장음표시 사용
31쪽
CATONIS propterea qu4d ex iurgis resident in animis vini aquaedam,quae beneuolentiam vertut aliquoties in odium Et non optime coire solet semel rescissa concordia. Ergo morositas omnis' 'eritas debet abesse inb amicitis, seruorum ob culpam cum te dolor urget in iram Ipse tibi moderare,tuis ut parcere posSiS.
Ne punias seruum aut discipulum , quandissenseriste ira comotum, Pessimus enim autor rerum gerendarui sedprim teperes ammo tuo; medata iracundia, vel
senoscas, A. mitius punias.Ita Philosephus quida, Punirem te riuit fervo,ni iratus essem.Et Nato inublato inferuum bacula oratus quid gerer, Ego,inquit, Castiga hunc intemperantem se sum δηificans ira concitum
3' Quem superare potes,interdum vince ferendo. Maxima enim morum semper patientia Virtus. Maximi animi est,cumpsis vincere, pati tamen rue vincaris, nydigere aduersarium. Hac Ῥirsute intor mortales non cesse allapraestantior.
3s Construa potius,quiesiantiam parta laborer Cum labor in damno est,crescit mortalis egestas i Facilius ac tutius est seruare, quod tuo labore quaesiis tvm est,qua,farcire,quod profusione diminueris, ac de triueris. Cumaenim laboratur integrare , facile defendi. rur Inopia. Verum cum laboratur in damno sarciendosin crescitin obryst nos Graias,
32쪽
Dapsilis interdum notis, charis;& amiciS, o Cum fueris felix, semper tibi proximus esto. Cum tu felix hoc esuautafortuna fueris interdum dapsilis id est,hberalis Notis charis M' amici Notis x Ῥiciniarcharis,quos diligis ara is,it cognatis. Semper tibi proximus esto interdu in istos sis beneficust in te semper. Et ita amicissis amico ut tibi si famicissim . .
BER S E c U N DV S. JU Elluris si sorte velis cognoscere cultus.
Uergiliulegito:quod si mage iis se laboras P e Herbarii vires, Macer tibi carmine dicet: in Si Romana cupies, Punica noscere bella. Lucanum quaeras,qui Martis prania dicet. Siquid amare libet,vel discere am re legendo, Nasonem petito,siti autem cura tibi haere est,
Vt sapiens vivas,audi,quo discere postis, Per quae semotum Vitiis traducitur Amum. Ergo ades,& quae sit saplantia,disce legendo. Hoc est, Ex aliis eris alia licebit cognoscere. Verxilius in libris Geiso kὸn docet a vicultu am. Macer tradit vires herbarum : quanquam alius auispiam fuit lio Macer,'iam is, quem habe M Piago,ni fallor. Lucanus narrat Romanorum ciuilia belia r *bi legendum αγ-bitror ciuica pro Punica, Nihil enim vi P unicis
33쪽
CATONIS scripsisse legitur Tucanus.Ouidius tradit aptem amandi,
in in Elegiis docet amores. Quod si cupis artem rionem recite beates vivendi cognosceγe, hunc librum legiro .Is te docebit non vulgares artes nugas , sed quo pariis vitam exigo emotam , id esὶ liberam oe immunem a vitiis. a Si potes ignotis etiam prodesse memento. Utilius regno,meritis acquirire amicOS, Fonsei m in amicos oportet esse beneficum verum
ignori quos conciliavisunt, ac deuisciendi beneficeri , si modo pogis prodesse. Utilius enim est, quam plurimos
amicos parere meritis id es beneae Iis,quam parare regnum.Regm emm eripi potest .amici DCcurrunt eiecto, frmiores sunt,quios beneflcio adiunXeris,quam impotestate premas. Mitte arcana Dei coelumq3 inquirere quid sit. Cum sis mortalis,quae sunt mortalia cura. Iuxta Socratis sententiam, Quaesupra nos , nihil ad nos: admonet mut omisso studio naturalis philosophiae , ea curemus,quae ad*ita humana pertinet,hoc est,ad mores componendos, oe animum malis purgandum affectibus. 4 L1nque metii lethi, nam stultum est teporein omni, Dum mortem metuiS,amittis gaudia Uitata Eadem sententiam legis in priori libro. Ppo amittis arbiitror legendum amittere. Qui mortis metusemper σπ
34쪽
LIBER SECUNDUS xius rivit utefacit: imum enim mn vitat liquod trmet. Deinde siquid habet haec Ῥita iucunditatis,eam μογitis perdit.
Iratus de re incerta contendere noli. Impedit ira animum,ne possir cernere verum. Ursim admoneresolitus est rones, ne irascerentur: at multo magis oporter cauere iracundiam eos, quis Z sputant.Melius enim iudi r qui Pacat ira.contra,ira obstat anim iudicio.'. ,:U
Fac siumptum propere,cum res desiderat ipsa: σDandu etenim est aliquid,cu tepus postulat haut est Equidem opinor pro re legeλidum ro propere.Sgpeum tui nere variosaciend- est,libenter γ λγο te facito, ne Ῥidearis grairrim' ere. Noem aliqvla omDiuo
liat. Caeterum ad res gerendas non temere D umentari
tempus quod huiussumptussirpretiosissimus.
35쪽
8 Quod pudeat,socios prudens celare memento: Ne plures culpent id quod tibi displicetvni
Ne indicaueris amicis, aut ne comittas restibus aliis,
P cuius ref hpudeat: neptures reprehendant , si sicierintiriquod uni tibi displicet. Si silias tibi conscivi fueris,hoc est quid neccs.yecces a q arbitris. Nec hin senten. tiam inte exit Gyecus Planudes. Dicit enim. Quod amicis tuu probrum sit astaturum, Naide occulea ne in hoc reprehendit te plurimi,quod te folli cruciat. α Nolo putes prauos homines peccata lucrari: Temporibus peccata latent,& tempore parent. Ne putes nocentes lucνari, hoc erit, impune a Wrre Iba peccata. Latent quidem,sed adrepus: Pus ea paret, id est, maniferiantur. Tempus enim G celat aperit
omnia. Parent aute dictum estpro apparent. . io Corporis exigui vires contemnere noli.
consilio pollet,cui vim natura negauit. Noli contemnere inimicum, licet serpusisto corpore. N m saepe , quod corporis Iuribus detractum est,natura addit ingenui Mi/ibus, Quanquam haec sententia larius p retri nempe hominem non Uimandum procerisite robo res corporis,sed animo potius. ii Quem scieris non esse parem tibi tempore cede Victorem a victo superari saepe videmus. Si senseris tibi rem esse cumpotentior cede ad rem
με. . sive penes illam esse victoriam.Nam incidiis
36쪽
qui victus juerat: superiorsi quisuerat inferior.c Luerit cit isthmo ses oe denuὸ pugnabit. Quida stulta
pertinacia sitatim aut vincere γolunt aut pesundari. Aduersus notum noli contendere Verbis. it Lis minimis verbis interdum maxima cretar. Vtanrele si contra Perbosos non esse contendendi. verbis :ita cum familiaribus rixandum non eys,quo umma discordiasoleat nasci exierbulis leuet imis. id Deus intendat noli perquirere sorte. 13 Quid statuat de te,sine te deliberat ipse. Nec hoc sententiam recite vertit Planudes , vertis enim ad hunc modum. Et tamen aliud es perficere,aliud deliberar auistatuere. Verus aut sensus hic erit: Ne sortilegise ac malis aptatus inquiras quid de te futurumsit. Quando quiadem id Deussciri non vult. Neq enim te in consilium adhibet, cum aliquid decernit de te. Quod si te Ῥesset id scire,nimirem acceserer re in consilium. Inuidiam nimio cultu vitare memento:
Quae si non laedit tamen hanc sulterre moIestum est. Et hane sententiam non recte Ῥertit Planuras: Sic enim peddidit. Plantides enim nimio cultu vertis, maximo sudis.
Porro Germanus sensus sic habet: Ne nimio stlandore strepi- c
37쪽
strepituq viis cons tmem tibi hominum odium. Quita metsi non possint re iadere , ramen molesum est, miseres oxium odio multorum. per se iucundum est Omnis bus esse charum, etiamsi nihil utilitatis inde capias. Quisquam hic ablatiuM,nimis cultu,non refertur adurebum vitare sed ad inuidiam, rursubaudia, confatam: aut ex
13 Esto animo forti, cum sis damnatus inique: Nemo diu gaudet, qui iudice vincit iniquo. Ne abi in animum ,si aduersarius vicit reprEte ius. Nec enim diu exultabit, sed quod perperam pronμ
siauit iudex d Deus reiudicabit. ις Litis praeteritae noli maledicta referre: Post inimicitas iram meminisse malorum est. Pon peditum ingratiam , non oportet litis ante acto nuicia refricare, sed obliuiscisuperiorunaimu iarum.
Finita rei inultate , debet irarum esse finis; secu
cutem facere maloram es. Verbo vitilicet infami,praeteritoru malirum memoris. Nec te collaudes. nec te culpaveris ipse. Hoc faciunt stulti quos gloria vexat inanii. Tei uim nec Ἐituperes,nec laudes, trui 3 eam γidetur aspectat is inane gloria. Nam qui se irrepercis υλidfacere videtur, vi re datis ab alij et diuersa audiatii a Vrere quarsiris modice, curri sumptus abundar. ia itur
38쪽
Labitur exiguo,quod partum est lcmpore longo S ru infundo parsimonia. Dum adhue multum superest, incipe partius Tri. citius enim effluunt parta, quam colliguntur. Insipiens esto,cum tempus postula aut res. Is Stultitiam simulare loco prudentia summa est. liquando deponendum est supercilium, oe remittedaseveritas, at in convivijs in lusu, deponenda persena sapientis, sumeta persena fluit praesertim interstultos, arita, in utrum agas, non visultus as. Summa enim prudelia esseruire tempori. Locclid est,quumes θω-
tunum. Ita Terentius:In loco γero laudo. io Luxuriam sugito,s1mul Sc vitare memento, Criinem auritiae nam sunt contraria famae.. Pugnant inter se luxus auaritia.Nam alterum est
pro Ualtero ordidi, γrruns vitium iuxtafugienduemvr pote quod foedam pariatfumam. Siquidem,qui nimium parci suκt,audiunt,cu nisectores, oescosaiu de malia . Qui luxu sua profundunt, nepotes lurcones appellantur. DNoli tu quaedam referenti credere semper. Exigua est tribuenda fides,qui multa loquuntur. , i rionstatim fides habenda ijs, qui seindier aliquid vulrumoris afferunt, de q, aliorum factis nunciam aliquid. Parum enim credendum ijs, qui multa loquuntur propte
39쪽
at Quod potu peccas ignostere tu tibi noli:
Narn nullum crimen vini est jed culpa bibentis. Vulgus irasolet me Mesuapeccati, visum in cau. safuit: Benepotus .hoc dixi. Verum tibi ipsit imputa , noai vino, quod tuo γjtio noxium qui non suo. 3 Consilium arcanum tacito committe sodali. Corporis auxilium medico committe fideli. . In rebus arcanis oe tacendis,cau ne quemvis consatis sed eum tantaxa cuius fidem in taecedo per speciam habeas, ne non solum non opituletur sed laedat elisum, oei amet. Neq; enim corporis initia cuiuis aporis ed medi: co notaeside uiolet, succurat. MI i Successus indignos noli tu terre molest h. indulget rortuna malis,ut lardere possit.
In hoc versu miti labo=at. Quidam seligunt infuce'ssus. Verum tu si tostis, Tu dichionem,plane hi operuacuam, nihil supero scrupuli. Ne re cruciet prosser, ras , quae nuΟunquam contingit indignis. Non enim illis te fortuna ,sed insidiatur, mi potitia grauius udat. as Prospice,qui veniunt,hos casus esse serendos: Nam leuius laedit,quicquid praeuutiris antea Quiequid deciderentes hominis id antequam aceidat,
tres meduar Mnesubitum sit se acciderit: minus enim cruciant mala,quae non accidunt inopisanti. Rebus in aduersis animus submittere noli.
40쪽
Spem retine:sipes una hominem nec morte relinquit Quum fortuna sevit u tine te sum amni oriundi 87 achma rebvspecuri nec abi imipe , quae folia nec moriente relinquit. Quadis enim anima est cipes est. Et
lanxiis P a resola spes in labro haesit. Item Ouidius,
inuere spe Mi ui moriturus erat. Rem tibi quam noscis aptam,dimittere noli. Fronte capillata ,posthaec Occasio calua, Quotiesfortuna fert comoditate aliqua quae tibi sit apta statim arripe. Nam oecasi ponte habet capistat uti ea parte tene possit: Ῥerumsi semel se ruerterit, ab occipitis ealui e vita apprehedinequeat. Hoc est, inportunitM qui; cottis,teneripotes nν edit aute quo γοlessi neglexeris. Hic admonen si istud quod Graecisti gunt de Deo Caero, de quo nos copiose in Prouerbijsi QIod sequitur specta,quodq3imininet,ante videto. Illum imitare Deum,qui partem spectat utranque. Ex praeteritis Iutura collige. Ex praeteritu bene, se-eusve gestis, conflium cape clinopacto sui uris occurras, exemplo Iani dei Romari,quem Myrontem 'gebat antia quitas, quod oporteat prudentem virum Uronte arergo, ut inquit Homerus habere oculos.Illud autem se
Fortior ut valeas,interdum partior esto. Pauca voluptati debentur plura saluti.