장음표시 사용
231쪽
est simpliciter Me q. tretheo in v stimo Et cuee operans sit υ ei fiuiti l ins nitum patet quco e perseeu est tale. des, esse perfectum simpliciter omnes de philosophi concedunt
Tertia sie Optimum omnes nitum vel infinitum. Nam secundo caeli eo . . Optimum est cuius in actione non contingit labor quod deus sit optimum patet. I a. meta .lex coss.&.3s de in prologo etiam contra vero Auer 8atet aaltili destructio gestetictu in prima disputatione, in solutio. ne dubii primi te piaehendit Algare Ie qui abnegauit in primo ente potentiam, cuius oppositum e ex antiqui posuere,
argumento. videlicet.quo ρ si potentia est persectio in hii, Igitur in deo.
Prxterea Omnia agentia apta 3 eum. II. meta. O. 44. re
ducuntur ad ipsum .d agunt di sunt participatione eius. E. meta. G. quae vero talia si a participatione 5c a reguli ione oportet ut reducatur ad aliquod tale a essentia, quare deus erit primu agens p essentiam fmpliciter, Ec per coti sequens quantus,s nitus .es ins nitus. Amplius 8.ph3s au stultationis rex. a. υltimi. S ta .meta. texecE. 41. facit Ari. tale ultima coclusione Primia aut moues a petuu habet motum ti infinito tepore igitur no est Orpos vel virius itico ore patet Art. loqui ἡ e primo limpliciter , qtita de illo proponit etiam nu libi Ae eo distiset, & psupppense in eo potentia esse,quare oportet υt si Vel finitus .el infinitus omnino, ut potentia sua est.nee potes fingere υt Iroannes. In thrdum ait Arist ibi loqui de duratione. esset enim non transatio, sed euerso,cu S gratii codices etia ita habeant,
.anem. ut diximus Nec Ioannes est audiendus qui voluit demos rationem illam octaui.&.1 2.meta esse propriam prim enti tantum,& non ceteris moto ii hus,ut in libro destib-santia orbis diximus Auer. n. in .ia. meta c5 . 4 .ct in tertio ca.de substatia olbis .ponit ea comune υnde de Arist. soluta quaestionem in .ia. mox qucerit, ut sint ponenda plo res tales subpatiae impartib te & indivisibile, υt es primu motor cum itaque quaerat de numero separatarum suba si itur supponit ista esti: Itemque ibigem. tex.c5443. cocludit palam itaque qDod tot substantias esse, necissarie est natura sempiternas si immobilex seeundum se, & sne magnitudine propter dictam causam gicta vero causa, non est nisi gen, onstrato facta tex .co I. de scilla ὀemonstratio es c mmunis omnibuς. haee contra Ioannem, quantuad conclusionem.
c . . In qtis refellitur Dum . quantum ad postiti
tionem suam. OANNEs ut υ istim es de rationibus
causae duas ipsa deo tribui tone prima form: & rationem primi finis, verum rationem agentis omnino ab eo remouit, nisi quati sit ratione finis, metaphorice agens inter dum ἡi itur sed quoniam istud est sumstu per se idcirco raptim ciliqua de hoe pertraseamus,& dico de mete Auer. ἡ eum esse motorem ut agens. finis, de forma. quod ex verbis Auer. multifaria Aegucitur. Primo, primus motor est Deti, .st , ternus 5e absolutus ab omni materia igitur est principiumutor ut non sum tanquam motor sed tanquam forma & finis,
o8 es persectioris actionis di melio iis, & facit quodqsunt diuersarum actionus ni sterna es continua est agens εἰ metiens υt agenς δ eux es eiusmodi. i a meta. . 3 a. Tertio a Dod est substantia prima prima forma, principium& finis est trotiens ut agens, deus est tale . I a. metaxo s. arto Deus es principium formare snale, & mouens igitur agens. Antecedens est Aoer.ibile eε ε in fine Quinto Impossibile est aliquam substantiam citi separatu, quae non moueato rhem, itur deus est agen; υt motor . Ante cegenς est Auer ibidem c6 48 sexto Deos facit principiumotu aeternn unu .cetinuu , 5c Hior num igitur mouet vives Antecedes es ibide eo. 43 . Septimo , Deuς es formae quasi finis cois 5 υ niuersalis habes actione comune, reo Des primu mobile motu diurno. igitur mouet ages a titecedeς ibige co. 44 Cctavo;Deus est separatus a ma vi sanitas
cocepta,igitur metiet ut finis di agis Anteceden, est ibide
a materialis 3e est motiis & ess i ta . in eo quide ιν sorma mouet tu ὀe formae rone si mouere mouet, Veto ut materia quia de ratione materiae es pata. unde &.ue meta. m. a. In liberatis a materia, non est palsio, sed actio. Tue arguo Deratione formae est movete igitur ubi poli Traii saluator ratio seria a in eo de ratio motitia. Cum autem in
psimo simplieiter de ratio formae ac ratio actus in axime saltietur. 8r ipsum maxime mouebit Decimo omne quod: git, agit S mouet υt es in actu. aut eustationis phys .
com I .&.s meta coni aci Dens est actus per egentiam
igitur aget di moti bit per essentiam. Vndecimo, Deus ea in maximo circulo R. ph sacorum cci s4. Ut in loco,&potissimum in deutro illius .i in parte oriental et caeli. . Irυt in loco magis a prio io ut ibi operat 3e mouet quia abstracts subsariae apud. Ari & Ati t.non sunt in toto,n is a oppositione Duodecimo. ide arguit Aue in ii destinctio de fructionu disputatione tertia in solutio. Te tio decimo se, Quod dat entibus separatis sne, Eat esse quia finis di forma sunt ide in illis e serma Aat esse id vero dat sermam stog nq, sed deus dat finem illis igitur est agetis .vide eum .Eehi & alij. plestibus perspicuum est deum agere dc mous re υ niuersum motu simplici, Ec communi quem diu muυocant: hule re Alexa aphrodiseua de si replieiti; in 8 physicorum consentit plutarchus etiam in libro de opinion btis philosophorum inquit Artim ὀeum formam intellia gibilem dieit & eundem insid re spherN υ niuersi dicit, unde si υt esectine etiam moueat. eiusde positionis est ubi, que diuus Thomas. a r. meta. S. s. physicorum. 5c υbique de intentione Aris. re multi alij, quos omitto haec satis co
cup. 8.In quo pro Ioanne argumenta quadam indu
Q N si iussum conden nare quempiam ab e Cauiu
u tem, nisi visa causa erranes. a. caeli propterea rationes quae pro Ioanne facere sollent tran iocin fgamus .Prima Metor appropriatus beatur ex generatione eon,inua interiorum, quia fini, beat ea quae sunt ad finem deus no Se tur per aliquod extrinseeum, sed seipse tantum . Ut nonoeihi eorum dicitur. secunda,Meter appropriatus moueiatur per acci gens ad motu mobile deus .eto nec per se nec p accides mouetur Tertia, si primus metor moueret, ut motor appropriatus,no Ei fieret a cateris motoribusn tura & dignitate Na si differret hoc effet ione mobilis ,sed mobile primu no digeri sua natura a cateris omnia enim celesia qui niti corp' esse ab At . ponitur igitur nulla rone differt a caeteri Quarta, Si primus motor agit, vel .ppter finem consei uadu, υ ea fine acquirendu .nestio inti put ipse,cum si perpetuus, non eget conseruatione . di eum se stimure, nullo eget hac pro Ioanne seri possunt.
cap. s. In quo soluuntur hae rationes.
AT 1ONES hs lieet snt colorat . in no concludut 4 propterea ad prim: respodest Diiugera Aue. 3 caelico. 1 .Qmo tot beatur ex fine u a est prima intentione, idcireo , beatur ieipso, non autem fine qui est serenda intetione,qua es υt haec generentur & perpetuo permaneant. idcireo mouet primo propter se secBdo propter haec, non quidem ut ex his persciatur sed vi hae perficiat Adseeud V variae sunt positiones. Quidam iuniores ut suggeritiae Baece in quibus a tractatibus de mo-t re primo, A caeli materia, opinantur primum motoreti cateras intelligentias per accidens moueri. Petrant . n. primum motorem esse υ niueis mobili, extis it serjam set scientem,& n n consitu tam Lintelligentias sitiit ter estos constituere,& ab eis non eonstitui S perficiente dc non dependere, ut prim .s seerum ed ει ξc alibi Tune arguunt moto pers ctibili per se mouetur & si is a persectio saltem per accidens. Primo Primus motor Acceterae intelligentiae sunt eiusEem speciei falle tian steti denter.2.caeli Ac. s igitur quidquid per accidens no repugnat vol
232쪽
ὐnine alteri. sed citer re intelligentiae mouentor per ac mdens. 8 Physicorsi. cd sa igitur dc primus similiter Ioades vero υbiq; A cies iacis ri cotemporanei tenent oppositu demente Ari9.S Auer. Opinantur. n. quod primus motor caetetmq; intelligenti nec per se nee per partes, nec per aecia dens mouetur. per se quidem non, quia non sunt corpora.
vel ἡiuisibil s: omne n quoὰ mouetur est corpus vel diuisibile. g. physi e per partes υ ero minime quia ora sunt sampsices ti partes non habent. 8 meta quia statim sunt, id quod sunt. Quod vero nec per accigens. Ioannes per υerba Ars
eo tingit no esse . quia oe accidens es cotingens, quo3 po tio non esse se cudo. si peraecides mobiles essent. tonc per actiges diuisibiles ,υt primo e. Ae substa ia orbis.Tertio Siaaecides mouerentur essent sol mae materiales, ibidem deducit Aue. Quarto Si per acciges cu per accides sit duplex Mequod mouetur per alio/,& pol orsum moueri, ut equutans in natii. vel quod mouetur per aliuὰ & non pol seo orsum moueri. Hora cit Auer. primo de ala c&3 . vel igitur mouebunt ut primo modo & patet quod n n. quia se . . ... vi orsum moueri Non possunt eu non sint corpora. Nec seedali. .. do mo go quia tunc essent vel formae acti/entales vel acet- dentaliter extensae Auer vero inter hos consiliat g physi crim,ret .versus finem υhi de mo oper aeris ens videtur disinguere. Nam qnodda mouetur per atti3ens subiective, quia υi3elicti.υna cu suo subiecto, ipsum etiam recipit, &subiicii motui υt albedo qua do intelligitur in corpore mo & a7ae aiat tu H e. n. mouentur per metu subiector &ipis sa subiecta stibi ieitititur motui & tales sunt formi dinianae per accidens ae corpore e & dictitur constitutae per
subiecta Quod υ ero mouetur u accidens a tributine non quod ipsum subiiciatur motui. sed quia subiectu eius mouetor ab alto,iqua ab ipso. & hac rone eri intelligetiae media
Meuetur per aceides, eora subiecta. hoe est, eoru orbes mouentur a primo me torti qui mouet uniuersum eatum
uersum, via;as primo motu, quod eoi ac diario mouetur
motni exteri orbes velut mebra qum meu εntur e gemotu ut inebra, te igitur oes mediae intelligentim mouetur a accidens attributive. quia earu subiecta mouentur ab uno, alio motore, qui est alius ab eis , no quod ipsae stibiiciantur motui. a sertastere ne & uia Ateii Atietiealtim ine in loelio pri. per centruinoc .n, est attributione & per accidens. a Damus mo' quigem e te, primu motore &cateras intelligentias con- Ordist at o Ens di dimere, coueniunt quide nec per se nec peris, Ea et partes, nec per accidens subiective mouentur, t argumeta aeri inter Ioannis cogut essent. n.sermae materiales diuisibileseorpo uentiis A re, & id gen . Disserui vero ga primus motor minime mouetur a aerides attributione, a elux prim B subiectum, ιν est υniner m. a nullo superiori motore mouetur alio qua a diario moto ge propterea est penitus primus S im mobilis Oino,ut ubiq; Atiae eaterae saltem per aerident a tributione monetur. 8c in hoc errat ut primi qDi posuerue primu & eaeteras moueri per accides. sed ambiges & ronabiliter per rationes pi ire di positionis quia oes sunt per-t ita . sectiones pii rem sis orti dictoris; igitur mobiles ad motus iliorum. Item sicut mediae per accidetix attributione mou tur, orp rimus non . Na subiectu pri mn, in uniuersum aggregatum ex orbibus,mo tale υ niuersum mouetur motu diario a primo,& motu gm suecessione signornm econtra quilibet videlieet erbis a motore proprio. igitor primus
motor mouetur per a cogens attribtitione ad cateras in
telligentias. Diei potad prima per doctrina Auer s. meta. r m. s.* serma no patitur per se a primo transmutato es1entialiter,sed per accides, prout constituitur per subiecta. Vbi n subiectaeonsituunt formas. tribuunt & coicant eis propria eoru quors unu est pati & moueri redduntur n. potentiales potentialitate subiector v.& pr pterea redduntur passibiles &mobiles, passinae pa illa se ideo cluat ibi,
rmi quae non sunt in materia hoe est quae non dependet a materia aliquo modo nec elientialiter patiuntur nee a genialiter, idem primo degeneratione com s . 8c siepatet ad formam argumenti. Persectio n. prima mouetur
per accidens ad motum subiecti , quango eonstitui iatur inesse per illud ut dicit, at via eonstituit tantum mouet tantum , S nulla ratione mouetur cum quo tamensat, has moueri attributione ut diximus . Ad secundam
multo di sciliorem est aiaduertedum,ς oe per se es plius A per accidens est posterius, quia per accidens semper ad
per se di non eeontra reducitur. Ttinc dichndo exteras moueri per accidens attributione quia eatu subiecta per se mouentur, t mebra a primo Et primus no dicitur moueri per accidens attributione: de
si patie, sui . niuersi monetur per se ab ipsa intelligentiis.
Primo e parte agenti. N a primus est υt ars,caetereae arti rima
fices modo arx est agens prim artifex gm vi. 2.physco taco m. 3 a. ita ditur propter quod coetu immediate motu ab intelligentia propria. est piimo es mediate moli1 aptim
arte & primo recitore, Ec non erenuerso secungo, ex parte finit. Na primus nultu superiore motore intendit, lappeti in agen/o consormari, exterae mouentura a primu cum quo desideria consormant. a coel .c m.12.igitur cae terae ad ipsum dc non econtra reducuntur. Tertio, ex par te mobilis Nam primos mouet uniuersum primo,& tali
quasbi aequatu mobile ester os υero orbe primo S per Tettia. se ' quilibet suum per se primo.igitur potius mediae reducuntiar ad prim D qua econuerso quare mediae possunt pera dens moueri, quia habent aliquos prius,ad quod pos sunt reduci. at primus non pol aa priorem reduci Sinde nulla rone pol per accidens moueri, & proptet ea die turpe nitus immobilis, exterae vero aliqua ratione mobiles. per lixe facile tolluntur Ioannis ratic nes. omnes enim Phant eas non moueri per aeridens subiective. Ad principalem patet sol Deus. n.non est moror appropriatus quia nullo υnu orbem mouet, sed υ niuersum priamo & eae eros secundo idcireo ab Auer e motorvntia Ad Frinia
uersalis dicitur ubi. quoa hanc resolutione de primo mo pate M.tore caecerisq; intelligentiis pauci ante nos norunt di ego intiliis in dispestationibus, ac lectionibus ex his consecutus sum honorem, quo eaeteri astantes admirati sint. Ad tertia quidam potius theterio quam philosephi, vadentur velle, quod primus moror sit apopriatus vel octauo caelo apud peripateticos υel nono apuὸ astronomox , & tune dicunt
retin dum duas pcistiones, Una est Averrois et caeliaco. 43.
runt spe & per e sequens motores minime, veru spes noes petidieamentaliter dicta sed a qui uoee, secundu prius &pocterius ac transcendenter,& tune concelerent quod primus motor non differt spe a caeteris, licet sit primus in spe. Alia po est Thomm&Simplicii die teret B sere olum, Se resia disseiunt spe, & ita morores, & sie nullo mo, rovalet. Ego est pr termissa nune quasione an isti ἀρῆ rut specie, an non, quia hme est loe huic imperimens, miror hos ea tm in Aristotele latone prosteantur quo velint
apud Arist.& Anettoem primo motore esse appropriatu. ptimo n. tiu usi legerunt apud Aris nisi quod vel moneat υ niuersum, vel primu mobile di minime apud Auer. nos. n. non minori sudici utriusq; auctoris codices A gr eoa&latinos absoluimus quam ipsi profitentur nee meminime legisse.propter quae tale eum astrologis & philosophis
consueui ponere amicitiam,& maxime ex verbis Auer a. cati m. ra. meta est 44 S 41 .ct Ubiq; quod octo imsunt caeli etia aptiὰ stolomaeu, sed hac ratione saluantur, motuum apparentiae, quod primus motor est Dimam uεs uniuersum aggregatu ex olbus orbibus.quod est quasvnti animal. a. u. &.42.& I.&Lee motu vesti/rsali S coi omnibus videlicet diario quem cies obseruat deinde singulus orbis proprie forma motatur, ut saltatis&octauus a propria in cetu sere annis,&gra Eu υno apud Ptolemaseaeteri, teris propriis peragrationibus eco trario primo, hoe est, ab Mecasu in ortum quod es secunM fgnorum sequetiam . Trepidatio vero quam recentiores post prolem ed obseruarunt & eam asserunt Artage no est certa, de ea. n capit Ptolemaeus ambigere,& tande negat illam sed de hoc in libro nostrarum calamitatu satis. His erebus costat primo motorem primum non esse alicui orbi appropriatu, sed est uniuers animalis ei testis serma. Constat secundo
233쪽
statia etingo primu motore,&exteros differre penes reo bilia, z caeteri mouent orbes quae sunt partes primi mobilis primus mouet uniuersum, d est totii. Ad ultima principalem respondet Averr. ra retia eo. 36 Q 1M uent pro
pter fina edi erutas,& eu gicebatur sui natura perpetuumno eget cε seruatione die edit, τ ὰuplex ess cetirtiatio inita loquar )pret seruatiua, modo quo eorpora sana possibutia 1egrotati reseruant. Ipsa. n. la possunt cagere in morbuvel morte prat sertiatur,ti haec species conseruationis tantum eorruptibi ibus copetit Alia est eo existitiua, qua tone coclusio reseruefies spositionibus in stilissus necessitate conertisci enim suapte natura es υera & necessa/ia. S eonseruat ut apro postionibustho quia pol cadere in salsi athsed quia per di te erata ob illiscoesictit necessaria, qua4 ais conseruatio non reprignae enti necessario. & propterha: c. oti et primus quam qua sempiternus ti sui natura
perpetuus. Me et .n Ut conteruetur non cεseruatione p-
serustitia sed coexestiua hoe, st υt eoediistat sibi Hanc sorti
s sale. r. caelicona. 1 S in libro aestructio desiti uiti dis putatione 14 in solutio piisti dubii sunt Atii puerilii r dicunt primum mouere vi consitu et catera. se vero non .
quia sui natura perpetuu . Sed hec ad idem venit, quia coseruare hae est iu ipsius re et conseruatio, di propterea mportet ut d catur ut diximus hac enim inter se conii gut
tempestate clarissimi s υtriusque lingum per ritus in libro. in calumniatorem Platoni . inscripto capite s. calumniatoris argum eiu persoluens late υidelicet, si deus essest infi-N1tus omnes res e 1sent aequales nam omnes infinito receia su a Aeod starent. tale inquam argumentum pei soluens
gueitur dicite rerum ad delam τε Ectus bifariam dici,aut
enim via dens infinitum, aut vi ad ens cael tris omnibus a
sectiti; ad sum Ium .Quog si ad ens ins nitum reseres, a qti e omnes tex distant a deo in institium sed si vi ad p.r sectius quoniam qua pers ius es non protendat infiniti rationem . nihil obstat res pro sua varia eo ditione alias aliis deo smiliores inproprioresque habeti multa alia adiicit pro i ipsius ratione quae omitto.
cap. I i.In quo eonfutatur hi epositis
ACE tanti viti quem aetas nosta summopere extollit, υ niuersaliter mihi ctim Aris. S philosophi, hac stare non posse primo Aa3eus est infinitus υt persectus in summo. Dains nitum agens, institium Ut pers ctum in summo deus est ins nitum agens igitur infitiitus ut perfectus in summo. Syllogismus est ex maiori .eduplicatiua 8c minori ab solesta prim ci priorum. Maior
Aeetitatur quia deus est perfectu in summo, δέ AEuh est infinitumens agens ti siquid es peis. um in Gnhmo simplieiter apud eum est infini tum igitur detis est infinitum iri eo quod persectum in summo simpliciter .sccundo, vi persectius in remo vel est finitus, vel infinitus, non finitus. Dia tio esset in summo igitur infinitus Tertio, si recessos est stensura re m .ei , eessus tanta deo Ut fini us est . et υt infinitus si . t iras nitos habeo contra ipsum si vi h nituscuhoe sit falso m. me ora esset nulla. quia fieret per id quod non est Ratio vero quae ipsom coegith a d philosophos vald letii, ,θιε itiola est. Nam Philosophi mensurant res intergum per recessum a non graduentium siue ille st prima materia sue ins ita moἡitu ens, quod relinquo. t
les autem recessius a nengi adu cum sunt finiti, sunt inmquai s R ideo sunt inaeshales. et ius itaque virisecum rhetoricis certaret, quam cum philosophit.
eorum auctor grauis primu motorem trib'mosis considerari posse contendi .Vno nativi primus θ υltimos finis, uia catteris inte3itur. Alio υ ero, ut prima o mnium forma, vin uersi quidem realis in eluditiarum vero intentionalis Tertio demum ut motot agensque primum& uniuei salem motum qu in diacium vocant. Tune opinatur primum motorem ratione qHa finis ultimus, &prim ut est neque esse finitum neque ita finitum Nam finituo infinitum ei competunt quod Vil sor aliter est quanta vel attributione υ t. i. physi eo. 1 secynAode generatiosae commen o 3 .li in libro ge causa motuum animalium Hictur. Primus a titem motor ratio ire qua primus finis est: sampliciter est separatus,& nec alicui, nec υ niuerso appropriatus , nec attributuς , qua ratione 2 via non potest quantus esse nec se maliter nee attributione 3e per conκ sequens non erit sinitus. nee infinittis. At si vel υt serma,
uel ut ag/sco tisadfratur erit finitus ut forma quide. qcia tantam 3 talem formana dixerit qua nitim dc quale subie uni ea .nim deus υ niuers forma aequata. uniuersum υ ero, finitum ess actione & mole per quam geos erit actione re attributione snitus Itemque si vi agens etiam eonsideretur cuin maximum in quod potest ipsum ages si me sera potentiae agen is inax ma autem a io dei sat gnita, di eius potentia similiter pi ima pars positionis accipitur. 8. philosophi creati e lationis com s. Ubi dicit quo A saccipitur υt est vii tuὴ extra eorpus hoe est υi si is separatus omnibus e corporibus . nec est finitus nec infinitus, si cun-3a υ ero pars traditur tertio de si stantia orbis capite υ hiqumssionem peisoluit ad verbum , tertia aciem secundo' caeli accipitur. com .s .vbi ait proportionem potentiae primi motoris ad prireum mobile esse finita in q alitate, ted tem pore esse a ternam. Haec Averro es ubique sentit.
p. a 3. In quo inducitur prima ratio Averrois.
bat sic primum metorem non esse infinitum 5e inquit,&sita esset. inueniretur metus in instanti & omne hoc est impossbile. unge edit hi ema pol sc perfici. Oete repore pii retis motor est tal s, igitur monet in non tempore . Maior declaratur. 8. phy1icor. com. 9 8c primo casi com. I eo quia qualis es propo tio moto is ad mobile secunda excissum talix est temperis ad lepus,& υ locitatis ad velocitate Est .m. proportio Uelocitatum qualis proportici proportionum excelsum poteliarum mortuarum ag suas resistentias & econtra sed pe-ientia infinita vigore ad mobile finitum es proportio infinita de motoris finiti ad mobile finitum est proportio finita Igitur velocitas qua motor infinitus mouet mobile fi ritum erit in insultum maior velocitate qua motor fini-iti mouet mobile finitum. Igitur in non tempore velociaras enim infinita no potest eis e nisi in no tempore Nam inter quae que duo tempora est proportio limitata. Hic itaqtie hse primus de3ucendi modus .seeBdo deduci potest erico m. s.octaui physi. υt detur oppositum consequentis. vidi licit quod infinitus moror intensiue moueat in tem pore, υtpote in hora imaginabile est υirtutem finitam mouere in illo quansumcunque paruo dato quod est contra. Aliso. a coeli com. 63.Consequeti iam probo, accipiendo Virtutem aliquam finitam. di intelligo eam augeri continuo .usquequo in eueat veloci ut mo cre infinito, quoὰ esse potes intelligentio media refisen ta eontinuo rare fieri t. 6 physicorum. tex .com. 1 .Hanc quare g. Pissiccita
cup.i4 In quo contrahas Averrois deductiones
imNTVR hae deductiones tris liciter errothae
p. imo,quia supponunt falsum quit s. proportu, υ lociatum sit sicuti plosortio prcso Monu.
excitam potentiatum ti reliqua dioe enim lai
234쪽
sum est in potentiis agentibus . qui agoni per cognitione B voluti: atem. tale agens est deus , ubi enim deus ageret ueluti calor qui ag t quantum po est tunc nitasse quo intulit Auer sequeretur Seg quoniam geus agit per placo ceptionem non enim quantum potest sed quantum prae eoncipit)iὰ circo in conueniens non 1 sequitur ti lime est responsio Tho ii N.8.physie.lectione ax Seeundo petit, accipit enim deum mouere immediate aliquod mobile hoe noest certum apud omnes Ter io quod es etia essentiale ali cui non potes ab eo auferri per potentiam infinitam, sed successio in motu es ei essentialis tertio phγ si co S igitur per nullam potentiam poterit ab eo auferri. Quarto potentiae naturales sunt determinatae ad maximum,& stinimum,diceret itaq; aduersarius Heum mouere uniuersum
ob sua in itis nitam potentiam , 5e quod illud non potes,
movete aliqua alia natural ς. N e est verutra qnod quacunque data potest gari maior di sic in infinitu quia potentia, naturales sunt determina ae ad netaximum. 8 physi .c5 ca S. s. phy.co m. si Quinto capiunculatores sue sortieoli, dicunt quod data potentia infinita hora sequitur motum in Instanti. sed in infinito paruo tempore motus, DCn tamen aliquis motus nec in desgnato, tempore Me aut non
est impossibile quia de facto dator in insciit tardo tempore motus ut dein fiuita propinqua parte possib li: igitur infinito paruo temporeali qu s metti . quia si unum contra rium est possibile etiam ti alterum. Ampirus. in motu arcerationis signetur primum inpas non esse eat iactionis. itinc in hoe insanti non es calefactio. tum sit primum non esse. 8realefactum esses, di ina me aiate anthoc suit , igitur ante hoe in infinitum ve-aeu fuit aliquis motus , quoniam nullum fuit in Dans . quin inter il lud & hoc siit motus , igiturin inia finitum velox fuit aliquis motus. p ccant igitur deductione x primo quia supponui falsum secundo quia petunt tertia quia illud ad quod de Hucunt non es impossibile.
mus)non rencludant in vi ingenia υitoruexerceantur. do ea replicas.quas saepe in ptibilei loei facere solit' iuni omita quoq; quas
da replicas quo iuga capti ucolat iv K credui Auer tenes intellige: e ev sola cometorii titiati hh, A me ratione S minime verba eius, nedum Aris otelis olΔ- et Auer. ciunt Primo.petenta dei qui coaequa ut essentiae, est qua a
partes salte graduales diuisibilis aliter stupra diceretur infinita nam licet non si diuisibilis per quan sum simpliciter
potest Attiadi per quantum .secundo de generatio Te co 37. Tutic argoo.Deus agit vel quantum sua potentia se extendit .aut stra parte potentiae si sim tota potetici. en illa sit infinita igitur motus in non ip e. Si sui parte agit. sm partemno .illa pars per si agit intelligat esse a. N illa a qua no agit. intelliga ut esse.b Ati. n υ tu his diuisionibus. 8 physi. tex.co. s.vel igitur b est activa υ i no sino igit in deo partes potetiae a &.b no erunt eiusEe iores si actina, S nsi quam agit.ttic erit frustra in deo Ro haec exercit i ea. secundo
Detis vel mouet a essentia Uel a potentia alia ab essentia, non per potentia alia ab essentia tunc. ti esset agens participalitie.)Si per essetitiam igitur agit Desinatio quantum pol, a essentia agere est essentia ere rene ageώ. seὰ es sentia est smpli iter necesse esse igitur sinplicitet necesse esse es rvitici a m gi S a coseques erit sim υ Itimu suae potenti alia etia est sm recigu ronis agedi. Tettio. iccipia petetit 1 a dei 5 quato, aut a potentia illa est repugnans euenire motu in no tepere υei no repugnas si repugnansigitur non est aptus euenire nisi motus in tempore,igitor petentia illa erit gutta.eu actio sit finita, di non pol infinita euenire si no repugnas,igitur no repugnat, esse aliquod
receptiun illius quia cuil bet possib)li extrinseco rispo flet possibile ab intrinseco primo coeli co ret 4.& Q in postile ab extrinseco di intrinseco aliqua hora erit in acto p AH in prioribus,ti sic inconueniens sequitur. Quarto Deus
f hi non repugnat monere in ne tepore Consequentia de seclusa voluntate ageret in non tepore.igit ut cu Volutate ducitur,quia voluntas pol proportionati suae potetiae motiva. s. n. aliquod seri subest potetiae asscuius actinae etia nore pugnauit subesse potentiae υolidivae s bi xquam,c υ traque sint in s nitae si pol subesse volstiati eius. igitur pol velle motu e mei in no tepore. Cosequens hoc est impossibile istis ot antecedes. Antectari erat et mcit'. in no tepore sub
in potentiae motitia. il hoe est impossibile sed hoe sege ut ex eo . deus est infinitae potentiae quare deu esse infinite potetis ea impossibile qa υt primo priora tradit, possibile quo ἡ seat ut ad impossibile. Sedo principaliter eo tra respε
sone prima arguo τὰens mere necissario mouet. Na υ et deus ita agit quod aliter agere, vel egisse vel acturia fore, estim icans eontradictione, vel ita et pol aliteragere, vel egisse υel acturum so e Siptimum guor deus est agent simplieiter neeessa diu Necessariu n simplicitet est quod nee est nec fuit, nee erit alit et, nec contingit ela vel fuisse vel frire aliter. Si secundum . igitur variabilis quia s potest velle actionem aliter quam nunc agit isti ut emeitur devolente nolens , quia de volente actionem a. tale autem es vatiabile. Hanc tonem tangit Averr. seeundo caeli co m.
4. ubi ait meli ut in aeternis esse simpliciter neeessarium res .phy.c.c . 1 s ubi probat qucid si deu, iacisset reti dii in id p re es t tuc tras utatus &in libro si fructio destructionu ὰisputatione prima in sol'. lecti di tabib. Ad id oeages quod agit aliquid actu 3t potest agere aliter es agens in potantia. Sed deus non est agens in potentia, ut etiam eonc durit Theologi di Arist. i. et a te x.c m. s-aa. &. I.
phys tex eo: 4s.&.M.qtisa vi dicit egeret aliquo extrah/te eu ad potentia adactum . Itemq; OE quod te ducitur agactti reducitur ad aliquam perfectione qua prius non habebat,3 ita eget extrahente. Hae est ro Auet secundo eli.
. 3 . prope finem, S in libro destructio defructionu ἡi sputatione prima in sol.ad primu disputatione secudati tertia.& a. phy.co. is. Ad ide .l ex libro de bona fortuna colligit rabi Moses si deus per egere qui qua quod no agi
, et mouere vel eius qua me Dei, sit illud b. vel igitur ipsum agere, est bonu vel malu s malu igitur producedo ipsum erit prauus si botiti. igitur non pro durendo erit in Diadus Hiς argumenti dicerent Art.& Aue leuasere mereri eessario . S ita si infinitns vigore in non tempore aget. haec quantum ad primum Thomae responsionem: seeuda responsio,vitilicet et Aue petit nia supponitden meu re immediate orbe vel υ niuei sum facile refellitur primo quia . t probatum est)4dera es primus motor, primus finis, & prima forma. secundo quia rationes Auer. saltem erunt de primo motore quot sesset alius ultra il- sum. siri ignotus es cuius illius actio latet philosophi enim qui ex sensibus,memoriis, di obseruationibus deducunt a
positiones, quas pr missas vorant,ex quibut tandem nclutiones eu eti sensibus obseruare no possint proquinque υel temote illius aliqua actione, ipsum abnegaret. Nhe necessitas ordinis ad prim ti finem cogeret . ea idem si primus,
Otor prima forma, ae primu Annos Nec alia ronepcipro
hari finem υlteliore primo incitate iat meta ccm 44. te
tio ubi ponerent υltra primu motorem uniuers aliquem alium viteriorem . qui esset totitit ut fini, tum ut sit nulla sibi competat actio. quae est mensura essentiae primo Gesi. t ex co. ai. .non potest esse vel finitus vel infinitus,ois D.potetia mensuratur per maximu quos potest,ses minima in non pol ut ibidem Aner inquit. Haec satis etiam contra secundam responsione. Tuneat earumnias ab eisdem indu eas eodem capite dicamux Prima quid ni tollitur Q est syllogismus assumens antecedes impossibile, idcirco sequitur consequens impossib le. st quia consequent est impossibile ideo habetur oppestum antecedentis Haee responso in
Secungo demitur propter ea quia Auere.ali. g. physico c m. s. quel propositiones Ariso elis sunt hipotheticae, quasi dicat s virtus mouens uniuersum motu diurno, e set infinita possibile erit esse .el intelligi est atqua poteria finitam, quae mouebit illud vel aquale,υel maius, i deducit Modo tale consequens est simplic. tri impossibile apud
235쪽
philosophos quare & antecedens)Eiii igitur proposituantecedentis concedendum. υidelicet,virtus in euens uniatier sum est finita quod est opinio Atier. Cω term captionetilae υno verbo delentur Q Auer habet intentum quidquid Alcatur, qm sciunt omnes velociorem nec esse, nec suisse nee scire nec posse esse, vel suisse vel fore motum caeli, qua nunc est,υt rationes Arist secundo caeli tex. com 3s ει i de demonstrant quare scitum erit quod a potetia quae nec
potest ore potuit, nee poteri velocius mouere, qua in mouet. prouenit motus Celi Talis autem est finita quia maximu ci, potest esses nitum vi dictum est. Ex his patetvi; primae tonis Averr. 5e o a quae in illius subsidio dici possunt cap. o. 'n quo narrantur eaqtis dicerent theologitarea hunc primam rationem Averrois.
lvi DAM Thaeologorum petitissimi ad to
nem auer a seiunt Thomae resposionem quod .idelicet deus mouet in certo dato tempore. quia non agit ex necessitate na
turae, sed per volutatem ει intellectu,&ἴ non tantum, quantum potes sed quantuprxconcipit 5 utiat At tune ad replicas nenias direrent ιν deus agit sim totam suam potentia, noth sm dem potentiam. disserui. n.totu S ea apud gr meos ut Holon & Pan veluti etia apud recentiores, ut tot G c thegorematice hc syncathegor ematice, haec ec tu non paaget in non tempore, quia non secundum oem rationem potentiae agit. Ad seeundam dieunt deum per essentia agere. non tamen necessario,quia essentia est ro agendi, p: out subest inieli Elui 5 υoluntati quod. .agit per essent a quae est necesse esse, ec non intellectus vel voluntas agit se eunduvltimum suae potentiae A talis ratio agendi non est in geo Nam essentiti in eo est voluntas, et intellectus. Ad tertium aiunt quidam et seclusa voluntate a deo deus mouet in ndtempore vetum potentia voliticia non put illi proporti nari, quia no potest velle, nisi melius. Alia vero volunt Useclusa a deci υoluntate adhue deus ageret in certo tempore Nam araret per cognitionem de omnis cognitio es d terminati entis postibilis, modo motus in non tepore estres impossibilis. Sed fidi responsones stare non possunt.ptima qoidem non .quia vel dei voluntas est necessaria, vel tingens, ubi neeriaria deos ageret fundum vatimum suae potentia tam cum voluntate quam sine Si contingens igii poenae tur contingenter potest proportionari omni illi quod suae his io - potentia acti ux subest, Secunda .ero minime, uta si secluis, istis: si Voluntate non potest agere nisi motum in tempore stator eius potentia es finita aliter posset intelligi potentiam finitam moueri velocius quam inoueat potentia ins nita per cremetitum proportionale, potentia partis. xt arguit Aristot octauo physicorum teX, . commen. 78. Amplius, potentiae mensurantur per maκimum quod possunt υ es minimum quod non postant. primo caii. tex.co m. 1ac. 8ca. coeli t c 36. igitur si maximum quod pol potentia dei. st terminatum. ipsa erit finita quia sic mensulatur potentiae. Rursus potentia dei haec est maior potentia motitia grauis etiam in infinitu aucti. Sed potentia grauis in infinitu aucties medens in non tempore igitur ii, potentia, aliter in nullo esset illa dei maior hae grauis velut eide aequalis. Propter qDod aliter aiunt quod seclusa volontate deus moueret in non tepore, non tamen in instanti sed in infinito paruo tempore motus esset ab eo. In itis nito. n. paruo tepore molns non est motui in certo dato tempore & tune licui deum rem voluntate posse velle in infinito paruo tempore motu licet nunquam velit cum vigat ratione 3c praeconceptione .ec ge possibilibus quod meli ut haec satis. Ad secudam prinei palem patet sol. ab eis ubique deus. .simpliciter eonsideratu potest υeue υ eo actu actiones cottarias, at ex suppositione agit necessario rcfie post iv vel a non potest velle h. vela uti postis propositionibux eontingentihut omnino sequi tui concluso)non propter hoc praeniista stitit necessati x. Ad seetingam contra idem negant antecedens, se 3 portet adder r no agat de sibi desciat aliqua ratio agendi deus autem si agit 8c potest aliter agere. no s.
hi descit aliqua ratio agendi. Ad tertiam contra idem dicedum geus semper ea in actu, rc non reilucitur ad actsi ia gentis,sed ad aestim actionis, qui est rei actae persectio tiron agenti. Ad quartam contra illud dicerent quod antequam res sit, nec est bona nec mala sed bonitatem sortitur
ex eo quia getis vult ea taeo quod ἡetis se t is est bonum sacere, di quod non facit, bonum est non facere pro tunc quod Aetis non saeit Hae Eceret theologi, quibus assent igὰtim est propiet disserentiam principiorum, quibus cor clusiones inserust.
E C U N D A ro ex uerbis Averr.eolligitur secundo coeli rem ;8. Si primus itaq; mo-eor esset infinitus vigore, igitur non haberet potentiam terminatam, & si non haberet potentiam tetitiinatam Uiur nec naturam terminatam, & si non haberet natura terminatam igitur intelligerentur ex sua satura motores infiniti di si mole res infiniti intelligerentur. tune non intelligerentur ex scio esse res propriae ei, quare eum ultimuconsequeti, sit impossibile, erit etiam & primum antece- . dent Obiiciunt huic, primo contra tertiam consequentia, -4.iutida qiua dimenso matelia non habet naturam terminata, de tamen ex ea non intelliguntur infinita dimensiones teria minatae secundo da o quod ex deo intelligerentur motor , ins niti ut ingnitis diqi tua lentes non vitietur sequi propter hoc, et res non intelligerentur propitae ei, quia adhue differret a cxteris υt infinitu a finito Tertio. Deus ubi se agens superius continet vires omnium agentium particular ora S tamen noti propter hoc erit idem omnibus iusis , quia habet res propria, quibus diger tab illis. Haec ratio potest primo declarari supponendo quod insnitum
Potens agere. continet portiones potentiarum infinitorum agentium, quarum qualibet potest agere tantum quantum agens v num particulare, ut Unam per quam pote patre tantum , quantum motor maritus, e sic totquot petant agere omnes metores caelestes,& generabi-l , Tise facile deducitur enthi ema si primus motor est, es infinitus vigore, tune non haberet potentiam terminatam sed infinitam in actu. 3t si non haberet potentiam in terminatam sed infinitam in actu igitur nec naturam terminatam, sed actu finitam. Et si non haberet naturam te minatam, sed acto infinitam, tunc intelligerentur in eoi finiti motores, quia infinita parte; sue portiones naturalis quorum quas 4bet esset potens agere,quatum agit υnus moior particular 1s, vi per suppositi diem patet de si sic ipse uoti haberet res quibus differret ab eis, adeo quod pta ter deum nullus alius esset motor ser quid enim disseti et portio per quam potest agere motum orbis saturni a motore Saturni: non enim per terminum actionis, potentiae enim nen diserunt nisi per terminos in quos polliunt primo caliciam m. i is Modo potito illa potest in tantum Sertqualem terminu igitur non differunt, di per conseques motor orbis saturni non et it nisi illa portio, qua intelligitur in deo,&sic in caeteris arguendum, unde nullum erit agens praetet deum. Amplius, motores illi infiniti qui intelliguntur in Deo. vetereunt ad actus,'vel noti. Sinon, erunt ocios quod philoli, phi negant si sic,tunc agent tot actus quot caeteri motores partieulai es de adhuc infinitos plute Igitur exteri no sunt liter eadem actio vel erit his, vel a pluribus 8c aequalibut motoribus quare deus no haiah et res, quibus si fieri ab it Rcu non sint motores prater eum secundo principaliter deducitur. quia infinitum ens potens, ceu pat infin1tos motores posibiles si excogitabiles vi in sui iam corpus, infinita loca existentia posibi, lia, fle excogitabilia . Si igitur deus esset in s nitus ti primo ad ultimum, in eo intelliguntur infiniti motores, di cumtet oecupet, quot sunt di poseunt esse vel intelligi esse. nullus alius erit, quare non habet res quibuη differt ab aliat.
Carros quidam, aiunt deum esse infinitum non tamen O c quo titida cupare totum scut in eodem loco ere poli ni guo corpo Rupituera quorum unum occupet locum, al.ertire non Sed di no caualium,
intelligunt voce propria ubi cnim issent illa duo corpora illa essent
236쪽
illa essent arteriuς rationis,& virtutis. A Derr autem argDit
quod . detis .isit infinitus in eo intelliguntur motores infiniti quorum quilibet esset aequi potent υ ni Aato & sieeaeterl no esse ri,quia totum quod possunt, praehabet de , di modo quo possunt,&hoe est oecupare ubi enim deus phabet etiam tet quot possunt infiniti caeteri non sunt,qoia eorum persectio esset prmoccupata atque s υt ita aeca be M ausa quare nihil ersit. Arguitur igitur: si deus est aesti insnitus igitur in eo intelliguntur infinitae persectiones,qucirum quaslibet est aequalis uni finito meteri igitur praee eupat tot persectiones quot habet et infiniti cessent. A se nihil est pi ter deum,quia nulls res sunt. quas ocetipant cetera quae adera ne sunt poecupatae. H ei ε deductio Q eis is M' unc ad obiect1on ex prima quidem deletur quia ipse loqiatur de re actu,qualis non est gimenso. ipsa enim est in petetia. 3copterea es interminata Ad Geddum die rei Auernuod ubi de ut esset infinitus ipse diffaret quia si disseret afferentia cessieret, sedctim Ois iugerentia si generis ἁiuisiva & species costitutitia, itine estis reponeretur 1n specie & per cosequent esset terminatus, quare ubi geus esset infinitus, ipse eiset diserens. & per sequent non haberet res proprias quibus differt a cateris. Ad tertium dicitet, posito quod deussit eos stipetitis S contineat perfectioneso cateroru quia est 'finitus, habet quo disserta caeteris quia
saltem eontinet uniuersaliter de abstractius vites caeter cirum. ubi vero esset infinitus nihil haberet quo diserret,&contineret ac praeoccuparet perfectiones omnium, di parculariter di uniuersaliter disie nihil erit pier ipsum. Haee de secunda ratione Averrois.
p. 38. Narrans responsionem Theologorum ad
mo deum non gifferre quia quamque ius runt.eonueniunt,sed volunt deum sine primo diuersum a rebus causatis, afferentiam.
mo in nullo conueniunt, deus itaq; non dis er 8e tame est alius a cineris qui a seipso primo diuersus es,& per Ecie patet ad primam deductionem. Motores enim qui intelliguntur in deo primo giuersi sunt a caeteris. Ψι 1.i. Ad secundam vicerent quo A exeunt ad actus, si deus volt
est respou A s non volt non exeunt,&quanao exibunt ad actus, de Iia praueniet actiones emerorum sed sua ratione Utile eo seetho. agere vi particulares,ipso agente vi uniuersali motore inph lo phi ignorant.Dicunt secundo quoἡ tatum est deus di mun/Dt, qua utum deus solusvinia nihil est titis & mundo, .quin illud sit Reus solus ti sic deus praeoccupat permctiones omnium,& ita ipse per nihil disti it ab alii, se3 alia
bene ab eo caeterae .n res disertint quia habent limitatum
eis deus Ueronditi disert sed est diuersul,quia his ni esse infinitum di illimitatum ti per hoc patet tertiae rationis solutio .Haec theologi.
cap. 9 In quo eo tisetur disserentia Thilosophorimo Theologor ra.
HEO LOCI quisam acutiores habiti vel ne-ε ri te phi fectissima rationem atque simplicior in
otia quasi in quada definitione isti e descriptio ne perfectissima nobis possibilem esse eo ne iti pi. I eo, eritis simplicitet infiniti. est quidem sire pucior Edic ratio quia infinitum nee est attributum necentis passio,vt bonuti vertim, ξρυ num tisimilia, sedes modus intrinsecus italius entitatis quia cum dicitur ens infinitum,non habetur
conceptus quasi per accidens ex subiecto ex passiones. segeoneeptus per se subiecti in certo gradu per fictioni, selli
cee infinitatis sicut albedo itit ensi non dicit conceptum pNh, ω;1 accidens ut albedo vis bilis .immo intenso es gradtit in ii, eo citra trinsecus albedinis.&sic hac ratio est simplicior exteri . diu si ira per sester vero quia omnes eonceptus a nobis conceptibidia. sita legeontinent Bautem pessibilis,quia aggregando omnes , Ichiisi perfectiones omnium rern m & eat attribuendo deo. scita. ia.. taus ipsum esse infinitum. Deus. n. habet omnes has diem litatem a se igitur eum tota plenitudine, stur eum infinitate. probatur consequ entia prima. quia nihil limitate habetur,nis ab efficiente limitante re ad certia gradum . sic igitur theologus urens hoc principio quod deus habet oespersectiones entium in tota plenitudine εὶ a se, voluit esse seitum esse infinitd ent & se ratione simplieio est & per ctiorem possibilem esse quod detis stenς simpliciter infinitu Philosophus aut quia potetia Aeserabit a actus & miserat eas per usi ima diceret deu in rone motoris euexe finituens gero pfectissima est-sit eo, si pse iri sim mo ad
qui de sit finitu ens, eo sciret quia mouere in notae, est a ct entis simpliciter infiniti, quia nulla virtus finita pet mo uere in non tempore certu datum mobile immo nee intelligi mouere. mouere in tepore certu datum mobile,& nec posse non potui se nee possibile fore mouere ortum datum cibile in nou tepore, est actus potentiae timitatae Ex finitae. Et quoniatis Heus mouet certum Hatu mobile in tepore, Se
Nec pOt,nec potuit, nec poterit mouere in no tepore, imo
nee intelligi diceret philosophus ipsum esse limitatum ens 5 finiture it quod conceptus entis infiniti es impossibilienobis de aliquod mo plasma siue fgmenium. de non plus quam hippocentauros. vel id sentis Quod υer eius ratio persecti ima, sit ens persectissimus ti tummo declaratur. quia potentim menso rantur per maxima in quae post uni, apud Philosophos primo caeli rem ais. Ex nunc suppono. Max1mu aut quod potes primus motor, que vulgus grae corum deu dicit,est mouere uniuersim hor. ad quod nuruius alius potest motor. Itemque est seipsum intelligere et est optimum Ee delectabilissimum. 11. metap. Nee oportet apud eos quod quia deus est etis persectissimum in summo δέ simpliciter optimB. de a se in tota plenitudine. si ens infinitum quia summu ens simpliciter in natura, nee in finitum nec infinitum ut sie, quia potest stare cum utroque. Itemq; infinita pleniiugo . no est pessibilis in natura.& paea non oportet deum esse infinitum quia summem at a se in tota plenitudine est ens. Quia igitur philosophi habent iuuersas praemissas a theologis ideo anserunt ἡiuersas conclusones ab eisdem.quo quidem modo gifferunt Theologi
sma resumpsimus . quantum prouincia nostra susulit, argumenta quem theologorum acer rima aperta coiectura enarrauimus coeansionem Theologorum tene is bi his inu ,,illa Philosophoria negamus, verum hoe laudi
quia nos coclusionem Theologo tu inter dua. credita reponimus.& non inter ea qum naturali ratione attinguntur ut posteriores aiunt) rationes illorum soluere
cog sm ur ne quis cretat nos cones usioni eo tu habere propter argumenta. qua non transcendunt meta disputationis. Qui. n. vltra vires naturti euagantor dicunt deu esse ens simplicitet infinitti . reponi inher ea q rone naturali attingunt tit, nos vero qui infra limina naturae militamu il-Iuὰ eredimus. at per ratione Daturalem attingi non pos ea icimus. Nihil n. es in rebus omnibus vel aliqua vel in deo nobis ne tum quod dictet ipsum esse ens simplicitr i finitu. at bene est a lud in rebus nobis notu vide he et motus uniuersi in horis a 4. quo sciri pol recitorem primum esse ens piactissim si in summo, qtio ulterius coniecta mugipsum Mari seipso, & esse tibi & etiteris beatitudinem vepet rationes naturales deduxit Arist. in meta libro. 11. dinos illuὰ seripsimus in commentariis nostris ibidem & in libro de in te sectu 3c in commentariis libri de beatitudine. Hae sunt quae tam graui in re mihi υidetur quae tu qui philosophus es di theologus facile diluacabis.
cap. 2I.Inpossitiunt ν ratiores latinsrtim, quamurrulae sunt rapite tertio. AVIA ut dixistis) Theologi tenent contior sonem veram let persuadent eam per rationes disputatorias quod mihi non placet)a
circo soluendae soni edines. Vhi animaduertendum es quod impersectio qtiam multi
237쪽
ε nepte piluationem υocant)melius ea remiam flixigent est hus dimenso nibus & per consequens erit indivis bills. ut multiplex. Una quidem specisca. ut illa qua socrates caret deducit Auer.primo de substantia orbis caltim υcrooeti persectione Platonis vertim quia sibi non repugnat in elia Dum licet moueat caeteros, quia no mouet a se, sed Eepeti saltem per ra ionem speci i hoe est hominis. quia Soetates denter idco non es hona insatia..tide ut dicit Aue inli in quantam homo, potes habere peis Esionem Platonis, de substantia orbis )quia intelligentia mouet aeterno tetii& exterorum, iὰ eo dicitur carentia sue priuatio secundu pore est virtus non recepta med antibus dimensionibus speciem . per contra tisi pei sectio sitie habitus sectines in spe & sic indiuidua & impar tibilit & gimhriston ex ipsam edi ciem et ii quando rci ipsa nihil deficit de perfectione speciei te recipii, titur quia matella cali recipit intelligentiam . ve& possibilis in specie, ut si una est albedo numero tantum. rmam non mediatibus dimensionibus, sed dimensiones Euie n secudum speciem nihil deest,& est essentialiter per- me4tante intilligentia est sempiterna non multa in potenfecta: Alia esse eundum gentis, υelnti talpa secundum spera tia & υna numero temper, D5 per priuationem imaru non eat et persectione at s eundum ghnus animalis sibi no sed propter unam formam numero, qua singula caeli mater epugnat υisus. ideo es impet et, secun gum genu . Aliae tia habet. Hac dirui inti; in libro de subsantia orbis Ad te est secundum trans endens natura , υt s esset inteli peti- tium dici pol primo , ir deus apud philosophum non agit ira octaui orbis,cui nihil deest in ratione generis, vel subia immediate ad extra & se minor est filo Et licet uoueat stantia quia tan e sibi non repugnat mouere υ niuersum, per infinitos annos in quorum quolibet es aliquis effectus, et q. hori; in quantum ens. i fleo est impersecta & earet per- ille non est immediate ab eo sed tanquam actusa υ niuersas ctione aliqua saltem entis omnis naturae Alia est imper se ii Amplius,dato quod essent immediare ab eo, adhuc negat Elio secudum transcendentiam intellectus, veluti licet muri reaior albedo. .υna numero in sphata uisionis pol infinidus sit perfectus ti v tia ultimam pe. sectionem. Octaui ex tax visiones ins nitis oculis causare,& in es aque ecta. tili nihil sit . quia tamen non repugnat intellecti ulteriorem . se licet aghndo ducis mulsu aliquanti vigoris: agendo qua in ambitu totius entis intelligibilis caret persectione. pro tuor non erit maioris quia per una potentia agere pet infiquanto in eo Q ens intelligibile sbi non repugnat maiori- nita vi albedo Ad quarta negat ut minor, quia de' novietas. Et hac ratione philosophi diei, ni getim esse finitum, & immediate aὰ extra. sed rone uniuersalissima coneurrit aa persectum simpliciter in natura , .eru quia s hi non repti eri effectus postibiles,& hac rone uniuersalissima oas gnat persectio entis intelligibilis vid lice ius quod in alia reae sunt in primo motor vi ratione rectus giurni & intiori iti telligeretur gradu . iEeo non infinitum simpliciter prtina mi. vel dato q31mmediate ageret infinita adhue esse di eunt quia licet habeat persectionem totiti; eritis na- Non oportet eum eontinere causalitates infinitas, ut de al- tuta. & a se . non propterea est etis simplicite, infinitum. bedine gedire os exemplum. una n.ratione causandi ageret quia sibi deficit perfidio totius entis eueogitabili, /tia a no omnia. Ag quintam sol. paret geus n. no intelligit nis se ,&gradu entis per finitum recesit. Tune ad pii inti latinoiss ipse aequitiaret infinitis non quies em in metistii a perfectio- patet w deus non continet persectione totiug entis excogi nis sed in actu actionis, e Iuli υna intelligetia numero. υ estabilis si et contineat persectionem totius entis naturae & una albedo numerohsi esset υna sola in m udo. ipsa.n aqui- possibilis .probatio . tiam peceat quia licet sit eausa uniuei ualet iris nitis,non in gra3u & mensura persectionis, quia
salissima totius entis factibilis non tamen totius enti, sitita se esset simpliciter infinita, segin aesti actionis, quia nihil plici terria no stili psus & eius m quod altiori ρ adi, intelia potest agere aliqua quod haec sola non ageret Ad sextum ethholati ligeretur cuius persectione caret in eo ir ens saltem intelli scut imaginatiua potes υltra ultimam super sciem mun- non aecc xibile. Ad secundam minoe . falsa es, quia gictu .s aliqd di aliam ambientem intelligere sue imaginati lieet shi nipi tW posse intelligi deo maius quo A non intelligitur participare hil correspondeat in re. se intellectus vltra deum aliquid alia tiri deo, verum tamen est Q ipse continet phe sentiam de En, intelligere.& s sibi nulla res respondeat,& se eura inteli tepugnam natura & possibile . quod Actibile es Ad thei iam patet se cognoscat illi nihil correspongere, υoluntas nihil υlti m logi iurio Q detix est perfectum ens simplieii e iri nator, titsbi terius appetet.Tunc maior contegitur, & mitior negatur deficit persectio eius quod in altiori gradu i , t iligittis is de intellectione υera vel imaginalia. Ad septimum dicen moueri a non g ago entis , quia sibi noti tepuia' in eo et dum quod nec materia recedita geo per infinitam latituens.& ag hue sensum vult Auer cum esse liberatum a pota dinem nec econtra.Nam continet infinita potentia genera tentia i. perseetione quia habet perfectionem iotiti, en lissima, B non pes infinitas priuationes . Unde deus erittis natura, quia υ ero sibi no repugnat in eo quo3 .n,peria extremum intensum totius entium latitudinis materia veleto alterius entis in altiori gra Au prtisvi io dist Es infinitu Non gradus vel extremum remissus cxtera res vero orgiviae tho, simpliciter. Ag quartum d ieendum quod QEuh es specti . nata secun/um accessum di recessium ab his . . t in libro de Ir ' i' nere subst1ntia &transibo flenti natur, illimita ti, non tu heatitudine dicit Auer vnge & entium ordo per simili, est yio 4 , en infinituς quia limitatus propter transtetigentiast in cuidam latat uilini difformi, di materiae uniformiter di Metellectus Nare ins nita plenitu se repugnat esse. non intelli- mi quam difformiter Alf rmi, Ut Auer. ibidem Hae satis gi, quare est limitatus simpliciter . sol quinti patet non. n. pro rationibus latinorum.& in hoc apparet et verbum se occupat totum esse eu cogitabile, quia e Renitari potest rea cundi cali,quod Ioanes pro se adduxit. non es ad propo ius geo licet geo o his sit maius bene amen occupat totum stum: primus. n. motor nulla eget actione.qua assimiletur
esse Actum di factibil . vel possibile seri non icitum esse alicui priori, quia ipse est primus, & propterea hac ratione
intelligibile se igitur rationes hae nullae sunt: calet pere, at cateia intelligentiae egent, vi per illas pria. , . mo pers miles snt in qua similitudine est horitim eorum. s. a a. In quo soluuntur ratames latiRorum qua po pi sie patet ad rationes omnium partis &ita bene dictum nuntiar cap te parto est deum esse infinitum ens simpliciter esse Uerum, se noridi nare , VNC talion et pro latin , di suantur, qum dein cnsrabile sed ereditum tantum quia nee rationes phidim rapite ponditis. 4 Ad ptim αδ id V in antece losophorum concludunt, ut visum est nec rationes theo- dete per potaliam infinita intelligete ea quae logorum nee rationes Ioannis, igitur creditum ea ho
u est infinita in auratione 3 negatur et oppos quod theologi aiunt.: corquentis stet eum antc:primo qui cete cap. 13. In quosutiuntur argumenta probesaias
ium Cerauu nomonet ea terra; .cta metietur ora
ipsum in centu annix grado uno ob oet, se in otiti.& sto Main principio ter primus motu diutino metiet uniuersum licet quaelib e AETERUM ad rationes probabiles. Ad pars uniueisi moueatur a prio motu.υt capi s dictum est. primam licingum et maior es salsa albo
Secungo dato et ea in octauum secum rapiat cies alios, V in 1 do n. . nitis dies dique perseeti est quam
mouedo eos motu diurno , Aleo Q in antecedere debet sie unius anni, di sic eonceeso quod virtus podie ,primus motor es potentia infinita in monendo tem--tens durare percet retere put,est aliquan-pore aeterno a te, igitur nec eorpus nee virtus in corpore tuta sed non oportet quod si per duplum
ubi n.ipse est aeternus non recipietur in materia medianti: si dupla, ut de albed ine dictum, maxime q uando noti ea
238쪽
eontrarium applicitum fla. Adserungum patet quod n-aelligi potest maius & sinplicius non quidem intellectio
ne composita. sed simplici, & ita non potest appeti maius, quia appetitus sequitur cognitionem regulatam ratione recta sicut umbra corpus. ia meta com. 9. Ad tertium dicendum quod comparatione relativa, graue si esset infinitii esset maius θ eo, id elicet in respectu medii quia habent ν portionem maioris inaequaliratis ad mediu infinitam deus autem ad suum mobile finitam. It eomparatione absoluta, detis esset maius illo etiam infinito. non propter hoc moueret in non tempore, quia non haberet proportione maioris inaequalitatis itis nitam ad mob le suum, quia nen esset infinitum smpliciter in ambitu entis naturae , & entis implicitet. Ad quartum intelligitur maior de contrariis, qua stitit es persectione uniuers euius non est in s nitum
immo si esset infinitum totus mundos ruet et. Ad quintum patet se l. per dicta ad tertium Ad sestrum nego antecedes, quia una causa finitat et es esse ens natura, nam ipso in in Mnitum repugnat enti natur , 4eus igi-ur qυia es ens naturae ins nitus. Ad septimum patet sol stii, aeuh potest intelligere maius deo quod esse est plasma ae simplici intellectione non es plasma sicut in evireatio de mundo diximus. Ad ctauum instantia est ge calore ut octo .la es non gradus sigotis,ti tamen non est sosnite intensus Ad inrbu Αυε. mihi semper secit dincultatem.Nunc tamen animadtieri dum qu eg metus exti, Migelicet compostus μx diurno di proprio, habet duos motores, alterum 'o facit motum communem qui diurnus est alteru proprium, qui singulo ibi facit proprium. v.g.motor octaui tribuit octauo morum ab occasu in ortum in centum annis gradu Uno apud
Ptolemaeu, ec sic in caeteris. & sic Auer .per istum eaeli mo
tum, interigit hoc aggregatum est ambobus motibus, vetuvntis horum sit a motore qui mouet infinita motione, stater ab alio qui meo et finita. & intelligit pro mouere infinita metione mouere independenter, quia primus qui mouet uniuersum communi & diurno motu, mouet independenter S a se & propter se at caeteri mouet dependenter, S ab ali S propter alium, &hoc vocat mouere finitum, quia sui natura esset finitum, sed quia tipendet ab infinito
in duratione ideo est perpetuum. Ex hac expositione non
habet tir quod deus sit iris niti vigori, sed qtiod sit infinitu,
tempore & a s eaeteri vero aeterni sed ab alio & hune sensum Ioannes ignorauit,& ego longo tempore. Nunc vero patet ver' intellect* verboruAuer. st in hoc apparet Do minice Grimane cardinalium maxime . quomodo tam in graui quasito pro neutra parte sunt demonstrationes, oeci fortasse rationabilitis est credere de geo nihil posse demonstrari postitie. sed solum per negationem. quanto minus potest ratione naturali stiri ge eo, quod si ens infinitum simpliciter ,hene enim sciri potest quod uon est finitum sicut alia causata,& fortasse propter hoe vulgares graecoru & antiqui piis Iosephivoearunt eum infinitum, hoe est nofinitum sicut exterae res, dens enim est independens. &a se exterae res dependet S ab alio.Verum posseriores theologi acceptis cred tis. quae in libris saetis traduntur prodi- de re eum eri ti vigore & tempore infinitum,& simplieiter ens ti nos acceptamus rem sed hoc esse creditum, non ratione naturali demonstrabile.Tu υerci qui idem philolophus es eminentissimus & theorogus praestantissimus haee δ iudiea S qua tibi videntur eoneedenga, confirmes. qum vero delenda eliga grauiorem enim iudicim nunquam a ueste recusabo. Vale.
AB DAs GH IKLM No. Omnes sunt quaterni pro ter o quinternionem.