장음표시 사용
181쪽
WILEBORDUS SNELLI vs Mina pro pondere tantum.
Cleopatrae Ptolemaica l habet e tticas ,14 Alexandrina Dioscoridis, o drachmas 3 16o vel Heronis Alexan- l
Ptolemai Antiochi Euboeae itica minor
Tyria. Eginaea Rhodia Mina pro pecuniae summa. est drischmarum
Sed ut alibra Romana minarum ba uncias par- traductaeit: ita librae in drachmas diuisio ab in medicunt usum est introducta: ut un- idem a Latinis, reliquas minores parteS abnsiretudine mutuarentur. Huius igitur partium particulae quemadmodum no- quid valeant, hyc annotare oportunum Libra, ut integrum omne, habet uncias',semuncias quatuor & viginti deinde mas sex& nonaginta: scrupula, vel scrupu quae si me Graeci vocant 288: obolos 376. drachma pars unciae sit octaua; scrupulum drach-
182쪽
a rachnaae tertia: Obolus scrupuli pars dimidia,& drachmae siexta. qctorum characteres & pondera, ciuemadmodum a medicjs hodie vi urpantur, in minimis oranorum mominibus huiusmzodi runt.
Sescuncia 3 x G. Ouartarius vel quadrans
Formulae characterum,& ponderum ratio apud medicos usu recepta talis esti quae tamen h. legit timo potadere multum degenerauit; siquidem ista ad Attici ponderis rationem exigenda sint. Et minuS vero dixit Fernelius Methodi lib. c. 6. nul nesarium pondus quod tanquam legittimu ipse quoq. usurpauit in superare medicum vulgare quinta parte, unde drachmam constituit granorui' monςra' lium 7a, chira eam 8o granis ἀν CX Vnciae granis 6 o per 8 diuisis promptum sit colligere. Verum enim uero neque illud omnind nobis erit negligendum, in granorum momentis aliam ess rationem apud Hispanos in v 1s, ex constitUtionzFerdinandi& Elisabethae Regum anni I-88. ian- ciuerunt Cnim vi grana ex aurichalco vel aere fizien , 4tque libra integra in grana 6 ir tribu 'd a ruri
183쪽
tur, cuiuS pars duodecima 1 6 singulis unciis cedat. De hac partitione vere dictum a Fernelio 1 granis libram impleri. quod ipsum notauisse non abs re fuisse crediderim. Quamobrem ista de Talento, mini libra & partium ponderibus dicta sufficiant. Ad sinagulorum numismatum valorem
deinceps me conferam. drachma didrachmum . triarachmum, tetradrachmum, qui ct a pondere strater, pentadrachmum , nummi argentes in usu fuere. Trachmae originarionem Plutarchus in I vGndro explicauit: Uidetur, inquit, olim omnino ita
obtinuisse , Vt o έλοις verticulis uterentur numisiamate ferreo, alibi etiam aereo, unde & ὁ ο λους voci tamus: δοαπι ὰν ἴ-ορολους τοσοῦτον
χὐ σαρεδ Ο,Τετο, drachmam auaem hoc est, pugillum , quantum quis caua manu pre hendere possit) sex obolos dichos, quia tot manuS caperer. Idem & Pollux,& Eustathius in Iliad. α dogent. Atticia drachma pro Romano denario et o promiscua significatione usurpatur.
Ita, inquam, omnes autores pecuniae aliquam summam descripturi ei notione alterum pro altero reputant. Quin dc Galenus Pliniusque etiam pro eodem pondere usurpant: cum tamen, si ad accuratiorem veritatis trutinam ista examines, magno discrimine inter se dissideant. Es: enim denarius antiquus unciae pars septima, drachma Verdoctaua. Scriptores tamen veteres differentiam hanc nihil pensi habentes, utroque promi scuὰ utuntur. Liuius libro 3 de captiuis Romanis ab Annibale venundatis. &in Graecia semitu. tem seruientibus: Multitudinis ait) eorum ar- Sumentum
184쪽
DE RE NUMMARIA. 33o umentum est, quod Polybius scribit, centum t lentis eam rem Achatis stellite, cum quingenOS aenarios pretium in capira, Quod redderetur domi
nis, latuissent. Mille enim & ducentos ei ratione Achaia habui . Quare si I aco per FoodenarioS multiplices, emcitur summa 6oOCCO, naec per IOD talenta diu ita dabunt singulis denarios 6ooo quot
Atticas drachmas talen O Attico minore concineri
supra docuimus. Fuit Itaque denarius drachmalis.
Nam Plinius libri as cipite 34 disertis verbis id
loquitur.Drachma nitica, inquit, denarii argentes habet pondus . Plutarchus quoque de exilio Camilli ait cum damnatum 13o oo assibus, quae sint drachmae is oo: nam, inquit, as, siue aes pecunia,& decem alles denarius erant. Ita drachma & denatius ab omnibus millo discrimine ysurpantur. Drachmae diuersar talarito turn rationem siequuntur. Igitur drachma AEginaea ad Atticam habet
rationem quam 1 oo ad Go: de decem oboli Attici drachmam AEgi meam valebunt. Idem de reliquis iudicium esto. AEginaeam vero drachmam, quia Azticae praeponderaret, ipsi di χ, αν spissam inuidia ducti vocitabant, loci nomine suppres . Didrachnium, drachmarum duarii m. Tale fuit numis a census, quod Iudaei in singula capita Ro
Trioutu idem aUespasiano annuatim iri lictu Iosephus de captiuitate Iudaici libri c. 16 iit: Stipen-cuum Vero ubicunque degerent Iudatis Indixit: bὶ-na. i. drachmas singulis annis deferre in Capitoliuiussit, ita ut ante hie Hiero lymitano templo pendebant. Idem hoc numisima inde antiqui rus a
185쪽
pturia, inquit Pollux. Vnde S pro ibio locus, apud Theognidem Gnomis, Miam ἔ- γλύοσης,
bos in lingui, quo significa tiar argento taciturnitatem redemptana. Habui tria didrachma, Quaecum S integerrima & antiquissima ellent, Sc plane, quantum quidem a peritis1imis iudicari potuit, non adulterina aut sit Dulata, forma tamen erant inter se diuersissima aummus unus crassior,& mi- More orbe; alter non ita spissus, sed circulo maiore diffusus: tertius ne circularis quidem, sed θ triabus circulorum segmentis compositu S, tanquam si super trianguli aequilateri latera tres semicirculos decircinassest nihilominus OmneS. quod mirere , ecdem pondere I 68 granorum, & signatura 11 millima, tanquam ad idem exemplar facti, o, set uati mignitudinis singulorum symmetria. Parte uni Mercurii caput erat cum caduceo, in duobus etiam infra posita litera A; parte aduersa Pe gasius alatus. Qui signaturi apud Corinthios nutrimum exstitisse Pollux hiis verbis nos docet:
D πυμ ενον : Et pullus numisma est Corinthium 1ta
cictum quia Pegasi emgiem habet impresiam.
Cui Diraque 16o grana didrachmi Attici pondus Σnobis sit constitutuam , in his autem Octo redundent, credibile est Cbcinthios alio minarum pondere v f, qu m Atheniens. s. Id quamuis non obscuris indiciis odor tus mihi videar, nolim ta naen de re adeo incerti quidquam temere pronuntiarH, priusquam nobis ista planius liqueant T drachmum, drachmarunt trium, qui sunt - denarii
186쪽
DE RE N V MMARIA. FIA natii tres. sestertii duodecim. Liuius libro 3 Si-cnat argenti octoginta quatuor millia fuere Atticorum tridrachmam vocant i ita emui legenis dum censeoὶ trium fere denariorum in singulisareenti est pondu . Tetradrachmum & tetradrachma, dracnmarum quatuor, qui Sc a pondere stater dicitur. Ita Matthad 17 humani generis redemptor pro te ScPetro duo didrachma soluturus, mandat Petro ut hamum in aquam iaciat, & staterem, qu minore primi piscis esset inuenturus, pro Vcroque,
Pentadrachmum, drachmarum quinque. Uyrenensium nummus fuit. Partes drachmae sunt obolus, diobolum, trioUo, seu ilinyωχαιον, tetrVbqω ' . , , , Partes Oboli chalciti, dichalcum, se obolvi, σ
Obolum quasi 4ζελον dictum exb Plutarcni Lysandro supra docui. at Aristoteles inst τὸ O έ-ν, quasi ορελ deriuauit, si quid Polluci credimus. Eustathrus tamen in Isiad. ix Plutarcho astipulatus, ML ρου τι ἔλασιχα ἔλων, obolum ferream quandam laminam vocabant, ut veru quodammodo estormatum, aded ponderosiuM,Vt lex ObOli manum implerent, qui numerus etiam Indodrachma dictus. hactenus Eustathius. Obolum ex aere fuisse, Vitruvius libri 3 capite I autor est. Ex eo etiam, inquit,videntur ciuitates Graecorum fecit , uti quemadmodum cubitius est sex pal morana, ita in drachma quoque eo numero uterentur: illae enim aereos signatos, ex aequo sex , quo obolos apoellant, constituerunt. Obolus itaque
187쪽
VI LABOR D vs SNELLIus suae drachmae pars sexta, &ex me fuit. Obolorum autem comparatio inter se drachmaru ratio.
Lem sequitur: nam quSuis sex oboli Eginaei drach mani AEginteam,& sex Attici A tticam constituant: tamen io Attici oboli tantum uni drachi nar Eginaeae aequiparantur. Atque ita de caeteris. Oboli
nota Pλάνου testudo fallem in PeloponnesoJ &inde paroemia τανἀρεών, σοφαν νικῆντι χελω - νω, Virtutem & Sapientiam testudines vincunt.
Non est nobis hic Polybii locus ille silentio praetereundus , ubi ait semis lem esie partem oboli
quartam. ut necesse fuerit denarium eo tempore,
detropecim assibus commutatum , & sestertium quaternis, & asses binos obolis si galis aequatos: 'Nisi sorid dicas obolum maiorem ab eo intelligi,
. ratione Talenti Attici maioris minarum 8or qui copulus ad amussim cum denario decussi sexi congruit. nam sedecim bis sumpta tantundem valentciq. octies quaterna. qua de re etiam atq. etiam dela berandum centeo . A b obolo usura instituta εφωκτὸ tanquam scenus sesquis extum incas, quia sors cum lucro ad sortem erat, Vt I ad 6- accrescebat enim Qrti o solus unus. contra Latinis usuracentesima, quia centesimo mense sortem aequaret. eadem quae aput Graecos drachmalis, suia enim roo drachmae in minR. Diobolum duos valens obolos. hinc Plauto antis diobolaris: Atticum numisima fuit, ἔχον γλαυκανἐναα μένην, noctuae essigie signatuim. , hinc pro Ierbrum naicim , Noctuas Athenas, tanquam si guttam 1 nari adiiceres: illa enim urbs hoc nurΠ-mo quam maxime abundabar. Ex argento fuisse, Plutarchus in Lysandro latis aperid indicare vides tuI:
188쪽
DE RE NUMMARIA. Irturi idque de triobolo & tetrobolo quoque verum crediderim. Triobolum, quod & ημιδειχμιον, se inadraciama, quia sex oboli drachmam facerent. I 'lautus Rudente: Non potest hinc a te triobolum. de Poeta nulo: Homo trioboli. Habebat utrimque Insculpta me Egiem Iouis. Tetrobolum,oboli quatuo drachmae bes. Alterae parte Iouis emgie, altera duabus noctuis lignaia
Chalam oboli pars octaua. Obolus chalcos habet octo, inquiunt Hero, Pollux, 3 Suidas . Atq. ideo octo de quadraginta chalci dracnimam, dg duodecim chalci sestertium Romanum coiistituent. Chalcum Plautus Poenulo, actus I scena 2 obolum aeratum mihi dixisse videtur, ut verbum de verbo exprimeret. Vbi cum Anterastilis piosedas seruiculas appellasset per conuitium, seruulorum sordidulorum scorta diobolaria:Vtpote quae diobolo sui copiam facerent, indignabundus Milphio seruus, qui erus fastum retunderet, Contera pti in ei reponit, Quoius ego obolo aerato leptem
noctes non emam. Ergo obolum aeratum, non
Atticum obolum ,1extam drachmae partem, quia uis & hunc ex aere fuiste docuerim ) sed chalcum, hoc est, octauam oboli partem,pIanissime his verbis si nificari intelli O.
Dichalcum, duo chalci, quarta oboli pars, qua & proptereaτε di di ta. Semiobolum, chalci quatuor, utpote IDOli 2- missis. Αεa Τον, Chalci pars septima, oboli lexia dc quinqu)gς ima, drachmae 3;6. Suidas ex Diodoro , d I - ο
189쪽
latcum Euangelista similis nummuli meminit,devicua loquens, quae in gazophylacium proiiciebat λ Notandum tamen hoc κέριιιι illius Atraci fuisse triplum : eo vero nihilominus usum uangelistam, qubd nullsim vocabulum inueni- tapimS. Hoc enim λε fαν ί si denarium statuas decussa siexim fuit denarii et rillud autem Suidae Attacum erat, drachmae parS 3 36.
Aureum numisma est stater. lateVesaurram usi uere varas, Atticus, et iacem G I 'Bplinicus, 1 exandrinus. Dari o
Hiqui drachmam octoginta granorum pondem fuisse,eae uncia planum sit,cuius ipsa pars sit octaua. Et propterea drachmae duae granorum Isoau Leo Attico stateri pondere aequabuntur: quo
oc seculo, Anglici Rofati nobiles, & Edoardei instituti sunt. Attici stateris valorem quinque iginti Atticis drachmis definio eae Pollucisi ' Ρ δε πυῶς ατ, ρ-ὲngaeo. ἐγ- S. ΠΗ ἱφαεν- τ μινοῦν sis p οῶς τη-ονομιά v Π Rureus stater minam valebat: nam & in appensis minam pondo staterem vocant. Id enim dicit, mi-nα pondus starerem etiam dici, quia aureus statera g nti mina, vel centum drachmis rependatur. Seci aureum hunc state rem iam non unicum ali-qMUm n Hamum intelligas oporter, verum qu 'tuor.
190쪽
DE RE NUMMARIA. . 1'tuor. Nam Vt quatuor argenteae drachmaestaterdicu itur: ita hic quatuor aurei didrachmi prostatere usurpantur: hoc est pondus auri drachmarum Atticarum octo, siue unciale,taxatur drachmis amoenti ioci. Ideoque duarum drach rnarum pondus, quo singuli Attici aurei signabantur, drachmis quinque & viginti. Nihil hic me hallucina
tum, neque, verba Polluci S perperam Interpreta-ini R eun dem tibi autorem daDΟ. Iolciem Cnim,
ubi de Cyrenensibus verba facit, non alii mente
τάδροχμον, in τάδρο-: Drachma vero non sessim numismatis nonaen erat, sed & quinquaginta drachmae & quinque drachmae a puci CyLenentes. Et pauid polii, υ, ως Aei τε ς φ 3ν, εν Κυρειη ὶ τετρα mHα, ἡ πί- nυσα ωσι α rii: Erant equidem, Ut Aristrateles ait, qua- ltater seu tetrastater & tetrastateria, in Cyrene dimidiorsi staterum aurea numismata. Plane haec, nisi nostram interpretationsi admittas, falla erunt, e pugnantia loquetur Pollux: quae tamen, modo animum aduertas, verissima comperies. Hoc enim sibi vult, a Cyrenensibus aureum quendam nummum signatum, qui tetasta ter dimas sit,Cb eam causam, quod drachmis quatuor aequi ponderetrvidetur autem aureus unius drachmae pondere apud eosdem aliquando in usu fuisse; & cuin Orm nes aureOS promiscue state res vocitas ent, hos maiores ad distinctionem eleganter terrastateras
indigitasse : quippe qui illorum essent quadrupu.
quem ex Valore in eadem republica dixit stupra VCCari ruraνΤάδειχιον quinquagintad sachmalem. Cave credas ullum nimina una argente Unὶ