Cogitationes, quibus Dei existentia item animae spiritalitas, et possibilis cum corpore unio, demonstrantur, nec non brevis historia oeconomiae corporis animalis proponitur atque mechanice explicatur Cornelius ab Hogelande

241쪽

nuissimas earum tunicas, Ullam viam sive aperturam invenien , per dicta oscula, si i te tenuitisma venularum tunicas , in earundem ramulo imprimitur. Velocius vero sangui Vena haeretec carne ingreditur, cum citiori ac crebriori, praecipue autem hum

vehementiori , corporis aut membrorum lagitatione belui homeri- motu, ingressus citis accelera timi, O tur. Quyd, non sol Um Vena- rum, citatis casibus non admo-um inirequen , a stabat Vc si hementiorique impletione ac quae supressione rupturari aut ipsus sanguinis calor auctus tum per corporis , quod perpetuo perfluic calorem tum per stl-mum inde orientem, qui vulgo sudor dicitur,sses proden S sorte tam calori, ratione cccnti Oris ex corde arteriisque ei fluxus ei inhaerenti, quam motUS VC-locitati per se consideratae as-

242쪽

eto . OECONOMIA

scribendus cum sanguis arte, riosus venos , etiam ex communi omnium non difficulter demonstrabili sententia , cali

dior sit. sed praecipue pulsus

arteriarum citatior, manifeste hsine contradictione docet. Cum ergo anguinis in v nas ingressus, citiori ac vehementiori corpori atat membrorum agitatione vel motu acceleretur omnisque citatior .vehementior corpori aut membrorum agitatio vel motus, mediante contra stione&distention variorum musculorum perficiatur atque indicta musculorum vel carnis

quae tota in musculis consistit contractione, distentione ac prestiones, necessario eis vel ei inhaerens vel immissus humor, praecipue ver sangui , pro ratione contractionis distentionis aut pressionis, ves parcius vel

243쪽

vel largius exprimatura per

consequon eadem ratione vel velocitate in venas(quae solaec patent Limprimatur reum ejustem in arterias regressum sanguinis continuo ex corde esiluentis pressio, occursu Sprohibeat): Sequitur, mediante contractione distentione pressione siet sensibili, manifestari uti in corporis live membrorum actione vel Otia, vel in sensibili, quasi occulta, iiii in dolore,anxietate,aliisqUe animi passionibus' musculorum, sanguinis in venas ingrcs sum ejusdemquo circulationem, non solum accelerari ,eium etiam calorem augeri, febresque istas accidcntate , quae non ab alterata sanguinis vel corporis aut cujusvis visceris dispositione, sed vehementiori oriuntur dolore , quem semper carnis musculorum qilaedam, licet

244쪽

ro OECONOMIA

licet quandoque vix perceptibilis, comitatur contractio sive convulsio potius his, suam ulli

occultae qualitati tribuendas . Per anastomos es vero sanis guis arteriosus in venas migrare sive transire dicitur , clam ar

arteri Ubi teriarum extromitatibus , Oc-c arrentilam Venarum extremi

tatibus junctis unitis sive con

tinuatis, vel ramis arteriarum in truncos vel ramos Venartim

inges is , sanguis ex arterii immediat in venas propellit Ur. ΠDd ita feri, quilibet facillime absque ullo labore vel operosiore apparatu solummodo acti dens foco quia venae ,

ratione caloris , magis intumescere solent unam manum digitis versus terram tendentibus igni admovendo cognoscit: si alterius manus digito,tUrnentium venarum vel tumentis venae sanguinem, ab extremitate

245쪽

mitate mant sursum versus brachium sive cubitum etiam velocissim eundem motum iterandon promovens intcllexerit , nec sanguinem digito

promotum, nec promoVentem

digitum e vestigio sicquentem,

ex vase quodam sanguinem gemn crant , in extremitate manuum vel digitorum latcnte cum revera nullum ibidem vel lateat vel existat Nicd neccssario ex arteriis pcranas Omo s(cum tertia non ictur Via in venas impelli. Atque haec ad propositi prae Nisi o

nis sufficientem, plenariam demonstrationem, hujus rei veritatem inquirentibus ac desi-sraium. derantibus suffcer videntur. Uanquam autem praedictit

sanguinis motus adeo sit cla-

rus , facileque perceptibilis ut nonio i

246쪽

eto OECONOMIArtim di a nemine intelligi non possis , .m Tantaeque consequentiae, ut, sinib-;sed non totius medicinae rationabierum iis fundamentum . fallem Prae-

iratum to statuenda situ Tanquam si-

rorum re ne qua plurimarum actionum

in corpore animali contingen

tium solida dari ratio non possit S ita ut, si qui alii, illi saltem qui hanc circularis anguinis

motus cognitionem, Veterum inventis addentes, etiam fecundum ejusdem regulas actionum vel passionum animalium causas scrutantur atque educunt , vere rationales tamethodici ducendi sint. Tamque variis ac firmis, tum rationibus,tUm X- perimentis demonstrata ac stabilita, ut nihil hactenus productum sit, quo motu huic ullus fuerit injectus scrupulus Nonnulli tam clari nescio qua animi passione vel morbo laboranteS,

247쪽

cum nihil invenirent quod huic doctrinae objicerent , coeperunt quaestiones quasdam difficiliores &quae ipsis stantehac circulationis doctrina videbantur inexplicabiles , quaereret,ac eandem amplectentibus proponere diutis si torte per eos solvi non potuissent, huncci cularem sanguinis motum, Una cum omnibus suis experimentis rationibus ac demonstrationibus funditus evertisse ra

dicitusque extirpasse impru

dentibus viderentur. Sed Vam plausibili, nedum firma ratione, ex eo liquet, quod non minori jure medicus , quam lanio aut quivis alius Osi videlicet primi motum hunc notassent,

vel approbassent hujuscemodi objicientibus responsurus sit:

Se non omnium morborum vel dissicultatum, circa sanguinis circulationem occurrentium a vel

248쪽

vel apparentium,explicationem promittereri sed se judicare, hanc de sanguinis circulatione doctrinam , tamdiu pro vera indubitata ac demonstrata habendam, quamdiu nullus , vel in ratiocinatione vel experimentis, quibus, statuitur stabilitur, error demonstratur eandemque non variarum diff- cultatum vel quaestionum objectionibus, sed solis ac solidis allegatorum vel rationum vel eXperimentorum refutationibuS, nec non plausibilioris. sirmioris ordinis vel methodimotus substitutiones, evertendam

Febrei Ne tamen ad istam, quam tan

tem , quam praecipuam plerumque cum an proponere solent, quaestionem,

in il responderi posse videa-

ilonesub tur,qua videlicet quaerunt, quo C modo sanguinis circulatio,iana, cum lebribus intermittentibias sub

249쪽

II ANIMALIS.

subsistere possit si videlicet,

causa febrium, in sanguine per j ii petu cor transeunte , statu

tur, uti a plerisque statui solet: Primo ostendemus, qua ut plurimum ratione febres primariae(de symptomaticis vel accidenis talibus supra nonnihil dic imest oriri tollique bleant postea Ver , qua ratione ipsis Ovel earundem causa sanguini inhaercntibus febrium intermisssiones etiam stant sanguinis circulatione feri possint. Febres itaque ut plurimum caus

oriri solent, vel a qualitate, vel

quantitate cibi potusve s p mi, sumti , vel naturali anguinis r grum motui sive per animi passiones, sive etiam per acris constitutione morialiter alterato vel diminui, ut ratione, vel altera, tionis vel diminutionis motus, sive etiam qualitatis vel quan

titatis potus cibi vel vel durioris

250쪽

ris digestionis, vel motum noxium sanguini imprimentis asium titi substantia sanguinis pro ratione constitutionis tum suae tum cibi vel potus assumtorum , tum tiam pro modo motus impressi formam quandoque acquirat crudiorem vel vise osorem qua di rante vel persistente contingit,utidum sanguis ,ratione vascOsitatis suae , vel duriorum aut majuscularum particularum , mediantibus consuetis fermen.tationibus motuque circulari in spirituum generationem p parari non potest apsis anguini inhaerenti materiae crudiori mediantibus eisdem fel

mentationibus,motu, motus quidam fermentaceuS, a naturalii desiderato diversus, imprimatur. Cujus fermentationis ratione, dum tota sanguinis

massa quodammodo pro isto

tempore