장음표시 사용
21쪽
locis a mare remotis nascitur: huiusq; arbores copiosis, in fimae in montibus Synai, pene rubrum mare positis proueniunt. Crescuntque ad mori magnitudinem, ramos.
que sursum latius expandentes ; quod etiam Dioscorides ad in nuit,
22쪽
nuit dicens, arborem non in rectum se attollere. Caudex quanta est pruni magnitudo cernitur corticemque habet nigrum,asperum, multis acutissimis spinis munitum. Arbores,quae in praediistis montibus spectantur, spinis albis horridissimae existunt, asperrimoque
Cortice trucus cernitum Folia obloga,parva nainutissitne incisi habet,tan aceti proxima. & Flores paruos,pallidos subflauos,atq; etiaalbos, rotundos, paruos lanae floccos imitantes, platani fi liinibus forma plane similes, his tamen longe minores,& nihil aliud flos huiusce arboris uidetur,quam mollis lanugo paruuroludumque globulum efformans, non ingrati est odoris. te Cayri aluntur,stores habent flauos uel pallidos,& quq sunt in motibus Arabis,albos. Ex floribus siliquae lupinorum amulae proferuntur, ipsis ueruntan minores, inprimis uirides,& mox nigrae apparent; quae semina dulcium sili quarum seminibus sunt similia,& in siliquarum solliculis sunt conclusa. solia, fores, ac structus gustum asperitate multa ac stiplicitast feriunt. Ex immaturis siliquis, uiridibus fitccum exprimunt, quem coquunt,ut indurent. Non ulli etiam ex solijs,storibus imperfectis succum parant, sed eo est hic bonitate inferior. Cayr1Coriarii ad denigrandas pelles multam copiam illiusce succi absumunt. Huius arboris mas atque foemina reperitur, Mas quidem spinis est horridus, fructus non edit. Fgmina spinis paucioribus, mollioribusque referta est,eaque intra ramos non habet, sed tantum extra Quae arbor est fg cundissima,storereq; orientibus Pleiadibus,Nouembri Mense incipit,& rursum iisdem occidentibus; scilicet mense Martio.bisque in anno stuctus fert, atque maturat. Sine dubio hanc arborem esse ueram antiquorum Acaciam,vel spinam Aegyptiam,ex notis affrinandum est: pr cipueque quia nulla alia arbor spinosa in Aegypto reperitur,quae magis notis acaciae tribu tis respondeat, atque multo magis quod illi Κachiam quoque nominant . G V IL A N D.Hinc ego multos non possum non uehementer admirari, qui nesciant acaciae uerum succum huc ex Aegypto quotidie comportari. Nunc enim pauci pharmacopalae existunt Pataui j,ac Venetijs, qui eum succum ignorent, quem Orientalem acatiam appellant, ad illiusce succi, quem multi pro acalia substituunt, differentiam, qui ex sylvestribus prunis a quibusdam
paratur. Neque minus etiam miror nonnullos,quod hanc plantam non a Clarissimorum Venetorum consulum medicis,uel pharmacopolis in Aegypto multos annos uersiatis acceperint, potiusquam
23쪽
ex Craecla,quam acritae feracem sitisse nemo antiquorum dixit veluti multi, quod in Aegypto haec planta vivat, spinam Aegyptiam ipsam nominarunt . Huiusmodi itaque plantae genus no ex Gi sciaut Andreas Mattheolus Bizantio se habuisse ait,in quo tamen non parum deceptus fuit', sed ab Aegypto foret petendum, in qua omnes scriptores acatiam copiosissime prouenire affirmarunt. Tibiq; acatiae illam imaginem, quam Mattheolus pinsit, plane falsam esse notissimu ex dictis puto. A L PIN. Aliud de acalia erit animaduertendum, quippe multos sic etiam errasse, ut putarint gummam, quam arborem hanc ferre multi meminerunt, apud nos utique noreperiri, neque ex Aegypto veram comportari, quod ipsam forma, vermiculari constare Dioscorides prodiderit. Gummamque hanc,
quam falsio Arabicam appellant,aiunt, e se smilcm potius aliarum
arborum,quippe ceras ,rum,prunorum,persicorum,pomorum,pyrorumque gummis. Quare veram Arabicana,vel Aegyptiam, quae in Caudice acatiae arboris, ut scriptores herbarum prodi diruta gignitur,nequaquam reperiri. G VI L A N D. Quid tu ea de re sentisὸ ego uero horum esse nugas puto. ALPIN. Hoc certe scio, me pissime hisce manibus Cayri in Viridarijs multis acatiae arboribus refertis, ex ipserum truncis multam collegisse: ac pr sertim in Viridario prope s de Veneti costilis posito, in quo sunt mulis a bores acatiq;ex quibus Guma manat,pace Dioscoridis dixerim,notota, sed paucissima, quς vermiculari forma spectetur, neq; tota al'ba,ac clara.Vno etenim colore,ac una figura neutiq; omnes acatiar
arboris gummς spectantur. talemq; sorma uel figuram accipit gumma, qualem motus succi e cortice manantis fit,nam interim ubi admodum est crassus, non multum deorsum mouetur, sed statim sere excretus coalescit, granofique gumma tunc fit, tenuiore vero silc-cu exeunte, multumque fluxili, aliquando oblongam gummam reddit. atque uno verbo dico,ine videsse gummas acatiarum,fioura atque colore plerasque cerasiarum prunorum ue gummis haud dissimiles. Praeterea scies quoque,totam gummarum quantitatem, qua ad nos ex Aegypto convehitur,esse a cattae arborum: quando nulla ibi arbor sit hac excepta, quae gummas educat. Aegyptus siquidem ac Arabia,prunis,cerasis,pomis,atque alijs gummosis arboribus omi1 ino caret. ex quo non ex alia, quam ex acati a gummas Arabes ac
Aegypti j colligunt. G VIL A N D. vera loqueris, sed dic qussi,
etiam eiu5 medicos usus,quos tu apud eam gentem probe obserua-
24쪽
si A L PI N. Aegypti j acatis arboris utuntur succo, ex siliqtiis
1 nmaturis expresta, vel etiam ex floribus, soli , uel ex fructibuςctilam. Succi huius usus apud eos frequentissimus est ad oculos r borandos, atque ab inflammationibus , quae ibistini frequentis
simae, tilendos: ad oris, auriumque omnia ulcera.nec non ad labiosum fissuras. ad dentes collabentes roborandoS- atquestimandos.
ducco in puluerem redacto, postablutionem ex decocto eitis dem succi, vel foliorum vel florum parato, faetam,utuntur supra gingi- UaS asperso,ac eo dentibus confricatis. Saguinem spuentibus draginam singulomane aliquo liquore distatutam, potandam Osserunt, mirasq; ad quamcumque sanguinis fluxionem firmandam semper vires habuisse apud eos cognitum est.Ego sispissime hoc solo auxilio multas mul peres ab immodico uteri profluuio pene mortuas reuixisse, atque fanatas fuisse certo scio.In ijs quidem, quae has iram
modicas patiuntur vacuationes,clysteribus ex acati e soliorum;ssorumque decocto paratis, in uterum iniectis utuntur. atque etiam
succo puluerirato , pr dicto cum decocto dissoluto , atque immisso. In alui fluxionibus eodem modo tu clysteres frequentat, tu per Os succum f*liciter exhibent. Ad anum,utorumq; foras procidente succo dissoluto cum illorum,sorum que decocto nihil habent piri
statius,ac frequentius, quo utantur. Ad eos,qui ex quacumque calisa articulos debiles habent, fomentum, ijsdem omnibus paratu pro pia esentaneo auxilio habent. neque imerit .cum acalia prplalidissima adsti ingendi vi praedita sit. Omnes eius fomento utum tur ad defendendos articulos in humorum decursu. atque non minus in ijsdem tumefactis; atque inflammatis,praesertim in principio dum humores adhuc in cursu existunt. Hincque usus ad podagricos dolores froquentissimus est, maximamque uim habet acatia , ut a podagricis incunibus homines praeseruet. Non deiunt, qui ad ea mala non modo foris fomenti, uel balnei modo ac tia utuntur, uerum etiam flacci modicum per os sumere ante fluvionis tempus per aliquot dies consuescunt, ut ipse interrete uiae angustiores fa minus curstat humorum pareant. Aliqui,
Ctiam ex succo acaliae, atque aceto linimentum parant, ad liniendos aniculos debilitatos, quo sane mirifice eos roborant, ac firmant . Multos noui recenter a Podagra tentatos, usu assiduo aca-
iae plane contrahi isse': qui singulis diebus per horam ad minus pedes in decoct*miacatis calidum detinebant; eoque s mentabatur,
25쪽
pedesque absterses linimento ex succo acalia opobalsamo, aceto. que parato Tiam nungessi. Ad pudendorum; aliarumque debilium partui ulcera dissicitia succi aqua pluries toti potuerigati usus est illis familiarissimus, decocto etiam utuntur, ad exsic ii, das pustulas omnes, praesertimque Gallicas, sed decoctum palant etiam cum modico ligni Guaiaci. ryhi pueris etiam ad acores in capite Orientes,& decocto, de puluere utuntur. hic-
26쪽
DE PLANTIS AEGYPTIACA TIA, SANT, ET TALIA.
27쪽
De Paliuro eAthenai, Nabra appellato. Cap V.
gnitudine spectatur, instar acatiae spinosa, soli a serensiuiubs proxima,ueruntam e latiora,& fores illi ubς floribus quoq; plane similes, albos ac paruos,a quibus erumpunt pomula rotunda,odorata, dulcia,gustuiq; ualde suauia,cerasorum maiorum Marosticensium appellatorum aemula, quς apud priamates Aegyptios,ac Turcas sunt in magno pretio. Arbor bis in anno , scilicet vere,ac autumno floret, fiuctusque maturat,secundis simaque existit, veruntamen uere friti: tus non persecte maturant, nec,ut in Autumno perfici utur,pleriq; enim ipseru prius putresculi quam maturescant. Autumno perfecti sis ima ac optima evadunt.
G V IL A N D. Sine dubio hanc arborem esse paliurum & con-norum olim ab Alexandrinis appellatum,Athenssi scriptis constat. De qua arbore sic in lib. I .scripsit: Meminit de iis Agathocles CyYiccnus his verbis libro historiarum patriae tertio: Cum in sepulchrum fulmen irruisset,arbor ex tumulo pullulauit, quam illi conno serum nominant.Est autem planta ulmi piceaeque magnitudine,nihiI ,, que minor. Truncos habet frequentes,& oblongos,spinasque pau- ,, tum prominentes : Folium est tenerum ac viride, phyequo simillimum. Friti tum bis quotanis producit, vere scilicet, ac Autumno, ,, qui dulcis est omnino,& oliticae, oleastrique fluetui similis. Carnem isosque illi simile habet: at differt, succi voluptate uius fructus etia ,, viridis comeditur . ALPIN. Sine dubio puto pr dictam arbo ,, rem esse cannorum, siue paliurum eandem, quam Athen iis prodi- ,, dit. etsi fructus osque non uideatur omnino similis Nabca fiuctili, ac ossi, quando ij similes pomis sint, ossaque rotunda,& non oblonga,qualia in oliuis cernuntur existant. Nusquam tamen in Aegypto ex siccatis illis fiuctibus farinam fieri apud eos animaduerti. Sed precipuus vis ipsorum est rece . ium, ac viridium pro cibo eis
siquidem omnibus, atque nostris, cerasa mandere, constIetudo est. Sed nunc ad eius usum in medicina explicandum manseam US.
G VI L A N D. Fructuum usum esse videtur, Arabibusq; notis simus , de q'o Serapio sic scripsit. Sadar duae sunt species, una est
28쪽
,, Agri,& alia est adlial: sed asi non habet spinas acutas: & folia am- barum spetiemin sunt lata, de rotunda: α nabuch ex adites sunt paris ui:& meliores ex eis sunt illi qui sunt ex ea regione,& offeruntur reis gibus:& sunt dulciores omnibus at ijs: & niatiosis odoris,de aroma-
,, tigant os comedentis, & indumenta,sicut alia aromata. Horum stu,, ctuum facultas est frigida & sicca in primo gradu ,, pctfeciem nusisse aliqualem habent humiditatem,sunt omnes adstritagentes ante mai,, turationem,quorum usus frequens est ad stomachi alitiq; relaxationem firmandam: ad qus mala succum etiam ex ipsis immaturis expressum, familiariter tum perios sumptum,ium Clysteribus iniectu sequuntur.utuntur etiam ij sdem fructibus siccatis,atque in aqua in fusis.aqua enim infusionis ipsorum nuntur, ut dictum est,ad relaxa itionem intestinorum, atque etiam ad ulcera intestinorum.Sed maturorum siccatorum decoctum,uel infusio familiarissima est ad cis ines pestisera. febres: aiunt enim hos si uistus miram aduersus venetnosas qualitates,& putredinem ericaciam habere,corq; strenue ro iborare. Succus perfecte maturorum Optimus est ad purgandam bi- lem a stomacho, atque a primis ductibus venarum. In omnibus putridis sebribus infiisione ex ipsis parata libenter ad sedandum caIorem utuntur. Esui sti me iucundi existunt hi fructus,praeeipii que maturi, tamen parum nutriunt, facileque, ut cerasa,in stomacho corrumpuntur,si immoderate ipsorum esui indulgeatur,
stόmachusque offenditur. GUILAND. Non desunt multi,qui neque immerito inter iuiubas hanc
arbore recensent,quo factum est,ut mirum, non sit, aliquos etiam uiros doctissi Inosiuiubam paliurum esse voluisse.Sed arboris huius nunc detegas
30쪽
B O R vastissima ab Aegyptijs GiumeZ vocata, in
Aegypto prouenit, quam nostri Sycomorum, ac ficum Aegyptiam appellant . Hanc proceram arborem in areis
nosis, sterilibusque Aegypti locis Natura sagacissima perduxit,
sub qua possent homines ab iniuria radiorum ardentium solis aliquando se tueri. Maxima siquidem arbor est, ramosque sic latissime spargit, ut magnam umbram viatoribus praebeat, quae in huiusmodi calidis locis, arenosis, ac fere solis calore inflammatis , libenter expeti ab omnibus soleat. G VIL A N D. in lib. a. de alim.facult. Galenus scripsit, se Alexandris Sycomortina uidisse parus ficui similem: quamobrem crescentis adhuc,iuuenisque Sycomori , & non adulti magnitudinem spectasse arbitror: quod tam
grandem arborem, omnibus communem, ipse non animadue
b, terit . Dioscorides melius ipsam describens , dixit. Sycomo- , rum aliqui etiam sicaminum, idest morum uocant, cuius frilistus γα Sycomorum,propter inefficacem gustum appellant. Arbor est m b, gna, fico similis; frondosa, multo lacte abundans, solijs mori, po- mum te aut quater anno fert, non ramis, ut ficus,sed caudice ipsi,
O, caprifico non dissimile, dulcius grossis, sine granis interioribus :ον quod non maturescit, nisi ungue aut ferro sculpatur. A L P I N. αγ Haec descriptio uerana utique Sycomori figuram exprimit, sed ubi ait, folijs mori adderem crassioribtis, candidioribus, atque aspe- rioribus, quod haec solia non nisi magnitudine ac forma,a ficus folijs differant. G V IL A N D. Vnde Aegyptij dicunt tantam
hanc arbore habere cum fico & moro similitudinem,in qua utrius que figura spectatur ALPIN. Insitionem fici supra morum plures illorum affirmant, ueluti Musam insitam quoque fuisse can-nς saccharu serentis supra radicem colocassae aliquibus est suasum: quod tamen nondum experientia verum esse didici. Sine dubio in hac arbore truncus, rami, cortexque ipsorum, fructus, lac,soliorum asperitas, colorque fici apparet ; & foliorum figura, magnitudo moro respondet. Fructusque tarde, neque perfecte maturescere,atque saporem aqueum & iucundum habere: hinc aiunt, mori