장음표시 사용
151쪽
WILEBOLDvs SN I VS nomen traxit, & paeulo postr. Nunc denarius sede citir, victoriatus & quinarius octo, settertius quatuor astis valet. Ornnes igitur isti uno ore dena viri, in i assibus commurant. sub Augusto.
Vitruvius: sub Vespasiano, Plinius: sub Asa tonino Pio, Metianus. Ut plane frustra sint, qui nobis denarium sub exitum Augusti duodecim assibus
comi 1tare conantur: idque Unico aliquo iaciti
loco e primo Annaliurn permota: sed Pii ad hanc rem nihil faciat. Nam quod ita rationem pUraiar, cd millic miles seditionem molienS queratur decem in diem assibus animam dc corpus aestimari, proque eo denarios lingulos postuler : menstruum porro militis millE aureum Romanum, qui que& vig)nti denarium: hos que per 3 o dies diuisus facere - hoc est, reductis terminis umus denatarii, stipendium militis diurnum, qui sitar, Ut ipsi
queruntur allὀs decem atque inde essici denariu rutum i 1 assibus permutatum, ratisng omnino ca-ICI.Neque eNim umquam probabunt aureum Romanum, illa tempestate, militis mens tum fuiίς. Quin cotra statuo milites limitaneos minus a Ureo
cepisset sed quisi denarios viginti, aut praeter propter. Eius rei e Polybio, Suetonio de Tacito symbesas colligam. E Polynio, menstruum militis sua aetate futile denarii partem tertiani: id nos li- bro sexto docet his verbis. δ' A in
V ἱωωLι Ptaites stipendium in diem accipiunt obolos duos ductores ordinum duplum, equites drachmam. E Suetonio, stipendium militibus duplicatsem: hoc de Iulio Caesare prodidit capite'16, Legionibus stipendium in perpetuum dupli -
152쪽
DE RE NUM MAIO A. 2Iduplicauit. idque iam ante bellorum cIul Iram tumultus:credibile inretina per bella ciuilia, vel apto, velociauio imperante militum stipedais non ni nil conam odi acceiiii Jξ r sied Octaui is illis periculis iam defunctus, quicquid ubique militum esset,
ad certam stipendiorum, preemiorum quo , Ormulam adstrinxit: inquit idem cap. 49. hoc est, Vt ego intero retor, legem Iuliam de duplicato mi l itum stipendio reuocauit: excepsa cohorte praetoria, quibus binos cenarios in diem assignata I s. Hoc CTacito, rnilitumque qaerelis clarum est. Vt itaque prima nouissimis conferamus: Polybio munis iniritum est pars denarii tertia, hoc est, si dena riuo intelligas decussis exim, ut Vitruvius loquitur asIes quinque cum triente: duplicauit stipendi utri deinde Iulius di fuere ergo asses decem cuin gemino triente, qui sunt deni arti- atque irae itidens est denarii tricies bumptas, hoc est, de narios viginti militis menstiuum fuisse. nana bimi in diem denarii praetorianorum diurnum, faciunt 6 denarios in mensem, rriplum peditis limitanei: qua in re eorum stipendium equitum stipendiis
exaequatum Constat. I taque ro denarii ius numeri pars tertia est militis diurnum. quod vero i o a les solidos tantum numerent, gemino trieti te neglecto, id vel cinomnwωι ad inuidiam augendam dictam arbitror, vel verὰ quidem, sed ut duo trientes c militis diurno ita deducti sust, ut pro eo frumentum acciperet, quod maximo illinirini commodo factum constat. Denique vero etiam Vt de naritiin decam exim comprobem dupondiariOS sestertiosque nunti nos huc aduoco : QUOS ab omnibus Imperatoribus ita signatos experientia
153쪽
docet, ur4 stertius ad dupondium eiusde tempo tis sit quasi duidus. Quare dubium amplius esse non potest, qui a Iulio usque denarius decussisse xis, hoc est, assim a fuerit sensim densim . De aeta te superiore saltem dubios nos Polybius facit quiseeundo historiarum de Gallia togata 1cribens,
rantam rerum omnium Vilitarem praedicat, ut procoena reliquisque neces Idriis, tantum dimidius assis expendatum quem ait valere oboli partem
μέροψ ὀcοG. quare assis unus fuerit oboli dimi dium nam oboli Attici sex denarium essiciunt) de asses duodecim denarium implebunt. Autor diligentissimus, Romanae consuetudinis haud ignarus,& Africani Iunioris qui Carthaginem funditus de leuit praeceptor. cur ei, de sui aetate porissamum scribendi tam disertis verbis, non credam, causae nihil habeo : optirim tamen hoc idem atrorum
exemplis comprobatum, vel cer C illusitratum . neque enim constat quando, aut quo primum auto-ie id factum sin, nisi diuinare libeat id tum institutum, quando Piopulus Romanus tribu tum pendere desiit, Antiocho deuicto: ut tum seris Pretium, Ob ar iaci uberem conlata 2autiora excreuerit. Ego qu .dem adhuc donec certiora ex aliiS
scriptoribus, aut Dum m IS autoribu S proserantur. UuinariaG, etiam Victoriatus. Volui uas Metaanus: Est autem Victoriatus semis. denarii, & nunctantundem valet, quantum olim quinarius. Vario libro nono delingui Larina, quam rationem ., inquit, duo ad unum habent, eatadem habriar road Io: In numeris, in similibus, sic est ad unum victoetiatum denarius, sicut ad alterum victoriarurn
154쪽
DE RE NUMMARIA. aiturn alter denarius. Notninis
c t Plinius libri et g. capite 3. verba adscrip minc Victoriatus appellatur lege: Clodia percutius
est. Antea enim hic nummus ex Illurico aduee.US,
mercisi hoco habebatur. Est autem - is
riatos. Liuius quoque libro 41 de C. Claudii triumpho rebus in Histria Liguribusque prospere estis. Tulit in eo triuria pho denari sim 3O OO,S Victori idna 8s ΟΣ. Ex argento purissimo
Vnum vidi, eumque integerri Um,qUem tad me misit vir nobilis Nicolaus ockox, antiquitatis studiosissimus, Jc mammorum veterurn arsitimator solertissimus, pendentem grana quatuor &Qua
draginta; pondere legktimo: id enim ad dimidium
iusti denarii pondus quamproxime accedit. Inicriis pilo & nota utrimque talis erat. parte Vna Caput Mercurii cum petaso & pinnulis, pone verticem V, nota quinarii se a Victoriati, autore Metiano. Parte alter θ tro equites hastata citatis equis i nue, sti. infra pedes Vonna. Alios plures videre licet in illi nummorum druite arca, unde hunc ipsiurn deprompsim US. Sestertius, quasi semissis tertius, ut in lage duodecim tabularum pes sestertius , sunt pedes duo & semis: qui analogia veteres Latini trientem tertium dixere. id enim significare ait Cincius mystagogicon libro secundo. duas libra Spondo δ mentem. ne l. aliter Gneci: Pollux libri
155쪽
cunt, non quinq. talentorsi semisEs .eis itaq. seltertius didtiis, quasi siemissis tertius: dupondius enim& sembella antiquis sestertiu est inquitVarro. Postea quaternis sestertiis com nauraturia Vitruvio, Plinio, Volusioq. autoribus dictum eli. Ex argentonis Ie Varro, Pliniusque docent: Qualem se aliquando vidisse vir nobilis Nicolaus Rockoxius mihi testatus est. eius pondus itaque quasi graHorum 22. Postmodum tamen ex aere , sed optimo sagnatum, Plinius condeptis verbis libri 3 capite testaritum reliquit. Summa,inquit, aeris gloria minc in Marcianum conuersa, quod & Cordubense dici tur: Hoc 1 Liviano cadmiam maxime Lorber, &aurichalci bonitatem imitatur in sestertiis dupondiariisq:, Cyprio assibus suis contento. Huiusmodi hodieque quam plurimi circumferuntur : sunt enim aerei illi maximi, unciali fere pondere aut paulo infra. Subiiciam inscriptiones aliquot, cum
parte Vna C. Caesar dici perpe- tub.
Ti. Claudius Caesar RUg, p. m. tr. P. imp p. P. parte aItera grana Signa aliquoi ct nota, 3 89 ut υidenιur, hiaruInhisa. Antonia Augusta. 381 Caba . supra fornisem p iis . A latera utrimque FS. C. in ora Nero Claul dius Drusus Gezman. 1 im P. Ti. Cae-
156쪽
DE AE N vTi. Caelar Augusti F.
M MARI A. 2IDua victoriola 'per co- 6I4 Iumnas posta, laureas manibω unentes, o mutuo se assectantes : infra Rom.
Tros sorsres eici , ge stan tes fornu copia. Agrippina
Drusilla Iulia infra S.C. adi Sueton. in Caligula Nero ClauS Caesar Aug. Germ. p. m. U-p imp p- p Nero Claud. Caelar
cta coniugis percussui: possvotheosin enim demum Diui appellatio.
que SC iusta Roma. Annona Augusti Ce- ς ores, infra S. C. Signiferi tres imp/ratori S i s sacramentum dicunt in ora Securitas P.R. infra S.C. Iudacio flans, Iudas *
vanitatem deplorantes in ora Iudaea capra. Males armatus,virim- ap saue S. C.
Mulier manu tenens nescio quid S. C. Pons quinqti ornicit:ω, 6 I subfructus, cum statutiquatuctr S. C. . πο nonis sigies, a latere S. C. Mute pedes pavo, ra
Sussiciat e tanta copii pauculos hosce proposuisse, quorum exemplo commonstrem aer OS ie stertios unciales fuit se. Nam ut vi pondere; vel ab eodem principe, vario signati sint: illud interim planum fit, semper ad unciarium pondUS QUO-
157쪽
dam modo aspirasse, Ut Tiberii tres 383, s 69 6i
granorum. Neronis item duo Α o, 3 Io. Vel pasi, ni tres 1 . 476, 696. Hadriani duo J06,s . vi quasi per interualia ad iustum pondus recursum 11t. Sestertius igitur ita institutus est, ut pondere& valore dupondii est Et duplus. Comparatonamque dupondium Neronis 2 2 granorum, cum eiusdem sestertiis 4 o, si o. stemque Tiberii dupondium a s , cum iestertiis eiusdem 383, 369,6 14. Et Vespasiani dupondios 176, 26 o, cum sestertiis 424, 76, 96. Caeterosque itidem inter se, illud plane liquebit sestertios dupondiorum duplos ut proxime nunquam autern sesquial reros. quod satis argumenti arbitror sestertiam duobus dupondiis, hoc est uuaternis asti bus, faltem sub Imperatoribus commutatum. Neque enim necesse est: hic, quemadmodum in auro,pOΠ-dera ad minimas quasque particulas congruere. Quamobrem, sestertii unciales. dupondii semunciale ,& astes quadrantales fiunt oi illud enim pondus grauis Iimi quique circa haec tem Dora percussi implent: si quo milius pendant , id ex iusto pondere si ibtractum,tot nummorum argumento facile intelligitur. Dupondium namque & assem eo , quem supra definiuimus pondere Dercussos expressim in elegantissimo illo Cleopatrae fragme-to, apud Galenum de ponderibus & mensuris le
stater pendet drachmas quatuor, quem te radrachmum vocant: & duponditas itidem quoqu*drachmas quatuor. Et mrsium, χαἰ ὰς aliis habet drachmas diras. ritque mi O:
158쪽
expresstit. quia enim senatu consurio tum ua li-ΠHarbntur, eoru In quoque pondus ad me alcum usum trantiar, ut denariorum & drachmarum.
Nota sestertii apud Metianum & ytas 1 anum haec
cst H. S. Nam cum initio sestert1us valeret ii oras duas I semis, eius numeri noraim eX Vsu notarum recepto ex Presierunt hoc modo II. s. quae tandem con silet me scribentium in illam formulam de Renerauit. Caeterum ubicunque apud veteres de moneti Romana nummum absque Una alIa ad te
chione leges, semper de sestertio insimo intelligas.
Sestertiωm autem genere neutro non monetam,
sed pecuniaesumma lanificat, quae mille seuertios,
vel ducentosor quinquaginta denarios valuerit: Ioc Z bbram auri Romanam ctsensu. Id e Vers matertii planana fiet, ubi orator ait exportationibps Verris, socios publicano; si Cestertia sexagnata perdidisse, ex vice sinis portorii Syracusis: unde concludit pauculis mensibus furta praetoris, quae e sient sestertium duodecies ex uno oppido exportata esse. Publicanorum enim societas ex portorio capiebat partem Vicesimam , qua Verres illos fraudabat. qudd has merces immunes tanquam praetorias exportaret. Valuit igitur mercium ipsarum aesti matio & pretium, et has summae vige cupium, hoc ectet sestertia i 1 o, ouam eandem summam O ero taxat se siler tisi duodecies, Latina & veteri locutione, id est, enuntiatione plena, sestertiri nummis duodecies centenis millibus. Quamobrem cui Ia1 2OO sc stertia valeant i alboso sestertios, tingu la
159쪽
-5 UTILEBORDvS SNELLI vς testertia mille sestertiis nummi S aequiparantην Argumentum alterum ex compararione locorum
Taciti & Plinii Secundi in medium afferam Quod enim Plinius Secundus epistola vitandii libri quintiari , Nepotem Praetorem aduocatione S venire dc emi edicto cauisse. Peractis tame negotiis permisisse pecumam decem millium dare: videlicet decem nullia sestertium ι id Tacitus undecimo A nnalium dena sestertia dixit: mouit enim de Caio Principe: Capiendis pecuniis posuit modum, usque ad dena sestertia. Eandem summam patrono tribuit Vlpiatius digest. lib. Jo titulo I 3 par rapho Ir, de Va-aiis es extraordinariis cognitionibus. Licita autem quantatas, inquit, intelligitur pro singulis causis usquC ad centum aureos. sed centum aurei sunt bis mille de qliingenti denarii vel io Ioc sestertii, quemadmodum in aureo Romano statim osten demus . Q aare singula sestertia, valent mille num imum sestertium . quod hic demonstrare con
E Romano numisima te aureum adhuc superest. Nummus Aureus post 61 annum perci illus est quam alMENUS, anno urSis 1 6. Aurem Romanio fuit 2 3 denarium. Huius veritas mihi non diu quaerenda fuit, Vt plani illam legem cum superiorum Principumcd: his comparanti: liquido enim inde constat Io a Ur OS ICoos nummum aequari: itaque I Oo i Uertios, hoc est is dEnarios cum singulis aureis paria facere. Venam & aliunde quoque huius sententiae stabiliendae argumenta conquiram. In las gitione Othonis paratum est nobis exemplum. Nam quod Suetonius in Othone cap. 4. dixit,
160쪽
DERE NUMMARIA. 29 Othonem aureos excubanti cohom viritim diui sis V Plutarchus χρυσουν LR-
citus libro I7 annalium per testertios hoc modo expressit, ut quotiens Galba apud Othonem epularetur, cohorri excubias agenti viritim centenos Nurrim OS di deret. quamobrem aureus unus numinos sestertios ico valuit. Ecce & aliud ex eodem: Suetonius Domitiario, Addidit, inquit, &quartum stipendium militi; aureis ternis: id est,
aureis illis ternis, quos ante sub Imperatoribus caniebant mens britum stipendium, Dornicianus quartum adiecit. ZOnaras eandem liberalitatemper drachmas extulit. Milicibus inquit stipendium auxit, fortas te ob victoriam. clim enim si culis septuagenae quinae drachmae soluerentu centenas dari iustit. Ergo drachmae, hoc est, ut paulo post patebit, denarii septuaginta quinque faciunt aureos tres , & viginti quinque singulos. Romani autem aurei pondus quale ab initio instituti vini,& quemadi nodum deinceps imminutum solus pene veterum nobis definiuit Plinius, si re ete legatur, libri 33 capite 3. Aureus nummus post annumi LX I I percussus est quam argenteus, ita ut scrupulum vallaret sestertiis vicenis, quod essicit in libras ratione sestertiorum qiai tunc erant, sestertios DCCCC. Post haec placuit x LM signari ex auri libris: paulatimque principes imininiae in ponduS, minutissimus vero ad XLV M. Non dubium est quin locus hic corruptissime ,egatur, quemquCaIii aliter restituanr. Ego vero eum hoc modo legendum fatis euidentibus argumentis os Endana . Aureus nummus post annum Lx4 i percus Ius es γῆ tam argenteus, ita ut scrupulam valeret sestertiis