Latinae linguae cum Graeca collatio ex Prisciano, & probatiss. quibusque authoribus per locos communes, literarum, partium orationis, constructionis, ac totius grammatices Carolus Stephanus

4쪽

Latinae linguae

in ore

tio ex Prisciano , εἰ probatiss. quibusque authoribus: per lo

cos communes, Literarum,Par

tium orationis, Constructionis, ac totius GrammaticeS.

Apud Carolum Stephanum, Typographum Regium.

5쪽

Ε o R V Μ quae ad Graecae ac Latime linguae authoruscripta intelligenda non parum utilitatis atque emolumenti adberre posunt,praecipuum esse puto, Ledio'utriusque linguae, non propria tantum ae peculiaria,nerum'communia quoque probe cognita ae perstedia habere. Etenim Latinorum Ioetarum atque oratorum piar que ad Graecam eloquentia 'tumsuum . ccommodasse persaepe uid bis. Cuius rei quapi rima exempla sese seriit cum alias, tum maxime in Cicerone qui idisingulari quodam studio uidetur veram dedisse, ut

Graecae linguae ornamentis Latinam suam eonvestiretae pem poliret. Quam utilitatem eum Pristianus, ο --ν etsp erar οναή κα --πάνηγεμών His in idiomatum utriusque linguae eollatione delitescere perstralibet ita Grammaticaε institutiο- nessium temperauit,ue dum Latinae lita praecepta traderet, eadem opera eiusdem eum Graeca eommercium perstringerat.

Verum quemadmodum illud quidem copiose atque absolute, ita hoesaneplurimumstricteae confuse deseriptum nobis retia quit,ut non immerito quae ad utriusqκe linguae eollatione pertinent in hoc authore , uel confusa, uel iusto breuim tradita quiuis existimare posse. Cumque te de haere ualde anxium persaepe conqueri audirem, hoc tibi tuἱsque studys impertiri Menit in metemur quae a Pristiano sparsim hine inde, ae nullo

ordine annotata essent, in eum ordinem reducerentur, qui ab Erasmo caeterisque recetioribus Grammaticis hactenus obsee uatus est. Quod dum ego in tuam gratiam diligenti ume pes

sequor,id etiam praestitimisi qκid ab no uel praetermissum, uel

breuius arctiusque traditum fuisse uideretur,partim adiiceretur, partim exemplis ex probatiomu utriusque lingura authoribus de8mptis, illustraretur. Haec quantulacunque sunt L Elar,ut aequi bonique eonfidas, id uero magnopere etiam atque

6쪽

Amplissi. Car

lustrissi Principi Carolo a Lotha ringia Carolus Stepham

re absolueram Illustris. Princeps, quum mihi venit in mentem,Priscianum antiquis. grammaticum

id olim singulari quodam studio

operam dedisse, ut Latinae linguae

constructionem cum Attica con

ferret.Quod quia ad institutum dictionarii labore prope accedere, tuisque Remis utile futurum esse mihi visum est:curaui no Prisciani

tantum de hac re sententiam, verum etiam aliorum, quos ego tua

amplitudine dignos esse iudicaui, authorum productiones, in loca

7쪽

communia breuiter reducere: a que ita certo ordine collocare, ut

ex hoc utriusque linguae initiati fructum haud sine mediocre percipiant. Hunc laborem tuis neotericis deuoui, quem a te benevolos accipere,tibique eius rei causi gratias reserre magnopere cupio: quunt ii earum rerum quotidie prae termittas,quae ad summa eoru utilitatem ac bonarum artium studiu

plurimum faciut:Quo quid magis

diuinum aut omnium celebratione ac memoria dignum existimari potest 'Vale. Ex tua Typogra-psia. Prid. Cal. Maii. M. D. L I I I I.

8쪽

graeca, ex Vtriusque literarum atque elementorum consyde

ratione. . DE LIΤERIS SE V

I T E R A , est vox quae scribi potest indiuidua : unde a Graecis γραμμα dicitur, s

quia scribatur , & quasi pingatur. e Latinis vero dicta est quasi legitera, quod legeti iter praebeat: vel alituris ,quia antiqui plerunque in tabulis caeratis scribere solebant ,& postea delere. Quin & elementorum vocabulo literae nuncU- pari solent,a Graecis adsimilitudinem mu-di elementorum : sicut enim illa coeuntia, omne corpus perficiunt: sic etiam hae coniunctae,litera- Iem Vocem, quasi corpus aliquod componunt. Hoc tamen interest inter elementa & literas,quod elementa proprie dicuntur ipsae pronunciationes: notae autem earum, literae. Abusive tamen & et menta pro literis, S literae pro elementis se ,

muntur.

9쪽

Nomina literarum.

Nomina literarutam apud Graecos,quam apud Latinos indeclinabilia sunt, siue quia a Barbaris inuenta dicantur, siue quod simplicia haec & stabilia esse debeant,quasi fundamentum omnis doctrinae : siue quod nec alitee apud Latinos poterat esse, cum a suis vocales nominentur, semivocales vero in se desinant: mutae autem a se incipientes, vocali terminetur:quas si flectas,significatio quo

que nominum Vna evanescit.

Numerus literarum.

Apud antiquissimos Graecorum, no plus quam sedecim erant literae: quibus ab illis acceptis, Lati ni antiquitatem seruauerunt perpetuam. Nam si verissime velimus inspicere eas sedecim,non plus quam duas additas in latino inueniemus sermo ne,videlicet F & X.Nam F, Eolicu digama, apud antiquissimos Latinorum eandem vim qua apud 2Eoles habuit reum autem prope solaum, que nuchabet F, significabat P cuni aspiratione. sicut eria apud Veteres Graecos pro φ, Ir & β. Vnde nuc quo que in Graecis nominibus antiquam scripturam seruant Latini,pro φ,p & h ponentes,ut Orpheus,

Phaethon. Postea vero Latinis placuit pro ph, fscribi,ut fama, filius, facio: Ioco autem digamma, V pro consonante , quod ea litera cognatione soni,Videbatur affinis esse ipsi digamma. X etiam duplicem loco e & s,vel g & s,postea a Graecis inuentam assumpserunt Latini, ut dux du

cis,rex regis.

Constat ergo, Latinum sermonem non plus

10쪽

DELITERIS. 7

quam decem & octo literas habere, hoe est, sedecim antiquas,& f & x postea a Graecis inuentas,&ab eisdem quoque sumptas:nam γ & l graecorum

causa nominum asciuerunt.

De Vocalibu

Vocales apud Latinos quinque sunt,a e i o u,&γ graecorum causa nominum.Omnes quidem ancipites , hoc est, quae facile modo produci, modo corripi possunt. Sicut etiam apud antiquissimos

graecorum, ante inuentionem η&ω: quibus inuentis, & hquae ante ancipites erat,remanserunt perpetuo breues, cum earum productarum loca

possessa sint a dictis vocalibus longis.

I & V,quamlim ad potestate,aliquando in consonantes transeunt. Et i, quidem modo pro sim'plici,modo pro duplici accipitur consonante: pro simplici, quando ab eo incipit syllaba in principio diistionis posita,subsequente vocali in eadem syllaba,ut Iuno.Iupiter.Pro duplici autem,quando in medio dictionis ab eo incipit syllaba, post Vocalem ante se positam:subsequente quoque Vocali in eadem syllaba,ut maius,peius,eius:quo IO-co antiqui solebant geminare eandem i literam,&mailus,pelius, elius scribere. V, vero loco conse-nantis posita, eandem prorsus in omnibus vim habuit apud Latinos, quam apud AEoles digam F. Qitimadmodum enim hi solebant accipere digamma F,pro consonante simplici sic illi quoque pro simplici habent consonante plerunque uiloco A.iiii.