장음표시 사용
361쪽
res paries Am quorum angulus est Lob. Et
per hanc ipsam deceptionem est , quod nonnulli num .i 7 mari gibbolitates atque montes sal o adscripserint, alii per eandem deceptionem putarint coelum quasi cum terra esse coniunctum, quae sunt alia Sunt ita quo maioris momenti quae de terrae globoritate, ex aquis in mare se e passim exonerantibus num. 7s, sicque globositatena magis confirmantibus, diciti sunt.1o Nec minuς inde prodigiosae altitu Prodigio unis montes shrssicient, ut glob atrix J-
iam quoad nsum terrae Elmam et mmlineturbare valeant , id quod supra tantum iubant n. iss monuinius Sit enirn perdictum time globo famrur Caucasus o m 44 3 non sensium recentio terrae Or-
Iu de quo tamen adhuc nonnulli dubitant in δ' per pediculo , erit pro porta t0tius Terrae iuxta eandem mei: iuram ad montis adsum tam altitudinem v 7 3 9 ad O. Vel si statuamus montem duorum milliarium German. in perpendiculo, ut quidem naaximi montes ex vero hodie censentur ubi Terrae per κum. I96 sit Iro istorma mill eritque pro porti istius ad montem uti pro ad 2, quae sane in omnium sapietitiorum mentis cor porisque oculis habetur ininus sentabilis,
362쪽
sphaeroi Nec ita porro ex hac ipsa magninidi-dalis te, ne Globi Terraque pertimendas esse multas inra fg HrR, Astronomorum placitis turbas adparetvm QRR ... tales maxime Sphaeroidalis Terrae ad-
re,, si haec criberetur glira, iuxta Hugenium Walios. omni Plaesertim vero cum terrae constitutio, quam admisian respectu coeli habet, omnino protuberantiam
' heicillic ve aliqua postulare manifestu sit, quae
lecti nostii tamen Ν-entrum terrae non Immerito dicun-
formam, tu minus turbare , quam quidem montes turbant. magni quos itidem summus Artifex huic illive Terrae parti copiosiores esse vel ob morum seruandum num is7. vel pressionis aequilibi iuni conseruandum num. 79, vel Ob maius robur futurum num a ' vel ob alias causas, ita constituit. Quanquam etiamnegandum non sit, nonnullos Oceani ductus, praesertim sinus oblongos per angustum fretuam missos esse aliquantum humiliores, maxime in partibus extremisci nec istos tamen depressiores sinus vel ductus multo magis turbare rotunditatem globi terraquei,quam quidem montes eminentiores in Terra posse arbitror.
Quippe quod quae cunq; vel cuicunq; solidiori parti deest, id aeris omnia cingetis,completisq; omnia nn 8 ratio explere debet,ita, ut
nihilo secius respectu aerisvi crassioris,&subtilioris totum Geographiae obiectum perfectiori, tandem globi rationem retineat. Quod vero tales sinus oblongi humiliores esse quo
363쪽
1nt itidem eo needit Varenius,' optat vel diligentiores magisque accuratae instituatitur Obseruationes ab illis , qui commoditates ex periendi nanciscuntur, quia isthaec ipsi restabant dubiaci I. Vtrum Oceanus indicus, Atlanticus, Pacificus,sint eiusdem altitudinis, an Indicus vel Pacificus altior sit, quam Atlanti cus 2 An Oceanus septentrionalis proprie
dictus, nempe Polo vicinus liue in Zona frigilda sit altior, quam Atlanticus Z 3 An mare Rubrum si altius Mediterraneo 3 an Pacifi-lcum mare sit altius sinu NIexicano 33 An sinus Balthicus sit aeque altus , ac Atlanticus 3 Id quod de aliis quoque maribus,ut sinu Hadionii, in freto Magellanico atque aliis obseruandum essetis ros tui autem stupenda haec est terre An in eristris superficiei magnitudo , non tamen de tremo Iu
fuer ut otiola ingenia, quae dubitare ausa sunt, an unquam in extremo iudiciis quasi Vero,ac bes Esus
si Deus hominum more, terrestrem ac fixum fietat pro iudicii locum postulet,& non alium magis a capiendisplum adaptare ea deii potentia, qua creauit Q. hvmi
hanc praeientem, valeat, luiliciat pro Caphen utiqua idis tot hominum, qui Vnquam Vixerunt. my vixeruntiriadibus 3 Sicut etiam istis consultius esset ingentis,ut sibi maiori cura, qua aliqua lotion te adpareant, prospiciant quam qualetiari quan-Y tumcun-
364쪽
tumcunque in uniuersali hoc iudicio terrae locum occupaturi lintri ita nihilominus hoc loco istis quoque γεωμετροτοι commonitrari potest, quomodo immolat etiam is haec super scies. Ponatur enim L simul semper vinete
homines I, ooo Ooo,ooo ita, viri rotunde loquendo intra so annos torum renovetur humanum genus; III miandum duraturum
esse io, oco; IV cuilibet homini siue Regi siue rustico concedi olim stationis coram Iudice summo locum, quem singulis modo laetum ac beatis limum exopto unius ait. Rom. antiqta 1. Ex quibus iuppositis terrae non solum superficies tot homin: bus capiendis sussi. ei et, sed clonge superabit istorum stationis sparium, quod alias postulent, id quod sequentem in modum demonstratur. Nimirum durabit mundus per supp. III annos
Io Ooo numerus hominum simul viuentium est I, Ooo,oOo,ooo, per stap. Singulis Joannis renouam totum humanum genus su p. II; patet inde in uniuersa hominum collectione toties contineri Oooo oo oo , quoties socontinetur in ioco, nimirum ducenties erit tota hominum collectio 2ooo oooo oo oo, qui numerus si dividatur per supra num. oo
passus Rotati antiq. superficiei terr restris T 7 FSO7 796ooo tunc istis hominibus non solum superficies terrestris sus sciet,sed S
superabit pasi in tam illonina spati uix
365쪽
1o7 Verum enim eae si vel maxime Aquarum Quoque iuxta humanum sensum ae studium ς pq stu
rem aestimare liceat, icit . iuper JcIem globi ii, terraque plus aquarum referre, quam terrae continentis, id quod praesentem infringere demonstrationem videatur sciendum tamen insuper est . quod media, qtiae omnino iuxta recentiorum obseruationes iusto minor vide
tur hypothesistetaestris superno te adsumta sit numi96, ubi forsan maiori debuisset adm- mira potuisset; sicuti, secundo manifestum est, quod cuilibet homini passus quadratus Roman siue quinque pedes pro statione adsignati sint, cui tamen duo pedes quadrati ur- gente necessitate, vel tres ad summum sufficere
queant. Interea quae aquarum ad Terrai ncontinentem quantitatis ratio sit nondum cere constat, quantumuis ab antiquissimis temporibus fuerint, fit illam indagare quomodocunque conati sunt Id quod pariter de
interna istius constitutione sentiendum est. Quod Oceani profunditatem attinet, illam bolide mediante nauigantes experti sunt variam, ut Ricciolus atque Varenius' refert modo id hac in re certum est, profunditatem Oceani in nulla parte esse infinitam, vel ideo, quod ipsa terra infinita non sic, sed roturi iam agnoscat figuram; ec viam iam laudatus concedit aquis quasi ab una superficiei parre
366쪽
sese extendentibus per centrui ad oppositam superficiem ob causam, quod terra gravior sit aqua, deo partes terrae, si essent per inter-eedentem aquam separatae , statim tamet riterum coniungerentur. Hinc porro magis iucunda, quam utilis&certa ' censenda videtur quaestio an seil plus sit aquarum, quam terrae Quippe supra de magnis terrae cauernis licet sermo fuit , nec desunt etiam qui circa Terrae centrum permagnum aquarum fundum statuunt, id tamen probari nequit certo, quarevi heic sicco, quod dicunt. pede praeterimus. Interea magnum argu mentorum cumulum hunc in finem pro contra prolatorum , scite ac rudite consignauit B Dav.CHRISTIANI Math. in Acad. Marb. in hac nostra pariter deinde Theol. ProfCeleb. ' ubi tandem cum Rob. VES depressionem fundi maris facit aequalem montiu eleu tioni ad eundem modum, quem Schem. XV. Fig. I. refert, ut ad io stadia subsideat, quantam esse Serdo maris maximam profunditatem, Posidonius apud Strabonem perhibet, vel si placet, ad te etiam stadia deprim tur , ut volunt Cleomedes c Fahumus apud Plinium lib. II cap. Ioz. Sed supponamus probabiliter, alueum istunt rantum de-
. Primi, Coa Mons du Val. Trai te de Geographie c. pag. 6 - In Sy item Ceograph. Gen. L. I c. 3 p. sΙ.
367쪽
primi, quantum attolluntur montes excellassimi, nempe ad stadia Io, quod placuit Eratostheni Dicaearcho, erit ratio altim linis maris ad diametrum terrae, quae est editioris montis ad diametrum eiusdem. Iam vero ratio montis editioris ad terrae diametriam. est ut unius ad Ia praesupponendo ambitum terrae secundum Ptolemaeum esse stadiorum48oooo S ad 13 stadia maris profunditas excurrat, erit ea ratio, quae est unius ad 3818. Sed ad N etiam stadia maris profunditas extendatur, ratio ea non erit maior, quam sit unius ad Iso8. Adsumantur, ii libet, stadia 2 siue ad milliaria, erit ea ratio aliquanto minor, quam sit unius ad 789 sic aquae constituent millesimam octuagesimam nonam Globi totius partem. 1o8 Quod Terrae continentis spissitu Terraedinem concernit, permagna omnino est, nec constitutio ideo vllum relinquit dubium, quin varia eius m Xymam variis in locis sit naturalis dispositio, into nius quoque loci secundum perpendicularem ductum diuersa stratorum,quae inter alios per
optime supra laudatus WoΟDWARDVS
exposuit, ordinatio. An vero, quod adhuc alii putant, in medio terrae ingentem nucleum metallorum adserere liceat, quia metalla per naturam grauia caeterisque corporibus gra-
uistima, ut hinc quoque infima loca petant, isthaee
368쪽
1sthaee autem in ipsa creatione muncti in magna copia inque omni genere esse creata, ex quo nucleo deinceps per halitus particulae amenstruis corrosi uis metalla resoluenti bacabrasae,& oleaginosis ac mercuria ibus inuolutae, in terrae superficiem euehantur ut deinceps per vias semel acqui irtas, Iasa Vena&me talli feras fio ment ) iam disquirendum si relinquimus assertoribus Z qui heic monstrasias iussici , quam exigua sit respecti immensae huius spissitudinis nostra cognitio , ubi scit vix ac ne vix quidem ultra uniciani milliare illam intueri licet, sic tam stupendum Dei opus pro dignitate mirari nondum licuit.
Alti titi in ε os. Ne autem extra quantitatis limite aetis inu* iusto longius hoc hi capite vagantes, Terr e inhaereamus , tanquam solido corpori , ea quae subtilior quidem nec et Ie est ut altilem ad aerem veniamus id quod ordo postulat de quidem eo magis,quo hic certius ad obiectu mi Geographiae complendum requiritur num. , Quare ut aeris magi tudinem renueniamus. lnon positi uetatem, quia illas aeris moleculas heic intelligere oportet , quae radios sustenta rein reflectere valent, xum I 8Ob lamen negati ue i. e. ita, ut maior non ita sciendum est, veteres illaria indagasse per radios irrefractos ex dato tristio scit crepusculi matutini, aut e
369쪽
ra extetior aer, LAI Horizon vel rus CB D sensibilis, MN Psol, H LXrremu pun- chum aeris vis bilis, quod ultimus I lis radiust SV attingens, cie ulculum incipit ac finit.
Adsumebant porro Veteres experient Iam, ubi sole infla origontem in aestate ultra 2 grad. depresib, Hare demum dicebant crepusculum vespertinum, quibus in ACB mediantibus inuenerunt altitudinem aeris iuxta Riccioli exposit; onem Io mill Bononiens. 1io. Quia vero hic antiquorum o More Redus non immerito ex omni parte RiCCIOLO centiorum placuit, ideo mi illo ingenii de verborum labore aliam demonstrauit inueniendi aeris altitudinem viam ' Ad tum sit autem priora data, quamuis multos veterum errores, qui radium irrefracte per aerem transire crede bant, remouerit: non tamen negari potest, illum iusto maiorem a seruisse crepusculini aeris alta tudinem rectam sic millia r. sono n. siue
a. a Germanicorum quam quidem, testantem admodum eleganter deni onstrantem EsC E L O . η' altitudinem esse tantum ad lummum a milliarium Boisoniensitim siue
4 Germanicorum , staque susscere ad re
370쪽
pusculi phaenomen soluenda. Id quod a. naen more suo elegantiori ae compendiosiori ita alibi demonstrauit Celeberrimus HAM BERGERVS positis iis, quae Ricciolus in processu suae demonstrationis admisit, c g. III, WEIGELIV supposuit crepusculi initium contingere sole ad as gradus fere depresib, a deoque punctum m quo ultimus radius re fractus terram attingit, ab oculo in A cono stituto abesse ra, . Cum iam inTtiangulo X CG notus sit angulus X c, tanquam rectus, latus CG86o MX 86 milliaria Germ. inuenitur ar*us V G uel XM siue angulus XC G, qui egressum radii in X definit, quarta fete
pars anguli AC G, hoc est fere. Huic aequalis est arcus A U, vel QF propter aequalitatem Δli ACM; erit ergo arcus ren tuus
FNii, a radiusque ab X ersus F ductus, terram in E medio arcus puncto attinget, ipsumque punctum F, inquo initium Ginis crepusculi accidit, feriet. Iam cum radii solares refracti totum segmentum aeris X GD M X fortiter illuminent, idque ideo splen idorem concipiat lunari effective maiorem eri pit enim nobis crepusculum stellarum, quod Luna praestare nequit sequitur omnino vii Luna suo lumine aerem nostrum satis illustrat, ita quoque segmentum hoc radios splendorema