Iosephi Scaligeri ... De re nummaria dissertatio liber posthumus

171쪽

Centum talenta, cum mille septingentis septui ginta quinque siclis, prout est 1 Ius sacer semissi, In singula capita,dimidiuar,inquam, sicli prout est siclus saceron quemque translatantem ad n Umera tos a nato viginti annos & deinceps, in sexcentos ter mille quingentos quinquaginta. Hic itaque si de fo3sso deducas duplu a 7s hoc est 3 11 odimi. dios siclos, reliqui Coooco dimidia sicli racient ta lenta centum, & 6oco dimidii sicli lingula: atqui siclum tetradrachmo Attico aequari Iosephus lib. 3 Antiquitatum Iudaicarum capite ' docet: quaredi dius siclus drachmas duabus, & 6 oco dimidii sicli drachmis 11o oo: Itaque 12o minae Atrica viri taleolo Mos. ico aequabianzur: quia Ioo drachmar, minam faciunt, ut infri dicetur . eodemque pondere pauid post aes appendit. Ita Diodorus Si cuius libro 9 libras Romanas i ,talentUm vocat. Idem Que Epiphanius tradidit. Verum ista nobis

commodius dicentur in mina . ne hic cogamur multa anteuertere. Cinerum ab hic ponderis signincatione Talenti appellatio ad num Ismatransniit: nam cum e certis argenti libris certa pecuniae summa signaretur, aliquot huiusmodi librarum congeriem Talentum dixerunt,eciam si in auro numeraretur, propter tot librarum argenta IMI α-

I latentum omne fue pro pondere quolibet siue prsspecuniae Omma tantumponatur, halet gener minas 6o, pateras I 3oo, d whm, 6 Ooo, obolos

172쪽

DE RE NUMMARIA. Ico mina stare ras a. S: statet drachmas drachmaobolos 6. Idem e Pollatas capite 6 libri 9 collige se est Et Suidas ciuoq. locam Diodori cua ob pertinax stultum, oc inde scillim laborem cognomen tu

inditum Θέj, libro de ponderibus eodem

se uia citat . iaciam Obrem, mquam, minia lui ΓΞ-

lenta est pars sexagesima. Sed quem adatodum olentorum quanti rasdruersia, ita & mmarum valor multum cisipar: eandemq. Inter te analogiam se-Quuntur stateres, drachmae, Oboli, pro rataoneta lentorum quorum valorem vindique conquirere

Operae pretium existimaui. Locus super hac re apud Pollucem illustris extat. Talentum, inquit, Atticum valebat sex mille drachmas Atticas: Baiab Ionium septem mille : Eginarum decem Imiter Syrum autem mille quingentas, ad Atticae drach- ae calculum: qnemadmodum δc Atticum talentum minas Atticas valet 6o: Babylonaum 7o: AEginaeum ico Herodotus in I nalia Babylotatum ia- lentum se plua inta Euboicis mimS ait sZqua Ii: Unis de essicitur Eub icum talentum cum Attico paria facere. Neque me imo uel AElianus libri i capi res

bvlonuam tbptuaginta duas minas Atticas. Mihi locus ille ius pectus planὰ, de illa δύο aliunde iterata ex funeriore versia, ubi σιαλαι δύο scriptum,Omnino persiuasum habeo, & attento lectori ira visum iri nullus dubito. alioquin rei alim multo Herodoti disertis verbis fidem adhibere , qui has regio nes ipsemet obluat ac lultrauit, quam alieni operis descriptori Tuano. Et si quo minus Herodoti verba cum suo epilogismo congruant, ego non

173쪽

2 WILEBORDVS sNELO Usiam dis crepantiam res, quim humanum errorem in causa ponam. Porro autem e reliquis Atticum talentum, 8o Uunarum, Prolemaicum, & Antio

chicum si ad rersi pondera referamur,paria fuisse, Hero mihi autor est; atqui vero cum ad pecuniae sumi nam multum differunt. Est enim Ptoletnaici quadruplum, Antiochici autem sies liai quartum, Tyrio aequale. verba haec sunt: TO 1 ΑΗΤικὶ, τώ -

σαν. Intelligi autem hoc loco talentum ritticum 8 ominarum seu maius pauid post ipse indicat.cum inquit: Tὴν Aιγνώαν Ρ τ γοδίω μῶν τῆς Παλει ia lazἴπεναπυ ν, ἐξαπιασίαν5 τ πω τι ρZομένηH. AEginaeam, & P hodiarn minam Ptolemaicae quintuplam, insulanam vero, quae ita vocitatur, esse eius lextuplam .atqui Egmaeum talen turn habebat Atticas minas ioo: quare Ptolemai cum habuit Σo; & Atticum, cuius supra mentionem fecit, 8o: Vnde hoc amplius discis Rhodium Talentum Eginaeo aequari: Ἀνη-ωτικον Ia mimSAttici rependi. Apud Athenienses autem talentum duplex, maius δί minus, In usu fuisse, Comicorum testimoniis manifestum est. Plautus Mostellaria: Si hercle nunc ferat Lex talenta magna argenti pro istis praesentaria, Nunquam accipiam. Errarsium alibi: exliis pro illa me posscit triginta minas, alias talentum magnum. Huius tamen dit

ferens aestimatio non perinde omnibus in promptu est: aliis alii taxatione eam definientibus. Minus talentum 6o minarum fuisse, nulli est dubiuro: maius vero alia centum, alii octoginta Atticis minoris

174쪽

DE RE NUMMARIA. 43noris tale mi minis circumscribunt. Ego sane olteriori non inuitus subscrib5: & causam huiusfEntentiae hanc habeo, quod LImus Decadis quar-tie libro octauo in foedere Antiochi Ita Ioquatur: Attica talenta duodecim millia dato intra duodecim annos, pensionibus aeqGIS . talentum ne minus

pondo octoginta Romam S ponderibus pendar. Quare Attacum talentum minarum fuit octoginta: mina enim & libram Romanam Vt proxime aequales infra probabitur. Atqui talentum Atticum 6ominarum quoque futile, Ve eres, & noui omnes pariter inculcant. Ideoque illud 8o minarum, re spectu huius maius dictum, nemini dubium ei potestt. dc huic Ptolemaicum ab He rone aequiparatur. Atque uademum verum est quod Plinius inquit:Talentum AEgyptium pondo octoginta patere, Varro tradit. Quamobrem talenti magni antimatio ita nobis firmissimis argumentis definita esto. Est vero I alius generis talentum, quod non nudξ talentum, sed cum adiectione talentum auri vocatur. Id enim Pollux imo quarti capite

vicesimo quarto monuit: A ureus autem stater pe det duas drachmas Atticas; talentum autem, tres

aureos. At Eustatius in Od3sseae librum

distincto libri 9 capite 6. Valebat autem auri talentum tres aureos Atticos: argenti vero sexaginta minas Atticas. Veiba ipsa accuratὰ nobis noranda sunt: nam hὶc auri talentum & talentum argentIvalore longissimὰ inter se disparamur. atque Ita Homeri locus ille Iliados de prsemiis certaminum in Patrocli funeratione nobis intelligendus:

175쪽

η EBORDVS SNE Ius ubi poeta secundo loco statuit equa1n sexenneri mulo laetam, tertio lebetem, quarto denique δυ, χρυ ο τάλαττα. Ergo duo auri talenta essent Pol laci ries aurei Attici: Eustatio tantsim quatuor. cui

Daricus,qui post eius aetatem demum signatus est. sed Dari cum Iosephus libro 3 Antiquitarum capite 9 auri siclo,hoc est,duobus Atticis aureis taxauit. quamobrem auri Talentum Eustatio & Heroni aureis Atticis duobus, Polluci autem tribus repentaditur. Versim argenti talentum ab eo diuersum fuit Te, ne Latinas quidem Comicis fuit ignotum. Plautus Truculento: Hem tibi talentum argenti; PUlippi cum est, tene tibi. Hic talentum quidem

numerat in aureis Philippeis, non tamen auri talentum, Led talentum argenti, talentum minia S, quae orant sexaginta Atticae minae. Quamobrem ista omnis est talentorum diuersitas: quorum quidem valorem certo & constanter definitum asti

mare post imus. Vt autem res ipsa per se clarior sit, breviculi synopii omnem siummam, in tabella

proponam.

Talentum pro pondere Paratum

176쪽

DE RE NUMMARIA. Talentum Talentum auri Syrum Ptolemaicum Antiochicum Stiboeum Atticum minus Baselonium Atticum maim Tyrium

ad panes Cias ratione dixisse sussiciat. I equitur m 1-na eius paci tum maxima.c ina habet ate Uuigeneris quinque oe . ointi, drachmab centum, obolo excento ina, Graecis Mνῖ eius originationem quida ex Hebraeo nan numerare, deduxerunt. vox lpla EZechieli capite que c5mate IE usurpata .Mmam quida initio non ubique gentium centenaria tui te, naua dubiis autoribus probare possumus. Athenis antCSolonis σε - θίαν mina fuit drachmarum trium dc septuaginta, quemadmodum Plutarchus In eius vita tradidit: E Jον si εmsuri δὲ cδε - τα ἰ κιὼν - Nδ' ἔλατΤον smωόm , τοῦ ς των ταμοῦ λαοε δέ, θ του - Minarn em mconstituit drachmarum centum, qua priuS :x' tanturn trium & septuaginta. Ut cum IOUGem numero drachmas darent, valore& pondere Hi S

pro pecuniae summa

esE minarum Attis rum

ives i.

177쪽

6 π rLEBORDUS SNELLIVS minores, debitores quidern emolumentum haud leue perciperent, sed absque creditorum damno.

Signabantur enim a7 amplius e singulis argenti ii

bris, quas tamen creditores Cogeb intur pro grati id rachma ex lege Solonis accip2re. Centenaria aurem ubique gentium exinde recepta est. Ita Attica,

Eginata, B ibylonia, Antiochena, AEgyptia sui ge

nas sexaginta, mina stateras quinque & viginti, stater drachmas quatiror. Denique Plinius libriri capite 3 . Mna, quam nostri Mi nam vocant, pendet drachmas Atticas centum. aliique prariCrea cornplures. Idem quoque variorum scriptorum comparatione inter te colliges. Exemplum Vnicum e P: archo Liuioque liuc aduocabo. Liuius libro 11, de bello Punico, inperi uandis captiuis conuenerat inter duces Romanum Poenum it e,Vt qua pars plus reciperer, quam daret, argenti pondo bina & siclibras in militem praestaret: de eodem Plutarchus in Fabio dixit, ut pro quolibet drach mas ducentas quinquaginta solueret. sectare diachmas centum pro lsbra argenti posuit Plutar- pus ridque potius ex consuetudine loquendi usu Vulgo recepta, quam qudd ita se penitus haberet, a ponderum momina pensiculatius examinares. Omiamd enim vertim non est, libram Romanam Centum Atticis drachmis aequatam. Sed chm Romam denarii pondus initio quidem ita esset legibus definitum, ut septem ex uncii tignarensu quemad imodum Scribonio Largo, Plinio, Celsoque autoribus euicimus: rarissimos tamen inuenias,

178쪽

DE RE NUMMARIA, i εδs etiam long ante quam Respublica in unius potestatem conccilii Iet ira signatos, qui vel Sogra-Γ orum pondus trahant, quod stupra denariis aliquot in rem praesentem abductis demonstratu fuit. Hoc tamen pondere plerosque fui ilὰ vix dubitamus, ut octo denarii tales unciam impleant id rac limam autem Atticam octauam unciae partem fuit te notius est, quam ut probatione indigea , vel medicis autoribus, qui id diserte fatis testantur, octo drachmas Atticas unciam facere: Ferὰ enitri Attica obsieruatione medici utuntiar, inqriit Pti nius. Idc5que apud Galenum legas non semel:

κἀχν ἔχει Vnde Isidorus, drachma

octava pars unciae est. Sed unciae duodecim libram faciunt: ideoque sex & nonaginta drachmas librae Romanae aequari clarum est. Mina autem Attica drachmas habet centum : quare dimidia uncia in mina Attica necessarid redundabit. Quamobrem inelegantissimo illo Cleopatrae fragmento verissime legit : H' A lμη μα επειουπώ H-ρ. & paulo post: H tet εχει Ουvἱας o, δωχMας re. Attica mina habet uncias id rachmas ioo. libra habet uncias is, drachmas 96. Vt ratio Attica mina ad libram Romanam sit

quemadmodum a s ad r , ut minae a libris a saequales sint. Et tamen vulgo ita creditum est, minam Atticam Romanae librae aequari: quod ut minus videatur effecerunt ii, quorum diligentia saepὰ circa minutissima ponderium momina OCcU-

pari solet. Sic enim plane legas apud Galenum deponderibus & mensuris, d fragmento nescio quo τ

179쪽

bunt. Abeode in fonte illud quoque fluxit,quod

in eodem libello legatur de Attica mina maioris talenti: H υνα A'τΤικη Q u A γυ- Ουνγιαις

cies. Vorun ramen cum scriptores Lati ni par er &Graeci drachmi & denario promticue viantur, &alaertam pro altero reponant. idque diserris verbis libri 11 capite ultimo Plinius expresierit drachma Ac Ica, inquit, denarii argent: habet pondus cumque nummi ipsi inter se pariarent, non fuerit tantope IC admira n d iam, vulgo creditum libram &minam quoque inter se paria Facere . contra autem

να Mina Attica habet stateras et 1, libra autem Italicast iteras 1 . Atque hinc demuin explicatu facile et , quid sibi velit Epiphanius eumque secuti Suidas S HesychILIS TO ταλαντον xατάυ- ρκέ λιγιών πάσχει Talcn tym secundurn aliquos est librarum 111. Ita ii quam , librasmaa Romanarum I , Vel minarum Atticarum 11O: quod facile ex proportione stupra posita concludes. Quomodo intelligendus ille apud Diodorum Siculurn libro nono,de MenenIO,locus: Non tamen, inquit capitalis mutet a suit,sed pecuniaria: . si ad nostri seculi vitam Sc fortunas conferatur, rid c Ula: sed illius temporis hominibus, suis manibus

necessirium duntaxat victum quaerentibUS, prae tertim huic cui paupertas pro patrimonio rest sta fuerar, grauis; duo a mna millia. Erat aurem asae reum numisma, libi ali pondere: ita ut tota mul'ta sedeclin talenta aeris conficeret. Graeca vcrb ita haberar: Δικολιων ἀριθαὶς ἀοσαάων. ἡν 5 ἀοσαρι η

180쪽

Liuius libro secundo: Duo millia aeras damnaro indixerunt. Age igitur, si rooo aeris per I 6 tatalenta diuidamus reperiemus lingulis cedere libras Romanas ias: unde, non aliter ac supra, expedite concludes talentum Iro minarum Attica Ium. tot enim minae Romanis Ia1 libris aequantur. Itaque non omnino praeter scopum Priscianum hic labi in procliui fuerit ostendere, modo benignὰ interpreteris , cum inquit, Talentum Atheniense paruum minae sexaginta : Magnum minae octoginta tres, & unciis quatuor. Vbi ita scribendum fuisset, Magnum minae octoginta, id est, librae Romanae octoginta tres dc unciae quatuor. Id enim proportio ipsa coarguit. Vt a , ad 1s, ita 8o ad 83- . Sed talentorum inaequalitatem minarum anal OSia quoque sequitur. Atque

ided, si ad Atticam minam aliarum Valorem r Uoces, tum 2S,I I 6,,I33 - 166' Atticae drachmae

implebunt minam Syra, Babyloniam, AEgyptiam, AEginaeam. Minarum porro apud medicos usus varius. Dioscoridi mina Alexandrina est unciarum 2o, seu drachmarum i6o, quam Hero in Chanicus non absolute Alexandrinam, sed cum adiectione 1-υλικὴ, vocat. Singulae autem mininquot Atticis drachmis pondere aequiparentur, hic ordine subiiciam.

라틴어 텍스트