenestris Colirgiliar. tiam, iS argia menta contra hanc experientiam D. Sa vare si adlato, ejus incertitudinem Salis ostendant ; eo non obstante ipse tentamina magi S accurata instituere volui, ut eorum es etiam rite cognoScerem. Hunc in finem accepi duos catullos; et post- qaum auxiliator meus eorum palpebras di Straxisset, OCUES eorum quatuor grana pulveris, qui in exterioris arte fenestrarum subsidere solet, in jeci. Catulli hi in libertatem missi, illico Oculos suos fricuerunt; sul sequebatur lachrymatio, et Sequenti die reperi eorum oculo S ita Claro S, ut antea erant. Sue CeSSu tem

poris plura adhuc tentamina seci, ut ophthalmiam apud eosdem catullos excitarem, et hunc in finem itidem oculos eorum magna quantitate ejusdem

pulveris implevi, sed nihil mali exinde sequutum.

Quod ad observationes circa homines factas adtinet, vi lgo notum e St, Arabe S Beduinos, pro ratione vitae suae nomadicae, magis es Se pulveribus expositos, quam alii homines. At amen singulare hoc genus hominum, Certe rarius ophtholmia adficitur, quam alii incolae Aegypti. In pluribus peregrinationibus , quas beneficio Nili, in inferiori et su

periori Aegypto feci, terribilibus Pulvexibus per plu

158쪽

res dies exposituS mi; at nec ego, nec mei comites itineris, ophthalmia assiciebamur. Cum liatriam pia platea, quae a Moshi ad forum Ehostiirducit, perrupta sui 88 et, per plureS menses in ea majore8 pulvere8 fuerant , quam id in Aegypto

ConSuete esse Sole l. Plura centena hominum demolitione domuum in ea OCCupabantur, et Compluru millia incolarum, ab hoc pulvere in habitationibus suis adfligebantur, nec tamen plures ophthalmiae ibidem loci occurrebant, ac in aliis urbis partibus. Post praelium 30. mensis V entosi Martii), anni IX.,

commis Sum, circum allationes fiebant in Solo Sabulo So , et maxima pars eXerCitus in Summo pulvere continuo laborabat, et tamen nutine lunC OCCuΓΓerunt ophthalmiae. Nemo actioni pulveri S lfinus ex-pio SitUS e St, quam infante S et muliere S, quae continuo in Su1s habitationa hUS manente Ceterum e XPerientia docuit, haec individua prae ceteris huic morbo maxime esse obnoxi R.

Ex argumentis hucdum adlatis evidenter patet, Pul Verem Plane non e SSe Caussam ophthalmiae in Aegypto occurrentis , quidquid hac de re alii cogitaverint , et dixerint. Unam adhuc animadversionem facere debeo ; pulverem nempe facile nocere posse hominibu8 , qui jam ophthalmia laborant, aut aliquas reliquias ejuS habent, quod non mirandum, si Con SideremuS Sensibilitatem organi visus, in similibus casibus nimis

Continua actio nimiae claritatis coeli , quae rex totum annum in Aegypto locum habet, certe oculos

159쪽

magis debilitare, et eos ad morbum hunc si is cipiem dum procliviores reddere debet; quam in aliis regionibus. Atque haec fuit generali S opinio, quam omne Srti edici et chirurgi exercitus orientalis fovebant. Equidem concedo indubium esse, quod quo intensior lux eSt, eam eo vehementius OculoS adficere.

et debilitare; at si perpenderis lucem in primis in

retinam agere, et Vix de Cerni poS8e, an ea Superficiem oculi tantopere debilitare possit, ut evolutionem doloris oculorum promoveat: ConSenties mecum , adSertionem hanc , - nimium splendorem lucis , frequentem oeca Sicinem ophthalmiae dare , esse hypothe Sin Summe arbitrariam. Et quaeritur, an non poSSint oculi , ut alia organa, Sensim stimulo fortiori adsuefieri, quam is est, cui huc dum adsueverunt Z Tantummodo ex hac hypothesi explicari potest, cur amaUTOSiS in Aegypto adeo rara est, quamvis cauSSa ejuS ibidem constanter adsit. In dividus ut plurimum magnae cIaritati luminis exposita, ophthalmia prae aliiS non afficiuntur; et e Contrario observavi complures homines , qui in domiciliis obscuris habitarunt, et Se raris Si me splendori lucis exposuerunt, non minuS sui8Se ophthalmiae obnoxios ac priore S. Porro, Si nimia Claritas coeli, caussa morbi hujus e Sset, peregrini magis hoc morbo adsici deberent, ac incolae huic claritati jam adsueti. Egomet autem nullum notabile discrimen hac in re observavi, quam iS in genere alii contenderint, Ala- metuccos minus ophthalmia assici, ac indigena . Quod ad observationes in exercitu Gallico factas adtinet, hae non po8sunt rationabiliter cum iis consuli di , quae apud Mameluccos factae sunt. Miles enim Gallicus in continuo exercitio Corporis fuit, et mox omnium rerum abundantiam habuit, mox Summam

160쪽

penuriam patiebatur, interea dum Mamelueci desidiosi, bene nutriti et bene vestiti erant. Denique notandum, Arabes BeduinoS, qui in medio sabuli vivunt oculos ConSuete Sano S, et Vi Sum peracutum habere. 3. De frigore et humore, ait , caussa ο p h i h a Ι-- mi ac Aegyptiacae.

Ex innumeris observationibus novimus, inquiunt plui imi medici et chirurgi. frigus et humorem CBu3

sas esse asseclioniam Catarrhalium, quae moX pectUS, mox Ca iam narium occupRnt, et coryZae OCCASIO nem

dant. Cum in Aegypto, inquiunt hi, visus in primis a splendore lucis debilitetur, eadem asse otio catarrhalis in primis oculos adgreditur. Opinio haec quae 'IUandam Speciem verisimilitudinis habet, mihi etiam dubia videtur, et quidem ex sequenti, HS xationibus, quas hic adducam :

mole Sin 8 Sen Sationes habent, nec frigus cum Calore alternariS , nec laSSitii dinem et c., quod fere Semper in assectionibus catarrhalibus observatur. Oculi patiuntur, ab8que qUod reliquum Systema organismi adsectum sit, et aegroti nullam aliam Sensationem habent, praeter eam, quae locum habere solet, ubi oculis , Sub8 tantia plus minusve irritans adplicatur.

mot frigori et humori exponunt, et numerum Coriam qui sub his conditionibus ophthalmia adficiuntur. Mulieres et insantes , ut jam supra dictum, magiS Ophthalmiae obnoxii sunt quam alia individua, qua in- vis seria et frigori et humori rarius exponant.

ac hyeme; et tamen longa experientia confirmari ii, morbum hunc nullum anni tempus habere, in qu